Katalog

Özen Yula ile 'Oysa Tanrı Kimseyi Duymuyor1 üzerine 'Insana dair hakikatlerin anlatılması gerekiyor' yorsa, zaten yıllardır bu ulkede buna ta nık oluyorsanız, yan lış olduğunu duşun duğunuz şeylerı dılı nı/ı sakınmadan soylemelısınız Yanı edebıyatın gunu muzde bır ışlevı var sa, belkı bıraz da budur Bırşeyeyara yacaksa edebıyat, yalnı/ca suslu tum leler kıırmaktan, başka vapüarı oluş turmaktan ya da dıl le oynamaktan baş ka, oz olarak da gu numu7e daır bır şey len koyması gerekır kı, gelecekte ınsan lar, bugunku ınsan ların boyle yaşamış olduklannı gorsun ler ya da okusunlar, anlasınlar, neyse "Yazmak, hayata ıhanet etmektı îha net ıse hayatın vazgeçılmez bır parçasıydı zu lum altındakı Bahıl de, bızım devnmızde Belkı gelecekte de oyle olacaktır Değışme yen şeyler de var tubaf, buyultı dunyada ' Bu satırlar hugune bır eleştırı mı tçerıyor^ yuzleşmesı, yaşadığı toplumla, dunya ve do nemle yuzleşmesı ve bır anlamda da Fan n'yla yıuleşmesı gelıyor Insan zaten hesap laşmasını ve yuzleşmesını yapmava başladı ğı zaman, kaçınılma/ olarak her şeyle yuz leşmeve başlıyor Donemle yuzleşmesı ayrı bır zengınlığı getırıyor Dolayısıyla Tanrı'yla konuşarak hem bır paylaşma ısteğı, hem bır yuzleşme, hem de bır dert yanma ısteğı var o noktada Ama bunlar hıkâye kışılen nın ıstcklcrı, bunu bıre bır yazar olarak go ruyorum Çunku bunlar, on dort tane fark lı hıkâye kışısı Hepsı ayn bır yuzleşmcyı ya şamak zorundalar, kendı çağlarına ve top lumlanna gore Babıl'lı çıvı yazıcısı, kendı donemıne gore, kendıne konan yasaklara gore, ıhanete gore bır paylaşma vc yuzleşme gerçekleştırme duıumunda, o zaman onun baktş açısı farklı olacaktır Çok âşık bır Alâ eddın, Mevlânâ'nın oğlu, yaptığı ıhanet, ış ledığı veya ışlemedığı cınayetle çok daha farklı bır yuzleşme gerçekleştırecektır Do layısıyla butun hıkâye kışılerı Tanrı'yla fark lı yuzleşıyorlar KISITLI BİR SÜRE "Artık yaşamak bır odul değıl ınsana, bır ceza Bır cezanın sonuçlarına katlanmak, şu 'yaşamak' dedığın şey " Yaşam nedır sızcey Sızın yaşama baktş açıntz hakkmda neler soylemek ıstersınız' Açıkçası, hayatın çok kısıtlı bır sure ol duğunu duşunuyorum Dunyanın tarıhıyle, akıp geçen, gerıdc bıraktığımız tarıhle kar şılaştırılınca hayat çok kısıtlı Sı/ varken ha yat vardır, sız yokken hayat gene devam eder Ben gunun bınnde gıttığımdc hayat devam edecek, ama, bana daır hayat, benım yaşadığım, 'omur' dedığımız kısıtlı zaman dılımde kalmış olacak Hayatın bır mucıze olduğunu duşunuyorum, gerçektcn, kelı menın tam anlamıyla bır mucıze Bu bedende, bır ruhla dunyaya gelmek, ıyımser bır tahmınle yuzde 90'ını anlayamadığımız, ço 7emedığımız bır hayatın ıçınde, bır evrende var olmak aslında bır mucıze Ama bır yan da da çok olumsuz bır yapı var ınsanın, kendını evrenın mcrkezıne koyduğu bır du şuncc yapısı soz konusu bu dunyada Oyle gorunuyor kı, herkes kendınce evrenın merke?ınde duruyor Halbukı evrenın ıçın de bır toz zerresınden başka bır şey olmadı ğımızı anladığımı/ zaman hayatın nc kadar buyuk bır mucıze olduğunu ıdrak edebılırı/ gıbı gelıyor bana Hayat çok guzel bır hedı ye lyı kı bana da verdıler bu hayat denen hedıyeyı "Sen kendıne duşentn en tyısını yap ey Korkıt' Gorevındır, sebebındır nıyetındır Bırıcık ınsanın adıyla anlat' Anlat1' Bu satırlar, uzın yaztna nedenıntz ? olarak algılanabılır mı Bu dunyaya gelmemızın bır ncdenı ol malı Her ınsanın hayata gelmesının bır ne denı ve bır varlık sebebı var Kımı yaşadığı sure ıçınde bunu buluyor, kımı bulamıyor Hepımız arıyoruz aslında, oğrenmek zaman gerektırıyor Bazen de oğrenmeden geçıp gıdıyoruz Ne kadar çok şey bılsek de, 'cn