Katalog

U R L A R A iın Hatipoğlu ile ışıkltğım önce leri ile basladı. 'aokul yıllartmda iık dergisinde itnustum şiirlerini. ıra da ilk şiir kitabı imçe Gelin'i nmiştim. Sonra diğer ipları, dergilerde ımladığı şiirleri çıktı şıtna. Kişisel ışıklt&ım ise 1980'li arda başladı. Halk ine ve müziğine olan si dikkatimi mişti önceleri. Oysa ytllara gelinceye lar 'Ataç 'dergisinde Afşar Timuçin ve lür Candaş'la Hkte kurdukları ni Gerçek' gilerinde yazı işleri dürlüğü, 1971'de in ve aynı yıl 'yönetim taraftndan mtılan 'Gelecek' gisinin kurucular 'ulu üyeliği, Türk ,biyatçılar Birliği ve "kiye Sanatçılar liği genel reterli&i, yaptığı rin sadece bir lydı. tipoglu'nun ilk şiiri 1958yılında iken' dergisinde tıtştı. Sonraki şiir ve Uirilerini 'Yelken', aç, 'Yeni Gerçek', rlık', 'Gelecek, nsıma, 'Karşı, ;ancıl' ve 'Gerçek at' gibi dergilerde ımladı. 1960 Kuşağı lumcu gerçekçileri sında kendine özgü lantizmi ile dikkati ti, toplumsal cadeleleri, acıları ve utlan işlediği lerinde yerelden arlandı. apları toplu olarak rnsel Yayınları'nda ımlanan tipoğlu'nu tanıttık. kitaplı günler... Mîna Urgan kitabında sadece edebiyat tarihini değil, aynı zamanda anlattığı her dönemin yaşam koşullarını ve toplumun sosyal yapısını da, ayrıntılarla olmasa da, en önemli unsurlarını öne çıkartarak anlatıyor. Asuman KafaoğluBüke Yazın Sanatı E RHAN GÜNAY az Sahlbl: Çağ Pazarlama te Dergi Kitap Basım ve YaS'yl temsllen Cumhurlyet adına llhan Selçuk Genel ı Yönetmeni: Ibrahlm YılYayın Yönetmeni : Türhan V Sorumlu Müdür MehSucu ocörsel Yönetmen: Akıskalı o Baski: Merkez CaDergl Basım Yayıncılık San. :. A.ş. Barbaros Bul. NO:125 :TAS oldareMerkezhTürko:ad. NO: 3941 Cağaloğlu, 34 Istanbul, Tel:(212)512 05 flerkez Reklam Cenel Mü'ardımcısi: Tülay Mutlu DöReklam Grup Koordinatörü: a Turan o Müsteri Temsilcltan Kökdemlr d H U R l Y E T K İ T A P TAP leştirmen ve edebiyat tarihçilerinden önce, yazar ve şairlerin kendilerini bir geleneğin takipçisi olarak görmeleri ki bu bazen o geleneğe kafa tııtan, karşı çıkan sanatçdar da olabilir o mirasın zcnginliğini gösterir. Şair Wordsworth (17701850) yeğenine yazdığı bir mektupta, kendini hep seçilmişler arasında önemli bir işgal ederken düşündüğiinü yazmış: "Kendimi yaşam boyıı şairlikle görevlendirdiğimden beri, benden önce gelen dört şairi kendime örnek almaktan asla vazgeçmenıeyi aklıma koymuştum Chaucer, Shakespeare, Spenser ve Milton." tngiliz Edebiyatı Tarihi'nde tutarlı bir süreklilik vardır, akımlar vc gelişmeler bu konuyu inceleyenler tarafından mantıklı bir çerçeveye oturtulabilir. Kırk yıl boyunca Ingiliz Edebiyatı üzerine dersler verdikten sonra 19861993 yılları arasında yazdığı "Ingiliz Edebiyatı Tarihi"nde Mîna. Urgan, ortaçağ metinlerden 19. yiizyıl sonuna kadar bir zaman dilimini ele almış. Bu kitabı okurken (elbette 1800 sayfaük bu kitabın sadece bazı bölümlerini okuyabildim henüz) Mîna Urgan'ın alıntı yaptığı Henry James "The Art of Fiction" (Kurmaca Sanatı) gibi kitapların çokluğu dikkatimi çekti. tngiliz edebiyatmın önemli romancılarından biri olan James gibi, romanın yapısı ve tarihi ile ilgilenen yazarların sayısı hic, az değildi, hem edebiyatla içerden ilgilenen hem de dışardan eleştirel bakışa sahip olan bu yazarlar, tngiliz edebiyatı geleneğinin kilometre taşlarını oluştururlar; yazdıkları romanlarda diğer romanlar hakkında derin bilgi sahibi olmaları nedeniyle kcndi geliştirdikleri roman kuramlarını kitapların yapısı içine yerleştirebilirler. Aynı zamanda kuramcı olan yazarlar hep ilgimi cekmiştir. Mîna Urgan'ın bu kitabında da tngiliz edebiyatı geleneğini nc dcnli ciddiye aldıklarını ve bu sayede geleneklerini köldeştirdiklerini fark ettim, Urgan kitabında sadece edebiyat eserlerini değil çok iyi bildiği edebiyat kuramı kitaplarını da dahil ederek kapsamli bir çatışma ortaya çıkarmış. REFERANS KİTAPLARI