Katalog

Emre Kongar'dan "Babam, öglum, Torunum" 6. YÜZYİL BİZANS Öznel bir öykü sam, sanki ktndimi bo^lııktakaJmışgıbi hissettim." (s. 9) Kıışkusuz boijlukta kalan sadece sayın Kongar'ın kcndisı de^il, okııyııcıı konıınııında olan biz ler de l)iı bo^luğun içine dü^tiik. Kongar'dan beklenen o mükemmel çalışma nın devammı üretip yansıtmaktı. Üniversıtedeki öğrencilerime bu çalüjinayı ööerek öneriyoı, nem tarilı, ekonomi ve politika bilgileri artsm, hem de ülkenin nereden nereye geldiğini görsünler istiyordıım. Bu kitap onlann genel kiilriir düzeyleıine bü yiik karrlar yupucaktı elbette.. Ama sayın Kongar bu yolu seçmedi. "21. Yüzyılda Türkiye nin ikinci kitabını sergi leyecefiine başka bir kitap çıktı kar^ımıza: "Oznel bir toplumsal tarih çalışması". Aslında isimler deöiştirilirse bu tür anılann, yaşamın 4x100 bayrak yanşı örneği babadan alınıp ogula teslim edilmesi eainıı asa masında herkeste değişik içerikli tle olsa yansıyacağı bir gerçektir. Sadece anı zenginliklerinin ayrımı söz konusudur. Yasamın akışı içinde insanın bulunduğu yerlerin, ortamlann ve koşulların zeııginliği önemlıdır. ()bür türlü, bayramlarda Hacıbekir lokumlan, veni elbiseler, el öpmeler, mendilİL'r, harçlıklar ve kurban kesme töreııleri üç aşağı bcş yukarı hep aynı çizgide bilinen ve birçok anı kitabında yer alan edımlerdır. Bıınlar, z.ım.uı /jnuıı l.ı/.la o/güıı boyııt ıçerse de elbette keyille ukunuıı anılardır. I'azla özgüıı diyorum, zira sayın Kongar tey/.eler, dayılar ornegı tünı akrabnları neredeyse bütiin ayrıntıfarı ile sahneye çıkarmıştır. Böyle olmasına karşm, yüz yıllık bir yaşam akışını öyküleştiren Kongar, Türki^ ye'nin aynı dönemdeki toplumsal, külturel ve siyasi ortamlarıyla koşutluk gösteren bir tabfo olıışturmavı başarmıştır. Kongar'ın anluttıklarııun bir bölümüııu baska kişilerin anılarında da izlemck olası. Nitekim Kongar'ın sözünü etti^i I'Vrda Güley'in "Kendini Yaşamak" adlı anı kita bıverilecekörneklerdenbiridir. (s. 17) De memiz o ki o dönemleri Kongar kadar tatlı bir anlatımla sergileyemeseler dahiyansıtan anı kitaplarını bulmak zor olmaz. /^or olan "21. Yüzyılda Türkiye " örneği ki tapları yazabilmektiı. Kongar'ın kitabında kimi ünlu kişilerle ilgili anılara da yer verilmiş. Kongar bu kışılerin genellikle pek büinmeyen yönleıi ne değinip çoğu toprak olmuş insanların bireysel olumsıızluklannı sergilemiş Kon gar'ın buna niçin gerek duyduğunu anlamak kolay defiil. Doğrusu bu yaklaşımın bir okuyucu olarak bana sıcak gelmediği ni.tam tersinesevimsizgeldiğinibelirtmek istiyorum. Kongar'ın anı kitabı bir kez okunduktan sonra pek fazla iz bırakmadan kenar da tutulacak türde bir çalışma. ( )ysa Kon gar gibı düzeyli ve donanımlı bilim adam larının sayısı fazla değll. 21. Yüzyil Türkiye'sinin MR'ını çekarabilmek herkesin ko laylıkla yapacağı iş dcğil. Bu çalışmanın devammı yazmak Kongar için sanki bir borç olmalı dersek acaba haksızlık mı ederiz. Kuşkusuz Kongar da anı kitabı yazacaktır. Bizim üzerinde durdtığumuz nokta, o çalışmayı öteleyip anılarını öne çıkarması na yöneliktir. licevit veya DeıiHrel'in bil mediğimiz yönleri lazla önem taşımıyor. Ama içinde bulunduğumuz ortam ve koşullarını aşılmasına katkı sağlayacak bir ki tabın kenara bırakılması herkes için dalıa çok önem taşıyor olmalı. • .. Babam, Oğlum, Torunum: 100 Yıllık Oykü/ limrc Kongar/ Remzı Kıtabı'vı/ htanbul, 2İH)İ/400 \ Emre Kongar gibi düzeyli ve donanımlı bilim adamlarının sayısı fazla değil. 