Katalog

resimlerini sevdiğimiz ressamların kişiliklerini mcrak etmiştim. Zatcn o yıllarda (ortaokul) biyografi okumaya meraklıydım. Padişah hayatından tutıın da tskender'e kadar, Leonardo Daa Vinci'nin hayatına kadar birçok sanatçının hayatını okumuştum. Çünkü o tiir kitaplar da sizi, aslında farkında olmadan bir şekilde yön lcndiriyor, onların yaşam serüveni başarıları, başarısızlıkları... Bütiinüyle aldığım eğitim belki de sanat eğitimine eğilimli olmama sebep; zaman içerisınde okuyarak yazıya yönelmiş olmamda da sanki belli yazarların, belli sanatçıların benim üzerimde etkilcyici okluğunu söylcycbilirim. Örnegin Rus Edebiyau çok etküeyiciydi. (iogol'iinden, Çehov'una, Puşkin'inc.. .Genç bir adamın okuma dünyasında klasikJer etkili olabiliyorsa o zaman sanki bir şcy yakalanmış oluyor. Bu yakaladığı şcy de belki sanatın, edebiyatın, ya zının biiyüsü. YAZMA DÜRTÜSÜ Vekı, okumak ve yaztnak arasırıda nasıl bır bag var iizce? Okuyan insanda yazma dürtüsü çok baskindır. Sizin bütünüyle yazdıklarınızın "bir şey" olnıası bence başlangıçta çok önemli değil. Nc yazıyorsanız yazın, daha sonra ne yazmak gerektiğini sorgıılamaya başladığınızda, işte o zaman, yazacağınız tiir beliriyor. Oysa başlangıçta yazmış ol nıak için yazıyorsunuz. Bir siire sonra yazdıklarınızın sızdeki anlamını sorgulamaya başladığınızda, "peki o zaman nasıl yazaeağım"*diye kaygı başhyor. Bıınıın için dc bcÛi yazarların sizin dünyanızda yer etnıiş olması gerekiyor. Bu anlamda mescla J. Paııl Sartre' ı okumuş olmak beni derin den etkilemişti. Çünkü Sartre bir düşünce adamıydı, felscfcciydi, edebiyatçı, aydındı, onun yazdıklarında bizim gördüğü müz edebiyatın arka planını görüyorduk. Neydi bu.'' Roman, öykü, şiir; bunların arkasında, yazan insanın ne için, ne amaçla yazdığını dile gedrcn bir telseti bakış, bir diinya görüşü... Bu anlamda, tabii kı benim için bunlar hep etkileyici olmuştu. Böylc yol açıcı bir durumdan söz edebili rim. Santntn, uze "yazma" eylemındc yol gösterıcı olan, yalntz edebiyat alanındakt cserler değil Edebiyat dıştnda hangı sanat dallan yolunuza ışık ttıttu? Tabii yalnızca edebiyat değil, edebiyatın dışındaki sanat dallarının da etkileyici olduğunu söylemek isterim. Mesela sinema çok etkili oldu. Çünkü birçok filmi izleyen bir çoeuktum. Siz nasıl ki yaşanun önünde duramayip, yaşadıklannızı biriktiriyorsanız, izlediğiniz filmler de sizde bir birikme, bellek oluşturuyor. Zaman içerisiııde sizin o karanlık kuyuya attıgınız şcyler, izlcr, renkler, konular, insanlar, filmler bir süre sonra gün ışığına, "yazarak" çıkmaya başhyor. Müzik, hakeza lotoğraf sanatıyla çok ilgilenmiştim. O zaman müzik belki de temel uğraşım olabilecekken tamamen edebiyata yöneldinı, resim; aynı şekilde. Şıınu söyleyebilirim sanatın bir dalı/alanıyla ıığraşan bir insanın ya^ama süresi içerisinde, başka sanat dallarına ilgi göstermemesı mümkün değil. Insan bir heykele bakarak bir yazı bile tasarlayabili yor. Edebiyatın diğer sanat dallanyla bir anlamda ilişkisi bu. Yani görselÜk ve inıge dünyasını zenginleştiren bütün sanatların, edebiyatı taşıyan bir yanı olduğunu söyleyebilirim. Bu imgc dünyantztn gelişmeune, yapmi} olduğunuz gezderm büyük katkıu ol du&unu söylıycbilir miyiz? Kesinlikle ..Benim edebiyat alanındaki yazınsal yoluılugurnda gezilerin çok önemli bir yeri vardı Çünkü yaptığım bütün gezilerde, küçük bir delter edinmiş tim, onu yanımda ta^ırdını ve nereye gidiyoruz; hemcn oranın adını yazardım; mesela, şunu şunu gördünı, şöyle oldu, şu kadar knı. kalılı, şu tarıhi binalar vardı vs... Çocukluktan beri bunu sürdürürüm; iyi ki böyle bir alışkanlık edinmişim. Bununla birlikte bir de, yapacağıın yokuluklardan önce gidecegim o yerle ilgili kitapC U M H U R İ Y E T K İ T A P lar edinirim, okurum; gittiğim yerde oraya ait bir defter açarını, oradaki en eski kitapçıyi bıılıır, o kcntle /yöreyle ilgili yayımlanmış herhangi bir kitap varsa onu