Katalog

Erol Mütercimler Kadınlar, Cemiler, Otomobilleri yazdı Deniz tarihi ve uluslararası ilişkiler konularında yakından tanıdığımız Erol Mütercimler okurlarının karşısına bu kez bir öykü kitabıyla çıktı. Kadınlar, Cemiler, otomobiller' adını taşıyan kitabmda Mütercimler, bir çocuğun ve bir deniz tarihçisinin gözüyle bir dönemi anlatıyor. Çqcuk gözünün bittiği yerde îse Erol Mütercimler'in deniz tarihçisi ve stratejist kimliği öne çıkıyor. okur kendini kimi zaman Ertuğrul gemisinde kimi zaman da kuyruklu bir Plymouth'un içinde buluyor. Bazen de askeri tarihe dünyanın ilk kadın amirali olarak geçen Karya Kraliçesi ı. Artemisia ile yolculuğa çıkıyor. • NenaÇALlDİS kurlar sızı yazdıg"ımz uyası ve dcnız tarıhı ıle ılgılı küaplarımzla tanıyorlar Nıdtn oy kuye yaneldınız ^ Bununbııkaçncdenı var Bırın cisi oyku yazmak ve duşunduğunu oykude anlatmak çok keyıflı Çun ku kısa yazılarda bcynmdekını ve belleğındekını hemen karşında go ruyorsun Yınc oyku yazarken soz cuklerle oynamak vc sozculderı yan yana gctırmek çok eğlentelı bir oyun Bu oyunu oynarken bir yan dan îçinudekı çocuk ortaya çıkıyor, oyuntaklan dcğıştırerek yenıden yenıden oyunlar kurııyor Aynı çocuk anıden buyuyor, oyuncakların dan utanıp bırıkımını ortaya koyma çabası ıçıne gınyor lşte bu nedenle oykuleıı sevıyorum Doğal olarak çocukluğunuz tstanbul'da geçınte ılk once arabalara ve otomobıllere ılgı duyuyorsunuz Bırkaç yıl sonra da otomobılleıdekı kadmlar dıkka tınızı çckıyor Kaçinılmazolaıak da bir sure sonra oykulere konu olu yorlar îkıncısı uzun yıllardır denız tarıhı, dış polıtıka, stratejı gıbı nıs peten sınıılı .ılanlara ılgı dııyan oku yucu ve akademısyenler ıçm aıaştır malar yayımlamaktaydım, halbukl konfeıanslanmda şunu gordum kı bu teknık konular bıraz çaba haı candığında herkesın ılgı duyabıle ceğı hale getınlebılıyor Bunıı fark edınce oykuleı l kııç uk Erol'dan bu yumuş dc kuçulmuş \ lol'un yaz dıklarına donuşturdum Gemıler soylcdım ona "Denızı de kadını da kopurtmeye gelmez " Eftal Dede çok doğru soylemış, "Kadının da denı/ın de ne zaman kopureceğı bellı olma/' Hazır Eftal Dede den soz e/mif ken kıtabınızın gın\ bolumunde Ef tal Dede'mn stze \oyledtg~t "Denızı tammıyonan, kadını hıt, tanıyamaz stn Itkneyt bılrnıyorsan, kadını ab rayamaZMn" sozunı yer verdtnız Abramak' ioztugunun dentzcılık mzluğunde nasıl bir anlamı var'' Lyup'te Bahn adlı bir arkada şım vardı Anlaşılacağı gıbı Bahn denızcı bir aılenın çocuğuydu Bah n'nın Lftal adında bir de dedesı vaıdı EitaJ Dede Şırket ı Hayrıye vapuı larında kaptanlık yapmış hem guzel hem de yakışıklı bir adamdı Onu tanıdığımda 90 yaşındavdı O zaman ben 15 16yaşlarındaydım ve Pıerre Lotı'de Bahn, ben ve Ehal Dede bırlıkte oturuyorduk Lftal Dede bana ve Bahrı'ye donup şoyle bir soru voneltmıştı "Denız ve ka dın aıasında nasıl bir ılışkı var'" Her ıkımız de ıpe sapa gelmez şey ler soylcmıştık Duşunun bcnım yaşlarda bir gcnç o donemlerde bir kadını nasıl tantyabıhrdı Şımdı ta erkek Denızti hem kaderu hem gerçekçıdır Bu ıkı duyguyu aynı anda hıssedebllmek ıçın de denızcı olmak lazını Denıze açıldığınız za man bir tek tanrı ve sen varsın Bu noktada da denızcınm çıit kımlığı çıkıyor ortaya îlkçağlardan bu ya na denıztiler ıçın Denızcılerın her lımanda bir sevgılısı var' denılırdı Burada onemlı olan denızcıletın neden boyle olduklaıı Bu soz bir erkeğın kadma dııydııgu ıhtıyaçtan dolayı mı yoksa duyulan ozlenıden