Katalog

Ansiklopedi niteliği taşıyan yanıyla 'Nazi Kamplan', bireysel ya da kurumsal her kitaplıkta bulunmali; çünkü bu yönüyle pek çok gereksinime yanıt verebilecek bir kitap. ubchwıl/'ı bılmeyen va da dııymayan kalmib, ınıdıi'1 Insanoğlunun saylbonuığu Ausch wır/' Tespıhtekı ımame Arada l)iı anımsamadan, getıreccğı, çağrib,tıracağı anlam katmanları arasjnda gezınmeden, u/crındc derınlığınt dıib,unmcden taııhın boy aynasında kendını/ı yerlı verıne oturtabılmcnız olabi ıııP Auschwıt/ lkımı Dıınya Sa vaşı'nd.ı Na/ılerın toplama ım ha kampıydı Dırçııncelennden otııııı komunıstlerle sobyalıstle rın, avkırı vapılaıı nedenıylecş unsellenn Yahudılerk Çınge nekrın tnplandığı vok edıldığı onlaıca kımptm bmydı valnı/ ca l Iç ınılyon ıns.ının olduruldu ğu Auschuıl/ (NK, 109) olumıı bckleyen son kıırhınlatın 27 Ocak 1945 tekı allmişıncı kıırta rılıs yildonumunun ardından ye nıdcn gundeme geldı lyı de ol du tnsanoğlunun bu tıırde anımsayısjara geıekbinımı var çunku 1 îşte tam bu sırada, Na/ı kamplaıında denek yapılmaları ıçın sağ bırakılmib, ıkı çocuğun gorunduğu kanağıyla bır kıtap yerleştı sergenlere Na/ı Kamp ları(Papırus 2004 0212 245 21 32) ()ner Yağcı'nm olağanustu emek urunu yapıtı ABD'nın Na/ı adaylığına soyunduğu bır doncmde buna koşııt bır 7a manlamayla sıs çanı gıbı çığlık attı yuıekkıımızde Yoıulmak hılmc/ çalısjiııa an layrşiyla soıı yıll.11 ın en dıkkat çekıci ya7arlarından Oner Yag cı, Nazi Kamplan adlı bu dcv çalışmaya kendısını yonlendıren nedenleıc de değmıyoı kırabın da " 'Ausc!ıwıt/' adıua ılk ke7 Anne I tank'ın anılannda rastla miijtım (^ocuklugumun benı en çok hıı/ıınlcndırcn kltabıydl Cos,kulu, duyarlı, sevgı ılolu bır kı/m iı, dokmelerıydı yazılan O /amanlar bılınıyordum Hıtler'ın kını, Na/ı/mın ne olduğunu " (512), "1980(12Lylul)oncesın de (dc) Na/ı Kamplırının pck bılıncındc dcğıldmı " "Na/ı Toplama Kamplarının ırdckn mesı vc cn derın ayıınlılaııııa kadaı anla:;ilmasi /oıunluluğu, 12 1 ylul doncmınde ya^adığını Maınak Cczacvı yıllarımdan sonra bcnde nercdcysc bıı lutku ıılarak ycr ettı " "Surcklı koı kııtma ve sındırnıeyk yaratılan hava Maınak 1 (vc dığer bırçok cezaevını) Na/ı Toplama Kamp larından laıksı/ lıale gctırmıştı " "1 asji/m heı yerdc ayruydı vc ay nı yontuııktı kullauıyoıdu " 20 yıklır Nazı Toplama Kamp larıyla ılgılı nc çıktıysa bulmaya, ne buklu\sanı okıımaya çalıs, rım Buldııkça vc okudukça Na zı Toplama Kamplanyla ılgılı edebıyat urunkrının bunca /en gm olduğunu şaşırarak gordum M. Sadık Aslankara Kitaplar Adası 'Nazi Kampları' Turkçcye çevrılcnlerle yetındım vc okııduklaıımın ve bunlarla ıl gılı ılc^crlcndınnckıınıın bıı butun halındc sunıılmasıyla top lumsal