Katalog

Bu kez Birsen Karaca hazırlamış Rus Edebiyatı Öykü Antolojisi Rus halkının 18. yüzyıldan 20. yüzyıla uzanan geniş yelpazedeki yaşamından, dünyasından, siyasal ve kültürel ortamından, yaşam biçiminden, doğasından... zengin örnekler sunuyor bu yararlı antoloji. Rus edebiyatını merak edenler için yeni kapılar açıyor bu kitapta yer alan öyküler, yazarlar. ~l cultekin EMRE zarları ve oykulerı karşılaştırma olanağım da yok ) Rus yazarlarından tek tek oyku lerın, geçen yuzyılın sonlarından ben, hep yayınlanageldığını bılmeyen yok, ama bunlar daha once bır seçkıde top lanmamış bıldığım kadarıyla Puşkın, Çehov, Gorkı, Tolstoy, Dostoyevskı, Tur genyev, Gogol, Şolohov, Pasternak, Sı monov, llya Ehrenburg gıbı yazarların yapıtları ardı ardına dılımıze kazandırıl mış, neredeyse tum yapıtları çevrılmış durumda TEK KADIN YAZAR Birsen Karaca'nın hazırladığı Rus Edebiyatı Oyku Antolojısı (2004) ıse ye nı bır çalışma 30 yazardan 36 oykunun yer aldığı kitapta tek bır kadın yazar yer alıyor Lyudmıla S Petruşevskaya Almanya da dtv Yayınevı nın çıkardığı Sovyetlcr Bırlığı'nde Kadın (1987) baş lıklı seçkıde (258 sayfa) Anna Ahmado va, Olga Berggoz, Margarıta Alıger Bel Ia Ahmadulına gıbı dort şaırle bırlıkte 16 kadın oykucu yer alıyor Yaşadıkları donemın kultur ve yazın yaşamına dam gasını vurmuş bu kadınlardan hıç ol mazsa bırkaçının da Rus Edebiyatı Oy ku Antolojısı'ne alınması yerınde olıır du, dıye duşunuyorum Yalnı/ca erkck lerden oluşan bır oyku seçkısı pek doğru gelmıyor bana Kitapta Çehov'dan uç kısa oyku, Zoşçen ko'dan, Bonda rev'den, Tolstoy'dan ıkı oyku yer alıyor Karam/ın'ın uzun oykusu Zavallı Lıza, gulmece yazarı Zoşçenko'ya da esın kaynağı olur ve aynı başlıkla bır oy ku yayımlar Dostoyevskı'nın Beyaz Ge celer'ı de Bandarev'e de kıpkısa, yanı mınımal Beya/ Gece oykusunu yazdırır Birsen Karaca, "Rus Edebıyatında Oyku Turu" başlıklı gırış yazısında Rus çadakı oyku so/cuğunun değışık anlam ve yorumları ustunde duruyor uzun uzun Mınyatur oykunun gunumuzdekı karşılığı "mınımaİ"dır, Ferıt Edgu'nun yazdığı gıbı, ama uzun oyku kısa oyku kavramları bızde pek kullanılmıyor Ya zar bu kavramlardan ornekler de verme yı ıhmal etmıyor Birsen Karaca'nın da yazdığı ve orneklerını verdığı gıbı Rus edebıyatında kıtabın kapağında yapıtın nt tur olduğu belırtılır "Puşkın'ı Yevge nı Onegın'ı şıır formunda loman, Go gol'un Olu Canlar'ı Poeme, Dostoyevs kı nın Insanuklar'ı sentımantal roman, Gorkı nın "Şahjnın Turkusu" du/yazı lormunda şıır olarak belırtılmıştır Rus çada "raskaz" hıkâye, "povest" uzun hı kâyedır bu da Batılıların anladığt anlam da 'nuvel"dır Ya/arların fotoğraflarının yanında kı saca bıyografılerının ve yapıtlarının da ycı alması yerınde bır uygulama bence Sonra kıtabın arkasına eldenen, tam ol masa da 10 sayfalık "Rıısçadan Turkçeye ve Osmanlıcaya Çevrılmış Rus Oykulerı nın Kaynakçası" âd yararlı bır çalışma araştırmacılar ve meraklılar ıçın. KLASİK VE ÇAĞDAŞ YAZARLAR Antolojıde Davetsız Mısafır başlıklı oykusuyle yer alan Fazıl îskender, Rusça ya/an bır Abha/yalı Onun kitapta yerı olmadığını duşunuyorum Oyle ya Kırgız yazar Cengız Aytmatov'dan da bır oyku almak gcrekırdı, o da Rusça yazıyor çunku Aslında boylcsıne genış bır coğrafyası olan ve pek çok ulkeden oluşan bır ulke den oyku seçkiM hazırlamak hıç de kolay değıl Çunku hcm çok sıkıntılı, hem de seçeceğınız yazar sayısı çok fa/la, oykuler de oyle Aslında Sovyetler Bırlığı'nın da ğılmasından sonra bu ışe gırışeceklerın onu bıraz daha açilmış oldu Çunku yal nızca Rus ya/arlannın oykulerınden olu şan bır seçkı daha anlamlı gelıyor bana, otekı ulkclcr ıçın de ayrı seçkıler duşu nulcbılır elbette Klasık ve çağdaş yazar laıın bırlıkte yer aldıgı bır seçkı, yanı geçmıştcn gunumuze Rusya'nın oyku dunyasına ışık tutan bır çalışmayı kotar maya çahşmış Birsen Karaca Çchov'dan, alışılmadık mınımal oyku ler de yer alıyor Rus Edebiyatı Oyku An tolojısı'nde, Karamzın'm