mı soylenmış Onemlı olan bu Eğer kadma duyulan ıhtıyaçsa bu nun çozumu kolay, bu ışl para kar şılığl yajian tahlşeler var Mesele ka dına değıl aıdmda bıraktığı kadının ona hep bir donıış ozlcinı hıssettıı mesıdır lekneler gıbı araba tasa rımlannda da kadın vucııdu on planda tutuluyor (, unku erkek ıçın en arzulanan şey kadın vucududur Dıkkat edın tcknelere konulan ısımler de hep kadın ısımlerıdır Buradakı olay bir guç gosteıısıdır Oykulerınızdt tarihe damgannı vurmu\ kadınlartn bıkâyıkrme de yer verdınız Bir de bayran o/du ğunuz \( vda Ferdağ fıguru om mlı bir rol oynuyor Sevda I erdağ beva/perdede gorup de âşık oldıığum bir kadındı Oykulerımde yer alan dığer kadınlarla bırlıkte merkezde ormeye ça lıştığı olaylar var Bu olaylarla bazı toplumsal gelışımlen anlatmaya ça lıştını Kıtapta antıkçağdan 20 yuz yıla doğru gıttım Kıtapta yer alan kadın hgurlerı çeşıtlı vuzyıllarda ya şamışlardı Mesela ılkçağdayaşanuş ve tarıhte âşık olduğum ılk kadın amıral Artemısıa var Destanlaşmii gcmılcnmızle ılgı lı pek çok kıtap yazdınız Bu kıtabı nızda da Mıaun Zırhlnı, Dumlupı nar, Ertugrul gıbı denız tarıbınde onemlı bir yen sahıp olan gemılenn hıkâyelerınt kadınlarla bırkjtırdınız BİR A$K MEKTUBU Ertuğrul, Mıssurı gıbı gemılenn acıklı hıkâyelen var Bir de ortak noktalan var, gemılerın de gemıyc hızmet edenlerın de yaşamları tra jık Can Yucel'ın Ertuğrul gemısın de çalışan dedesı Tekırdağlı Yarbay Alı Bey'ın kadınına yazdığı şu satırlar var, " derken mektup olduğu hatınma geldığı zaman bir memnunıyet kı aynı goruşuyorum gıbı bir lezzet Amma oyle bılfııl oynaşır, sevışır gıbı olmayacağı tabııdır Zıra ne o koku var ne o yumuşaklık var" Inanılmaz bir aşk mektubu O mektupta karısına duyduğu bir cinsel ozlem var Bııgun hiçbır erkek şu zarafette, şu ıçerıkte bir mektup yazamaz Ertuğrul gemısını onun ıçın seçtım Ertuğrul gemısı bir sıyası gucun yanı sıra aşklara muhatap olmuş bir murettebata da sahıptı Mıssun'ye gelınce Mıssurı bızde çok onemlı sıyasal olayların sımgesıdır 68 kuşağının 'Emperya lızme Hayır' dıye ayağa kalktığı do nemj sımgclcr Amd daha sonra Amerıka bunu çok ağır bir bedel olarak odetmıştır 68 kuşağına Kadınlar deını/er, Otomobıl Itr kıtabınıza baktıg'ımızda sankt bunun devamının gelneg'ını hıs\edı yor okur^ Evet, bu kıtabın ıkıncı cddı ge lecek Kadınların yalnızhğını anlatmaya çalışıyorum ve şunu soyluyorum, kadınlar zaten hep yalnız • SAYFA 25 Lnıda köpürtmeye gelmez burada ışe karıştı I ıbıı şunu da unutnıamak gcrckıvot kı gemıler otonıobıllerden yıı/kut yıl once vardı Denızcder kadını ve aşkı su rutulerden çok oncc keşrettıler Ka dm dovmelen bahrıvelılerın vucu dıınu mınıbus muavınlerınden bir kaç bınyll once suslemeye başladı Ister tarlh, ıster dış polıtıka, ıster strateji hangı alanı ele alırsanız alın esas aktonın kadın olduğunu go rursunuz Ve bu nedenle oykuler kadını merkeze alarak, otomobıllerı ve teknelen kullanarak kadınlara yanaşıldığını, guç ve kanzma yara tan unsurlar olduğunu goz ardı et meden anlatılmaya çalışıldı Bu kıtapta Ltanbul'un hemen hemen hıı, btlınmeyen bir semtınden soz edıyonunuz Nedır bu sem/tn ozellıjtı' Otomobıllerle kadınlar anlatılırken Raını ve Eyup semtlerının adı çok sık geçıyor Eyup dedığınız zaman yalnızta lstanbul'da değıl Turkıye'nın hemen her yennde btlı nır Çocukluğumun geçtığı bu ıkı semtten Ramı çok az tanınmasına karşın ınanılmaz zengınlıklerı olan bir beldeydı 3 