Katalog

Onur Oymen, değerlı bır dıplomatur, Sclım Edes dc dcğerlı bır muhendıs Onuı amcamın oğlu, Selım halamın toru nııdıır ( s ocukluğumda onların ağabeyı gibıydım Kıtapta o gunlerı de anlattım Kttapta amlanmzı anlatırkcn, anılara fotog'raflar eşlık cdıyor Bırbırlertnı bu tunluyorlar Evct, ya/dıklarıma, konuyla dgdı fotoğrafları, karıkaturlerı, lıantaları, belgele n ekledım Çağımı^da basım teknolojısı nın gelışmesıylc, gorsellığın onemı hızla aıtlı Dalıada aıtıyor Yazıyla anlatılan şeyler fotoğral ve belgelerle daha somut hale gelıyor Daha ryı anlaşılıyor Ben bu konuda kendıme gore bır rornıat oluştur duın Bunu beğenıp benunseyenler de ol dıı Bıından çok memnıınum Babanız Hıfzırrahman Rasıt, çok çalıy 1 kan bır kımlık Daha 18'ındc og'retmcn olarak Almanya va gıJıyor ( umburtyetın kuruluş yıllarında cğıtıme katkıunı yaytmladt&ı "Ycnı Mcktcp" dırgısıylc \agiiyor Ott.ii, hınuz 22 yayndayken Ataturk tcn tebnk mcktubu alıyor Fvet, babam Ataturk'un mektubundan çok etkdenmıştı Hayatını eğıtııne adamıştı dıyebılıum 30un uzerınde telıf tercııme kıtabı vardır Sıyasetı de eğıtımcı sıyasetçı olarak surdurdu Sıyascttcn ayrıl dıktaıı sonıa "Eğıtım Haıckctlcn" adıyla bır dergıyı 24 yıl boyunca yayımladı Ya nı, hayatının sonıına kadar Anlatı ıçtnde stk stk kıssadan bısse çı karıyorsunuz Orneğtn, okumayı soktugunuz zarnanlardakı ınatçı kcçı hıkâyesını kı tapta kısaca ozetltyor konuyu gunumuz « yasetı de artuşturuycmunuz "înatçı keçı"lık bızım sıyasctımızde zaman zaman kendını gosteren onemJı bır hastalıktır Ba?en aklın mantığın onııne geçıyor Halka karşı da ınat orneklcrı vcrı lıyor !ju uııutuluyoı Bız aıtık demokta tık bu lejımın ıçındeyı/ I Ialktan alınan oy gucuylt halkın yararına ışlcr yapmaya çalışılır Evet, /aman /aman halkın yara rıyla halkın ısteğı çelışebdır, siyasetçderın o konuda riskler alması gerekebılır Ama, sonuçta o çelışkder, halka dıırumu anlata lak vc halkm desteğı aJınarak aşdabdır Ama bazı paıtı kongreleıınde goruyoısu nıi7 "înndım ınartır Halk haksızdı Bcn haklıyım" anlamına gclen sloganlar atdıyor ü malçılıkla da halktan oy alınanu yor İlkokulıhıncı sını/a gcçcn yıl Ycntsc hır'dc Yargıtay uyc \ı olan îlalıl Ozyo ruk un sahıhı olduğu Ozyoruk Apartma m'na tasmtyorsunuz Bu hılgılertn ardtn dan lialıl licy bakk ırıda vc rdtg'ımz bılgı ol duk^a dıkkat çektyor I lalıl Ozyoruk sıra sıyla Yargıtay başkanı mılletvekılı ve AdaU t Bakanltfcı gorcvlcrındc hulunuyar Bır \un sonra da ıstıfa c/mck zorunda kalıyor \ebep ısı makam otomobılıyle eşının gez 1 meu Benzer olaya bız dc su sıralar tanık lık tdcrkcn bu ornck gedtğı doldurmuş ka nımui Nc dersınız? Zamanın dcğer yargılan oyleydı Devlel adamlarımn devlet ışlenyle ozel ışlerı bırbırınden keMn sinırlarla ayrılırdı Jjımdı bazıları oyle sınırları hıç tanımıyor Devlet ışlenyle sadcce ozcl ışlcrını değd, tıearet ışlemıı dc iç ıçc yurutuyor Bunlara karşı kımse bu şey demıyor O değer yargılan, kısmen de olsa, ycnıden hatırlansa ve onlara aykırı davraııaıılara bır şeyler denılse ıyı olacak Bır dc ılk kttapta eskı paralara ozlemı ntzı seztyorum Ukokuldan arkadaştntz Pekcan Gule'ye o zamandan aldıg'ınız 5 ku ruşu şu zamanda na\d odeyebdeceg'ınmn ukıntısı tçertsındc stntz Ama