Katalog

Yeni yıl için dilek tutarken Tanrı için de mi dilekte bulunmalı yoksa? Hadi gelin deneyelim... Güzel Tanrım, şu elinizdeki gücü savaş yerine barış için kullansanız, tokluk dururken ortada, açlıktan insanları öldürmeseniz, çocukları korkutmasanız, evet korkutmasanız... M. Sadık Aslankara Kitaplar Adası Yaratıcılığın yurdunda gezinti engelleıı" u/erınde de Murat Gulsoy duruyor m ^ ı no/ı \ıı "Yaıatıulığı cngcl \ K \ I IC 1 N \ / \K1 IK leyen etmenlerın ba şında 'Uygu' bulun maktadn Bııeyın to[) lıımıın bııt.ıkım vargı lamalaıı karşısında bellı stdtııkte kavıışa bılmek ıçın 'başka' ol ma\a yaııaşamam.ısı, /orunlıı olmadıgı vc bu yaptııınıla kaışı laşm.ıyac.ığl h.ılde başka olnıayı ve başka davranmayı goze ala nuuıası aslında kalıplaıdan hic değılse bellı olcucle bır \ol ı/lıyt)i Ben anlatıcınııı kıırtulnıa \a da onlatı dıg'ıştmne go/lemleıı dogrultıısuntla ıkı vuıeklılıgını bekleven yaıatıulığı farklı ulkede yaijananların anlabııyuk olçııdc cngcllemektedır" tıldıgı kıtapta, aktatınılaıını bıı (15) sanatsal yaratının oğelerı bıçı Ustundağ "h.ıngı koşııll.ıral mıııde de kurguluyoı sankı Boylında olursa olsun, bıı toplumıın lece bır açıdan yaratıcılığın 17leri gelecek yu/vıllardakı başaıisinın va da gı/lerıyle samıallanmi!; ola anahrarı(nın) yaratıcılıklarını gc rak gelıyor onumu/e yapıt Bu lıştıınıcku' yle (129) olanakJı ha y.ınıvla "parodı" olarak d.i alma le gclcbıleceğını belırtcıek o can bılecek I/ler, ılglnc, açılıınlaıa alıcı soıuy.ı gctnıyoı so/ıı u^urııvor bı/ı I latta bır Kafka " 'Yaıatıcılık ogıetılebılıı mı, esınlemesı biçımınde almak bıle bıreyler yaratıcılık i(,ın cesaret olanakJı yapıtı I fele kı^la eg lendınlebılıı mı ve yaratıcılık oğ retılcmesı, tam bır gostercnı bu 1 renılebılır mı ' sorularının tıımıı nun i(,ın lek bıı yanıt vaıdıı hvet Bır ya?arı, yaratıcılığın dol.ım 'Butun yeteneklerdekı've Bu baçlarında yola cık.ıran lıaııgı tun yaşlardakı' hcıkes yaratıcılık dunu1 lpşıroğlıı nun satırların tan varaılanabılır (55) daıı ızJeyeimı bıınu 'Yo^un \a tlkı dolaylı olarak, ıkmcısı şamak mı ya7m.n1 geıeklı kılan, doğıudan bu koıuıyu odaklamış yoksa tersı 1111^ Ya^aıııı yazarak ıkı deneme kıtabı, 2()()4'u uğur yakalaına ıstegı nu' Bılemıyo lamanın lıoş bı selamlaması ola rıım Bıldıgım \a/dif>ımda,/a cak tlk Zehra lpşııoğlu'nıın ıınuııngeıcekten dıııduğu L& kaleme aldığı bır deneme toman manın dıırmaM dolu dolu ya^atyler (Çın.ır, 2004) otekısı Murat ma anlamma gclnınoı ınur1 Yd/ Gulsoy'ıın "Kurmatanın Bılıncn mak oylesıne \ogun bıı yaşantl Sırları ve lhl.il Lclılebılır Kıualla kı dıırduruyoı /anıaııı Bu aı,ın" altbaşlığıyla sunulan Buyubodan da olııme me\dan okuyor " zuınu: Yaratıcı Yazarlık (( an, "Yazarak ya^anıdan kaçmak de 2004) adlı deneme kıtabı ğil kı ıstedıgını teısıııe, yaşamı bulgulamak kapalı kapıları aç YARATICILIKTAN 'İZLER" mak, goıunmcycnın aıdındakını gormek "(12,13) Zehra îpşırogiu, tzler'de larklı Zehra Ipijiroğlu, ben anl.