Katalog

Hüseyin Pekerden "Ateşin zilleri" 'Entelektüel Berdus'tan iirler Hüseyin Pekerleilgili geniş bir dosyayı iki sayı önce yayımlamıştık. Yersizlik nedeniyle Yusuf Alper'in aşağıdaki yazısını kullanamamıştık. şimdi sıra onda... nYUSUf ALPER H üseyin Peker'in romanlannı psikanalitik bir bakışla incelediğim yazının başlığı "Entelektüel Berduş "tu (1). Şimdiyse "Atcşin Zilleri (AZ)" (2) adıylayayımlanan toplu şiirleri üzcrüıe yazacağım ve o yazıdan az da olsa alıntılar yapmam gerekecek. "Hüseyin Peker, 1946 doğumlu, 1960 sonrası şairlerinden. Uzunca bir süre susması, sonra eleştiri ve kitap tanıtma yazılanyla yeniden görünmeye başlaması kafalarda çeşitli soru işaretleri oluşturdu? Kim bu adam? Bilenler biliyordu. Sonra bilenleri de şaşırtarak bir romanla çıkıverdi (Yazıcı ya da Bir Yol RomanıYBYRM 3) okuyucıı karşısına. Sonra toplu şiirler diyebileccğimiz ilk kitabıyla ( Insan ArkadaşınındırlA)(4) göründü. ... Sonra romanlar ( Izmirli I)(5); ve Eli Torbalı Adam (ETA)(6). "Genel bir ifadeyle Hüseyin Peker için hüzünlü bir berduş ve romanları için de hüzünlü bir berduşun yaşamından kesitler denebilir."(1) Tabii şiirleri için de aynı şeylcri söylemek olası. Zaman zaman örtük, çağrışımları anlamı zorlayan, karmaşıklaştıran şiirler yazsa da genel olarak yazdığı şiirler entelekrüel bir berduşun şiirleridir. Bu kişi, şiir söyleyen, yazan, iç döken, yakınan kişi, zaman zaman erişkin bir insanın duygu ve düşüncelerini yansıtsa da genel olarak yazılanlara bir çocuğun, en çok ilk gençlik çağına ulaşmış bir delikanlının estetik kaygıyla ve estetiğin gereklerini yerine getirerek yazdıkları, iç dökmeleri, duygulan gibi bakılabilır. tyi ki de öyledir. Peker'i Peker yapan bunlardır. Bunlar olmasa Peker'i özgün bir şair olarak göremeyebilirdik. Üç romanında olduğu gibi şiirlerinde de otobiyografik öğeler var. Otobiyografik olan elbette tüm yazın sanatlarına yansır. Kimi yazar şairlerde çok az kimilerinde çok fazla. Peker'de bu özellik çok tazla gibi görünüyor. Bunu narsisistik özelliklerinin yoğunluğuna bağlamak olasıdır. Önceki yazımdaki psikodinamik yorumu aktarmanın sırasıclır(l) "Eli torbalı adam, kitapta iki kez göriinen psikoterapistc sorsa terapist kim bilir nelcr neler söyleyecekti ? Belki diyecekti ki Hüseyin Peker'in bu kitabı ve öncekilerdeki temel erkek kahramanı ; oral, anal dönemlere saplantıları olan bir adamdır. Belki aşırı sevgi (ya da sevgi yoksunu) ortamında büyümüş, bulunmuş o nedenle çocuk kalmıştır. Benliği zedelenmiş, büyüyememiş ya da büyümeyi göze alamamıştır. 