Selım'ın yaptırdığı kışlayı bir kenara bıraksak bıle mor leylakh bahçelerı, Penthouse'un or ta sayfasından hrlamışçasına orta lıkta dolaşan kadınlan çok yuksek tahsıl oranll ınsanları ve sınırlı sayl da da oka sokaklarındakı Amerı kan arabalanyla çocuk dunyasında ız bırakmaması mumkun olamayan semtleıdendır Ote yandan sokakla rındakı zengın karakteıleı de benı çok etkılemıştır Bu kıtabı htm bir ı^oıuğ.un htm de bir dtnız tanh^ısının gozunden yanuyanlar olarak nıtelememız mumkun mu1 SAYI 741 Bu kltapta ılkçağlardan 20 yıız yılın sonuna kadar, seyır yapmaya çalıştım Bu sureç ıçınde bcliı bir nokta uzerıne yoğunlaşmadım Zlk zaklar yapmayı tercıh ettıııı Çotuk ve bir akadenıısyen gozuyle bir ba kış etrafında konuların uzmanı ol maya çabalayan bırı olarak bakmaya çalı^tım (,ocukluğun duygusal bakışları lumı zaman yerını mate matıksel ve stratejık bakışlara bı raktı bu kıtapta KADINLARLA İLIŞKİLER Kıtabınızın bir de epılog kısmı var Bu bolumde amca olarak hıtap ettığımız ama kan bağım olmayan bir kışıden soz edıyortım Onun, gençlığımızde çok çapkın olduğu nu duyardık, lakabı da Clark Gab le'dl Gerçekten de ona çok benzıyordu ve çok hızlı bir yaşam sııruyordu Kendısı bir denız adamı değıldı ama kadınlarla ılışkıler konusunda sureklı olarak oğutler vcren bırıydı Onunla konuştuğumuz za man o bıze şoyle bir şey soylemıştı "Otomobıllerle kadınlara çok dık kat edeceksm " Neden > O Ikısıne de usta elı değerse bir daha o sana aıt olmaz Dıkkat edeceksın, usta elı değmeyetek O so zu duyduğumda henuz otuz yaşım daydım Bu ne demek şımdı dıye sormuştum Onunuzeune Senustalaşacaksın Yoksa ustaya tcslım et tın mı kaybedeısm Araba için de aynı şey geçerlı, ustasına tcslım ettı ğın andan ıtlbaıeıı artık o hiçbır LA man ustadan va/geçmez" dedı Onun gonınde 40 50 yıl onte hay ran olduğu kadın vardı Sonra Lftal Dede'mn bana soyledlğl şu sozu bıı kı dıırum çok faıklı Bızım sozle runız karşısında Ettal Dede ıkınız de susun, sızın ıçuı varsa yoksa bu arabalar demıştı Şımdı sıze sorsam hepsmın modellerını şakırsınız Gerçekten de oyle ıdı Ikımıze do nup şoyle demıştı "Denızı tanıma yan, hayatını teknede geçırmeyen bir adam kadını abrayamaz'' 'Ab rayamaz' sozcuğunu ben ılk kez orada duymuştum Denızcılık te nmlerını oğrenıp bir şekılde denız cılığe bulaştıktan sonra 'abramak' kavramının ne anlama geldığını oğ rendım 'Abramak' denızın kabar dığı firtinaya donduğu anlarda ge nııyı ustalıkla yonetebılmek demek Ve anladım kı denızın ve kadının ne zaman kabaracağı, ne zaman patla yacağı bellı değıl Kadtn, gemı ve otomobıllcrın or tak noktalan hangılerı sızte? Ilkçağlardan bu yana kadın er kek ılışkılerıne bakıldığında erkek ıçın 'guzel kadın' hep bir tercıh olmuştur Denız taşunacılığırun gelışmesıyle bırlıkte şoyle tabırler gelışmeye başlıyor, 'Kız gıbı tekne' Teknelere batıda 'shıp' denılıyor bu sozde lngılızcede dışılık anlamına gelen 'She' kelımesınden turuyor Tekneler tasarlanırken kadın vucu du on planda tutulmuştur Kıtapta yer alan bir oykumde bınbaşı Henry btoker gunluğune şoyle yaz mıştı "Denız hem bir metres hem bir anne ıdı benım ıçın " Denıztı lerde şoyle bir gelenek var, evdcn aynlırkcn asla eşlerıne 'Allahaıs nıarladık' demezler Onlar hep ge rıye doneceklennı umut ederler Burada ıkı onemlı olay var, bırı ev de bekltyen kadın, dığerı ıse kadı nını gende bırakarak denıze gıdıp kadınına gen donmeyı duşunen bir U M H U R İ Y E T K İ T A P