ılkmın tanık lıklırını vııatıcılığının butuıısallaıı olarak da donuştımııken, okurıı sarsmavı ıhnıal etmı yoı İZLER I nsan nedıı kı, ııeyı vaıatsıiT1 ()ylcvse nevı anlaıııak gete kır ınsanın yaıatıcılığından^ Platon, unlıı Devlet ınde nercdevse ycrın dıbıne sokar so zuınona bırer yaıalıu sayılan şa ırlerı, doğrusu ya Kuran da pek ıyı gozle bakma/ oıılaıa Aına sanatsal yaıatı, ııısanoglunun ru yalarını sııslcyen, onu tııtkudan tııtkuva uc,uıan edım olııı.ıvı sııı duruyor bın yıllardır Gelın "yaıatıcılık' kavıaıııı ıi7crındc dııralım ılkın I ııl.ıy Ustundağ, Yaratıcılığa Yolculuk (Pegem A, ıkımı basım, 2003) adlı yapıutıda Inınu yaratıcı dramayla ılıntılendırse de sonuçta saltık anlamda yaratıcılığı da dc şıyoı okuı iı,ın Geıçekten de gerek kavram olarak gerekse bıı bağlamdakı tekıııkleı, gelıştırını lerolar.ık doyııriKU bır verac, m,i)i başaııyoı ya/ar bıı soıunsa la Sozgelımı yaratıulık tanınııyla ılgdı getırdığı ac,ılım şoyk Ustun dağ'ın Bana gore yaratıcılık, 'tşte buldunı dedırteıı tuııı bılışsel, duyuşsal vc dcvınışscl ctkınhk leıde venı bıı soylemı, davıanışı, tııtıımıı, becenyı, ıırıınıı, yaşam lelselesını vb oıtaya koynıayı go?c almaktır' Go7e almak kar şılaşılabılecek her turlıı kotu ko şulları onceden k.ıbullenmeyı ı<,eıır Bu kabulleıınıe dıırumu, lıeınen lıeıkes icin, lıeı vaşta ve hcr sosyoekonomıkkulturel duzeyde yuıeklılık, kaıaılılık ve mııcadele etmeyı gerektırır" (5) gobtenyor "Once 'tanıdıkola nı ya/ına' Foto£raf cekeı gıbı betımleme, bclgcleme " "lnsanlar bıı aıadaeğlendıkleıı 7aman bıle tekler Bır araya geldıklerınde çop boşaltır gıbı kafa larının ıc,ındekını dokııvoılar, boşalnıanın getııdıgı gev!}emcylc anlamsı/ kahkah.ılaı atıyorlar Dıı^unme ve duygu alı^veı 1^1 ve paylaşmanın yerını kaiijilıkJı bo!;dlma A ınış " "Bılmedığımi7in I7inı süre bılme, gorunmeyenın, anımsannıayanın, ıınııtulanın, rastlantıla rın, ac ıların, bıınalımların Şu an gorduklerınu/ın, yaşadıkları mı/ın ardındakını bulgulama Kendımı/ı bulgulama Kendi oykumıi7iı "(ss2140) Evct, sorun kcndı oykumuzu ya/mak vanı kendı yaıatı oykü mu/u koymak oıtaya Zatcn ben anlatıcınııı tek ıstegı de "kendı ovkıısıınu va/mak"tıı (57) Bunıın ıc,ın ne gcrekır'' "Du^unduguııu so>lemek Ol duğu gıbı olmak Kıınseden korkmamak " (55, 54) ılışkılerbutünudur" (17,24) "Bır başka boyutu daha var yara 1 ticilığın meycian okunıa Bır an lamda, var olan gerçcklığe yenı bır bakış, yenı bıı anlaııı, yenı bıı değer yııklemektır yarat mak " (46) tşm başında bır uyaı 1 da getı rıyor