formasyon' konusunda uzman olup lıste bılgılerı doktursek de, o varlık sebebımı/ı oğrenemıyoruz ba/en Buradan hareketle, sankı ben bu dunyaya bır şeyler anlatmak ıçın geldım, oyle hıssedıyorum Bunu anlat ma bıçımım de yazı Yazıyı çok scvıyorum Onunîa bır şeyler anlatmaya çalışıyorum Gunun bıruıde belkı hıçbır şey anlatamamış olabılırım, belkı bıter bu Ama yaşadı ğım donemde benı rahatsız, huzursuz eden bunca şey varken, bunlan anlatmam gerek dıye duşunuyorum ve anlatıyorum Belkı dc bu benım gorevım, sebebım, ruyetım yazıdır, belkı o yuzden Susmak ve konuşmak bırçok oykunun temasmda var Bunun nedtnt susmak ıstıdıg"ı nız ıçın mı yoksa konuşup her şeyı soylemek ve bır farkındahk yaratma ısteğınız mı ? Susmak kımı zaman erdem, kımı zaman da ahlaksızlıktır Yanı yaşadığınız doneme, olaya gore değışır bu durum Ben yaşadığım doneme ve ^dği gore ahlaksı/ olmamaya ça lışıyorum Bır yerde dılımı sakınmadan ko nuşmaya, anlamaya aktarmaya çalışıyorum Ama oyle zamanlar gelır kı hıçbır soz yeterlı K İ T A P S A Y I 8 18 Özen Yula hikâyelerini Oysa Tanrı Kimseyi Duymuyor' adıyla kitaplaştırdı. Sert ve dilini sakınmayan öyküleri üzerine konuştuk özen Yula ile. "1 A. şebnem BİRKAN A rızalı Kalpler2002'deyayım /1 lanmıştı ve daha duygulara hı rI tap tden daha dokunaklt, daha JL J L yumuşak hır tavrı vardı Oysa Tanrı Kimseyi Duymuyor'da tavnnız değış mış değışık tıknıklerle heraher daha sert, okuyucuyu urpt rten olaylar ve ımgeler kul lanmışsınız Bu durumu nasılaçıklarsımz? Aıızah Kalplcr'de soz konusu olan durum bır sarsmtı halıydı Bu, somut olarak depremle sımgelenıyordu, ınsan hayatında kı çeşıtlı sarsıntılar, ınsan ılışkılcrındekı tarkldıklar oıtaya konuyordu Tanrı Kımse yı Duymuyor'da ıse son beş yılın hıkâyelerı var Bu son beş yüda kcndı hayatımda daha sert ve zor bn doncm yaşadığım ıçın, ıster ıstemez, hıkâyeler de daha sert ve dılını sa kınmayan hıkâyelere donuştu Aslında ılk yazdığını gunden bugunc kadaı yazdığım hıçbır şeyde dılınıı sakınniddım hep kendı duruşumda doğrular, lyılıkler ya da haksız lıkJar ve kotuJukler ncrcdeyse onları olduğu gıbı anlatmaya çalıştım ya/dıldarımda Tan rı Kımseyı Duymııvor'da tarıhın en eskı donemlcıınduı ıtıbaıcn gclcn farklı anlavış ları, farklı şiddet durumlarını oıtava kov maya gayrct ettım Bunlar bellı bır du/en ıçınde yazılmadı tabu Ayrı ayrı zaman dı lımlerınde ya/dırdılar kendılerını, ama bır araya geldıklerınde bellı bır dıızen ıçermeye başladılaı Babıl'den alıp, Dede Korkut'a, sonra dd Mevlânâ nın oğluna, oradan da gunumuze getırdım bu hıkâyelerı Kurgu duzenı yazdıktan sonra oluştu elbette Son beş yılda ya/ılan oykuler Arızalı Kalpler 2002de çıktı, orada kullanmadığım, daha once 2000'de, 2001'de başladığım hıkâye ler de var, Tanrı Kımseyı Duymuyor'da Bır de kaçınılmaz olarak son beş yıilık kesıtte, ınsanın ınsana çok /ulmedebıldığını de gor duk t.uıhscl doncm açısından Amerıka Bır leşık Devletlen'nın kendını dunyanın tek hâkımı olarak gorup, dunya duzenını kendı planlaıı çerçcvesınde değıştırme çabalarına tanık olduk Tann'ya sığınmak ya da Tan n'ya ısyan etmek gıbı bıı durum soz konusu değıldı Bu ınsanın ınsana yaptığının olum suzluğiınu gormek netıcesinde ortaya çıkan bır durumdu Bır yerlerde bırılerı oldurulu OLANLARI ANLATMAK Evet genel olarak bır eleştın ıçerdığını soyleyebılırız Zaten genel olarak, her yazar yaşadığı gunu anlatır Tarıhten de yola çık sa, tarıhı de anlatmaya kalksa aslında, yaşa dığı gunden bakar o noktalara ve referans larla anlatır bence Ama belkı tarıhı anlatır ken tabu farklı farklı yontemlerı var bu nun, o taııhtekı yaşantının ıçıne kendını yerleştırıp bır noktayı