Katalog

2 8 0 C A K 2 0 0 3 ü Sennur Sezer, Troya Sergisini ve kataloğunu değeriendirdi 3. sayjada • Aysu Erden, Zeynep Aliye'nin öykülerini değerlendirdi 10 wvM/ U Nilüfer Kuruyazıcı, Üstün Kırdar'ın ödüllü romanı 'Fi'yi irdeledi. 12 uyfak U M. Sadık Aslankara, Müge Iplikçi'nin "Transit Yolcular"daki öykülerini değerlendiriyor u, Cumhuriyet P A R A S I Z E K 'Yaz Evi'nden 'Rüznâr Gerî Getirirse KITAP Mehmet Zaman NURSELDURUEL Mehmet Zaman Saçlıoğlu ilk öykü kitabıyla eleştirmenlerin dikkatini çekmiş, öyküleriyle ilgili çok olumlu eleştirüer almış bir öykücümüz. Mehmet Zaman'ın öyküleri şimdi topluca Türkiye tş Bankası Kültür Yayınları arasında yayımlandı. Dört kitaptan oluşan bu öyküleri ve Mehmet Zaman Saçlıoğlu'nu aldık bu sayımızın kapağına. M ehmet Zaman Saçlıoğlu'nun öykü dünyusına ilk kitubı Yıiz Evi'nin kapısından girmiştim. O gün bugündür peşini bırakmadan okuuuğum, yazacaklannı merakla beklediğim yazarlardan biri oldu. Yeni öykü kitabı Rüzgâr Geri Getirirse'yi Sarkaç'ta ki şiirleriyle birlikte okıımak, onlarla eşzamanlı olarak ycni baskıları yapdanYaz Evi'ne, Beş Ada'ya yeniden dönmek tam bir okııma şöleni oldıı bcnim için. Rüzgârın geri getirdiklerini yazarına surınak istedim. Rüzgâr Geri Getirtrse'mn alt başltğından, Eşiklı Öykülcr'uenyola çıkarak, 'cşik'lcn ba^layalımsöylt'şimizc. Kıtabın ya[mma, bıçımıne, tçenğtne ılışktn açdtmlart olan bir kavram çiinkü c^ik. Kitaptakiyedi üyküdcn ciltısının oniinde bırer gırış metnı yer alıyor Ştirle denemenin iç tçc yogruldufcu sıkı dokunmu^ mctinlcr bunlar. T/pkı evlerirtıizin, odalanmmn kapdanndakı eştklergıbı Ujh'vst'l ve işlekler Nasıl dogdu bufikir; hangigereksimmlerden kaymıklctndı? taplarım olan Yaz Evi ve Beş Ada dan farklı. Bu farklılık özellikle öykülerin önlerinde birer giriş metni bulunmasından kaynaklanryor. Oykülerimi yazarken kimi zaman şiire yakın bazı tümceler geliyor kalemin ucuna. Kimi zaman öykünün içine cirmeyen ama çevresinde dolaşan, öyküyü sarmalayan uazı düşünceler, deneme parçalan ortaya çıkıyor. Daha sonra çalışırken öyküde tazlahk gibi durabilecek bu tümceleri, paragraflan çıkanyorum. Ama sonuçt.a, öykü bittiğinde bir eksiklik duyumsadığım oluyor. Öyküyle ilk kez karşüa^an okuyucu bu eksikliği fark etmiyor, ama ben yazma eylemi CUMHURİYET KİTAPS/4// 675 sırasında attığım 'fazlahk' ların baska türlü söylenemeyecek bazı şeyleri de götürdügünü bilivorum. Oykü, bir düzyazı türü. Cîündelik konuşma ritmimize, düşünce mantığımızu ııygıın bir dili var. Deneme de bir duzyazı türü. Mantığımıza uygun; ama yoğun ve sıstemli bir düşünce ve araştırma sonucunda oluşuyor. Günümüzün her saatinde bir denemeci diliyle ve aklıyla yaşamıyoruz. Şiire gelince, günlük mantığımıza, günlük dilimize en uzalt yapıyı onda görüyorıız. Bu yüzden de bizde en çok çağrışım yapabilen metinler şiir metinleri oluyor. Bu noktada bir parantez açıp şiir çevirisinden örnek vermek istiyorum. Bilindiği gibi şiir çevirisi hayli güç bir iştir. Şiir kendi yazıldığı dıle bile revrilemez sözünü anımsıyorum. O zaman biz başka bir dilde yazılmış şiiri bir tek çeviriden okuyup onu nasıl ta nıyacağızr» Anlayacağız demiyorum; çünkü anlama şiirin algılanmasının yalnızca bir yanıdır. Şiirin ses yapı sı var, anlamı var, imgesi var. Bu üçü birleşerek bizde bütünsel bir etki yapıyor. Belki, başka dildeki bir şiiri tanımak için onun en az üç çevirisini okumak gerekir diyebiliriz; ya da o şiiri üç ayrı niteliğiyle çevirmek. Birinci çeviri onun anlamını öne çıkararak yapılabilir. Ses veimge, anlama feda edilebilirbu çeviride. Ikincisi imgesini cevirme yoluyla yapılabilir. Vani, şiirin yazıldığı dilde okuyucusunda yarattığı imgeye en yakın olanı şiirde yansıtmak. Bu çeviride de ses ve anlam imgeye feda edilebilir. Üçüncü çeviri şiirin sesinin yansıtılmasıdır. Ritmin (durakların, ses iniş çıkışlarının, uyakların) ve belki görsel düzenin öne çıkarıldığı bu çeviride de anlam ve imge ikinci planda kalır. Okuyucu bu üç çeDevamı 4. sayfada.