duygu vanı ağır basan "Zavallı Lıza" da Zoşçenko'nun Acı Kader ı mektııp bıçımınde yazılmış hoş bır oykudur Boylece çeşıtlı oyku an layışlarını da sergılemeyı amaçlıyor kıtabı hazırlayan Çeşıtlı çevırmenlerın çevırdı ğı oykulerle bırlıkte Birsen Karaca'nın kendısı de kımı oykulerı çevırmış Boyle U lku Tamer'ın çevırıp hazırladığı ve Varlık Yayınları arasında çıkan Çağdaş Rus Hıkâyelerı (1971) alanında ılk mıdır aca bar1 (Ne ya/ık kı bu gu/el antolojı elımın altında olmadığından kıtaba alınan ya ce bu anlamlı ve gereklı scçkı anonımlık de kazan mış Birsen Karaca'nın çevırılerıne takılma dan edemedım Kıta bın ılk oykusunun, "Başkasının Hatasının Kurbanı", gırış cumle sıne bır goz atalım "Popal ve Mılozor, ım paratorluğumuzun zen gın soyluları, kendı arala rında buyuk dostlar ve şehırde oldukça tanınmış kışılerdı " Bo/uk bır cum le olduğu ortada "kendı aralarında buyuk dostlar"la "şehırde oldukça tanınmış kışılerdı" yan cumlesı "ve" bağlacıyla bır araya getırıl meye çahşılmış, ama olma mış Aynı paragrahn bırkaç cumle aşağısında "arkadaşina boynu7 takmayı değıl yapmak, duşunmek bıle ıstemıyordu " yarım cumlesınde ıse "boynuz takmak", ya da boynu/ yapmak" dıye bır soylemm Turkçede olduğunu kım soylcyebılır'1 "Boynuzlatmak, boynuzlamak boynuz lanmak" anlamlarına bır şey denemez, ama "boynuz takmak' , "boynuz yap mak" dılımızde yok boyle kavramlar 35 sayfada da "ağ/ı temız dp,^ bır kupayla kapalı olan temız testıyı getııdı" cumle sınde ıse "ağzı tenıız AfccH," yanlış değıl miı'Aynı cumledc2 kez "temız ' kullanı mı âd cumleyı bozmuş Ben bu cumleyle ne denmek ıstendığını anlayamadım doğrusu 104 sayfada "başına kopçasız bır yelek geçırmış"de de, "yclek" başa nasıl gcçer'1 Anlayamadım (Bu (,evırı Atan Aykut ıın) Amacım tek tek bozuk cumlelen, yanlış kullanımları gostermek değıl Bunlar oyle çok fazla da değıl uste lık ZENGİN ÖRNEKLER Rus Edebiyatı Oyku Antolopsı'nı onemlı buluyorum bır boşluğu doldur duğuna da ınamyorum Keşke daha ya kın doneme dc eğılcbılseydı bııkac, or nekle Ayrıca Ulku Tamcı ın ijolohov <,e vırılerı kaynakcaya alındığı halde ha/ırla dığı Çağdaş Rus Hıkâyelerı 'nden hıç soz edılmemesını de yadırgadığımı belırmek zorundayım Sanıyorum 2 3 yıl onccydı I rankfurt Kıtap Fuan'nın ana ulkesı Rusya'ydı Rusya yuzun ustunde yayınevıyle ve pek çok yazanyla katılmıştı fuara Ayrıca Al manya'nın her yerınde yazarlarını tanıt ma kampanyalarına da gırışmışlerdı Al man yayınevlerı de çağdaş Rus yazar lanndan pek çok kıtap yayımlamışlardı o yıl Kıtapçı vıtrınlerı genç Rus yazar larının kıtaplarıyla suslenmıştı uzun sure Boylece Rusya'nın gcçmışınde ve bugununde nasıl zengin bır edebıyat bırıkımı olduğunu Almanya'dakı okur kesımı bır kez daha gormuştu Ruslar yazar çıkarma harekâtını başarıyla tamamlamışlardı o yıl Gccıkmış olsa da, Birsen Karaca'nın hazırladığı Rus Ldebıyatı Oyku An tolojısı'nı okurken, Almancaya kazan dırılan Rus yazarlarını anmadan edemedım Rus halkının 18 yüzyıldan 20 yuzyıla uzanan genış yelpazedeki yaşamından, dünyasından, siyasal ve kulturel ortamın dan, yaşam biçiminden, doğasından zengin örnekler sunuyor bu yararlı an tolojı Yararlı ve yararlanılabılecek, dık kat çeken ?or bır çalışmayı omuzlamış Birsen Karaca Rus edebiyatını merak edenler ıçın yeni kapılar açıyor bu kıtap ta yer alan oykuler, ya/arlar Ben de fakultede okuduğum kımı yazar ve oy kulerı bır ke/ daha anımsama olanağı buldum boylece • Rus Edebiyatı Oyku Antolojisi///<vz Birsen Karaca/ Antoloji/ Dunya Kıtap/ 2004 /359 sayfa K İ T A P S AY I 8 18 DİL DERNEGİ'NDEN yeni, güçlü kaynaklar... "Doğru yazmak, dili doğru kullanmak için..."L YAZIM KILAVUZU 6. basım, Eylül 2005 TÜRKÇE SÖZLÜK 2. basım, Eylül 2005 Öğrenciler için İNGİLİZCETÜRKÇE SÖZLÜK Prof. Dr. Ahmet Kocaman SÖYLEV "NUTUK" MUSTAFA KEMAL ATATÜRK 9. basım, Eylül 2005 Tel: 0 312 425 83 60 / Belgeç: 0 312 417 33 28 Ödemeli gönderilir. SAYFA 8 C U M H U R İ Y E T