referans alarak gunu muzu anlatabılır Yapmaya çalıştığım, kendı açımdan tarıhe karşı da, geleceğc karşı da eşıt mesafede bır yerde durup olanı bıtenı anlatmak Yanı tarafsı/ kalmak değıl, olan ları anlatmak bır anlamda Aslında o kadar buvuk haksızlıklarla karştlaşıyorsunuz kı bu dunyada, daha once soyledığım gıbı kaçınıl ma/ olarak bellı noktalarda taraf almanız gerekır, taraf tutmak gerekır Tarıhî bır şey anlatıvorsam kendımı o yere, o tarıhe yer leştırtp o noktadan bugune bakarak, bugu nu değerlendırerck anlatmava çalışıyorum Belkı tarıhî konuları ya/an dıger ya/arlar dan bır farkım bu Dolayısıyla bu satırlar bugune bır eleştırıyı ıçerıyor ve geleceğe da ır de bır eleştırıyı ıçerıyor belkı Çunku ba /ı şeyler nasıl geçmışten bugune değışme dıyse, bugunden geleceğe de değışmeyecek, bunu goruyoruz Dunyada değışmeyen bır takım yapılar var ve bunların değışmeyecc ğını goruyoruz Kaçınılmaz olarak da geç mışe bugunden bakıp nasıl eleştırıyorsak, gelecekten de bugune bakılıp bugunku tav rımi7, yaşantımız, değerlerımız eleştırılecek tır Ben bunu bugunden yapmaya çalışıyo rum, bırçok ya7ar gıbı Kıtabınızda hırçok aforızma goze çarpı yor "Her hayat, bır hata gerektmr ', "Herke sın kendınce saçma sapan aşk tarıflerı var", "Her ktşı kadc rıne gıderdı o lopraklarda ", ' A ma gormt zdt n gelt n k yaşamak zorunday dık Gornn k aa verır bu zalım dunyada 'S< n hayatı seçmtyorsun yalmzca seçtığını santyorsun , Gun gelır kadmhır hayattan bılt zalım olabıltr Kendıne karşı zalım olan bır kadın, zaten herkese karşı zalım olmuştur', Zaten hayat uzun bır bekleyışten baş ka ne ku", "Dunya daha az zalım bır yer olsa ne olurdu iankı1" Bu afonzmaları bır teknık olarak mı kullandınız, yoksa başka duşunce lennız mı vardı •* Bunlar aforızmadan zıyade hayata daır bırtakım sozler, bu saptanıalar hayatın ge nelıne, ınsanın ozelıne daır Işte bunlar o hı kâyelcrın ıçınde yerlerını aldılar Ama bu bır teknık olarak kullanıldı Aforızma ola rak ayrı yazılıp da oraya yerleştırılmedı Olayın akışında hıkâyeyı anlatan kışının soylemesı gereken şeydı, orada onu soyledı Bır fa/lalık olmamasına çalıştım Ozellıkle o konuda, ^unku aforızmalardan oluşan suslu bır butun kurmA, benım edebıyat anlayışı ma yakın bır şey değıl Eğer anlatılan ozun gerektırdığı bır durumsa, saptama kullanı labılır, ama kullanmadığım bır vığın sapta ma var Çunku hıkâve kahramanının onu sovlemesı gerekmemıştır Bazı saptamalan da soru bıçımınde vaparım Soru bıçımın dekı saptamalar okuru durdurur Yanı bır okur olarak oyle bır şey okuduğumda, durıır duşunıiRim, gcrçekten oyle mı dıye Okuru durdurur, kendı hayatına daır de bır şeylerı duşundurtur Okur, ya evet der, ya da karşı çıkar, saçmalamış der Bır yabancı laştırma ctmcnı de oluşturur aynı ?amanda ya/ıda () saptama ya da afonzma, yabancı laştırma etmenı oluştuıduğunda, okur o hı kâyenın bıraz dışında durup, daha genel ve ob)ektıf bır açıyla değerlendırcbılır okudu ğu hıkâyeyı O açıdan da kullanışlı bır tek nık dıye duşunuyorum Hemen hemen her oykunun sonunda Tanrı ya bır laf atıyorsunuz, dokunuyorsu nuz ' Hıçbır kuluma, en azından bu kuluna aytracak vaktı yoktu ", "Gecelerı dua ettığtm Allah baba ıse kendı efsanest ile çok mesgul du " "Aam dınsın Tanrı m neredesın?" Tanrı yla konuşarak, onu cevap vermeye zor layan bır tavnnız var Her şeyden once, ınsanlar /or durumda Tann'ya sığınıyorlar Bu çok net bır durum Meshur bır soz var 'Duşmekte olan bır uçakta bır tane bıle ateıste rastlayamazsını/ ' Şımdı bunu duşunduğunıı/ /aman, hep zor durumlarda hayatın genelınde bır enerjı var Bır noktada ınsanın kendısıyle SAYFA 4 C U M H U R İ Y E T