Katalog

tılıyor Yazarın bu dınler aracıhğıyla Marksızme sert gondermelerde bulun duğunu da ımleyelım Kıtabın metınlerı dış gerçeklığın ezı cı, bıreyı boğan tanımsallığı guç para doksıına yonclık gızemlı bır pıramıdın matematıksel keskınhğınden arındırıl mış soyut bıı yazı duzlemı adeta I Cal vıno nun 'Bır Kış üecesı Lğer Bır Yol LU adlı kttabındakı modemıst yaklaiji mın temel degeıletını bıı kıtapta da bııl mamız olasıdır Kıtap ıçerısınde bırbı rınden ozgur, bağımsız gıbı gozuken, tek başlaıına hareket edcbılen soz kumecık lerı gorunmez bır ıple bırbırlerıne eklen dıklerınde romanın temel kuıgusu net leşıyot toıtusu daha dakalın oluyor Yı ne bır başka modeınıst yazar olan Um berto Lco'nun ozellıkle Gulun Adı adlı romanındakı anlatım teknığı yer ver Ruh Dağı ıle ortıışmektedır Ya/arın ve anla tıcının ıçe ıçe geçtığı romanda genç Ad so ıle rahıp Wıllıam'ın karşılıklı konuş maları bu romanda da kendını sezdır mektedır Yazarın bazı yerlerde kendını sezdır mesı okurla bırlıktelığını metnın tama mında dayanışma anlamında olmasa da kıtabın butıınselhgıne yonelık tavırla olusturması modernıst yapının ıçınde sayılabıhr tkı omek verelım 'Nedensa dece sen oyku yazacakmışsın? Ve o an lattığındaolmayacakmış^ S/203" ' Sana gerçeklerı mı anlattı, yoksa anlattıkları yalan mıydı ya da bır kısmı mı yalandı, nıçbır zaman anlayamadın Senın uydur dukların ıle onunkıler ayrılamayacak ka dar karışiyordu bırbırıne S/340" Yazar sozel kahramanını konuşturur ken, 'dıyor' ıle okurla aralarında organık olmayan, doğrudan tanımlanamayan bır tur 'açık alan' bırakır, kıtabın 'ozu' be lırsız bır bıçımde bekler, okumanın do öallığı surdukçe bu alan kendılığınden bır tur yap/boz oyıınu gıbı yenıden oluş turulur Bır ke/ daha karşı hamle yapıl mıştır Yazar/anlatıcı ve okur arasında yer alan adsız/sozel kahraman bırbırle rıvle satranç oyununu başlatırken, ozel lıkle okurıın hamlesı çok onceden belır lenmıştır Yazar/ Anlatıcı/Zamır Kahraman 'şımdıkı zamanın dongusunde kendıle rını tek bır parçanın uahı, buyusel, ge leneksel bır yenıden yapılandırmanın boyutlarında Kultur Devrımının uzerın dekı ortuyu aralayıp, Çın'ın kendıne oz gu tarıhını/mısyonunu/yaşam bıçımle rını koymanın ereğı ıçındedır Romanın ıçınde ozellıkle anlatmak ıs tedığım, benı dennden sarsan, duşunsel anlamda etkıleyen ve felsefenın sonsuz luğunda, yenıden kendımı tanımamı ge rektıren bır bolum var Bu bolumde dış gerçeklık bır aynanın yuzune yansıyan ve bu yansımadan oluşan yaşamın 'ote kı' goruntusunu 'yalıtan' bır tanımsallı ğa sahıp Aynaya bakanın gozlerı kendı gerçeklığını goremez1 Çunku, aynaya bakan gozlennı aynadakı goruntu gore mez1 Ozellıkle Doğu telsefesınde bı rey/sonsuzluk/medıtasyon kavramları nı ıçeren duşuncelerde kendını goste ren, açıktan değıl