yaşamımi/a oncnılı bır katkı olabıleceğını duşun dıım "(17 vd ) AUSCHVVITZ CERÇEĞI llkııı 'Na/ı Kamplan nın nc oldıığu U7crındc duımak gcıekı yor yanılmıyursam "Na7iKamplaıı v 193M5Na zı Alınanya'sında, toplama kam pı, ımha kampı, cntcrnc kampı, tcnıcıku/ kampı, dısıplın kampı, çalışma kampı, olum kampı, tec ııt kampı, esiı kampı gıbı adlaı la da bılınuı kamplaıdıı (25) "Hıtleı ıktuiaıının ılk \tlırıda toplam 1 kamplan maniaı gıbı yuıdıın lıeı yanmda butı 1933 sonunda 50 kadaı toplama kam pı vanlı (105) ' Na/ı Kamp ları, ın^anlaıın cslciındcn ışytı kıınden, sokaklardan, yollardaıı toplanarak, hayvan vc vnk va gonların ı doldurularak gunlcrce pcrı^anlıkla surcn vokuluklar dan sonra gctırılcrck dolduıul dukları, ckktıık verılmış relor gulerle, kopekkrlc vc SS'lerın makınclı lulekleııyle kuşatıldıkları bır dunyadır Bu dunyada ınsanlar a^ağılanırlar, dovmclc nırler, ışkentc gorurlcı, dayak ycrleı, /orla çalıştırılırlar, çıplak, aç ve sıısu/ bırakılırlaı, kopekle rc par(,alatılıılar toplıı olarak ktırşıına dı/ılırkı, gaz odalarına tıkılıılaı yakllıp duman vt kul halıne gctırılırkı lnsaıılaım be dcıılcrının emcklerının onurla rımn ya^malandı^ı, yok edıkiığı bu dımvadıı Na/ı Kamplan Fa ^ı/mın ınsan du^manı o/unıın somutla^tığı bır duzcndır " (25) Oylc kı, "Nuıcmbeıg'dekı Na/ıleıın yargılandı£ 1 savas buç ları nıahkuiKbine veulığı ıtadcsııuk, Vucutlarının yanmasın dan çıkan koku, butun bolgeye sıntlıgı ıçın ^evrcdckılcı Aus>ch wıt/'dc ıns.anlaıın ımha edıldıklerını pckâlâ bılıyorlardı' dıyor, bııı^ok kampın konuıtanlıgıııı yapmıij olan Kudoll I locss " (29) Nımmbcrg bLİgclcrınden Sovyct savcmın buldııgu bır bcl gede sabun yapımı ILIII Daıızıglı bır fırnıaıui) ımal r(.'i,etcsı şoy leymıs, 6 kılo ınsan yağı, 10 lıtıc su, 200 250 gıam kostık soda ıkı ııij saat kaynanlıp sogutulatak tır'"(105) Oner Yagu kıtabını uç bo lumdc yapılandırıyoı 1 Na7i kamplarını ortaya çıkaıan tarıh bcl, sıyasal ko^ullaı, 2 Na/ı kamplarının dıınva ya/ıııındakı yansıması, 3 Na/ı kamplan ıı/c ıınc yapılmi1; lılmkık kamplara dcğgın lanıklıkl 1 bunlara ck 1 k'inltntbıkcck kaynakca Ilkbolumcl74 ııçuncubolu mc 50 sayta avıran ya/ar, as.il agıılıgını ıkııuı bolıımc vcrmiij gonımıyor (n.r(,ckt(.n dc* 607 sayfalık gcnı^ ovlumlıı kıtabın 380 sayfası Na/ı kamplarının duııya va/ınındakı vansımasını elc alıp ı^lıyoı Ovkvse \apıta, "Dunya Yazınında Na/ı Kamp ları" altbasjıg'ını vcrmek de ola sı Oncr Yağcı, Nazı kamplarını anlatııken WI Shırcr'dcn kal karak Hıtler'ın "Yenı Du/cn"ını de anlatıyor, bu arada ortuk ya da a<,ık, anu sııreklı gumımu7 ABD dıi7enıne, onun Afganis, tan'dakı, Iraktakı uygulamaları na gondermelerdc bulunuyor Bıı yaklasjiın, sonu^ta