Katalog

SİHÎRLİ DEGNEK Çocuklar Sözcıik Sihirbazı Ayfcr Gurd.il Un.ıl Çınaı Çocuk, 2004, 23 sayfa Rcsımlcycn Saadct Ccylan (6+) "Nc okuyorsunıı/, Prcnsım" dıyc soran Polınus'a "Sozcuklet sozcukler, sozcuk ler" dıyc ccvap vcrır Hamlet Sozcukler bır dunyayı yıkabılır Bır dostluğu, bır devletı, bır aş,kı da Savasjar başlatabı lır Guzellıkler yaratabılır O yuzden ağızdan ve yurekten salıverılmeden once ıyı duşunulmelıdır 'Sozcuk Sihirbazı' sozcuklcrın gucunu anlatan bır kıtap Alara ve Dılara adlarında ıkı kardeş var bu oykude Ikısı de guzel mı guzel Ancak Alara ne kadar nazık vc tatlı dıllı ıse, Dılara da o kadar kaba ve sıvrı dıllı O yuzden de kımse onunla arkadasjık \apmak ıstemıyor çun ku Dılaıa çevresındekı herkesı sozlerıyle ve tavırlarıyla ıncıtıyor Annesı bu duru ma çok uzulııyoı, sonunda ormanda ya ijayan sozcuk sıhırbazına danışarak ona bu ıs,ı nasıl ço/umleyebıleceğını soruyor Sozcuk sıhırba/ı yardım edebılmek ıçın Dılara'nın bıı suıe onunla kalmasını ıstı yor Anne, ıstemeye ıstemeye bu fıkrı ka bul edıyor ve kızını sozcuk sıhırbazının kulubesıne bırakıyor Dılara her sabah sozcuk sihirbazı ıle bırlıkte ormana gıdıyor ve orada vahşı bır atla dost olmaya çalıs,ıyor Bu ışı başarabılmek ıçın, seçtığı so/cuklerın ve ses tonunun ne kadar oncmlı olduğunu anlıyor Dılara Tabu sabretmenın onemını de İçin çizimler Kitaplar Mustafa Delioğlu Hazırlayan Nilay Yılmaz • Benzer bır yaklaşımla "Nısan Bebek" adlı kıtabı da yazmış Ayfer Gurdal Unal Bu oykude de bır sınıf dolusu çocuğun ıletıs,ımsi7İığınc dcğınıyor Aıuak bu kez ımdada sozcuk sihirbazı değıl de Nısan' bebck yctışıyor Çocukların bırbırlennı kırmalarına ve ınutmelerıne çok u/ulen sınıf oğretmenlerı bır oyun başlatıyor Nısan bebekle konuşurken onu uzebıle cek her bır sozcuk ıçın çocuklardan 'ığ ne' dıye bağırmalarını ıstıvor ve her ığne sozunu duyduğunda Nısan bebeğe bır ığne batırıyor Ikı oykıısundc de, sozcuk seçımının, tavırların, ses tonunun ne kadar onemlı ol duğunu çocuklara anlatıyor Insanların artık bırbırını dınlemeyı beceremedığı, dınlese de yanlıs, anladığı ıletıs,ım ça ğı'nda ne yazık kı buyukler de artık ço cuklara ıyı bır model oluşturamıyorlar Çocukların ve yetışkınlerın bırlıkte duşu nup tartışabıleceğı dıkkate değer bır ko nu seçılmıs, ' Sozcukler, sozcukler, sozcukler' Sıhırlı Değnek de sozcuklerın sıhrıne ınanıyor () yuzden değneğını, hecelcrı doğru yer den bolmeyen dızgı hatalarına yanlış, ya zılmış sozcuklere, anlatım bozuklukları na, 'Ve' ıle başlayan cumlelere ve arada karışan kardeşlerın ısımlerıne dokundu ruyor, onları değıştırıverıyor "Belkı bır seyler yapabılınm Denemeye değer Tck şartım var Kızınız bır sure benımle yaşayacak Bu suıeç bıı a> mı olur, yoksa bır yıl mı olur bılemem Vc benımle olduğu bu surc ıçınde ne sm ne de kardeşı Dılara'yı gorebılecck demış (S 7) sıhırbaz ' Dılara eve vardığında anncsı ve Alara buyuk bır ozlcmle sarılıp kucaklas.mıs, lar " (S 22) "Olan bır s,cy yok1" dıye terslemış onu sozuk