Murat Gulsoy "(^ok satarlık olasılığı, bellı bıı scrmave bırıkımının bu alana kaymasma nedeıı olnıaktadıı Ancak bıı alana paıasal vatııım laı artaıkeıı entelektııel yatırıııı gerıde kalmiijtır I debıyatın cid dı bu sektoı oldııgıı Bıtı ulkelı ıtncle va/aı adavlaıııun bu al.111.1 C,oğunlukla tıcarı kaygılarla gır dığını ve Yaıatıcı Yazaılık cgıtım progıamlaıının bıı muşteıı klt lesınııı taleplerıne goıe şckıllen dığını soyleyebılırı/ Ulkenıı/de dıırum nıcelık olarak larklı olmakla beıabeı, nıtelık ac,ısıııdan ben/erlıkler gostermektedır" (18, 19) Uyarısını sıııdıııııyiı GuUoy "Ivı bıı yaıatıcı yazaıııı, once lıkle ya/dığl ıllll ve eılebıvatını ıyı bılnıesı geıekır ( ) Dılı ve edebıyatı oğıennıeınn tek yulu da o dılde ya/ılmış yapıtları elcş tırel bu gcule okumaktan geı,eı Ancak ulıısal bır edcbıyat hıc.bır /aman dunya edebıvalından yalı tılmış değıldır " 'T.ğeı ya7.11 aıaştırdığı geıçek dıınyanın bıl gılerını varatmak ıstedığı dun\a nın gei(,eklıgı ıle sentc/leyebılır se başaıılı olııı " ' \A/M )AŞA dığı donemın ona bı<,tığı rol gc reğı kımı konuları iblemek zo runda hıssedcrek (sıyaseten doğIU olmak gudusuyle) va/ıyorsa gerçek bır yapıt ortaya çıkara nıaz, ıc,tcnlık kavbolmu;, demektıı ( ) tç,tenlık ya/aıın kendısı nı geıçekten sınırLıyan mcsclc leı le mııcadele etmesı demektıı Mod.ı akıml.ır, ıdeolo)ilcı, otorı teleıııı goruşleıı, okuıların beklentısı yonıınde ya/mamaktır Tcısındcn dc so\lcvebıluı/ Tunı bunl.ııl.ı, bıı sınıılam.tl.u l.ı (,.11 pışnıasıdır" (55, 57) "(,unku," dıyc devanı cdebılı rız burada "Yenı bır yapıt ııret 111e nldıasi bır tuı dıklennıe veya ba/en de bır karşı tjkış bı^ımın de kenclını bellı edeı Yaıatmava kalkışan kışının onıındekı engel leı ve ınctnını ı,evıcleven sınııla la kaışı tek sılahı h.ıyal gucıı duı " " Yaratma sıııecı ya/arın dene\ımıdıı ( ) Bıı sanat v.ıpıtı nı yaıatmak, kışının ktınlını gc r cekleştnnıebiı,ımıdıı " kuııııa ca yapm.ık, hıkâyclct yaratmak bu anlamda 'uvduımak'tıı Kurmac.ı va/mak bır anlamda zanıanı yonetmektıı " (55, 57, 58,62, 124) Dıklenmek, uydunıuk /ama nı yonetmek lanıı 1 1 1 bu adı 11 da "Yaradan" dcğıl mı' " lanıı romancı" kavramını aıumsaıııak da olası burada Rom.ını ıl.ıt a oykueukre, tunı ya/aılara gıı/cl yaratıcılıklar dılerkeıı, bu ıkı kı tabı anımsatayım ıstedım yılın son gıınleı ınde ()kuı laı .1 d.