Katalog

"KarMasallan" neyin öyküsü? "Kar Masalkn", bcnim yaşadığım, doğduğum, büyüdüğüm coğrafyanın renklerini dile getiriyor. Çünkü ben, onları yazmasaydım duramayacaktım. llk gençlik yıllarıma kadar Erzıırum'da yaşadım ve orası doğu kiiltürünün, gelenekscl sözlü anlatı gcleneğinin ve "kar kültürünüıı" çok baskın oldıığu bir ortamdı. Öylcsinc zengin bir ortamdı ki; kalemi elime alıp yazmaya başladığım anlardan itibaren, bcn hep o coğrafyayı, o yaşanmışlığı, o gözlcınlcri yazmaya yöneldim. Çünkü bir anlamda, bir yazar bir ycrc (cografyaya) aittir, bir kültüre, bir dil ortamına aittir. O aidiyct duygusuydu belki bana "Kar Masallnrı"nı yazdıran... "Kar" ya da "MasaT'ı daha fantezi olsun diye kullanmadını; masal diye ya da kar imgesi diye alıp işlcmcdim. Çünkü o gerçckten hayatımızın aynknaz bir parçasıydı. I latta düşiince yapımın bir parçasıydı. Çünkü o eografyada, o kültür sizi o kadar biçimlendiriyor ki, siz oradan kopup ıızaklaştıktan sonra, onun nc anlama geldiğini da ha iyi kavrıyorsunuz. Çünkü ömrümün 14 yılını o kentte geçirdim. 18 yaşında Erzurum'dan ayrıldım takal çocukken 4 yıl îstanbııl'da yaşadrm. 30 küsur yıldır tstanbıılluyum ki onu bile tam diyemiyorumdemek ki ne kadar çok bir yerde yaşamış olmanız önemli deg'tl. Sizin dil bilindnizin, bcllcğinizin asıl oluştuğu yer önemli dil". Yani orası bir dağ başı da olabilir, bir köy de, bir kasaba, bir kent de... Bu anlamda bcnim ömrümün o 14 yıllık zaman dilimi o kenrte geçti. Duygu bellegiuı, dil belleg'im, düşünıc belleğim o süreçte oluştuğıı için beıı o kcntc daha çok bağlandım vc yazarkcn dc orayı yazma gibi bir duygııya kapıldım. Bir anl.ımda "Kar Masallan", beninı o kcntc oları borcumun bir yansınıası olarak da algüanabilir. Neden "masal"'•> Sıze »ıa\allar anlatan "hala" dan bahscdcr mtsıııiz?.. Doğu toplumlarındn halk hikâyeleri, masallar çok yaygındır. Televizyonun ol madıg'ı, radyonun bile çok fazla yaygın olmadığı bir ortamı düşünün; gccclcriniz bclirü eğlencelerle geçiyor ya da geceleri belli şeylerle doldnımak zorundasımz. Orda da masal çok anlatılırdı. I lalam tabii ki çok usta bir masal anlatıcısıydı ve bi zim çocukluğumuzun da şcnligiydi aynı zamanda. Bi ze her geldiğinde ya da biz ona hcr gittiğimizde, mutlaka dcfalarca aynı masalı on dan dinlediğimizi hatırlarım, yorulmak bilmeden... 0 masalların bizde, zaman içerisinde bir birikim, bir bilinç oluş,turduğunu gör Öyku yazma diijüncesı dünı. Yazarken de "şöylc nin arka planında yatan Yazarlık trfr hobl değll, yanl yazayım, böyle yazayım" di neydı? gellp geçlcl bir heves değllyc bir duyguya kapılmadım; Beııi öykü yazmaya yödlr Belirli bir Birikim, emek ve caba ile ancak var olabiyazarken ister istcmez oranelten, hayatın akıp gidcrlecek bir meslektir dan derleyip toparladıkları ken bizc sunduklarıııı, bel nızı, yazdığınız konn ve anleğimizde çok derin izler bır.ıkanları, yaşadıgınu bazı olaylan, etki lattıgınız atmosferin süzgecinden geçırerek lcndiğiııi/ bazı duıunıları ışık çarpmasıyyansıüyorsunıız. Bu da sizin dil belleğinizi, la, birdenbire anımsıyorsunuz. Ama duygu dilinizi, hayata bakı^ınızı olu^turu anımsarkcn, dönüp oldıığu gibi yazmıyor yor. Daha çok masallar. . Halam o açıdan bunuz; bir insanlık ılurumundan yola çıkıçok etkileyici olmııştur bcnim hayatımda. yorsıınıız ve başka durumları baijka olayBİN BİR GECE MASALLARI larııı yaıibilaıını da geiirip oraya raşıyorsunıız, yenı bir şeyc dönuştüruyorsuııuz. Ye Bu: Bir Cccc Masallarindan bir clki nı bir dil yaratıyoriunuz, yeni bir biçim lcnmi^lik var trıu ıııuıya çıkarıyorsıınuz. Iştc yazıda "yaratı Ben ortaokula başladığımda, Bin Bir cılık" dcdığimiz ^ey bu; yoksa bir olayı Gccc Masallan'ııın kısaltılmı^ versiyonu alıp, ba^tan sona anlatsanız, o bir röportaj nu bıılmuştum, çok sevmiştim. Çünkü haolıır Ya da bir olavın