Katalog

Alı üevelıoglu nuıı şıırlerınde, olaylı geı,en genclık vıllarında yaşanan acılar, aşklaı ayrılıklar ayrıbır yertutuyor tm gc yuklu şıırler, kendını kolay ele vermı yor "Geveze Ayçekırdeklen", Turk ^emızde açmış ayçı^elderı onlar, tekrar tekrar okunması gereken • Geveze Ayçekirdekleri HASAN AKARSU eveze Ayçekırdeklen" ozan Alı Develıoğlu'nun ük şıır kı tabı Ozan, yıımıyıldırHol landa'nın Rotterdam kentınde yaşıyor, SahneSanat Kurumu'nun başkaniıöını yurutuyor 1990'da Hollanda'da bir ba sın odulu alan Develıoğlu, bııt,ok 1 urk ç,e dergı vc ga/etede c,alışıp kuruculuk ve yonetmenlık yaptı Şu sirada Hollanda radyosu (NPS) Tıırkc,e program bolıı munde, program yapımusı olarak gorcv yapıyor Develıoğlu, sunıı yazisında, kıtabına "Kelımelcr Koğuşu" ya da "Issız Çarşı" adlarını koymayı duşunduğunu, ancak "Geve/e Ayçekırdeklen" adını uygun gorduğunu belırtıyor Nedenını de şıırle rının anaduygusunun Turkıye'de ve Av rupa da yalnulaşan, yabancılaşan ınsan tıpının eleştırısı nıtelığındeolmasına bağ lıyor ijur anlayışını şoyle aı,ıklıyor " Geçrığımız yuryıi ınsanm yaşadıği yağ mııılu va da guneşh toplumsal c.alkalanmalar genelde sanara modermzmle post ınodernızmın tartışması bıçımınde yansıdı Dolayısıyla şuıe de Bır şaır olarak, postmouernı/mın, toplumsal acıyı saptamakla yetınmesını ve bu auya çare gosterme e,abalarını sanata yakıştıramamasını her ne kadar onaylamasam da her şı ırın mutlaka guneşlı olması gerektığını kastetmıyorum lnsanın gunluk yaşamı, toplumsal ve bıreysel deneyımının bır bı leşımınden oluşuyorsa ve bu yasam bazen yağmurlu, bazen guneşlı olabılıyorsa, şı ır de bıınıı vansıtacaktır ka<,ınurnaz ofa rak Ancak «jiırın, sonuçta, ayçıçeklerı gı bı boynıınu guneşe doğru uzattığı unutulmamalı Okuyucunun dıkkatını, soz lerın sulata yazıldıgı bır dunyadan, duygulara kazındığı bır dunyava en a/ından bırkaı, dakıkalığına ı,ekebılıısem mutlu olacağım " şıınıı duyumsamak "gecelerıvıldız gun duzlerı para saymak" (vanca soyleyışle ıın guzel ornekJeıı Ozan, şıııle, "velalı ılışkı" ıyndeolduğunu şııreâşıkolduğu nıı delı deseleı de aldumadığını belırtı yor Dclılık mı'/ Hırak deunler/ \enı ak ıllılarla/ Vaylaynamaya/ Şıır/ (n\mı$tın geveze/ (u'lecektın suskun/ Kıyamadtğım/ Yalan soylemeye " (s21) Ozan, kendını "bır ıslak <,akıl taşına benzetırken ko!;tuk(,a denızm cekıldığı nı, yıldızların, kopuklerın dızelerın onıı tanıdığını vurgufuyor, bır d< " Av ta nırbenı/Ruzgârları ıslatıp/ Seher vaıia ıım" dıyor (s 24) Adresı, sozcuklcr k« ğuşu olan bır o/an Develıoğlu Anılaı anımsamalar, yurtsamalar, ozlemler yoğunlaşıyor şıırlerınde Işte " Anne Kam buıu" şıırınden bırkaç dıze " Cıul re^elıne kokar bcnım annenı/ Dama&ımdakı/ Yayık ayranına/ Ibrık ıbrık ta\ıdı$ım/dul yollanna / (jolgedır hentm annem/ Derl du\tu ğunde ktzaın kumsallartma / ikı ^atıh kaijtır benım annem / dun gormemı\ gelındır/ lırat'ın alıp goturduğu/ \\tanbul a akar / bır seslırbenım annem/ Yalmzıa bırttlefon ahtzesı/ Ahtlardan tanışmz/ Yıllara sarıp gonderdıgı " (s 26 27 28) Ozan,gençlığının "utopya ızlen"nden de soz edıyor şıırleı ınde Tanıdığı kadm lar, bır ıılku ıığruna oldurıılenler vb "Sevmcın yaratıcılıöı"nda, rotası saınan yolıı olan bır gençlık, vanmava velken aı,an " Bız kı rotamtz samanyolu/ Yannnıya yelken atmışttk/ Yorulmak bılmezdık kaybülmaktan/ Inan^ yıllanırdt kadeblerımtzde/ !)tmdı sıgındıgımtz dalgauz lımanda/ Hep ayışıpnda yuzuynr zaman / Yava^ dokundur kurcklen yakamozlarıma/ Suda kalstn gece " (s 39) Bır gun savaşın bıteteğını, ırkların, ulusların kalmayacağını, "rırsat verılme mış ozleyi![ler"ın kalaLağını belııten ozan, yaratıcılığın ıse, anıların sııladigı topraklaıda govereceğını vurguluvor Kımı şıırlerınde, sımgeler kullanıvor " Cu'fınıığın a^tığı yere/ )fenı bır yuzyıl dıktıltr/ Yıllan buzdan " (s 49) ()zan "Boğa/ ın yosıınuna kokar ka lcmım" derken tstanbul'a olan o/lemı nı belırtıyoı "Sevgılım ^ehu1 dıve ses lenıyor tstanbul'a Galata'nın balık ko kıısıınıı, gençlık duşletının vakanıozla rını, grev ı,adırlarında demlenen dost lukları unutanuvor ve bır gun donen.e, her şeyını, dıışlerını bıle gerı alacağını soyluyor ht> gun donetek olursam/Apoh th r taktıg'ın o kara geteden,/(t aglaı sonıa/ Dokunacağım \ana/ üyle bır dokıtna(dğı/N kı/ Cerı alacağım çotuk/uğumn/ Sokaklarındakı/ Ayak ızlerımı/ Scvgtlıleıımı/ Sandallaıındakı/ Duşlenmı de/ Vc helt bep\ınden deonemlı\ı/Mezarhıumı a/acıiğım gerı\e/ Yoklufyınu gonımek ıçin ht r bınne " (s61) Geveze Ayçekirdekleri//1// Develıoğ lu/i ep Kılaptarı Gün Doğmadan M. TAHİR HATİBOĞLU T urkıye'nın avdınlık ın sanlanndan bııı olan Alpaslan Işıklı Hota nın ve nı bır kıtabı <,ıktı Cıiın Doğmadan Hoca, anı yazma vaşında değılken, vaşadıklaıım unu tıılup gıtmesın dı veıek ı,ok avdının vapmadığını vjpmış ve anılarını ya/mış tır Ulkemızde anı vazma gelencğı yenı veşermeye başladı Anı demek tarth de mektır Yazılmalıdıı Hem de Hoca'nın vaprığı gıbı ıınutmadan ve erkenden Yıldırım K<«,'un deyışıvle Işıklı Ho cı'v.ı herkes 'Alpaslan Hoca" der I ler unlu hocanın bır "sembol" ısmı olur Ben7etmek gıbı olmasın ama "Hoca bev ' deyınce lhsan Doğıaınacı'nın an laşılması gıbı Alpaslan Hoca, Gun Doğ madan'a doğduğu yer Amasya'dan baş lamış 'Aiaturk'un Amasya'yı leçmesı, ba\ıt bır rastlantı olmasa gerek" sozunun ardından, Amasya vı, ' Üzun ve seçkın tarıhı hoyunıa bep ozgurluk rubuna ba?lı kalnıtştır sozlerıvle betımlemıştır Al man Mareşal H Von Moltke de Turkı vede bulundıığu vıllarda (1835 1839) Amasva'vı sovle tanımlamıştır "Kuçuk bır tepeyı a$ar aşmaz omrumde gordu g"um i n apayn ve (n guzel manzara onumuzde (i^ıln erdt Kadım Amasya şehrı Belkı de Işıklı Hota'yı da ozgıır rııhlu vapan Amasva'nın "bu apavrı ve en gu /el rnanzara'sıdır Işıklı 1 loca da ı,ok