Katalog

Cevat Çapan Yosip Osti/ Şiirler/ Çeviren: Suat Engüllü şiir Atlası şarapneller, gulleler yağıyordu elektrık santralına, su şebekesıne kentın kentın fırınına yağıyordu taş kesılmı$<,esUK duruyordu fıı ıncılar ıçerde susuz ve elektrıksı? çaresızdıler busbutun dort bır yana savrulup kentı orten beyaz olum to^una donuşen un yığını kaiTjisııula kar dcğıl kıırum yağıyordu şımdı sarayboi>na'da baharlaı ın meyvelerın ustune Saraybosna Ölüler Kitabı Saraybosna Felsefe Fakultesi'nde önce Yugoslav Edebiyatları ve SırpHorvatça, ardından da felsefe ve sosyoloji öğrenimi gören şair, öykucu, denemeci, elestırmen Yosip Osti, 19 Mart 1945te. Ikınci Dunya Savaşı'ndan sonra. merhum. dunyaca unlu Bosna Hersek şairi Izet Sarayliç'in dediği gibı "uygar Avrupa'nın" göbeğinde. Boşnaklara yapılan tarihteki en buyuk katliamın tanıkkenti Saraybosnada doğdu. "Saraybosna şiir Cunleri" Uluslararası Edebiyat Gösterisi Direktöru, Bosna Hersek Yazarlar Birliği Sekreteri, Books in Bosnıa and Herzgovına dergisinin genel yayın yönetmeni, Bosna Hersek Edebiyat çevlrmenlerı Birlığı Başkanı görevlerinde bulundu. Dört yıl suren Bosna Hersek savaşı boyunca Lyublyana'da Saraybosna Şiir Cunlerini düzenledi. Istila altındaki saraybosna ve Bosna Hersek yazarlarının yapıtlarının yayımlandığı 163 kitaplık "Egzilabç" dizisinin fikir babası ve yayın yönetmeniydı. 1971 yılında yayımlanan ilk şiir kitabı "Duş Hırsızları" ile Trebinye Şiir Akşamları ödulü'nü alan Osti'nin çok sayıda şiir, öyku, deneme, eleştiri kitabı, antolojileri yayımlandı. Slovenceden çevirdiği kitaplarm sayısı seksen civarındadır. Şiirleri birçok dile çevrilmiş, birçok antolojide yer almıştır. Bosna Hersek savaşının patlak vermesinden bu yana Lyubljana'da yaşayan Yosip Osti, birçok ödule de layık görulmuştur. Okuyacağınız şiirler, 21. yuzyıla girmek uzereyken Saraybosna'da yaşanan buyuk trajedi ve katliamın dile getirilmeye çalışıldığı "Saraybosna Öluler Kitabı" eserinden alınmıştır. Beyaz Bayrak bıyazdır beııım bayrağım leınde hayata gozlerunı açtığım çocuk bczı gıbı bcya? dılın bahçesınde kıtabın çatısı altında yaşadım evsız barksı? kaldım ıssı? bır ada ve ıssl7 adaya sığınan bıçareyım şımdı beyaz kenarında yuruyorum kâğıdın ızlenmı sılıyor zamanın meddı beyazdır benım bayrağım ey genç nıhlu ıhtıyar ıskcndcııyclı konstantın gıtmelerı bcklcncn ycre gıtmeyen baıbatlaı hıe kımscnın ummadığı kente saraybosna ya geldılcr geçmışe donııp yıi7İennı olu mıtlere ean verdıleı karanlık ormanlardan çıkageldılcr saldınya savunma adını vcrdılcr çığ gıbı duştuler tepekrden kentı yerle yeksan etmcye karar verdıler başkalarını lahatea goturebılmek iıin sıınağa çok sayıda ulusda^larını ha/ırdılar go/ kııpmadan kurban etmcye bodrumlara kaeırdılar evkrınden ınsanlau tavanlardan guvercınlen mahkıım cttıler steanlarla bır arada yaşamaya eh bilalısı/ dehşete kapılmış ve acıkmış kadınlara eoeuklata vasjılaıa aies ıttıhı hivm toplarındatı, loplaıdan ıııaKin<.lı tukkkıdeıı duıbıınlıı tufeklerdcn kîmyonlardan, tanklarddiı tepedcn tırnağa sılahlıydılar daha daha yiklaştılar gıttıkçc, anama da ijiırkrının eevıımenının