21. Yüzyil Türkiye'sinin MR'ını çekarabilmck hcrkesin kolaylıkla yapacağı iş dcğil. Bu çalişmanın dcvamını yazmak Kongar için sanki bir boı\ olnıalı dcrseK acaba haksızlık mı cderiz. ABDULLAH TEKİN 2 l'.kım 1997 ntalya Kültiiı Meıkezi'nin Cîcncl Müdürlüğıı gorcvini vürürtüğüm bıı tarıhte "Toplumıımuzda Ciöç Ülgusu" konııkı lıir panel düzenlemiştik. l'anelistleıden biri de sayııı Prof. Dr. Emre Kongar'dı. Salonun beklediğimiz ölçekte dolu olmaması karşısında bir köşede üzünçle panele izliyordıım. Duyarlı ve zarıf bir kişiliği olan Kongar, üzüncümün ayırdına varmışo lıııaiı ki konuşmasının bir bölümünc hem "humour" hcm de "ironi" boyııtu içeren bir eldeme yapma gereğini duydıı: "Bıı salon höyle ilginç bir doluluk gösteriyor bana. Şöyle bakarsanız nc demek istediğimi aıılarsınız. Çok dolu yani şaka etmiyorum. Boşluğuna atiş yapmak istemiyorum. 1978 yılında rahmetli Aziz Nesın ve ben birer knnuşmacı olarak 5 kişiydik. Öbüı üçüııcii kişiyi hatırlamıyorum ama belgelere baksam, Abdullah Bey'de mutlaka var onlan hatırlarım. Ciene böyle bir Antalya Film Festivali'nde AntaJya Müzesi'nin bahçesinde işte Türk sineması ve Türk kültürü filan gibi bir açık oturum yapmıştık. Yalnız biz beşimiz ve iki tane de bizi oraya götüren festival görevlisi vardı.. Sadece ve yalnızca enfes bir tartışma böyle çok hoş bir sohbet olmuştu kendi aramızda. Onun için aradan 2ü yıla yakın geçen zanıaıı çerçevcsinde bu gelişmeyi gerçekten çok kalabalık olarak nitelediğimi söyleyeyim." Sayın Kongar'ın "Babaın, Oğlum, Torunum. 100 Yıllık Oykü" kitabını okurkcn anılar canlandı ve sevecenlik, hoşgörü ve güleryiizlülüöünü bildiğim Kongar'a dönüp kitapla ilgili diişüncelerimi sergileme gereğini duydum. Hcmen peşin olarak belirtmeliyim ki sayın Kongar'ın "21. Yüzyılda l'ürkiye" adlı çalışması, onun kitapları arasında en miikemmel olanıdır. l'iirkiye'nin toplumsal yapısını sergileyen bu kitap bir başucu yapıtı olarak ueğerlendirilmelidir. Bu saptamayı yaptıktan sonra Kongar'ın yeni kita bının başındaki açıklamasına bakalım: "Tam bu aralarda 21. Yüzyılda Türkiye" dalı kitabımın ikiiKİ cildi üzerinde de çalışıyordum." "Psikolojik olarak kendimi 21. Yüzyılda Tiırkiye'yı tamamlamaya hazırlamış ve çalışmalara da başlamıştım. Bu nedenle yeni bir başka kitap yazmış da ol Yüz yıllık yaşam akışım A Imparatoriçe TESSA KORBER ÇEVJREN: İLKHUR İGANAYŞE TEKİN TARÎH içindt ROMAN içinde TARÎH Güçlü bir imparatorhık ve güzel bir inıparatoriçe: Bizans ve leodora... Soylu sınıftan olmadığı halde çarpıcı güzelliği ve parlak zckası sayesinde, oyunculuk vc fahişclik yaptığı sokaklardan çıkıp Doğu Roma'nın Imparatoriçesi olan Teodora... Üzerinde kurulduğu coğratyanın tiim renklerini yansıtan mahalleleri, insanları ve imparatorluğun kalbinin attığı, önemli her ana tanıkhk eden hipodromuyla Bizans. Imparatoriçe, ruhları bu topraklar üzerinde izleri silinmeye yüz tutmuş mekanlarda gezinen insanların, uzansak yakalayabilirmişiz gibi yakın duran bir tarihte yaşadıklarını anlatan bir roman. Tüm servetini şchrin imarına harcayan, kadınları koruyucu yasalar çıkaran, kilisenin bağnazlığma boyun eğmeyen güçlü Teodora'yı tek bir şey alt edebilirdi: AŞK. Yaşadığı tutkulu aşk acaba onu nasıl bir serüvenin içine sürükleyccekti? Tessa Korber, bıı büyüleyici İmparatoriçenin nefes kesen öyküsünü anlatırken, Bizans'ın entrikalar, ayaklanmalar, aşk ve nefret dolu dünyasına da büyük bir ustalıkla yeniden hayat veriyor. LİTKRATÜR TARİHSEL IOMANLAR DİZİ8İ LİTERATÜR SAYFA 11 www.litaratur.com.tr C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A YI 7 2 2