Katalog

hem de eylem adamı ol.uak adlandırabılı uz Nıtckım liarışa Ozlon vc Bu Dağların ArLdunda Bd$ka Da^jar Var adlı yapıtld ıındakı yazılarınınkavı imsal doktısıından, blı dıışun vt evkın <ıd<ımı olarak onıın poıtresını <,ıkaıabılııı/ Nasılbırporru clit bıı^Nık rdırbupoıt J u vı nlıışiııı ın o/ı llıkkt Avııntılara vonel medclı sıııılaı sovknebılıt Bas, ozcllıgı adanmıslıgıdıı Insana ıılkesınc vc yuıtta şl ırının mııtlıılııpım ı ıdınmıslık Ulkcck sıııııp gıduı ı ıgdı^ı v 15 ım ı dıi7enınden : bu duzuun kasıp h<\\uıdugu mııtsu/ co öunlııgıın acılaımdan v sorunlarından < kendını soııımlıı s ly ın bır aydın Başta ıs kence olmak ıı/t ı L ınsan onııı unıı kanatan lıet tııılıı cdınıc baskaklııaıı vuıcklı bıı ın san ( ıımhııııvctc vccıımhıırıyetıngetırdı ğı dcgırkr di7gcsıtu gonııl vamış gın,ık bıı At ıluı kı,ıı Hutıın bıınl ıt ın y ını siı ı v ı sanıı ınsaııınıı/a /clıır edeıı egcıııuı gııcjc ıın tutıımıınıı sorgulayan cesuı ve dcvıım d b ı r vnıtk Dıh ısi so/cıığun gcrç.ck anla ınıyla lıti tııtlıı oldııı um \t ışkeıuenın dııs ınaııı Ljau^^ıl ııısanul alı^ılmıs teıımıyfe lam bır humanıst I lıısnu ( roksel ın v ılınlaştır ırak bclırt lıglm bıı ozcllıkkıını dıneme dıye adlan dırdıgıyazılaıındakı kavıamlaı kusağuıdan ı,ıkatabılııi7dtdtm tnsan kavtamıdegı s,lk yonkıı \t tııtltııyle onLinlı bır ycr ru tuyor bıı kusak ı<,ınde Insana ve ınsanın v.ı ratıugııuıne manıvoı Bunıın ı<,ın de ınsan vışımınık ııartan vadıonagolgc du^ıııcn lıeı nıılu cvknun k ıışısina dıkıfmevı ınsan olmanınbıı gcıcgıs ıvıvoı Olıım cezasıbıı eykmkrdcn bıııdır ıs,K 24 Ocak 19cS6 gıınlıı ( ıımhııııvı 11( v ıvımlan m bır yazı sında ş,ovk djvoı Olumı k ıışıvıııı tsım bıı Duygııla ıımbıı Inancımbıı Olıımc karş,ı oldıığıım kaılar oklııtmeye savaşa ışkcnteye ıns ın onııtıııuı kııan ınsanı ınsan degerınduı aşagı goicn hcı davı ınısa kat^ıyım Olunı cc/asi klşıyı s.ıdtıı oldıırmck dcgıklır Olum n/asi ıskencedıı Kaıaı dan Intt7 ı vc tnla/ın basından'Cıcı^ckOlum e Bı volojık ()ltını t k ıdaı sıııcn bıı lş,kcncclu /ınniklıı Işkciuc ms ınlık stiç,udur Olunı cı./ası d ı ıns.ııılık sıu.udııı Oldtıitn i(,ın onııı kıııcidıı Okluicn ıçın ınsanlık su^ıı dııı Yııgıc, v ısa ııygıılavıa olırık olunı ce/ ısi vtimck /oı ıınd ı k ıl ıbılır Ama h u ınla/loplıııııı^ıııonıii kukiolımıvoı mu' Bıı dus,uncclcrındın otıırıı yargıç, kaısı siııa<,ıkatılnıis vaıgıl ınmiştıı IlıısnııCıok scl N< \ ıı kıo bııtuı bıı vaıgılannıavı ın s ın onıııunıı hıcc sav ın gucjcrın k usısin ı dıkılmcyı buvoldısıv ışımı avdın olm ının bıı gcıegı savmi:?lıı Bu ını 11,1a Ayılmlaı Dıkkc.esı nı hazıılavanlaı aıasmdaveı al mıştır Stınuda sovkvcvım ulkc sorunlaıı nın ^ozıımundt h ılkın mutlıılugavc cscn lıgc kavusmasında ıvdınl ııın g o s n t t u p ı vuıcklılığın oncınlı l)iı vuı oldugun ı ınan mıştır Bıı mançl ıv mlannda ' avdın ka\ ı ımı u/cıındt ılııttıp dıı^ıınıır sık sık I lıısnu (jokscl 1 , 1 ıvtlın olnıanın b ıij 11 1 koşıılıı korkııvıı vcncbılmcklıı Koıkuvu VLtımtdık(,ı ıns m avdın olnıanın gcickİL ıım VLIIIH g t t ı u n n / 11 ılkuylımıylı sov kııııvlc avdınlalınası lı ılk i(,ın tııtıın u ık bır dıl olm.