Katalog

LeventMeteile RikanınBeyninde'yikonuştuk LEVFNT METE RİKA'NIN BEYNİNDE "Kendimizi başkalarının yerine koyabildiğimiz orands anlayabiliyoruz onları. * yorlar. Akılh füzelerin kamuoyu yoklameyiyaptı, yorumunuzu almak ıstiyomalannda elde edilen sonuçlara göre rum: "Levent Mete, 'gerçek' dıye tapındı konuşlandırıldıgı bir diinyadan söz eiğımız lumturaklı kavrarnları tabtından ındırip nraya 'ınsanı oturlmanın peşinde, menm bilimkurgıı edebiyatının degil habercilerin konusu oltluğıı bir dünya çok cünkü gerçek nörolojık bir reflekttır "(S. uzak görünmüyor artık. tşte bu süreci 78 i) sorgulamaya, zihinleritnizin giderek da tncelikli ve kcskin bir tanımlama bu. ha fazla ve sistemlı zorlamalar altında Gerçek olarak kabul cttigimiz şeyin sinir 'olusjturulmuş' yapılar olduklarının altını sistemi tarafından kurulmuş olan yanını çizmeye çalışıyorum. vurguluyor. Çevrcmizdc, dcgişik biçimlerde dalgalanan madde var yalnızca. Si Biraz önce dcg'mdık ama, pükalojiye nir sistcmimiz onıı beş dııyıınun kanalla ve politikaya ag'ırlık vererck yazscımz da, rından geçirerek seslcr, görüntülcr, tat, nzellıkle 'Kıka'nnı Beynınde' adlı son rokoku ve dokunma algıları haline getirimantnızda jantastık, bilimkurgu vefeheyor. Buraya kadarı hayvanlarla ortak fe alanlarına da knydığnıızı görüyoruz, olan yaıunuz. Uzerine bir de anlam eklekatılır mıunız bu tespıttme? niyor bu algısal diinyantn Anlam, top I laklısınız. Rika'nın Beyninde, fanlunı taraiıııdan yani insan eliyle kurulup tüstik ve bilimkurgıı öğeleri iizerine kuyapılandırıliyor. Dolayısıyla, 'gcı\x'k' rulmuş bir roman. Bu iki tür söz konu.su kendiligindcn var olnıavan, her iki aşaolduğunda relsele kaçınılıııaz olarak isje masıyla da uluşturulaıı bir !;ey aslında. karışıyor. Bilimi ve inancı sorgulamaya Sanırım bıınları kastedıyor Birsen Vc kapı açıyor bunlar çünkü. Büyülü bir ralılı. 'Gerçek' adı veriJen oluşumun kııalana giriyor, ruh, madde, zaman gibi rtıluş aşamalarını sor gulayan ronıanlar yazdığınıı düşünüyorum bcn de. Teknolojinin bedeııi ve ruhıı yeniden yapılandırdığı bir dö nenıden geçiyoruz. Zihinlerimiz, toplum nıühendisleri tarafından sürekli yeniden düzenleniyor. Dolayısıyla, in saıı ieine doğdu^u tarihin ve coğralyanın ver diği dogal gclişimi izlemiyor artık. Yalnızta genetık kodlarının ve kendiligindcn bir çevrenin etkisi altında bi çimlenmiyor. Teknoloji yi yüneten giiçler domatese nasıl davranı yorlarsa insana da öyle davıanıyorlar. Yöresel, kişiscl vb. ayrıntıları yok eden bir tck tipleştirme sürecinden geçi yor, uygun görülcn global insan tipi neyse hepimiz ona doğrıı dönüsjtiirülüyoruz. Yapılan bir ankette yüzde seksen iki Amerikan karşıtlıg'ı çıkmasının ardından olup bitenler yaşadığımız süreci çok iyi tanımlıyor. Yalnızca bir dıırum değerlendirmesi amacı taşıyormuş gibi sunulan işlem ka naatlerimiz üzerinde baskı aracına dönüşüyor. Benim hakkımda ne düşiiniiyorsun diye soruyor, çıkan sonuçlara bakıp kendilerine çekidüzen vermeleri beklenirken, 'fikrini deği^tirip olumlu düşünmeye ba^lamazsan, cezası111 çekersin' diye tehditlcr savurmaya başlı •Romancının ve teraplstln yaptıklan aynı $ey aslında. Kendlslnl bir başkasının yerlne koyup, dünyaya onun gözünden bakabildlğl oranda basanlı oluyor Ikisl de" diyor Levent Mete. Psikiyatr olan Levent Mete, edebiyatımıza yıllar öncesinde giriş yapmış bir yazar. Edebiyat içi tüm türlerde ürün sunsa da son yıllarda romana ağırlık verdi ve her yıl bir romanıyla okuruyla buluştu. Tüm çalışmalarında olan psikolojiden yararlandı. Can Yayınları'ndan çıkan yeni romanı Rikanın Beynindede on beş yaşındaki genç bir kızın beynine giren ruhun bilinçten bilinçdışına yolculuğunu" konu alıyor. Levent Mete ile yeni romanını konuştuk; önceki romanları hakkında bellekte uzun zamandır bekleyen sorularda yanıt buldu bu arada... G Erdem ÖZTOP* S~*\ evgıli Levent Mete, birbiri arV dına üç romanla okurla huluşmm \ tunuz! 