Reıcnstag vangınıyla ıki7 kulelcr saldırısı arasındabıı anı^tıımayı bılc ola naklı kılabılıyor salt bu ncdenle YAŞAMDAN YAZINA NAZİ KAMPLARI Ya/ar bunları yınc de lıep ya zınla lısjkılendııcrek onunla ko ijiıt gelışme i(,ınde ortaya koyu yor Oyleybt ()ner Yağcı bı/e Na/ı kamplarını anlaürkeıı lark lı bu yol ı/lıvoı denebılır Kıtabını bılımın, orncks.c tarıhın toplumbılımın, sıyasabılımın vb dışında banatın ornekse yazının, tıyatronun, sınemanın, dencme nın vb veııleı lyle yapılandırıynr Boylelıklc bılımın nıcelle^mıs tutumunu bıı yana bırakıp olgunun ınsanı derınlıktckı boyııtla rına ınmeye gıı ışıyor Yağcı, bu yaklaijimında kendı yaijamoykulerınden kalkarak bunları donusjturerek ya da do laylı değıştırerek aktaran, clc alıp ışkyen yazarların romanla ıını oncebyor daha çok1 Bu aıa da kımı kıtap'aıdan alıntılar ak taıarak konuyu gelıştırmcyc gı ns,mek Nazi Kamplan'na uçu rucu bır okuma kolaylığı da ka /andırıyor Buna goıe daha ılk bakışta gerek bılımsel (clbctic aynı 7amanda ılusjiınscl), gerek se sanalsal bağlamda ıyı bıı bıre şıme kavusjturulduğu, bu vonde cstetı/e edıldığı gorulebılıvoı yapıtın Bu açıdan kıtabı clbettc tum sıyasacılar taııhçıler, ılgılı ılgısız herkes okumalı ama yazıtıulaı yapıtın "yazın îçi" bır yapıt ol dugunu kesınlıkle goz ardı et mcmeh1 Oner Yağcı, kıtabının "Edebı yat Nazı Kamplarını Unutmadı" başlığıyla ycr açtığı ıkıncı bolu mune sU satırlarla gıriyor ; "Yakın tarıhtc ıns,aıılık buyuk bır sdVdş yaşadı 1938 1945 arasında yaşanan bu ınsanlık dıa mı, ınsanlığa yıkımlar, olumler, acılar getırdı " "Edebıyat, doğa sı gereğı bu savaşı da belleğıne akiı Bu sava^a karbji, daha sava s,ın basjlama&ından once sesler yukselmeyc basjlamı^tı Savaşa karşı olan bu sesler savaş boyunca suımuş, savasjin bıtme;.ınden sonra da yenı s.avaşlaıın olmaması ıçın yukselmiijtı " "Onların anlatımıyla İkınci Dunya Savaşı, ınsanlık tanhınm, kullurunun unutulmaz s.ayfalarına ya7ildı / lkıncı Dunya Savaşı'nın, daha oncekj s.avaslardan farklı olarak getııdığı ve bu savas,ı dığerlerın dcn kesın ozellıkJerıyle ayırt eden en onemlı ıkı olaydan bın sı Hırosıma ve Naga7akı kentlcrıne atılan 'atom bombabi' ıse, ıkıncısı de bavaşın odağını oluştuıan Ilıtler rejimının dunya ta nhıne kattığı 'Nazı Kamplan' vahb,erıdır" " Nazı Kamplan, çeşıtlı uluslardan yazarların bu konuda yapıtlar yaratmasına ne den oldu " "(Onların) bu konu yu ışlemesı vc yaratılan cdcbıyat urunlerı ılc evreıibel bır edebıyat doğdu"(176, 177) NAZİ KAMPLARINDAN YAZINSAL BİRİKİME Oner Yağcı, Na?