ısı bıına kotkııvu vcnıriLSiın. luglulıı hu ^ v d t n o n c c Oıgııtkviulcrın dtn bıııoklugu Avdıııl ıı Dılek^tsı olayı da koıkusunu vcntbılmıi; bıı avu<, dıırust n ımııslıı hı<,bır ııt dıısıınLcsı olnıayan av ılıııııı gııı^ımıdıı 1 X \ K I Bışkanı (Kcnan Lvıcıı) bıı gııı^ımı.k btıltın ınlaıı V ı h d a ıın k kaı^ıla^lıııp \ Uaıı lıaınlıgı ık MII, 1 ıs ı d ı onl ıı korkııvıı vuımedı. halkl vu ııkkndıımt.tk t ıkılı ol IL ıkl ııdıı Inanır bıına koıkuvu v nım koıkııdankuıtıılm.to/ guılııgu o/gııılukkıın LII ontmlısıdır In sanın ınsanı.a va^avabılnitsı dt bıına bag lıdır A\JıııLn Dıhk(i\t Daicisı kılabına v ı/tlıgı onso/ık bıınıı vıırgııluvor Husnu Cjokscl Avdıııl ıı Dılek^tsi nınıni7ilı ma a^amasında kııııı ıvdınlaıın tııtıımun d.ıkı yalp ıl «ıı ılaıa dcgındıkten sonra ^ov lf bır saptam ıda bııhınuyor lnızalanı ıkr ın k lunanları kınamıyo ruııı avıplamıvoıunı Inıza tltıkten sonı ı gcrı alanları da kınaınıvouım ayıplamıvo rum Imza attığı haldt adının, ımzasının, C U M H U R İ Y E T KİTAP SAYI 6 8 0 adresinın kısaea kımlığının okunnıamısı i(,ın tum becuisinı haıcayan vc bunda ba şarılıolan bovkcc adının dı/clgcyı gıtmc mesını sağlav ınl ıı ı ıl ı kın ımıvorum avıp lamıyoıum lnsanıbudıııunı ulıı^ııitn vo nctımkrıkınıvoıııın avıplıvoıunı Iıııkııı sanı vıi7yıll ır bııvu korkıı ıltıııd ı tuıuldu Yıi7yıllar bo\u koıkıı îciıuk dogdu vı^ı dı oldu Tutk msanı Ag.ıdan koıklu ııııı ttgallıbıdtn koıktıı padı^ılıian koıktu k ıdıd ın koıktıı hot ıdan koıktıı ] ınd ıı ınadan koıkiu puhsttn kotktıı ıltvKtun koıktıı Bu koıkuvu vaıatanlaı vuıııtciıkı yaşatanlar utansın Avtlınl ıı I)ıkkı,csı nın benıe cn rtkın sonıı<,l ırıntl ın bııı VL bclkı dc bırıncisı bu vu/vıllıtın oıdugu koıkıı duvaımı ı,atlatniı^ olmasulıı Korkıı duv uic.atlamis.tn c, ıtlaııı ısııı ı v ı bu çatlağı sıv ıvıp h ılkın ıvdınl ınnı ısıııı bılınijlcnmesını koıeltecek çagd ı^lık dıış nıanları Atatuık dcvtımlcııııuı kcnıııgı.n krı ctkınlıkkrıııı vogunlastmrlar Hcm dc Atatıırk1 Ataturk 1 dıyc dıvc Bıı ıkı vıızlulııgıın onuısıi7İııgun kar^ısinda 7A nıan zanıan ııfkcnın kııılganlıgın ve ka ramsarlıgın smıııııa gcldıgı dc olıu Husnıı Cıoksel ın Ant ık hi(,bır 7amın sava^ımcı t,i7gısındensapmaz ınan^l ı sıııduıııronıı Dcvlctınen vucckatındadabulııns ılar ın sana ve halkına yabancılasmı^ Alatuık c vt cıımhıınvctın gctııdığı değtrkre ıh ınct cdcıı bıı kı^ılciın kıılı stıratlarına vınc ıv na tutat vazılaııyla Dokusuna bıı tııı av tlın ofkcsının sındıöı ck^tırcl bovutlu du s,un v.i7il