2ü()2'de'Terapi', i>/ 200i'te 'Büyücüler' ve son olarak 'Ktka'nın Beyninde'... Nasıl bu kadar verimlı yazabiliyorKunuz? Nedir bunun püjnoktası? Bıldiğim konuları yazıyorum. Ruhsal sorunlar vc psikoterapi örneğin. Psikiyatr olıınca lıayatınız bu 15in içiııde geçiyor. însan ruhunun kınlma noktalarını, güçlü vc zayıf yanlarını görüyorsunuz. Bir <Je politika var. Insanın iktidarla ilişkisi gençlik yıllarımdan başlayaıak ilgimi çckti benim. Romanlarımda cn çok bu iki temayı işliyuruın. Sanırım tanıdık topraklarda dolaşmak işimi kolaylaştmyor. Böylece daha verimli yazabiliyorum. İki hafta önce Cumhuriyet Kitap'ta Btrsen Ferahlt sizın için şu değerlendirSAYFA 4 kavramlarla hesaplaşmaya başlıyorsunuz. Gcrıel btr sorııyla devam edelım ve Levent Mete'nin yazarlarının kimlerolduğunu bg'renelım? Ben bir önceki örne sormaya hazırlanırken hemen aklıma Nazlı Hray geldi1 Okur mmunuz> Nazlı Eray okudugum bir yazar. Ama, beni fantastik edebiyata getiren yolun yapıtaşları arasında onu saymak doğru olmaz. KafTca, Poe ve Hasan Ali Toptaş çok daha özel bir yer tutuyoılar beninı için. Politikayı ve felsefeyi kıırgı ya dahil ederken Ursula LeGuin'den öj rendiklerim oldu. Zihnin işleyiş kuralla konusunda çalışan ara;|tırmacıların vc özellikle Silvano Arieti'nin de kavrayışı ma öneınli katkıları var. Şimdilerde, l'ürk fantastik edebiyatının genç isimle rinden Barıij Miistecaplıoglu'nun kitaplarını okııyorum. Celelim Rikanın Beyninde' hakkındnki iorulara!.. Bu romünınızın en önen lı özellıg't, bir özeleştıri nıtelığı taiimtnı dır hıç kuikıısuz1 Cerek bir toplum olarak gerckse 'iktidar' konumundakılere sert eleitırılerde bulunuyorsunuz.. Peki bunu neden Rika nın Beyninde vermeye çaltstınız? Yani, nasıl oluitu bu roman? SINIRSIZ DÜŞÜNCE ÖZCURLUCU Romanın merkezinde yer alan öyküyü 198) yılında yazdım. Cuntanın hiiküm sürtlüğii, her türlii iarklı düşünccnin kuşkuyla karşılanıp, şiddetle cczalandırıldığı bir dönemden geçiyorduk. Bu yüzdcn, ironik bir yaklaşımla 'Sınırsız Düşünce OzgürlügTı' adını verdim öyküye. ()lüme mahkum edilenlerin beyinlerini çıkarıp özel bir sıvı ıçinde, dış dünyadan tiimüyle yalıtılnııij bir halde yüzyıllarca yaşatabilen bir yöntemden söz ediyordu. () sıralar sıkça uygulanan hücre hapsini çağrıştınyordu. Anıa çok daha gencl bir anlamı vardı aslında. Farklı düşünenlerin maruz bırakıldıkları her türlii izolasyona bir göndernıeydi bu. Sonra, geçti|*imiz yıl, o öyküden yoh çıkarak yazdım Kika'nııı Beyninde'yi. Akvaryumlara kapatılmış beyinlerdeki bazı rııhlar buradan kaçarak başkalarının beynine giriyor, böylece topluma yeniden katılma olanagı buluyorlar. () ruhlardan birisi on beş yaşında bir genç kızın beynine giriyor ve bilinçten bilinçdışına ıızanan bir yolculuga çıkıyor orada. Bu tür bir kurgu, topluma ve bireye derinlikli bir bakış için zemin hazırlıyor. Baskıcı bir iktidarın toplumda ve bireyde yol açtıgı döniişümleri eş zamanlı olarak izleme olanağı buluyorsunuz. iktidar eleştirisi dernişken, 'Iktidarsiz.com daki çalışmalartnız bu romanı yazmaya tetikledi mi sizi? 'iktidarsiz.com' Yiğit Bener ve Hüsnü Arkan'la birlikte kurdu^umuz bir internet sitesi. Bir yıl içinde hem yazar kadrosu hem de izleyici kitlesi açısından büyük bir alılım gerçekleştirdi. Orada da aynı işi yapıyorum aslında. Bireye ve topluma eleştirel bir bakışla yaklaşan denemeler yazıyorum. Daha önce beş yıla yakın bir süre, aralıklarla Cumhuriyet gazetesinin Bilim l'eknik ekinde benzeri K İ T A P C U M H U R İ Y E T S AYI 76