0 , 5 0 yaşlannda bile olsa, "yaşlı bir adam" bile olsa hâla çocuktur. Hep çocukluğun saf ve sorunsuz ortamını özlemekte, belki de bütün yol arkadaşlarında sevecen babasını aramaktadır." "Dünyayla savaşmak yerine kaçmak ve düş kurmak onun için dünyayı kaldırabilmenin bir yolu"dur. Dürüstçe ve içtenlikle kaçtığını yazabilmektedir. Herkesin her şeyi göze alması beklenemez. Tercihler ve dünyaya bakjş belirleyicidir. Doğan bir bebeğin getirdiği genetik kumaş, büyüyen bir çocuğun yakın çevreyle etkileşimi (nesne ilişkileri) benliğini, kişiliğini belirler. Psikodinamikten diyalektiğe birçok etkileşim söz konusudur. Sonuçta bazı insanlar daha çok savaşmayı bazı insanlar da kaçmayı seçerler." (1) Peker'in şiir anlayışı da kaçmayı seçenlerden olduğunu gösteriyor. Zaten bilinçdışının biçimlenmemiş öğelerini banndıran bütün şiirlerde kesinlik yoktur ve sonsuz yoruma açıktırlar. Bu özellik de Peker şiirinin şansıdır. Belirgin bir hedefiniz yoksa olası olduğunca karmaşık duygular, düşünccler imgeler dökebilirsiniz. Tabii bütün bunlara estetik bir biçim vermek zorundasınız.Bunu da H.Peker'in başardığını görüyoruz. O ne yazarsa yazsın estetik çerçeve içine giımeyi başarmıştır. Zaman zaman çok dağınık, savnık gibi göriinen şiirleri sanatının kaynağıyla ilgilidir 38 YILLIK SERÜVEN... Son yıllarda giderek şiire yoğunlaşan Peker ilk şiir kitabının (ÎA) ardından " Yer Bezinden Bir Köle" ve "Ses Salkımlan" adlı iki şiir kitabı daha yayımladı. Her bir kitabıyla da bir ödül almayı başardı AZ' de ise ayrıca "Pusula Hatası" adb son şiir kitabı da bir bölüm olarak yer almakta. Aynca bu toplu şiirlerine ilk şiirlerinden bazılannı eklemiş ve bazı şiirlerinde de dcğişiklikler yapmıştır. l'iirk şiirinin keıulınc özgü, karmaşık olanı yalın bir biçimdc anlatma becerisini gösteren, insanın nıhsal derinüğini kurcalayan, dil bilinci olan bir şairinin şiirlerini toplu olarak bir arada görmek sevindiricidir. Bu kitap, 6O'lı yılların ikinci döneminden, bireysel tutumun ön planda olduğu bir şairinin 38 yıllık şiir scrüvenini görmek isteyen, ilgilenenler ve tüm şiir sevenler için iyi bir ftrsat... Küçük bir alıntıyla bitirelim(2); "Ölmedik ölmedik işle, yeniden yaşamda Nar bülbülü olduk öttük, kalan tjtk kirlilığını Surdışında, derin saçaklardiktık gün arasına Stze her mektupta bir selâm Zarf ktyısına yanık bir uç hıraktık Yakmasm diye btzı, }u başlayan daralma " (sf.291) • 1 .Entelektüel Berduş: Cumhuriyet Kitap, 11.10.2001. sf. 1617. 2.Ateşin Zilleri: YKY, Ist.2003. 3.Yazıcı ya da Bir Yol Romanı: YKY, lstanbul, 1996. 4. Insan Arkadaşınındır: YKY, Ist., 1997. 5. îzmirli: Telos Yay., Ist., 1998. 6.Eli Torbalı Adam: Telos Yay., Ist., 1999. SAYFA 21 PEKER'İN YOL ARKADA$LARI "Peker, dili çok iyi kullanan, sozcük ekonomisine önem veren, hızla akan metinler oluşturan, şair olduğunu hiçbir zaman unutmayan bir romancıdır"(l) demiştim. Aynı şeyleri şairliği için de söylemek olası. "Peker 'in şiir ve romanlanndaki en temel özelliklerden biri içtenlikli oluşudur. Romancı olarak "Peker'in en önemli ustalarından birinin Dostoyevski olduğu söylenebilir.l Şair olarak ise II.Yeni'nin bütün şairleri, Beat kuşağı şairleri vb. ustalan, yol arkadaşlandır. Arkadaş Z.Ozger'e teğet geçen şiirleri olsa da ondan daha savruk, dizginleri onun kadar sıkı tutmayan, daha çok iç dökücü ve onun kadar toplumsal kaygısı olmayan bir anlayışı vardır. U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 741