edinirim. Bu nedir? tnsanın zcnginleşmek için verdiği bir çaba, bir ugraş; bir anlamda, insanı sürekli okumaya yönelten bir uğraş. Tabii ki sanatın özünde bu var. "ölümc karşt bayatt savunma biçtmi" diyebilir miyiz tanat ıçın •> Tabii, sanatı, ölüme karşı hayatı sa vunma biçimi olarak da ele alabıliriz. Dcrler ya "hayat mı sanatı taklit eder, yoksa sanat mı hayatı?" Oysa bence sanat bir savunma biçimi. Sanat iyiyi anlatırken tabii ki kötüyüolumsuzu da anlatıyor. l.debi yat da bu anlamda en etkileyici kaynak, araç. Birçok yazınsal türdc yaztin birisiniz. Nı'dctı hunca farklt türde yazıyonunuz? Hayatı farklı biçimler, faıklı bakış açılarıyla algılnmak derdi var ya, buntınla birlikte ögrenme gibi bir çabanız da var. Mesela, bir yazar iizerine bir şeyler yazarken veya bir cleştiri, bir incelcnıe yazısı yazarken de tarklı kaynaklartlan, pek çok bilgiyi, kendi dağarcığınıza aktarıyorsunuz. Onu daha iyi öğrenmek, daha iyi kavramak için böyle bir çaba içinde oluyorsunuz. O anlamda belki, farklı yazınsal türler arasında dola^manın getirdiği bir zcnginlik var. Inccleme , eleştiri türleriyle başladım, yctinmemenin arkasından da denemeler, öyküler yazdım, yakında roman çalışmalarım yayımlanacak. Farklı türlerdc yazarsanız giderek daha da zenginleşen bir yazı dünyanız, birikiminiz oluyor. Knımlc dc uğraştıgınızı bılıyoruz.. F.vet, çok scvdigim yazarların portre lerini çizdiğimi hatırlıyorum. Hatta öyle bir kitap tasarlıyorıım; kendi yazılarıtnı, denemelerimi resimlerle süsleyebileceğim bir kitap... Siz hangi alana daha çok emek veriyorsanız, o sizin önünüzü açı yor. Yazmak için göstermiş olduğum aynı emeği, aynı çabayı resmc göstermiş olsay dım, resimde başarılı olabilecektim. Ama resmi arka planda tutuyonım, rcsim benim için bir hobi. Müzikle de ilişkim var ama müzik de bir hobi GELENEĞİ BİLMEK Btrikimden babtettınız, yanı gelenefcı bilmentn önernı nedir cdebıyatta/sanatta ? Diyelim ki öykü yazıyorsanız ya da o alanda birtakım şeyler yapmak istiyorsanız, sizin Çehov'u bümeniz, okumanız gerekir, Sait Faik'i bilmeniz gerekir. Tolstoy'u, Balzac'ı okumadan, roman yazmaya kalkışmanız roman sanatını bilmemcktir, bir eksiktır. Onların size öğreteceği çok şey oldugu düşüncesindeyim. Çünkü okuyup hesaplaşmanız, öğrenmeniz gcrekir, öyle bir geleneği, yüz çevirmeden benimsemiş olmanız gerekir. Yeni bir şeyler ortaya koyabilmek için en azından o insanlann ne yaptığını bilmek gerek. Zaten bütün sanatlarda bu böyle. Gclcneğe sahip çıkabilmek, onu yarına taşımak için bu, edebiyatta da kaçınılmaz bir şey. Son kıtahınız, aynı zamanda ıkinci öy kii kıtabınız olan "Kar Masallari'ndan babscdcr mhiniz biraz? "Kar Masalları", "Gönlümün Yiük Yurdu" ile aynı yıl yayımlandı. Artarda yayımlamış iki kitap; bir anlamda onların benden çıkmış olmasını istedim. Uzun süredir öyküler yazıyordum, ama yayınlayıp yayınlamamakta biraz tereddüt de etmiştim. Çünkü elimdeki romanların yayımlanabilmesi ıçın bunların da benden çıkma sı gerektiğini düşündüm. Öykü benim için ilk göz ağrısı, üstelik çok da sevdiğlm bir tür. Oykü zaten sürekli ya/.ılabilecek bir tür, hani "bir dönem yazdım artık yazmam" dıyebileceğiniz bir şey değil. Belki şiir için bunu diyebilirisiniz, ama öykü için diyemezsinız. Çünkü hayatınızın heı ılöneminde öykü vardır. Siz, öyküyü her aııa ya/acakmişsınız gibi dolaşırsuıız, bakarsınız, görürsünüz, yaşarsunz ve o ya şam içerisinden "evet şimdi ne var, hangi öyküyü yazacağım" şeklinde bir uyuıgezerük durumu söz konudur. 7 86 İİ HEPİMİZ FARKLIYIZ. YOKSA DEGIL MİYİZ? UNCUKI' Başka Bir Amy Kusursuz Anıv C.ındlcr ba>kalarına uytım sağlan bcnzcdiğini sâflbn \m\. Ötckı Am^Jtalabj ötcki Amy, rakl|^dir kararliılır. Öt Ötcki Amv.^ arasında şoie' K tmak da ı ı . "bcnzer yiir! \m\ d "kararlıdir. YAYIMLADIĞIMIZ REPLtKA KİTAPLARI: 7 NUMARALI AMY / REPLİKA 1 AMY'NİN PEŞÎNDE / REPLlKA 2 BAŞKA BÎR AMY / REPLlKA 3 ithaki \vvv vv.itliaki.coni.tr SAYFA 17 SA YI