bu olanağa kavu^uyoruz artık onumuzdekı gunlerde' Nc yapacak\ımz/> Vallahı bu ıyı bır fıkır Kuruş ycnıden ortaya <,ıkıııca o oduneyı yapınayı deneye bılırıın Ama bır de faı? hesabı var, onıı nasıl hallcdeccğız'' Pektan'la konuşmam lazını Bclkı bır uzla^maya varabdırız da, eg'ıtımog'retım donemımzde okullarda dtn dcntnın olmadıg'ınt, zamanın "laık dcvletı'nde boyle bır \eyın akla bıle gelc meyeceğını ımlıyonunuz Evet, başlangıçta oyleydı Devlctın ku ralı da, bızırn anlayı^ıtnız da oyleydı ü ı nın gereklerı herkesın evınde oğretılırdı Ben de annemdcn ogrendım Vc sanıyo rum, dogru oğrendım bonuııda duı ders leıı konuldu Fakat "ıhtıyan" olarak ko nuldu Onıı ıkıncı kıtapta anlattım îlk kıtabımztn "Turkçuluk, luranalık, Irkçtlık" başlığı konuiunda Zıya Go kalp'ın, Mehmet Emın Yurdakul un dızelertnden ynla çıkarak o donemdekı Turkçu luk konmunu ırdıltyorsunuz Bılıyorsunuz şu sıralar aynı kanulan gerı getırıp tekrar tartışma konusu olarak gundemımm koyuyoruz styası ortamda' Nasıl değerlcndırt yorsunuz bu durumu? Bu belırttığıni7 gıbı, koklen çok gen lere gıden bır akımdır Bugun d< benzerı tartıijmalar, "mıllıyetçılık" ba^lığı aJtında gundeme gelıyor Bunlarşımdı, AB'yle mıi7akereler başladıktan sonra yenı bo yutlar kazanabılır Bu tartı^nıaJarın sağlıklı yurutulebılınesı ıçın, hem geçmıştekı ge lışmelerı bılmekte, hem de dunyadakı ge lışmelerı ıyı ızlemekte fayda var Irk^ılık, artık benım ılk kıtapta anlattıgun ^ekJıyle ortaya çikmıyor Ama daha değışık bıçım lerde de olsa, ınsanları "benden olan, bendcn olmayanlar" dıye ayırıp Lepheler halınde goren ve ona goıe davranan anla yışlar, "ırkçılık" sayılıyor Bunlar bızde de var, dunyanın başka ulkelerınde de var îş, te orneklerını goruyoruz, AB ulkelerınde de var luyor ABD artık ınsan hak ve ozgurlukle rının, ulkelerın bağımsizlıklarının temsd cısı olmak bır yana, bunların tam tersını yapar hale geldı Demokrasıyc gc\nıc surecındcpartılc rtn kurulu\larım tanık oluyoruz O donem dc aktıjolarak CHP DPgundcmdeykcn gunumuzdckı bırı^ok partının uzantısı ola rak Mıllet Partısı nı goruyoruz Mdlet Partısı, daha sonrakı MSP Re tah Fazdet çızgısının de, MFIP çızgısının de, ana kaynağı sayılır lçınde ıkı çızgıye de yatkın polıtıkacılar vardı MI IP nın ılk polıtdcaedarı ve soylemlerı hatırlanırsa bu gerçek daha ıyı gorurlur 1949'da kurulan NATO'ya helırlı bır sure gıremıyoruz Cırısımlertmız amaana 1 ulaşmıyor "Cog"rafı durumunuz musaıt dc ğıl Sız Kuzey Atlanttk bolgaıne çok uzak sınız" dendıyordu Tesellı mzlerı olarak da "Mc rak ctmeytn Bız stzt baska turlu koru ruz" gıbı laflar edılıyordu " (s 15]) Dcğı şım Ydları'ndan altntdadığım bu \ozlerın bcnzerlenm j« sıralar AB uyeiıg'ı ıçın du yuyoruz, nc denınız ? Evet, çok çarpıcı benzerlıkler var (3 yıi7dendır kı, NATO'ya gınşımi7 çok guç oldu Bakalım AB'yle muzakere surecımız nasd bıtecek'' "Mlsyon ustlenmek benlm için iddialı blr söz olur Ama tabll, şunu duşundum Istedlm ki, bunlar, o dönemdekl olaylann hatırtanmasına katkıda bulunsun" diyor Altan Öymen edenm Bır Donc m Bır Çocuk ıçın Ahmct Ce trıal 2 Aralık 2004 gunu ( umhurıyet'tekı 'Odak Noktast" adlı koşesınde soylc der kıtabınıza daır "hvet, 'Bır Doncm Bır Ço cuk buyuk bır <,okusun ardından