Katalog

mındc, Avrupa ulkelerınden îtalya, îsvıçre, Fransa, Hollancla, i ınlJIK.1I\ a Isveç le bır lıkte Bıılgarıstan, Romanva vc Rusya'yı da goınu olanagı bıılmııştum Ama Sovyct Ya/aı1 aı Bıı lıgYnın ça£ı ılısı olaı ak gıttığım Moskova, iaşkent Semcıkant \e Baku'da gorduklerım.kuıduğum ıçtcnlıklıdostluk lar, dııvdukJarım dınledıkleıım ve sezdık leı ım Sovyct sosyalı/nıının sona yaklaştığı nı duşıındıırmııştu ban.ı Dondugumde bıı gc/mın i7İenımlcnnı, 0 gunlcıın sol gazetelerınden bırınde ya zuşlerı tnııdııru olan dostııma yayımlanma so/ııylegoturdum Bıı sıııc sonra >ayımlan madığınıgorunce tckıaı uğıadım Bukez benım Sovyetler Bırlığı nı oİL^tıtılıgınıı bıı ya?ıların yayımlanamayaca£>ını soyledı aı kadaşım Ustelık daktıloyla tek kopya olan mctın vc fotograflarım da k ıvıptı O gun lerde Sovyct Konsoloslug'u'nda bır kok teyle gıtmıştık Bıı ara Kultııı Araşcsı Şıık ran Ag\ıbc\'ın vanına gclıp onıın C ıımhıı uyct'ie vayımlanan Sov\ctlcı Bıılığı ızle nımlcıınden so/ cdcıck Bı/ı çok elcştır mışsını/" dıyc sıtcm edıııcc Şııkran Kıır dakul genç ataşeye "Sen kaç yaşındasın'' dedı Yanıt "30"oldu "Sen dogmadanben bıı ıdcolojı ıığruna hapıstc \atıvoıdum ()nun ıçın bcıı clcştırııını \amtini vermış tı Sonunda bu ı/ltnınık ı Buı Sı/c Konıık (ıdcndc'dc bıt dızı şııt bıçıınmde ortaya çıktı \ulnız karanfıl Scı/v/ı»/ ınldkı ^ıır/tr, ul lımızın \on20yıhna /amkhktdi)or, bu su>i( ıçınde yaztlmi) jiırler Yayım, ıtnan her hahyle çıkıyor karşımıza, sevda acılar, yalmzlık, doğadan parçalar kı ıl/lc > Ştırdcan lamın, toplıımsaltılığjn balk^dıgUn kuçıım sı ııdıgı di)lam/ıa\<ı {ıihyld/ğı bır doıu ındt ytıztlüiı bıı şıırlerdı tılkı ımzdt ya^ananlar, toplumsal olaylara tanıklık saı aşlıtra dtıyu lan ofkı kendını gostctt\or Kıtdbtn son bolumundı yıralan lln/tf/ı Sıiıfontsı, ozıl Itkle tlgtnıı çtktn bırholtım Yaşamın değı $ıkalanlartndan c mıkç/h ı değı$/k nesnele rın urclınıt, emcğın yuııltılmı sı, urcten el ler bu bolumdckı şıırlı rın konusıı Art arda okununıa bır sabne oyunıı gıbı akıyor ve bırbırtnı butunluyor şıırlı r Yalnız Karanftl Sokağı 'ntrı oluş ıım surıttıtı ı//tı ak < dtyorunı hın SANAL ORTAMDAN YASAMA.. Yalnız Karanfil Sokağı, ıkı bölum Bıııntısı AI Bu Şıırı Yak, ıkıncısı Uretım Senlonısı Bınncı bolum bon kıtabım Son Değıl'ın yayımlanmasından yanı 198î'ten bu yana ge\en 20 yıl ı^ındc, çeşıtlı csıntılerle yazılnuş şıırlerden oluşuyor I ler şıırın goturduğu yer ba^ka tkıncı bolıımc gchnce, 1RT