de bıreyın ruhuna 'sı zan' bır ışıktır ou tur gerçeklık olgusu Insanın yuzundekı bır maskenın tanım sallığından yola çıkılarak varılan sonuç gerçekten de muhteşemdır "Boylece maske sonsuza kadar hayretler ıçınde ve şaşkın, kendı kendını seyreden ınsan ların gorunumu olur, kalır S/164" Bıre yın (doğal olarak toplumun) yuzune kendıne aıt olmayan bır maske takması nedenıyle kendı ınsanı değerlerını kay betmesı, başkalarının onu urkuntu ve ren bır hayvan ya da ılkel bır ınsan gıbı gormesı çok çarpıu tumcelerle anlatıl mış Bu bolumu kıtabı okuyan herkese en di ıkı ke/ okumalarını salık verırız Yıne çok çarpıcı bulduğum, sızlerle pay laşmak ıstedığım bır bolum daha var Bu bolumde yazar Kutsal Kıtaptakı Nuh C U M H U R İ Y E T K İ T A P Iufanı uzerıne duşunsel anlamda derın lığı olan bır gondermeye gırışıyor Yara tılış Oykusunu yenıden yapılandırıyor Jose Saramago'nun, Incıl'dekı Ikıncı Isa adlı kıtabında da benzer bır vorumun ol duğunu soylemelıyım Şımdı kıtantakı bu bolumden bır alıntı vapalım bata cak sandılar ama batmıyor/sonuçta bat tı mıVBılmıyorum kız vılana aşık ol muştu/vılan erkek kardeşımdı S/136" Cjao Xıng|ian Ruh Dağı adlı kıtabın da ınsanlığın Yaratılış Oykusunu kendı dıllerı, geleneklerı, ınanışları doğrultu sunda tanımlayan, kışı zamırlı Kahra manlarıyla olay orgusunde ılkellığın te mehne ınıldığınde 'saf gerçcklığın bu lunduğu ımgeleyen bır yoruma sahıp Yazaı ve anlatıcı kışı zamırlı kahrama nın govdesıne, ruhuna, sozlerıne sakla narak (bazen açıkça) Çın'ın bınlerce yıl lık tarıhıne, verel dın ve geleneklerıne, eskımış gunluk vaşam bıçımlerıne kur gusalbıryolculuk vaptırıvorokurlarına Her bır dağın ovanın, nehrın kasaba nın bu kutsal volculukta deun ızlerı var kuşkusu/ Kışı /amırlı kahramanın bu kutsal yokuluğu (, ın ın kendı koklerıne ınen kendı değerlerıyle venıden barış masını oneren gorkemlı ve etkıleyıcı bır anlatım teknığıyle romanlaştırılmış Kı tabın sonunda 'Ben ve Sen bırbırlerın den ayrıhrlar ılkellıkten gunumuze yan sıyan doğallık sonucunda gelışen ve bu yuyerek serpılen 'maskenın' kabuğu kı rılmıştır artık Bu satranç oyununda son hamle de vapılmıştır, oyuncular oyna dıkların oyunun kurallarını ıyı bıldıkle rınden yazar/anlatıcı/kışı zamırlı kahra man venıden doğuşun ızlerını 'eskının' yerel değerlerınde aramaya çıkmışlaıdır Yazımı/ı kıtaptan bır alıntı ıle nokta layalım Elımı kaldırıyoıum, var oldu ğumdan emın olmak ıçın.a ma hıçbır şey goremıyorum S/l 16" • Ruh Dağı/ Gao Xıngjıan/Çevıren Guheren Dtvrım/ Doğan Kıtap/ Nısan 2002/ 550s cı planda kaldığı, epcy ıhmal edıldığı ve a/ sayıdakı kaclı nın da baş kahraman Murat ın gozuvle değeılendırıldığı bır roman Bu halıvle kadın okurları bıra/ hatta bırazdan da razla kızdırabılecek bır roman Ikıncı ka dın, bır gecelık