ıııdıı bıınlar I Iele bunlaıın ıı,ın dc Atatuık c Veda adlı bır yazısı var kı o/cllıkk anmak ıstıvoııını Olumunıın 48 yılında Alatuık c ıııck tııp biçcmınık v»^ılan yazı, "Atatuık ılkc vc ınkılapl ırına ve laık cııınhurıvtt ılktsı nc baglı kalacagıııa lııık nıılktı onundc n ınıusvc^crclıuzcrıncantKjcnkre sunul mıiij İlkbolumundcya/ar Mııstafa Kcıııal Pa^a ıdının bıı ıımııt ı^ıgı olarak ı,ocıık gonlıııiL nasıl vcıle^tıgını zafeıdcn sonı ı bııadın d ı / ı vc aıdındanda Atatuık c donıışt rt k h ılkın gonlundc nasıl boy atıp gclı^tıgını ınl ıtıvoı Ikınci bolumundc dc Ataiııık volıından nasıl saptıgıtnızı onıın ıdına sıgınılaıak "onu okkınııck n,ın bıı lun ın voll u ı ıçıklıyor Bu yolların basın da 1 ııklık ılktsını yıkma OgRtım Bırlifiı Yasasi nı vok ctnıc gelıyoı Bıınun i€,tn va p ı h n h r st(,ım pazarlaıında vcmınleunı çıgıuvın sıv ıst tijilcrın oy alma ıığruna dcv ı ımk 11 vıknıava vonelık çevıı dıklerı dolap lar savıdp tlokufuyoı bıı bu AMI çıklırtıci von dt bu dolapları çc\ırcnkrın Ataluık v c devrıın du^manlaı ının kendık rını Ata tuıkı,u savnıalaıı Şovle dıvoı Croksel Ama hıpımi7 'Ataturkçuyuz' scvgılı At ıtuık um Sendenkotktııgıımıi7i(,ınbır Sjckıl Atatuıkçulııgu kat ttrık Olur ol ma/lurvcıc scnınadını veııvoıuz Seıııol dıııuıkm \ınc scndcngu<,alıvoıuz Scnıol duııııktn bılt oıııımıı/dekı kııısudc bıısikıııı aıkanıı/dakı duvaılaıda ıcsımleıın tksık olmuvoı ( ) Nc yapıvorsak senın ıdına smın ııkana saldanarak yapıyorıız Dtanıvoıum Ataturk um sovlemcyc uta nıvoıuın Utancim bır mıh gıbı kalbımc s ıpl ınıvoı V1 tıımcckıle baglanıvoı ya /ı Bundin sonra vazılaunıda koııu^ ıııalaıımdı s«.nden alıntı vıpmayatagım DavıanısLmıııda evknıleıımde senı vanı maalmavat ıgım Bundan sonra sensizola ı ıgım St n bana kendını cmanct ctmcdın Scn bana beııım gıbı bugıın hala 20 ya^ın da olaıı Musiala Kcmal lere ( umlııırıvetı c m ı n t t ı t t m lukTurkıycC unıhııııvctı nı Ona salııpijik mgım O benımCumhurı vctıııı beııım laık( ıımhurıvetım Onısen sı/ scnckn gııı, almadan scnın golgcne sı gınmadan s ıhıp (,ıkacağım korııvacagım onu Sciıın vola gkarkcn sovkdıgın gıbı üag basjinı dum.ııı .ılmıs Alınrıl.ırın da omckkndırtlıgı gıbı tiıt Dıi^Uırııı \thıi\ındıi Hd^kd Dagjıiı Vjrdıkı va/ılaı ıılkcmızın sorunlaıını vonelık tı nıklıklar n,crcn clc!)tııcl odaldı dıı^ıın va/ı 1 ıııdıı Bunl ın sıradan gunııbırlıkokıınııp gn,ılen ga/ett va7iları ıçındt dımıncmcvız Hckımlık va^antılaııyla beslenen oykıık rındc anı vc anlatllaıında oklııgıı gıbı bu ya/ılarda da kendısını ınsana vc ulkcMnc adamış bır yaşamın soluğıınu bııluruz • Hüsnii Göksel ŞERAFETTİN TURAN usnıı t m k s c l a d ı 1960 lar Anka ra sında Ulııs ga/etcsındc va vımlan ın makalcleıınde dııvul l 1 mava ba ! lanını^ıı k ı m c Cıiıvcnelmi' va da Sagdııvuva Ovgıı gıbı caıpıtı başlıklat taşıvan