tclevızyonu ıçın ya/dıgım bır belgesel tlı/ısı vardı Adını Ata Yadıgârı koymuşlar Bu dı/ının çekımlerı dolayısıyla, Adana, Hatay, Gazıantcp, Şanlııırfa, Mardın, Mıdyat, Dıyarbakır, Van, Elazığ, Ahlat, Adılcevaz, Malatya dolaştık Ve yıtmeye yuz tut muş, ^c^ıtlı cl sanatlaıınımn yapıhş, yaratı lış seruvenını gozlemledım Bu ızlenımler bana Urctım Scnfonısı ijiıılcnnı yazdırdı Bu ijiırlerı goren program pıodııktorum ^ı ırlcıı ılgüı ptogtamlaıın ba^ında yayımladı Sjınıdı de kıtapla^arak tclcvı/yonun sa nal ortamından kıtabın va^amdakı yerını aldı bu ^ıırleı A\k Olsun bır dtstıtn, Sciç ıse roman Sd( iakı utıik suruklcyuı ıinhıtını, surpnzlı kurgıı bu alıinda da ba^arılı olduğunuzu go\ tcrıyor Bır de Hazrc/ı tbrabıt/ı adlı oyunıı ıııız i'ctr Bınız bunlardaıı \oz tdı lını Yıık.ırıda da MV etlık (ıdenek bcnı hcp ılgıkndırıyor Cjcıçek Sanat Yayınla ıı ndan (,ıkan A^k/Olsun bıldığınıı/ LeyIJ ıle Mecnıın oykıısu Na/ırıı Usta nas>ıl 1 uhat ıle fjırın ı ^agda^ bır kalıba dok ınıı^sc, bcn dc bıı gelcncksı.1 ovkuyu I uzu h'dcn 500 yıl sonra taı ıh sııı ı cındc aynı oy kuyıı konu alan obur 17 o/andan tarklı olarak, bugunıın dılı^Ic, bugunun şıırıyle, ye nı bır kalıba dokmeye kalkı^tım Ha/rctı Ibı ahım oyıınum ıse yıllardır Şe hır Tıyatrosu ve Devlet fıyatrosıı repcrtu varında tozunıı sılkeleyetek yonetmenını bcklıyor Ve bcnı uzuyor doğıusu Bu ko nuda mutlıt olduğum ^eyse, bırı, Prof Oz UMHURİYET KİTAP S A YI Radl Fi$ ve Hatlpoğlu. dcmıı Nııtkıı nunC.umhurıvet Ansıklope dısı'nc \a/dı^l I uık tıyatıosu nıaddesınde <n unıııııdan soz ctnıcsı, bır tlığcrı Sayın Ay ^ın ( andan'ın tok begendığını sovleınesı ve sevgılı Cıimgor Dılmcn ın Istanbul îjchır l'ıyatıolaıı Dranıatutguolurolma/buoyıı nu tozlu ar^ıvlerdtn (,ıkartıp gundeme ge tıımcye calışınası oldıı Ayrıca unııtmadı ^ımbırijcy dcıahmedı Lngın Karadcnız'ın ( ıınıhııu\c['tekı Paılamento Notlaıı sııtu nıındabıı paıagral ovıınunıdan bırpaıag ı.ıl Mctlıs nollaıı bı^ımındckı va/ısıdır Saı, lomanına gLİuıcL bcnım ıoman (a l.ııı \a/aıagım >oknı Yıllaı once bıı gun Lngın A\ça sınematla cn bııyıık sıkıntısı nınpıo]c oklugunıısovlcmı^tı Beııdeotu rup bıı sLiıaıyo ya/maya koyoldum Beş yıl sonra "Scnaryon hazır" dedığımde, Lngın "Senın senaıyo doğuncaya kadar Turkı yctk binema oldıı dcdı Bcn dc bır kcz daha oturup, o senaryo nıın roınanını ya/dım Turkıyc'de Scnnıır Sc/cı 'Ic Rusya'dan Radı Fış'ın yurcklcntlı rıu yazıları bılc bcnı ba^ka bıı ıoman yaz ınaya tcsaatlendırtmedı (.