sihirbazı Tam sana alı^ıyoıdu, tela^ın ve heyecanın yıızun den onu kaçırttın1' (S 13) Saadct ( eylan'ın renklı fırçasıyla can bu lan uzun beyaz sakallı Sozcuk Sıhırba zı , sozcuklerle buyu yapmak ısteyenlerı ornıanına çağırıyor rANTUTÜ Bayan Tutu Modaya Uyuyor Melek Gungor Bulut Yayınları, 2003, 78 sayfa Resımleycn Scyıt Comert Doğru Anlaşmanın, ıletışım kurmanın yolu sozcuklerden geçıvor geçmesıne de, bazı ço cııklaı henıi7 bunun etkılı bır yol oldu ğuını bır turlıı anlamak ıstemıyor Ne mı yapıyorlar? Onlar ağlayarak çevresınde kılere ıstedıklerını yaptırmak lstıyorlar' Hem de bağırabıldıklerı kadar çok bağı rarak, hıç susmaksızın ağlayarak1 'Ağla ma Asıstanı Mınık Vak Vak , "Bayan Fu tu Modaya Uyuyor" kıtabındakı sekız oykuden bırı Oykude, durmadan ağla yan bır çocuk var Bır de ordck Vak Vak durmadan ağlayan bu çocukla karşılaşın ca duruma oldukça şaşınyor Çocuğun annesınden oyuncak ıstedığı ıçın ağladl ğını oğrenıyor Bu ıs, Vak Vak'ın çok ho şuna gıdıyor ve o da çocuğa katılarak avaz avaz bağıımaya başlıyor Sızce neler olacakr* Çocuğa asıstanlık eden Vak Vak, çocuğun ısteğınc kavuşmasına yardım edebılecek mir* 'Bayan Iutu Modaya Uyuyor' adlı oyku de tarla faresı rııtu'nun o/entıleıının ba şına neler açtığmı 'Uçmayı Seven Kesta ne Ağacı'nın dostluğu, arkadaşlığı nasıl oğrendlğını, Uyku Sevmeyen Kuçuk Kız'ın Uyku Perısı'yle nasıl anlaştığını, 'Mutluluklaıı Kutuda Saklama Oyu nu'yla nasıl mııtlıı olunabıleceğını oğren mek ıster mısınız' Pembeler Dıyarı Prensesı'ylc, Işık Saçlı Mavı Gozlu Adam la ve 'Gulay^e'nın Kuçuk Arka daşlan'yla da tanışnıayı unutmayalım Oykulerın hepsının anlatımına 'gulmece' unsurunun doğallıkla yerleştırılmış olma sı dıkkate değer Çocuklara da tatılde gule oynaya bu oykulerın tadını çıkarmak kahyor Ancak, Sıhırlı Değnek, gozden kaçan anlatım bo7ukluklarına, dızgı hatalarına, 'Ve' ıle basjayan cumle lere, cumlenın bas,ında kuçuk hartle ya 7ilmış bazı sozcuklere dokunarak, onları duzeltıverıyor "Ama dedemın aksıne, ne hayvanlarla ne de parkta bulunan çes,ıtlı çıçeklerle ılgı lenmek ıstemıyordum Cicnc de somurt kanlığım onu hıç etkılememıs,tı" (S 53) "Ama neclen olmasın1 Belkı de annem den ıstcdığımı elde etmeme " (S 46) Bu yaz çocuklar kıtaplarla çok guzel va kıt geçırıvor çook' • KONUK StHİRLÎ DEĞNEK Ercan Şengezer (ÎU HAYEFöğrenasi) "Nun Gelince", Seza Kutlar Aksoy, PencereSey Yayınları. Kıtabın yarı fantastık bır kurgusu var Olay toplumumuzda hemen hemen her SAYFA 26 evde karşımı/a çıkan otorıter bır aılenın becerıksız, tembel yaramaz kızı Can su'nun başından geçer Sekız yaşlarında la olay kahramanımız Cansu oyun oy narken evının yolunu kaybeder Dum çuk adındakı sokak çocuğunun Nun ıs mındekı oyuncak bebeğı Cansu'ya hedı ye etmesıyle Cansu'nun hayatı değışır Aslında oyku boyunca Cansu'ya yol gos teren, oğreten, sorgulatan ve eğlendıren bebek, Cansu'nun fantastık dunyasının ta kendısıdır Dolayısıyla çocuğun dıın yası ıle fantastık dunya arasında cıddı bır koşutluk soz