Genelde referans kitaplarını bir konuda bilgi edinmek için sadece belli sayfalarını açıp okuyarak kullanınz. Mîna Urgan'ın "tngiliz Edebiyatı Tarihi" kitabı bir referans kitabı olmanın ötesinde, çok akıcı bir dille kaleme alındığı için, akademik çevrenin dışında geniş okur kitlesinin de ilSA Yl 730 11 \II\A 1 Ul. »\ Imjıli; lıl,|.M.m ı.l •| • gisini çekecek bir kitap. Urgan'ın özncl yaklaşımı, bir referans kitabının kuruluğıından çıkanyor, okuru merak uyandırarak bir sonraki böliime geçmeye yönlendiriyor. Mîna Urgan kitabında sadece edebiyat tarihini değil, aynı zamanda anlattığı hcr dönemin yaşam koşullarını ve toplumun sosyal yapısını da, ayrıntılarla olmasa da, en önemli unsurlarını öne çıkartarak anlatıyor. Özelükle romanın başlangıç yıllannda kadının rolü, hangi sosyal sınıfların romana ilgi duyduğu gibi ilginç konularda bilgi veriyor. tngiliz filolojisi bölümünde doktorasını vermeden önce Fransız fİlolojisi okumuş olması ve Fransa'da tngiliz edebiyatı eğitimi görmcsi, ona sanırım bir edebiyat geleneğine başka açılardan bakabilmcyi de öğretmiş. Örneğin Marcel Proust ile aynı dönemde yaşamış olan tngiliz romancıları kar^ılaştırması yeni bir boyut kazandırmış kitaba. Çok sık başvurduğum bir kitap olan Andrew Sanders'in "üxford History ot English Literature" ile karşılaştırınca Urgan'ın eserlerin konulannı anlatmaktaki ustalığı hemen dikkat çekiyor. Bir sayfa gılii kısa bir yerde yapıtlann özüne inmesi ve örneğin "Wuthcring Heights " gibi karmaşık yapıdaki romanlan sadeleştirmesi, roman kahramanlarının gelişimlerini ön planda tutması, bu romanları okumamış kişiler tarafından bile anlaşılır oluyor. ENTELEKTÜEL SNOPLUK YAPMADAN "Bir Dinozorun Anılan" ve "Bir Dinozorun Gezileri" kitaplarının geniş okur kitleleri tarahndan sevilmesinin belki de tek necleni bu kitapların iyi yazılmış olmaları değildi, Mîna Urgan'ın sanat ve felscfc konularına kendisi kadar ilgili (ve de bilgi sahibi) olmayan insanları küçümsemeyen hümanist tavrından kaynaklanıyordu. Uzun yıllar eğitimci olarak çalışmış olması ve kuşkusuz politik görüşleri bu hümanist yaklaşımı destekliyordu. Bilgi birikimini baskıcı bir tavırla sunmaması onu Urgan kitabına sadece edebiyat eserlerini değll çok İyi blldlği edebiyat kuramı kitaplarını da dahil ederek kapsamli bir çalışma ortaya cıkarmı$. ülkenin en sevilen yazarlarından biri konumuna getirmişti, "tngiliz Edebiyatı Tarihi"nin sunuş yazısında da açık seçik anlaşılır olmasını bir amaç olarak benimsediği anlaşılıyor. Daha önce beş cilt olarak yayımlanmış olan eseri şimdi Yapı Kredi Yayınları'nın bir tek ciltte ve çok özenli bir baskıyla sunmuş olması çok sevindirici. Cıüven Turan tarafından kaleme alınmış "Hcrkes tçin tngiliz Edebiyatmın Oyküsü" başlıklı önsöz de hem Urgan'ı tanımak açısından hem de kitabın eksiklcrinin dile getirilmesi açısından çok yerinde: "sadece on dokuzuncu yüzyılın sonuna kadarki bir döncmi clc alsa da, çağdaş yaklaşımlardan uzak bir edebiyat tarihi ve eleştiri anlayışıyla yazılmış olsa da, bir büyük edebiyatın yüzlerce yılını bir roman lezzetiyle okutan bu beş cildin hâlâ işlevini ve amacını koruduğu inancındayım," diyor Turan. Kitabın ayrıca bir de çok hoş baskı ve cildinden söz etmek gerek. İlk baskılann kapak resimleri ile çoğu yazarın fotoğrafları ve resimleri de konmuş kitaba, elc almamn da zevk verdiği bir kitap çıkmış sonunda ortaya. Türkiye'dc çok özlem duyduğumuz güzel kitaplar için de bir başlangıç olur belki bu. Kitabın belki tek eksikliği bir kaynakça bölümiinün bulunmaması, Urgan kitapta çok sayıda referans kitabından yararlanmış ve hepsini metin içinde bclirtmiş, bunların topluca kitabın sonunda tekrar yazılması ve hangi baskılann kullanılmış oldıığunun belirtilmesi iyi olurdu. • www.yazinsanati.coin tngiliz Edebiyatı Tarihi / Mîna Urgan / Yapı Krcdı Yayınları / 200i/ 18ii sayfa SAYFA 3