ıilılını (,<Kuk kttaplurınu \ım gtlt ncksi llı ba^hıyan bır st ruvcn, ılk çocuk kı labınız horoğlu Sonra Kendını Bcğcnmtj Kuğu (o kttapla Yaytnular Bırlığı ntn du zı nlt dığı <, (vrt konulu yanşınada bır odulal mamı$ mıydınız1), sonra KUJÇU dakı oyku ler vc Pcmbc Panıuk Sekerı'ndckt şıtrler Kımı^octıklara soylcnen, kınııçocuklarıan latan. kımıdı çoıukkrın ağzından şıırlcr, yıııı tt kı rlı ım bıbnccc vb zengmlıkU rdcn Vıirıirfanılmıı Vstclık Muslafa Delıog" lıı nıın usta <,tzgılert)lc bezt nwij Çoıuklaı ıçın dc yazınayı onemsıyorsunuz, nıdcn 1 Cvet gclelım tocıık kıtaplarına Dog rıısıı, kızım Irem buyıııken buı dt bu kı tapları ya/dını Bu arada bıı oykumle se nınlc bırlıktc l'ıııkıyc Yayıntılar Bıılığı ta ralından odııllcndırılmı^tık Bır çocuk oy kum de tznıır Belctlıycsı'ndcn odııl ka/an mı^tı Aslında bılıvor musııiT' Benım ya>ımla nan ılk yazun bır cocuk o>kusuvdu Ilko kııl doıduneıı sınıitavdım (\ylan (,oeuk dtrgısınde vavımlanmıştı Sımıttı adlı oy kum C,ocuk şıulcnmı de çok scvıyoıum LA ten çocuklar cabucak buyuvorlar Berckct, veıımlı ulkevız arkadan hcmcn venılerı ge lıyor (îeçcn gun Çulcııf Dedc oykusunu kendı kendımc okuıken, iarkmda olma tlaıı go/leı ınıın > a^armasına bcn de şaşlım (jalıba bu da ya^lılık alanıetı Llbctte onı.msi)oıum çocuklar ıçın va/nıa\ı De ılım \.ı onlaı çabııcak buvuyorlar Onların dıl bıiıncı du\gusalgclışımı adalet duvgu sunu acıma duygusunu mutadclcbılıntı nı bugundcn cdınmcleıme çaktırmadan bır katkı sunabılıyoısam ne lyı Hclc kendı kı tabını bıı çok çouığun elleıındegormcnın mııtlulu^ıı ne dcscn değcı Sevgılı Musta la Dclıoglıı nıın bcnım hcseıanımı ]ia>la i;an çızgılerınc ne dcmclı bılnuyorum Sa^ olsun 1 TOPLUMSAL SORUMLULUK Ozanııt tophımsal sorumluluğu uzcnnc Lonıt^alım bıraz da Son Dt ğıladlı kıtabınız da kavga dırı nç vc ııımıt ınıgcsı kışderde m mutlanatakoıtayaçıkınış Yunus E/nre dcn Nâzım'a, Ncruda'dan A Kadtr'c Rı/at II gaz a, Şııkran Kurdakııl'a ve ottkı ozanlara uznnan ozanlar t<,tn "\azılnıt\ şıırlerde, oza ntn daba guzclbırdıınya nın çıibası ve nıu caddcsı\uctltılnor Insanın ozanın yaşama karşı sorunılulug'tınıı sorgulayan sııskunlu ğa bırc) c ılığe kar}t ofk < i / dı$a vııran şıtrlt rınız var, BırBıreycıŞaırın Portrt \t"adlı iı ırdc oldıığu gıbı Bu konunun bıraz açı/rna sınınvt tar/ijilmasının \ararlıoldug~unu du \unuyorum Anncm yenı papuç alındığında eskılerı gıymek ısmezsem "cskısı olmayanın ye nısı olmaz " derdı Ben de "Geçmışı olmayanın geleccğı olmaz' clıyorum Tuık dılının vc dıı<;iıntcsının tcmelınde, Yunus'laı l'ıı Suhan Abdal'laı, Mevla na'laı H.