gclen yepyc nı vc guı, lu bır kuruluşun oykmu ol dugu kadar, o kurulusu yolundan saptırma gaflctınm dc oykusu vc kanımca ger^ek onıtnı antük boyle okunabılmesındegızlı1" Nt dermuz' • Okurlarıma ya/dıklarımı nasıl yorum lanıalaıı gerektığını soyleyemem, yorumu onlara bırakırım Ama değerlı yazar Ah met Cemal'ın bu teşhısı koymasından «,ok memnun oldum Kendibine çpk teşekkur ederım "MİLÜLEŞTİRME" İDDASI... Ytne ılk kıtapta uzunca bır sure "Varltk Vergıu" konusu uzerınde duruyorsunuz O ydlardakı baksızlıklara nasıl da goz yumul dug'una tanık oluyoruz bır kez daha Konu yu sonuui bağlarkcn soylc dıyonunuz "Bır ulkcnın ekonomiM ancak, o ulkt, hasta \ı yastt olmak uzcrc tum temılkurumlarıyla vc ımanlarıyla 'rasyonel'lcs'lıg't olçude sağ lıklı bır yapıya kavuşabtlıynr Sıyasal ve ekonomık re|imler uzerınde <,ok tartib,malar yapıldı Mesela sıyasette "Patlamenteı lejım m\> ba^kanlık sıstemı mi' ) " tartışması Mesela ekonomıde Var lık Vergısı'ndekı gıbı senııaye sahıpleıını değHjtınne, "mıllıle^tırme" ıddıası Bun ların hı^bırı tek başına başarı nedcnı ola maz Başanların temelındc akılcılık vardır Re)imler ne olursa olsun ı^leı akıkdıkla yurutulmezse, başaıısi7İık ka^ınılmaz olur V( ardından soylc bır tcz ortaya atıyor sunuz " larıhın gcntc rdıg"ı gc rçek $u kı ın san toplulukları bangt ulkede olursa oUun lar ırkçılık ha^talığına zaman zaman tııtu labtlıyorlar" Lvet, bıraz onte de değındım Bugun AB ulkelerınde Turkıye'ye karşı gosterılen "kultur farkı" adı altındakı tepkılerın bır kısnıı da "uk(,dık" orneklerıdır Irkçı lığın ^ımdıkı durumunda kafatası olçum lcrı yok ama, ınsanları "kultur farkı" adı altında "dın Lırkı"na gore bolunılere ayı rıp ayrı dınden olanlara ayırımcı muame le yapmak da, "dın" esasına dayalı bır ırkçılıktır AB ulkelerınden de hangısıne ba karsanız, bazısuıda çok, ba7isında az ol mak U7ere, bunu yapanlara rastlıyorsu nuz Ortaokul andarımzt anlattrken de gençlcre bır oncrıdc bulunuyorsunuz "Çocukluk arkadas~lartmzla bağjantınızı surdu run Bırkaç yılda bır dc bır araya gclın Hc It btrkaç on yılgı\tıkten sonra çok eğlene ceksınız " Tabu, ben bunu ilkokul arkada^larım la da yaptım, fakultedekı arkadaşlarımla da Aralarında U7iın sure gortışmedıkle rımı/ de vardı Bırbırımızı tanımakta guı, luk çektıklerunız de Lşlerımızle bırhkte de buluştuk I Ierkesın goguslerıne adlarının soyadlarının olduğu kardartaktık Karıştırmayalım dıye 1 lerkeb birbırleııy le bon goru^melerınden sonra neler yaptıöını anlattı F.skı "takma ısım"lcrimızı hatırladık Bıraz nostaljı, bıraz bılgı alış' verıs.1. Çok ıyı oluyor Herkese tavsıye 776 Sol çızgıye gcçsınızı etktleyenlerın ba şındti Sabahattın Alı, Azız Neun gıbı ay dtnlart \ayabtltr mıyız ? En baijta Nâzım Hdanet'ten etkılen dım Bıınun nedenlerını anlattım Şaır olarak çok guçluydu Sag sol meseiesıylc hıç ılgısı ulmayan sjiırlerı bıle ınsanı şpyle etkılıyordu "Bu kadar guzel şıırler yazan şaır komunıstse bu komunızm çok ıyı bır şey olmalı" dıye duşunduruyordu GAZETECİTARAFSIZU& Anılartnızı anlatırken, doncm anlatımlarındakı yorumlardan kaçımyonunuz Bır nevı gazctea tara/sızlığı Ama yandmı yoriam bır tek, Sabahattın Alı'nın oldurul me olaytnda hâkım olamıyorsunuz duygu lannıza Sabahattın