ı el bette, hele konuyla ılgıkncnkre kesınlıkk Gu/el gu/el yaıainıa dık'kkrınıle bırlıktc Yenı vıl ıcın dıkk tutaıken Tanrı ıçjn de mı dilekte bulun malı yoksa i Hadı gelıtı deneyelım Gu/el I'anrım, şu elını/de kı gucu savaş yeııne baıış ıc.111 kullansani7, tokluk duıuıken or tada, acjıktan insanları olduıme senı/, cocuklaıı koıkııtmasanı/, evet korkurmasanı/ Sıze de gu/el yaı atmalaı dıle rım Sevgılı I'anrım Guzelya ratmalarla gc«,ccek nıce guzel ytl lara • SAYFA 23 "BÜYÜBOZUMU; YARATICI YAZARUK" Murat Cıiılsoy, hcııı bu konıı dakı ataklığıyla parıllılı bıı cesaret gosterıyor hem de kendı ya ratı seruvenını payla^ıyor ucıından kıyibiııdan okurla Gulsoy'u yuıekten kııtluyorum bu tııtıımıı nedenıyle Geıçekten de Murat GuUo>, kendı va7ma seruvenını de ya/ı laıına sudıraıak, bana goıe dalıa doğrusu bıı kışıyı, havalındekı ya/ar kabul edıp onu anlatısına konuk ecleıek bııvuk tenk katı yor yapıtına Ustelık okuma edınıı sııasında roman tadı buakan ı,okseslı, çok bakışlı bıı kıtap olarak çıkagclıvor karşımı/a Buyübo/umu: Yaratıcı Ya/arlık. Başkalarınca ya7arlar.ı, ya/arlığa bakiijta takmılan tulıım konusıında kııl yııtnıa/ dıııuşla I ladı gclın vılın ^u son gunlcıınde bıreı paımak b.ıl çalalım cın bakışlı Gulsoy ıın dıışuncelerınden "Ben yaıatmanın en tenıel ın sanı o7ellıklerdcn bırı okiıığuna ınanıyorunı Insanın yaşarken kendı varoluşunu gerçekleştır mebindekı en de^erlı yollardan bırının yaratmak olduğunu du şunuyorum " "Ben burada, ya7nıaııın ya da edebıyatın altııı ku rallaıını gi7İı formullennı verme ıddıasında dcğılım Çunkıı yarat nıa suıeci, kurallaıı lam olaıak tanımlanabılen etkınlık değıldır Yaratmak daha once var olmayan bır şeyi VIICIKIJ getırmek de mektır Kurallar ıse ancak var olan şeylere bakılarak üretılmış YARAT1CILIĞIN SULARINA YELKEN AÇARKEN... D W Wınnıcott, Oyun ve Gerçeklik te (Çevııen [uııcay Bırkan, Metıs, 1998), "Yararıcılık ve Kokenkıı" u/eııne şuıılaıı soyluyor "Kışının havatın yaşanıaya de ğer oldıığunu hıssetmesını sağla yan lıeı şeyden otıee yaratıcı kav rayıştır " " Yaratıcı ıtkı kendı başına bır şey olaıak gorııkbılc cek bır şeydıı, bıı sanat s ınm bır sanat yapıtı uretebılmesı n,ın şüphesı/ zoı unlıı bıı şey ama ay nı 7amanda herhangı bırı ( ) herhangı bıı şeyı kasten yaptı ğında di gorıılebılcn bır şey " Yaıatıcı bıı bıunıde yaşa mayla yaşamanın kendısı arasın da yararlı bır bağlantı kurulabı lır, yaratıcı tar7 yaşamanın nasıl olup da yıtıııldığı vc bueyın ha yatın geıc,ek ya da anlamlı oldıı ğu yolundakı duygusunun nedeıı ortadan kalktıgı ıncelenebılır " "Yaratıcılık erkeklerle kadınların oıtak paydalaıındaıı buıdır" (88 vd) Tıılay Ustundağ, "yaratıcılığın C U M H U R İ Y E T K İ T A P Ben anlatıcı, Alman ya ıJe I uıkıve toplu mundakı tanıklıklarını anlatııken, bunlaıı bır y.i7aım y,ı da dııijuıue ınsaııının yaratı sorunsallaıı baglamında da metne doşuyor Bu bağlaında 1/ler, olgıısal l7İenımleulen kalkıla rak yapılını^ bır cleştı rel degerluıdırme gıbı gorunmtkk bıılıktc derındc sarmal ckılantıyla vakla^tığı yaratı sonınsalını da alımlayıcının guııdemınde tu tııyor sureklı Şu satırlardabunu SAYI 776