bu vazılarda ıılkcnm kıııtıılıı^ıınıı varınların ınııtlıtlııgıınıı Atatutk ılkckıının î'jigı altında Batı va vonelmede bıılan bır avdının goruşlerı scıgıknmcktc ıclı 1970'leıe gelındığın de ıse avnı ad gogus kanseıının pençe sınt dıışmıi"; kadın hastalara sıla dağıtan gızemlı ellerın sahıbı bır hekım olarak v ınkıl ınmıs,tı Haccttcpc I ı p l a k u l t e sı nın bıı bılgılı ve veteneklı nekımı bır o^retım ııvesı olarak dd bas,kenttekı aka demık (,evıeleıde buyuk bır savgı ve sev gı ık anılır olmu%tu Sanatseverler ıse onu sanat etkırılıklerının sergılendığı konser ve rıvatro salonlarında vakırıdan got nıe olanagına kavıi!;muslardı Aslın ıla hekımlık gıbı beden dnjinda zıhın vorgunlugu da getuen zoı bıı meslekte çalısanların vc ozellıkle de daha vıpratı cı ofan cci ı ahlıgı se«,enlerın stresten kuı rulabılmek ı^ın çeşıtlı sanat alanlarına ılgı gosteımelerı, konser ve sergı saray larına yonelmelerı arrık doğal sayılmak tavdı Yitirdiğimiz H Hüsnü Cöksel'l meslektaşlarından ayıran başlıca özellik onun yalnız sanata Ilgl duvması değil sanatcılarla cok yakın ve ictenllkll lllskller kurmasındaydı guılııklerı kısıtlavıtı baskıcı bır re)imc voneldıklerınde bıınun doguıacağı sa kıncaları dıle getıınıek gereğını dııvın bır avuç, avdın gıdısıgt)zleronuııescıcn bır metın ha/ırlamava karar veı dıkleı ın dc Cıoksel bu gırı^ınıın oncııleıı aıasin da ver almıştı Bıınıınla da kalmamış so/ konusu metnı hazırlamak ıcın vapılacak toplantılar ıcın evının kapılarını a<,mıs ıı 1984 Ocak Subat avlaıındakı toplan tılar sonunda tluzenlenen metne 1 ıırkı vc'de Demokratık Duzene lhijkın Cıo/ lem ve lstemleı adı verılmıştı 12^6 kısı tarafından ımzalanan metnın anavasal dılekce hakkı kullanılarak r u m h u r b ıs kanı ıle TBMM Başkanı naveııinıesı ııv gun goııılmııstu Husnıı C ıoksel son bı (,ımını alan bu metnı coğaltatak notcıc onavlatmış ve onu ılgılı verlere sunat ık olan '5' kısılık kurulun da sozculugunu ustlenmıştı S07 konusu metın H Mavıs 1984 sabahı I'BMM Baskanı na eldcıı sunulmuşveC umhıırba!}kanı Kenan 1 v ren'c ıletılmek ıı/ere (^ankava koskun clekı vetkılı goıevlıve teslım edılmıştı Ancak Kcnan Lv ren beklenenden daha da jjiddetlı bır tepkı gosteı mıs ve Vahı dettın de aydın ıdı 1 " dıvcıekgııı^ınıcılc ıı bu tııı vatan haınlığı ıle sııçlama volıı na gırmıştı Rıınıın sonueunda da Anka ra Sıkıyonetım Mahkemesı nde ım/acı lardan '59 kısı hakkında dava a(,ılmıştı' Husnıı Cıoksel 1986 'jubatı na k ul ıı suren ve beraatle sonuçjanan Avdınlaı Dılekı,esı dıve anılan bıı vaıgılama sııa sında da kısılıgını vansıtan bılgecc sa vunmalaıda bulunmuştu Dılekçenın ul kede demokrasıvı veıleş.tıımek aınacıv la verıldığını ve bovle bıı gıııijimı kendı sı ı<,ın bır hak olclıığu kadar bır goıcv saydığını vuıgulavaıak 1837 Almanvı sı'nda Cıottıngen'lı '7 unıversıte pıolc sorunun anavasavı vururlukten kaldıı an Krallık Beratına kar^ı vaptıkları vazılı protestovu bovlesı bu gııı>;ime ornek olarak gostermıştı Savunmasının so nıında ıse bu dcmokı ası savas,ımının heı koşulcla sureceğıneınandıgınıbclııtcıck sozlerını sovlc baglamıstı Savın Yaıgıc' Bıı ı.