ıcı Bckta^'laı olmasaydı, toplum sal bılıncımızın temelınde Namık Kc mel'ler, Tevfık Fıkıct'leı Mustala Ke mal'ler, Mehmet Akıf'leı Nâzım Hık met'ler olmasaydı, bugunun şıırının onun de A Kadır'lcı Rılat Ilgaz'lar, Attılâ İI han'lar Ahmed Arıf'lcı, Aııt Damar'lar, Şııkran Kurdakııl'lar, Orhan Vclı lcı, (.e mal Sureya'lar olmasaydı, toplumsal bılıncımızbukadarııyanıı mıydıJ Duşuncemız bu kadar gelışır mıvdı' Şıır anlayışımı/ bu gunku duzeyı yakalayabılıı mıydi'1 Son sonım orguth nnu ıızt rtne Yazar ların vc otekı sanat dnıpltnltrındtn ınsan lartn orgutlennıeu konıısu Sızınle lW4'te PLN ın Annıa vı Tanıtma Kurulu'nda baş ladık bırhkte çalıy/nna Cevdet Kudret, A^ık Veyselanımıhın Duşunteye Ozgur/uk gıbı etkınlıklcrı gt rçıkh jtırmijtık 1VVV yı lından bu yana da lurkıye Yazar/ar Stndı kası Yonctıııı Kuru/u nda {alışıyoruz Ama benbılıyorumkı, sızmyazarorgu/ltrındı çaitşmanızçoktskıUrt da^annoı Buguneışık tutması açtstnddn o donemdı kı ^ah\malar, \azarlartn çalijit/aya katılma bıçımt vc ıstc ğı konusıında anlatacaklarınızın onenıh ol duğunu duşunmoruiN Teşekknrcdınm Evet Oıgutçulıık 1 Bıılıkte bır tmku yu soyleyebılmck bana çok oni.mli gdıvor IıııkLdebıyatçılar BnlıgYnc çokgcnç yaşla ııye olmııştum 1968 de Ya^ar Kemal'ın başkanlığında gencl sckı ctcı lıgı ustlendım Sonra I uıkıyc Sanatçılaı Bırlığı oıgut lcnmesınıgerçekleştırtlık L rcument Behzat Lav başkanllğında, onun da genel sekıcteı lığını yaptım Bır doncm PEN Yazarlar Derneğf nde lkıncı Başkan oldum Nâ7im Hıkmet Vak tı'nda yonetım kurulu uyelığı yaptım, Bır kaç yıldır Turkıyc Ya7arlar Scndıkası lkın cı Başkanlığı gorevını surduruvorum EdebıyatçılarBıılığı'ncgcnclsekreterol duğumda 28 yaşındaydım, bugunsc 63 ya şındayım Genç arkadaşlaıımm da bıı tur ku>u bıılıkte soylemenın guzellığını duy masını dılıyorum Bu çalış;malar suresınce, I lasan Izzcttın Dınamo, Omcr I'arıık Toprak, Rıfat Ilgaz, A Kadır, Azız Nesın, Kemal Sulkcr, ()ıhon Murat Arıburnu, Can Yucel, Metın Eloğlıı gıbı saygıyla andığım ve burada sayamayacagım, dostluklarından onur duyduğum nıce sevgılı aıkadaşjm oldıı Bıı ka/anç \\A bu emeğe dcger dıye dıışunuyorum • berk'le bırhkte en ıyı şaırlerdendır de Kırk beş yıla varan şur seruvenınde sureklı kendını aşmayı vc ycnılemeyı bılen Aydın, bu zaman dılımınde, dunya goruşunu ve bu dunya