ı kamplaıını anlatan 22 ıomanı, bu kamplar dan so/ edc n 24 romanı, yanı sı ta bunlaıı anlatan oykulcrı, se naıyoları cknemclcrı, ınceleme lcrı kamplaıdan so7 eden denc melerlf ıncclemclcrı, Na/ı kamplaııyla ılgılı anıları, guncc lerı elc alıp ı^lerken ozetlemeyle yetınmıyor yaJnızca Turkçeyc çevrılmış 100'un uzerındc kıta bın ıçıncic bı/ı ge/ındırırken larklı çevrenlcrc ııçurııp veııı kanallaı a(,aıak hem ınsanlıga hem de dunya yazınmdaıı yola çıkarak yazınımıza katkı sağlı yor Gerçekten de Oner Yağcı soz konusu romanları, genii}<,e O7et lerıyle aktarmıyor yalnı/, yanı sı ra ozyaijamoykıibcl kımı veı ılere, gerektığınde dıpnot olabılecek onemlı bılgıleıc yer veıerek de kılavu/luk ışlevı ustlcnıyor kjta bında Bu ncdenle Nazi Kamplan adlı yapıta veıdıgı emek gor me/dcn gılıntncmclı Oneı Yağ cı nın (, alışmasına davanak yap tığı kıtaplardakı kahıamanlaıın kamp nıımaıalarını tck tck sııa layısı bılc ya/aıın (1S0 181) t/ık işlevlı1 (ıiınumu/dc pck 1,0 ğunım yenı bas>ımı bulunmayan bu romanlar, ovkulcı (187) Yag cı 1 1 1 kıtabı aıacılıgıyla yenıdcn 11 yaşam buluyoı dcncbılıı va/ını mı/da ()tesınde Oncr Yağcı nın bu romanlaıdakı ıyımser o/u dırenı^çı ruhu o/ellıklc onc ı,ı kariiji u/cıındc de dutulmalı 1 Bu bakımdan bcn, Nazi Kamplan'nın okurlar kadar ya7arlarta <\A okunmasının zuıun lu olduğunu duşunuyorum Bu, hem yazının yaşambal damaılaıı nın gorulmesı konusunda tırsat yaratacak hem dc ozya^amdan donub,turume gıdılırken nclere dıkkat edılmebi gerektığını oğ retecek bana gore Nc kı Nazi Kampları'nda pck çok yınelcmcyle kar^ılasjdbılırsı nız Bu, yapıtın bır açıdan "an sıklopedı" nıtelığı ta^ıyor olma sından kaynaklanıyor dcrçek ten dc kıtap, "Nazı Kamplan Ansıklopedısı" hıçımındc alına bılır pckâlâ' Sozgclımı herhangı ansıklopedıyı açıp da Nazızun Autschwıtz, kamp vb maddele rı okuduğunıi7da, bunlarda bıı bırınc gondermelerın dışında, yınelcmcyle kar^ılaşabılırsinı/ Okur bunu yadırgamamalı1 Çunku Oner Yağcı, yapıtında ansıklopedık bır tarama da su nuyor bızlcre O zaman yınelc melerı olağan karijilamak gerckı yor Olağan kar^ılanamayacak, bu çerçevcde yazara yuklcnebı lecck yıneleme yanlışı bırkaç tane ancak (Orncğın Thomas Mann'ın duşuncelerını aktaran satırlar, 65, 66) Ansiklopedi nıtelığı taijiyan yanıyla da Na/ı Kamplaı 1 bırev bel \a da kurumsal het kitaplıkta bulunmalı, çunku bu yonııjle pek çok gercksınımc vanıt vcıe bılecek bır kıtap bu 1 ()ner Yağcı, yırmı yıl suren yoğun cmeklı çalışmasıvla orta \a (îkaınıi!) kıtabı 1 kııı Na7İ Kamplan nın va/arı Oncı Yag cı'yı, hem kıtabın yayımlanması1 1 sağlayan yayın yonctmcnı ()k 1 tay ijım^ek 1 gonuldcn kutluyoıum Kıtaplığmızı, bu dcgeıh kı taptan yokbun bırakmayın lutfen'B SAYFA 23 A öner Yağcı, yırnil yıl süren yoğun çalısmasıyla ortaya çıkarmıs kltabı SAYI 786 C U M H U R İ Y E T K İ T A P