Katalog

2 4 N I S k 2 0 0 3 ü Yazın Sanatı'nda 'Çiçeklerin Tannsı' inceleniyor bu hafta } say/ada • Kaya Özsezgin, Thomas de K o ninck'in kitabını tanıtıyor H sayfada • Hüseyin Avni Cinozoğlu ile kitaplan üzerine Berrin Sarıtunç bir söyleŞİyaptl . . . 12 utyfada Cumhuriyet üS.Aslankara ,Oktay Akbal'ın öykücülüğünü inceledi 18. Selçuk Baran, 1999 yılında ayrıldı aramızdan. Ardında on kitap, bir çeviri ve çeşitli oyunlar bıraktı. Edebiyatımızın bu 'solgun' yazarını sevgi ve saygıyla anıyoruz. FUSUN AKATLI S clçuk Baran sessız sedasız bir yazardı. Dergilerde öykü yayımladığı nadirdi. Soruştıırmalara, açık oturumlara katılmaz, eşantiyon göndermezdi. Dokuduklarını bir top kumaşa vardınnca bir kitapla çıkı verirdi okurun karşısına. îlk öykü kitabı Hazıran 1.972'de yayımlandı. 1973 Turk Dil Kururnu Öykü üdülü'nü aldı. Ilk romanı Bir Solgun Adam Müliyet roman yarışmasında mansiyon kazandı. 1975 'te yayımlan dı. Sait raik Hikâye Armağanı alan ikinci öykü kitabı Analann Hakkı ise, 1977 tarihini taşıyor. Yazarınfoj YolculuSu (1983), Tortu (1984), Yclkovan Yokuşu (1989), Porseîen Bebek (çocuklar için), Arjanlin Tangolart adlı öykü kitaplan ve Bozkır Çiçeklerı adlı ikinci romanı bu listeye eklenmeli. Erken olümunü önceleyen son ydlarda edebiyata, daha doğrusu kcndi yazar kimliğine küsmüştü. Guz Cıelmeden adlı öykü kı tabı Yapı Kredi Yayınfan tarafından yazarın ölümunden sonra günışığına kavuşturuldu. Bugünün edebiyatı seven, anlatı türünün Türk edebıyarının son dönemindeki serüvenini merak eden ye ni okur kuşağı; aldığı tıım ödüllere rağmen hak ettigi dlçüde tanınırlığa kavuşamamıs olan Selçuk Baran'ın kitaplarına mutlaka ulaşmalı, edebiyatımmn bu sessiz ve gölgede kalmış seçkin yazarını tanımalıdır diye dü !}unuyorum. Ilk kitabı olan Hazıran, bize Selçuk Baran'ın edebiyatçı kımliğiyle ilgili sağlam tutamaklar verır Sonraki kitaplarında da içinde aolaştığı duygu dünyasının kapılarına ilk anahtarı sağlar bize. Hazıran'daki yirrni bir öyküyle Baran, 'küçük insan'ın tlıınyasına usulca giriverir, kapab tutulmasına ozen göstcrilen kimi kapılan aralar okura. Bu 'küçük insan nirelemesi, öykü kişileri için Sait Faik'ten bu yana çok kul lanıldı. Nc ki 'kuçuk insan'ı anlatan her öykücünün küçuk insanı başka. Sait Faik'inki Selim lleri'ninkınden, Selim lleri'ninki Tomris Uyar'ınkinden, Tomris Uyar'ınki Selçuk Baran'ınkinden başka. Başka, başka olmasına ya; yine de öyküyu, yaşamanın öyküsü yapan; .ınlatılan yaşam biçimlerinin başlangıcı ve bitimı olmamasına karşın, başlayan ve bıren öykülerde insanı insanlığıyla yansıtabilen kişiler olmakta birleşiyor bu kıı «,ük insanlar. Niçin 'küçük ınsan' diyoruz? 'Büyük insan'ın öyküsü de olur mu? 'Büyük insan'ın kım oldugunu bilmiyoruz da, onun için bildiğimiz insanların kişıleştırildıği öykülere küçük insanın öykuleri diyoruz sanırım. Bir de, kişi özgün oldu mu, yaşamın ta içinde olclu mu, şema, kukla, "tip" olmadı mı, 'küçuk insan' diyoruz ona. Aslında belki de, demek istediğimiz sadecc ınsan'dır. Büyük (I) ile yazdmayan tn\an Hazıran'da; kuçıik özlemleri, küçük yaşama sevinçleri, küçük umutları, beklentileri, kuçuk düşlen, küçük yıkımlan olan insanlarla karşılaşıyoruz. Bir de yaşamı kendisine, kendisi, yaşayanlara yük olmaya başlamış hastalar, ölümcüller, can damarları pörsüdükten sonra, arta kalandan hâlâ medet umanlar. Bunlar, yaşayanla nn unuttuklan, bıraktıklan, üstlerıne kapılar kapadıkl.ırı kişilerdir. "Odadaki", "lhtiyar Adam ve Küçük Kız", Anne" oykülerinde: Kım bilir neden belki "yeterince yaşanmadan ölünmeyeceği" için ölmemış olan kişiler, güçsüzlüfiiin, sayrılığın, bıkılrnışlığın ükütücülüğünü taşırlar; biraz acımayla, daha çok da tedırgınlikle burkuntu verirler okuyanın içine. Ama Hazıran'ıiaki öykülerin çoğunun kişileri; bir sıradanlığı, tekdüzeliği, alışdmışın boğuntu veren uyumunu bozmaya, aşmaya çabalayan, kendilerine, sait kendilerine ait yaşamalar aravan kişilerdir. Kimileri, tozlu nüfus kütülderinin sayfaları, kod numaraları ara sından once ıslıkla sıynlan, sonra bir anda her şeyi o detCUMHURİYET KİTAP&4V/ 6 8 8 Devamı 4. sayfada. *