goruşunun gerektırdığı etık değerlerını hıçbır zaman değıştırmeden "şaır" olma ve "aydın" olma sorumluluğunu ve bılıncını korudu Onun şnrde ve yaşamda her zaman guzel şeyîer yapaeağına ınancımız Hatipoğlu'nun şiiri HAfşarTlMUÇlN ydın Hatıpoğlu, 1960 Kuşağı'nın en ıyı şaırlerındendır Bu kııs,ağın temel ozcllığı, toplumcu bır çerçevede, yenı şıır açıhmlarına yonelırken, estetık kaygıları elden bırak mamak oldu "Gu?el"ı gozden çıkar madan "doğru"ya yonelmek dıyebılırız buna 1960 Kuşağı'nın, ozde ızledığı "toplumcu gcrçekçı" ağabcylen zaman zaman toplumsal ve sıyasal kaygıların ctkısıyle estetığı unutur gıbı gorunmıı^lerdır Nâ/ım 1 Iıkmet'ın açtığı yolda gelışen bu $ıır anlayışı, 1960 Kuşağı'nın bııçok uyesınde her bakımdan verımlı bır çabaya donuştu Bu arada kımı kez siyasal ya da estetık kaygılarla s,ıırı, " ^ı 11" olmaktan çıkaranlar da oldu elbet Aydın Hatıpoğlu'nu 1966'da çıkardıgı ılk kıtabı Çomçe Gelın ve ıkı yıl sonra 1968'de çıkardıgı CJebe'yle tanıdı okurları Bu kıtaplardan yaklaşık on yıl kadar oncc başlayan, Yelken dergısı seruvenınde, dalgalarla boğuşanlar arasında Aydın da vardı Aydın, daha o zamanlar, devrımcı bır bakış açısıyla, çx>k guçlıı, çok etkılı şıır ler yazmaya başlamıştı O gunlerın Dcmokrat Partı A zorbalığını yaşayan toplumcu gençlerı, bıra? da duygucu bır tutumla, dunyayı değıştırmenın yollarını arıyorlardı. Elbctte Aydın da bunlardan, daha doğrusu bızlerden bırıydı 1971'de çıkan Hoyrat ve ardından ge len Beynım Yureğım'de onun şıırının doğal olarak daha da gelıştığı ve guçlendığı gozlemlenır Sovyetler Bırlığı'ne yaptığı gezının i7İenımlerını barındıran Ben Sıze Konuk Gelende'yı ızlcyen ve 12 Mart ıle 12 Lylul hrtınalarının ya^andığı gun lerın >ansımalarını gordugumuz Son Değıl adlı kıtabında Aydın, şıırıne hıç korkmadan "guncel"ı kattı, "somut"u kattı Bununla bırhkte, 1 loyrat s,ımnde ve 2001'de yayımlanan Aşk/Olsun'da goıduğumuz gıbı, gelencksel şıır kaynaklarımı/dan bcslcnen, destan yazacak kadaı genış soluklu bu usta şaır, zaman zaman kapalılıktan hoşlanan bır fılozof o/cllı^ı gosterır Ba/en di7cler arasında kı açıklıklar buvur, dızelerın bırbırıyle bağlantısı kopaı gıbı olıır Ancak zaman zaman duyguculuğa kaçan usçulug'u, onu yarı yolda bırakmaz, sonunda her şey, şıırın mantıksal yapısı çerçevesınde, gerçekçı bır zemıne oturuverır Bence Aydın, 1960 Kuşağı'nın onde gelen şaırlerınden bırı olduğu gıbı, bızım arkadaş topluluğumuzda, Eray Can 730 SAYFA 5