guzel anılar var II kokııl bırıncı sınıfta ıken Koy Lnstıtulu oğretnıenın, vılanı anlatırken yılanı, çe kırgevı anlatırken ı,ekırgeyı sınıfa getıı mesı, onun belleğınden «jikmamış Bu dd bıze Koy Lnstıtulu oğretmenlerın tarkı nı anlatmaya yetıyor Işıklı SBF'de de hep onde olmuş Bır Anadolu ı,ocuğunun, SBP gıbı Anadolu kokenlılerın a/ oldıı gu bu takultede, onde veı alnıak elbet kolay değıl Hotanın yetenelderı daha o vıllaıda vaı olmalı Işıklı, Oğrenu Der neğı Başkanlığı vapmış, Tıırker Alkan'ın devışivle, o vılların modabi "munazara larda" da kıdemlı konıışmacı Ne mutlu kı konuşmactlığı suıuyoı Alpaslan Ho ca, o/gıın tanımıvla "doğııştan sosyal poltıkacı ve ıçgudusel olaıak ezılenm ve soınıırulenın vanında ver alan Cahıt Ta las'ın" asıstanıdır Kendısının de bovle olmasında kuskıısıı? Hota'nın payı ol malıdır dıve Juşunuvorum Hoca'nın kıtabında ılgınç anılar da vaı tnekBavtaım'ndanaıtankırmızıbo yayla, 1960 yılında SBF'nın dııvarlarına, ogunleıın unlu sloganı "Ya hurrıyet, va olıım" va/mi'jlar Kırmı/ı boya damlafa rı duvaıa vavılınca, kaışıdan goıenleı, "SB1 'lı oğrencıler duvarlara kanlarıyla va hunıvet va oluın" yazdılar sonucuna varmışlar ve bu vakıştırma, va/ı dı/ılerı ne get,mış Işıldı bu olav ıçın "maksadı aşan sonuç' dıyor 1961'de kurıılan I'İP c ılk vazılan oğretım uyelerınden ol muş Işıklı IlP'lı yıllaıın anıları da kı tapta genış şekılde yer almış Goruluyor kı, Hoca'nın çızgısı o gunden bu yana Güzel amlar Kentin yalntzlığı hı^ değışmemış DtSK kıırulduğu id man Cahıt Hoca'nın, "Bu gelışmc TÎP'ın değıl Adalet Paıtısı'nın başaıısı dır" dedığını oğıenıyoruz Azerı ozdeyı şıyle "ayır bııyıır" vontemı burada da uygulandı demek ıstıyor Gun Doğmadan da 196()sonrasınaaıt <,ok guzel anılar var Uğur Mumcu'nun, "/ayıfların ve çocııkların ıntinmesıne" tahammul edemedığını de buıadan oğ renıyorıız 68 gentlığı de anılaı da unu tulnıanıış 1971 daıbesındt Atıla Kara osmanoğlu nun, 1980 darbesinde luı gut Ozal ın, 2000 cokuşunde Kemal Dervış'ın aynı amaçlarla ABD taıatın dan l'urkıve'ye salık verıldığını, bıınla rın basın rarafından nasıl şışıııldıklennı goruyoru/ Bı/e gore Doğramatı unu tulmuş Alpaslan Işıklı yedek sııbavlıkta da Ankara'dan !jereflıkochısaı a surulmuş Hoca, bır albayın 'Alpaslan sen, şeıef lı bır ınsan oldugun ı<,ın ^erellıko^hı sar'a suruldun " (.levışını unutamıvor Denı/ Bavkal la ılgılı goıuşu de saplan maya değer "Hıcnır zaman altı ok ^ı/ gısınde olmamış, bunu hı<,bır zaman gız lememıştır Son olarak altı oku duvarda asılı durması geıeken babaannesının seccadesuie benzeterek son noktavı koy muştur Batı Iıırk buvukleıını anmava ayrı bır o/en gosterırken, sozu bır turlıı Araturk e getuememıştır " 1 loca, anıla rında 1402lık olduğu gunlere de ver vermış 12 Lvlul'de pek c,ok avdın gıbı o da gozaltına alınmış Bunlardan nırı de beslenmekonusunu I uıkıve'vetanı tan Dr Osman Nurı