on karcdc çekilmiij lamın anlattıgı masalların tadıııı bulmırçiotograiı veya yarıın saatte yapılınis, filmi tum. Bir de o zanıanlaı, "I layat" dergisinolııı. Bu degil, filnulc vc fotografta bile siz dc "Ali Baba ve Kırk Haramilcr"in çizgi bir şeyler kaııyorsunuz. Yazıda ise ba^ka romanı vardı. Hiç unutmaın, kare kare o bir dilc dünü^türıne eylemini gerçekleştiçizgi roman aklımdadır Belleği bütiinleşııyorMinuz. () da bclirü bir edebi bakış, tiren, miithiş bir şey; halanızın anlattığı bir birikim, ııeyi, nasıl, niçiıı aıılatmak gemasallan dinliyorsunuz, Ali Baba ve Kırk ıcktiğıni bilnıekten geçiyor. O zaman ha1 laramiler çixgı romanını, Bin Bir Gece yat .ıkıp gidıyor, hayat akıp giderken Masallan'nda gcmici Sinbad'ın öyküsünü birçok olay, birçok durum, birçok kesit okuyorsunuz. Masallar, bence okuma bel leğinin çok hızlı dönmcsini ve kavrama bilincinin çok çabuk gelişmesini sağlayan bir ^eydi. Masal dinleme ve daha sonrasında bir de dinlediğiniz masah anlauna be cerisİJie soyunuyorsunuz. Dinlediğimiz masallan, mahallcdc kendi aramızda, birbirimıze anlatırdık; evcilik oynardık, bazüarımız annc, bazılarımız çocuk, bazılarımız hala, tcyzc... Iş,te o hala, teyze, ninc rolünü üstlenenler masal anlatırdı. Halamızdan dinlediklerinıizi mahalledeki oyıınlarımıza t;isırdık. gözünüzün önünden geçiyor... Son olarak, sızce yazarlık (Türkiyc koşullanrtda) bir mcslek olarak mt değerlendirilmelı yok\a bir hobı mı? YAZARLIK BİR MESLEK Ben yazarlıgı bir meslek olarak görme eğilimüıdeyim. Çünkü iyi veya kötü herhangi bir mcslekte, belirli bir işi yapnıak için bilgi birikimine ihtiyacınız var. Usta çırak ilişkisinden geçme gibi bir derdiniz var ve onunla hayatınızı idanıe ettirme gi bi bir çabanız tla var. Bugün Türkıye koşullarında eğer ona karşı (yazarlığa) gerekcn cmeğiçabayı gösterirseniz, yazarlığı bir meslek olarak benimscycrck yaşamınızı sürdürcbileceğinizi söylemek islerinı. Tabii ki meslek olarak bakarkcn, yazarlıgi bir geçim aracı olarak düşiınmcmck de gerekiyor. Ama sonuçta yazdığmı/. bir ^e yin kitaba dönüşmesi, o kitabın okura ulaşması gibi bir boyutıı var bu i^in. Bu anlamda ya/aılık bir meslek olarak mı bcnimsenmelıdir, voksa bir hobi midir soru sıı sorulabiliı. Yazaıllk biı hobi degil, y.ını gelip geçici bir heves deg'ıldir. Belirli bir birikim, emek ve çaba ile ancak vaı olabi lecek bir meslektir. Siz hcr gün bir sporcu gibi, bir müzisyen, bir ressam, bir heykeltıraş gibi çalı^arak kendi önünüzü açabi lirsiniz. Bir hafta ya da bir ay yazmadığınız, okumadığuuz zaman ne kadar zorluk lar çekebileceğinizi dc görürsünüi'. O açıdan yazarlı£m da zanaata yakın bit yanı var, onu yadsımamak gerekiyor vc bıınıın için de süreklı okuyan, .ıra^tıran, sürekli yazma düıtüsünü içinde ta^ıyan birisidir yazar. Yazmanın bir kurtulıış olabılcceğini, sağaltıcı bir yanının da olabilcce^ini, bunuıı içinde, bıınıın (ya/manm) cehenneminde y.ışayan bırı daha ivı bilebilir diye düşünüyorunı. Bu i^le yelenek, işin yüzde yirmi be^lik kısmı, gerı kalan yüzdc yetmiş beşlik kısım ise çabaemek. • Kar Masallan/ Fcrıdun Andaç/ Dogci/ı Kıtap/160i. Literatür Biyografi Otobiyografi Kaybolan bir dünya... İstanbul, 18001920 Osmanlı İmparatorluğu'nun son yüzyıhndaki sosyai, kültürel, ekonomik ve siyasi hayattan ilginç kesitler... Abdülaziz ve Abdülhamit başta olmak üzere Osmanlı padişahlarıyla yakın ilişkiler içiren giren, Düyunu Umumiye'yi kuran, Balıklı Rum Hastanesi gibi bugün hâlâ varlığını sürdüren birçok kurumun ve eserin hamisi olan Zarifi Ailesi'nin Osmanlı İmparatorluğu'yla benzer bir çizgide ilerleyen renkli olduğu kadar hüzünlü hikâyesi... I I Hatıralarım Yorgo LZarifi Çcvıri. Karln Skotınıyad» 474 uyfa. 1. Bjjım. Şubjt 200S II w w w 111 c r a l u r c o m t r SAYFA 18 C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A YI 78 6