anasına da C U M H U R İ Y E T K İ T A P SA YI 7 86 savaş uçaklanyla ındıler uzcrkrıne yıktılar, oldurduler yağmaladılar atcşc verdıler kesıp bıetıkr, ırza ge(,tıleı hıc, durmadan ate;; ettller ve tıırkuler soyledılcr şu barbarlar olmasaydı halltrının ne olaeağını bılmıyorkrdı kuiatılmış kentın ınsanları scnın şurındekı ınsanlar gıbı bu ınsanların bır çozum olmadığını kesınlıklc bılıyorlardı anıa her aksam yemeğı gıbı son bakış son opucuk olabüır her bakış her opucuk v u ontelerı sadece rastlantı cscrı vurulan rastlantı eserı ıskalanabılır ancak Saraybosnada Kanlı Paskalya, Kanlı Bayram kanlı paskalya sabahı kanlı bayram sabahı doğdu saraybosna'da bır yerlerı yıkılıyor kentın atılan her ateşle bııe'i bırer yıkılıvor anılaıım ruhumun derınlıkk'rınde bır şcyler de eoeukluk yıllaııının bıı kısmını geçırdığım başçarşıya duşuyor şarapnelkr pe^ nasıl kı sevınırdı musluman eoeukları partı ııyesı babamdan annenun gızlı gulı boyadığı paskalya yumurtalanna ben de >.evınırılıni bayramların gelışıne ıyısuıden bırer parça koyıın eti getınrlerdı anncmc komşu kadınlar bayramları, beyaz bezle ortulu tabaklarda komşu çocuklarla bırlıktecamılerde kandıllerın yanmasını beklerdım sabırsı/lık ıçınde eve koşardım onlarla paylaşmak ıeın mıs gıbı sıcak somıınu kanlı paskalya sabahı kanlı bayram sabahı doğdu saraybosna'da gun geçtıkee artıyor akan kan ekmek azalıyor kentte Uçaklar. Ses Duvarının Aşılması. Sirenler Hava saldırısı Tehllkesi. çabuk ol ko^ anne ayakkabılarının bağcıklarını bağlama kapıyı lulıtleme bırak dehlıze koş bodruma sığınağa sorma bu savaş gerçek mı geeen savaşın canlanan anıları mı yoksa olumle korebe oyununun devamıdır bu mumkun olduğunca çabuk ve mumkun olduğunea u?aklarda gızlen karanlık bır ko^eye çomel avuçlarınla ort yuzunu gozleruıı kajıat olum bulsa bıle senı sakın aema gozlerını gozlerını kapalı tut ve tekıarla durmadan ben yokum ben yokunı Yok Olan Duvarın ötesinden celen Ses bırılerının ardından dıınyayı değı^tırecek ba^ka bıııleıı geldı sıyaset\ıler kunıandanlar ycr ol(,umu u/manları harıtacılar değıştırıp durdular anlamadıkları dunyayı oldurduler goçurduler toplaına kamplarına goturduler kellclcrı ayırdıkları gıbı bedenlerden hançerlerle çı?dıler sınırlan yenı baştan ya/dılar tarıhı ınsan derısıylc tıltkdıler (kotu) esLrlerını onlarla hcmfıkır olmayanlar topra^ın altında eğleşmelıydıler ve yavai} yava^ alı^malıydılaı olııme Kavafis'e Mektup Saldırgan Bugun de, Butun Araçlarla. Dört Bir Yanına Saldırdı Kentin ^arapnelleı gulleler yağıyordu htm tskı hcm yLPi kLbinııın kınun keııaı mahallelere ya^ıyordu kcnt mcrkt/ıne olulerın ıı/cnnc ya^ıyoıdu sa^laıın ıı/erıne yazaı ısak sanıoko\lıya nın \ ıttıfiı eskı muscvı mc/arlığına ya£ıvoıdu niL/aıınm baktığı byelav ı vı kedeı ıle sevınçlcnnc tcrcuınan olduğu oykukrınm kanranıanları >oksııl musevîlcr ya^ardı bır zamanlar orada Kent Oıtasında Boğazlıyorlar, Evlerde Boğazlıyorlar kent ortasında boğa/lıyoılar evlerde boğazlıyorlar kanlar ıçınde ak^anı oluyoı kanlaı ıçınde sabah doğuyor saraybosna'da kanlı guneşın doğus,u da batışı da orada guneşı de boğazlamışlar anlaşılan SAYFA 25