konusu Daha açık ıla de edecek olursak ıkısı de aynı zemını paylaşıyor Yaşama yenı adım atmaya ba^layan, bununla bırlıkte yaşamla man tığı bır arada goturemeyen elbette ye tışkın yaşamından da kopuk olan çocuk, oyunda kendısını yaşar Dolayısıyla ken dısını gerçekleştırme ımkânı bulur Kısa oykulerden oluşan kıtap tam da bu noktada çocuk dunyası uzerınde olduk ça olumlu bır noktaya değınıyor Aksoy, çocuğun hakkı olan oyuncağı çocuğa he dıye ederek, çocuğun gerçek kımhğıne donup değerlerını sorgulamasını sağlı yor Bu değerlerın sorgulanması aslında çocuğa oyun ozgurluğunun tanınması ıle çocuğun kendısını tanıması sağlanıyor Bu da çocuk okuyucular ıçın farkına varamadıkları yonlerını tanımaları ıçın bır basamak nıtelığı taşıyor Toplumumuzda sokak çocuklarının so runlarından tutun da, aşırı mudahaleler vc fızıksel şıddetın meşru olduğunu, bunların bırer denetım aracı olarak kul lanıldığını goz onunde bulundurursak, Aksoy un çocuğa oyuncağını uzatması oldukça payla^ımcı bır yakla^ım Her aı lede sıkça rastlanan mudahaleler yerıne çocuğun ozdenetım gucu ıle kendısıne yenı ufuklar açmasını sağlıyor Ayrıca toplumdakı değerlerın yıtımı, ço cuklaıın bencıllık kıskançlık gıbı davra nısjarına yonelırken, çocuğun kendısını gerçekleştırmesını temel alarak, çocuğun karakterı u/erınden yoneltılen toplumsal clcştırı de bır ara duşunce olarak onemlı bır sontıcu olu^turuyor Ancak, yapılan toplumsal elestırı cogunun okuyucuya gorc çocuğa mudahale olarak algılanabı lır Eğer daha çozumleyıcı bır bakış açışı ıle kıtaba yaklasırsak, yazarın sakınarak da olsa çocuğa sorumluluk yukledığını ancak bu sorumlulukların çoğu çocuğun taşımak zorunda olduğu sorumluluklar olduğunu gormekle bırlıkte, çocuğun al dığı sorumluluk yardımseverlık, payla ijim gıbı davranışların çocuğun oyuncağı ıle yaşadığı suıecın urunu olduğunu goruruz Kıtabın son bolumunde ıse "Yetışkınlere Notlar" ba^lığı altında çocuğun ebe veynlerı ıle bırlıkte kıtabın ıçerığını daha ıyı çozumlemek ıçın çeşıtlı alıştırma gruplarına yer verılmış Yetışkın anne babalarında hem kcndılerı ıçın hazırla nan bu bolumu çocukları de bırlıkte uy gulamalı olarak yapmaları açısından hem de kıtabın ıçerığını çok daha detaylı gor me fırsatı yakalamalan açısından olduk ça şanslı olduklarını soyleyebılırız Ka nımca bu, çocuk edcbıyatı ıçın hem çok yenı, hem de çok onemlı temel bır taşın, tam da yerıne oturması anlamı taşıyor Çocuğa oyun, tartışma, dus,unme, yaratı cılık, hayal gucu gıbı çeşıtlı becerıler sunulmasının yanında, çocuk kıtaplarının salt eğlendırıcı olmaktan oteye geçerck, yazmsallıklj buluşma açısından gereklı zemını hazırlıyor Çocuk okuyucular ve yetışkınler ıçın de ısjevselllk gosterıyoı 21 yuzyılın clıjıtal ortamında, yozla^mı^ ve ^ıddet dolu medya gerçeklerının gol gesındc buyuycn, yıne medyanın ebe veynlığıne bırakılan çocukların kurtulu şu, anne babaların bıı tarz kıtapları ço cukların dunyasına sokarak sağlanabıle cektır • K İ T A P SAYI 750 C U M H U R İ Y E T