Alı nın oldundmesı ve ka tılının çok kısa surclı bır hapse mahkum edılıp hapıshancduı çıkması, o donemın çok buyuk bu ıezaletıdır O gerekçesı ya nı "Memlekete/ararlıbır ınsandı Ooun ıçın oldurdum" gerekçe, sonradan da çok kullanddı Susurluk'ta ortaya çıkan ger çekler bunu gosterdı Yanı, o re7alct ^0 kıısur yıl daha devam ettı Dılcrım artık son bulmuş ulsun Değışım Yılları t(in tlban S l^uk ve < Emre Kongar başta olmak uzcn bırc,ok u\ la yazarımız lanılım/dcg'crlendırme yazısı yazdı Yazılanlarda nzellthlc DP'nın "ılk ya%a"\ı Arapça ezan uzerınde duruldu Bunu neye bag'lıyor\unuz> Demokıat Paıtının ıktıdara geçer geç me7 çıkardiğı ılk yasa budur Bu "ılk yasa olma ozellığı, DP'nın dını sıyasetc alet et mektekı acelesını gosterır Daha sonları bunun başka orneklerı de gorulecektır Fakat DP bıle bır sure sonra anlayacaktır kı, bu ışın sonu yoktur Dını Myasete alet etmeye karşı onlemleı almaya o da mec bur kalacaktır Değerlı yazar arkadaşları mın, tlhan Selçuk'uıı, Emıe Kongaı'uı bu olay uzerınde durmaları çok yerındedır Değışım Yılları nı gazetecılıg'ınızın ılk yılı ıtıbarıyla noktalıyorsunuz Donem olarak da Kore Savaşı sonu Bundan sonrası gelecek dcğıl mı J Sanırım toplamında 5 6 cılt olur gıbımc gclıyor bu dızı nc dcrsınız? !jundı uçuncu uldı yazıyoıunı, gerısını planlamadım Ama ya/abddığım kadarını yazmak ısterım C lorııp ya/dıklarımın ve benım yazdığım donemdc olup bıten olaylann hıkâyesını Bu çok severek yap tığım bır ış Keyıflı soylcşı nın tcşckkurler Ben teşekkur ederım ılgını?e Kıtap ları okumaktakı dıkkatınıze ve sorulara gosterdığınız ozene de * [email protected] Bir Donem Bir Çocuk/ Altan Doğan Kttap/ 606 s öymen/ Gelelım geçen aylarda ılk kıtabın deva mı olarak yayımlanan Dıg'ışım Yıllan'na Bu kıtabınız adı gıbı deg'ışımlen onayak oluyor Soyltşımtzın seyrındc bu, styası de ğışım olarak algdanabdır ama hatırlatalım, bıraktıg'ıntz 4O'lı yılların ardından Altan üyrnen dc bır dızı değtjiklığc uğruyor Tabu Ben de çocuktum fkıntı kı tapta ılk genclık donemıme gırıyorum Benım n,uı bundan onemlı bır değı^ım donemı olur mu'> Bu değtsımlcrtn en onemlıu de o dont mın tabtnylt karsı ansle "konuşmak" Ka lıltr mtsınız? trıra? edemem Zaten anlattıklarımdan da galıba boyle bır sonuç çıkıyor Anılarınızın ortak rnekânı Ankara1 Şu zamanda yaşamınızt Utanbul'da surduru yor\unuz Ankara ozlemı çekıyor mu\u Ankaıa'ya her gırtığımde anılarım ye nıden canlanıyor Fakat şehır /aman i(,ın dc o kadar fa/la değüjiklığe uğramı^ kı ve değüjiklıklerden bazısı o kadar olumsuz kı, bunlar benı yer yer U7iıyor tnsanın anıları canlanıyor ama, o anıların çoğunun yerınde başka ^eyler var Mesela Bahçelı Lvler'de evlerın bahçelerı yok olmuş, yerı ne ek bınalar, gara)lar falan yapılmı^ îktna kıtapta gunumuzdckı bırı^ok $e \ın temeltnı buluyoruz Bunlardan btrt de "Amerıka esıttır ozgurluk" deyımı1 Dunyanın "ıkı kutuplu" veya "ıkı dunyalı" halınde ABD'nın ıddıası, ozgur luklenn temsılcısı olmaktı Sovyetler Bırlı ğını de ozgurluklerı yok etmckte, gaspet mekle sucjuyordu Sovyetler Bırlığı yıkıl dı ABD'nın o ıddıası da havada kaldı Ustelık uygulamalarına bakılınca ^u goru Eğttım konutunun anlatddıg'ı say/alar C U M H U R İ Y E T K İ T A P SA Yl SAYFA 5