\.w.i sı/ınle vc bı zımleson nclcslerınıı/eeıtelenecek Son neresımı/dekendıkendımı/leb ırışı^ın de olmamı/ı dılcı ını Bıı dılegım tum ın sanlaı n,ındıı lyı ve olgun ınsan Husnıı Cıoksel son neresını kenclısıvle ve hcrkcsk barıs ı<,ın devcrdı Ondanoınekalınacak <,okvon ler davı anısl ır var Şımdı bıılundu^u verın ı^ıklarla dolmasını dıleıız • SAYFA 7 Şekil Atatürkçülüğü Olüme karşıyım Ama Husnıı ü o k s c l ı mcskkta!}lann dan avıran başlıca ozellık onıın valnı/ sanata ılgı duvması degıl, sanat^ılarla c,ok vakın veıı^tenlıklı ılışkılerkıırmasın d ıvdı ( lonlunıı vc c\ ını bılııne oldugu kadaı sanata ve sanat<,ıva da açmı^tı Kultııt ^ o k n k r m d c onıın ı,cvrcsınde va zaı ve sanat(,ılardan olıı^an bır halka oluştugıınıı g o r c n k r kendısını o sanat dallaı ınclan bu ıvle ııgtaşan bu kışı va da elestırmen sanabılırlerdı Bu ılgı ve eğı Iıın bu tut esenlıge vanı san.ıt koruyıı cıılıığuna da donusmıışüı d o k s c l ' ı n bovlc tanınıp sevılnıesinde sanııım en buvıık etken onıın karsjsındakılere ıç tcn gıılcıı gozlcık vaklasınası daha ılk sovle^ıdekendısının evrenı vc vajjamı ıl gılcndııcn hemen heı alantla genış bır bılgıvc ve kultııre sahıp olduğıınun an laviııusı bıldıkleunı aktarırken va da tamşııken scsını vukselrmedcn a(,ık ve akıcı bu anlalınıla konuşması ıdı d o k sel 121 vlııl donemındeC umlııırıyet ga zetesınde çıkan vazüaıından bırınde Ke nan Lvıen ı ele^rırırken kcndısının de (,ok konuslııgunıı soyleverek bıınun bır kıısıır oldugıınu one surmıış ve bır tur o/clestırıde bulunmuştu Ama alcak go nullııfukle vapılan bıı o/eleştırıde kcn dısıne haksızlık etnıistı Cıınku konıış maların degerlendırılmesınde sanırım en dogru olcut, suıe değıl, konuijiııanın i(,erığı vanı DOŞ olııp olmadığı ve karşı sınıiakıne de konuijina olanagı tanıyıp tanımama olmalıdır Bıı açjdan bakıldı öında Husnıı Cıoksel ın boş, değıl, hoş nenı de <,ok ho% konııştıığu onu bıraz va kından tanıyan herkes tarahndan kabul edılıı Cıoksel bılgı vc bılıını bılın<,le ozum scnıı^ vetcncklciını medenı cesaıet ve gııısımcılıklegutlendıımıs kendısını ul kcnın hcı alancia gelısmesıne I ıırkıve ( ıımhıuıvctını hııkııka ve ınsan hakla ı ına savgılı laık bıı devlet olarak savgın lık ka/ ınmasın ı ıdamış, gerçek bır avdın ıclı Bıınun cn soıııut kanıtını d ı 12 I y lııl donemındc avdınlar dılekc,esı dıye aııılan guısımde gosteımışrı lerore ve kaıdcs kavgısına son vcrccck dıve ıımutlalıattaalkıslaılakarş,ılanan 12 Ev lııl 19X0 darbecılerı çok geı,iTieden oz Blllm ve sanat