Ko(,turk'tıır Koç turk Ankaıa Lmnıvetı'nde ıladesı alı nırken tlovulmesmı "Benı ka/ma sapıv la dovduleı Alpaslan ' sozlerıyle ıfacıe etmıştır Ak saçlı devgıbı vureklıbırın san olan Koc,turk Hoca'nın bu st>zkrı, kıtabınenerkılevıcısozudur Koaııık ıı vakından tanıyan benı de en etkıleven so/ bu olmuştur Hoca'vı /aten emnıvet dışında kımse dovemezdı Ulkenın yurt sever, aydın, oncu vığıt ınsanlaıı 19X0 Cuntası'nca bovle kıvıldılaı Gun Doğmadan vakın tarıhte neleıın olduğunu bılmek ıstevenler ıı,m onemlı başvııru betığı ()zelfıkle gençler oku malıdıtlaı Bana goıe bır eksiğı, Alpaslan Hoca, fum Oğıetım Uvelerı Derne ğı'nın kuı ucusu ve bır donem genel baş kanıdır Bu sureçtckı anılarını unutmuş olmalıdıı dıve duşunuvoı um Ya da baş ka bır anı kıtabında ver verecektıı • Gun Doğmadan/ Alpaslan Işıklı/ lmge Yayınları/ 29H \ Yırmı yıl yurdıından uzakta yaşayan ozanın şıırlerınde ozlem ızleğı ağırlıkta Lngın denızleıe gıden duşlerın ardından bakıyorozan Kentin kırlerınden ıızakla şıp doğanın ıç,ındeyaşamak ıstıyor Kent tekı yalnı/lığını yansıtıyor demtler gorurum hep rıbtımda bağlı/ Dt mır alamayışım gelır aklıma/ Bakakalınm ardından duşlerın/ Çekıp gıdıveren engın dcmzlere/ Kentımde/ lanımam ınsanları/ Fek doitum martılar/ Çamaştr ıplenne konar/ Pıslemek ıçtn/ A^ag'ıda/ Sokaga mandallanmış/ Duşsuzlere " (s9) Ozan, ç,ot ukluğıınıı anımsarken bastı ğı loprağın ıı,ınde tıtıedığını, onune hep ay çıktığını şımdıvse evının çok uzaklar Jakaldığını nelutıyoı lstanbul dagec,en yıllarında, leylak kokusunu, gecekondu dakı Ahmet Abısını, gıttığı smemaları anılarıyla bırlıkre yansıtıyoı Komşnnun oğ/ıt lııtan/ Benımle atc)b(>Ltkltrı lnla)/ Şışeye knyupfener yapardı/ ):azık olur du aU^bou'kienne ,ama/ Ntyetımtz de kotu değıldı hanı/ Evrenı aydınlatmaktt " (s 14) Avrııpa kentlerınde bır alıcı olmak "bedavaya guluınseyen tezgâhtarları gozlcmek, "yalnızlığin yapış yapış" olıı SAYFA 14 Öliim Kapısı serisi ŞULE CEPCEPOĞLU S on bırkaç avı ruzgâı ının vaıattıgı et kıyle geı,ırdığımız lantastık bı/ı gerçekten buyuledı ()ı talığı şenlen dıten bu luzgâıaşaşırınamakgerck, ran rastığın bunca kabul gormesının ardın da vatan avnı zamanda surecı de hı/lan dıran gerçeklığın kentlısı değıl mı ı^\ terP Henu/bırkat vıl ontesınekadaı I urk (,ede tantastık kuıgu orneklerının savısı bır elın narmaklarını gecme/ken, bugun kayda Jeğeı bu iantastık kuıgu lıteıatıı rıı oluşmuş durumda Keşretmekte geı, kaldık belkı, ama vıne de lanta/va I urk ceyı sevdı Turun en ıvı oıneklennı o/en lı çevınleıle takıp edeıı I urk okuru tla fantazyayı Ge^en aylar ı^ındc tthakı vayımladı ğı Dıskdunva, Peın Shannaıa, Avaloıı, Enwor gıbı serılere bırını daha ekledı (Olum Kapısı Fantastık kurgu lıteratu runde ve okurların nezdınde onemlı bır yerde duıan Maıgaıet Weıss ve Iracv Hıckman'ın kalemınden çıkan sen rop lam vedı cılt KİTAP SAYI J CUMHURİYET 702