kadın ya da ısten hıç an lamadığı halde arada sırada patronu mutlu etsın dıye ışe alınan kadın Selma, her şeyın yolunda gıttığını sanırken ve nı bır evde kocası ve çocuklarıyla bırlık te başarının ve paranın tadını çıkarma ya hazırlanırken ayrılıkla yuz yuze gelen Gul, Murat'ın hse aşkı o zamanlar ııla şılamayan ama şımdı de onca değışımın arasında çocuksu ve fazla masum kalan Pınar Babaanne I atma Teyze, sekre ter, Nügun Hanım Ya sekreter ve çay cı gıbı çalışan kadınlar, ya babaanne gı bı saygı duyulan buyukler, ya cınsel bır nesne gıbı gorulen bır gecelıkler, ya kla sık eskı eşler ya da hse yıllarının acısını çıkarma oyununda kaçak gureşe yenı len kadınlar Belkı de hayatı hıç bu kadar cıddıye almadan da, 40 ından sonra hayatı cıd dıye almamaya karar veren Murat'la bır lıkte, gule oynaya, Hamdı Koç'un akıcı anlatımıyla nep merak ederek ve hıç sı kılmadan bır çırpıda okunacak bır kıtap Melekler Erkek Olur Kuçuk ayrıntıları yenı bır dılle bır kez daha keşfetme oyu nu 'Kapatılan ocakla çayın tnlemesı ya vasça kesıldı lerk edılmış, soğumaya bı rakılmış bır mutfakta, porselenlerın, gumuşlertn arasından bır yol hulup mesajı nı ıletemeyen bır adamın mı sı lentn ozuyle başbaşa kalışı" Boylı bır kadın dan vazgeçmek ııtn ınsanın delı olnıası la ztm, dedım Delıyse de delı kalmalı Hıç haltnden sıkâyet etme oğlum Keep up good tvork Aynen devam Alınma dartl ma olmamıs. Kımse olanı bıtenı senın gı bı onemsemıyor Demek kı sen de umursamayaıaksın Bıraz yuzsuzluk, bıraz unutkanlık, sıkışıma bıraz yalakalık Sen de btrak bu ayrıntı gururunu " Melekler Erkek Olur, korkularıyla ıs teklerı arasında bıraz da şaşkınca gıdıp gelen bır erkegın romanı Bakış açisıyla, olay orgüsuyle, kurgusuyla bır erkek ro manı sayılabıhr Hareketh, akıcı anlatı mıyla bır çırpıda okunuveren, yukselen temposuyla surukleyıcı ama muthış bır son Dekleyenler ıçın bıraz hayalkınklıp yaratan bır roman Ama bu hayalkırık lığı bıraz nerde durduğunuzla bağlantı lı olduğundan boyle ıtahk yazıldı Yok sa şu satırlar da muthış bır sonun haber cısı olabılır "durultutu deg'ılama buyuk btrseslekonuşacag'ım Bugunleolumarasındakı tum sesımı tek bır buyuk seste toplayıp oyle konuşaıagtm Sessızu gel dım buraya kadar, surune surune, sınsı sınsı hatta, geldıhmı kımse duymadt, ama gtdeıken hıçbır \eyden korkmuyor olatağım, gcıe, erkek gıbı gıdeceg'ım ' • Melekler Erkek Olur/ / iamdı Koç/Yapı Kredı Yayınlart/ 258 \ SAYFA 11 Hamdi Koç'tan bocalayan bır erkegın romanı Melekler Erkek Olur Melekler Erkek Olur, korkularıyla îsteklerı arasında bıraz da şaşkınca gıdıp gelen bır erkegın romanı. Bakış açisıyla, olay orgüsuyle, kurgusuyla bır erkek romanı sayıîabılır. BEYHAN SUNAL da Kırklı yaslarını yaşayan evlı, ıkı ço tuklu gelır durumu oıdukça ıyı bır ışa damının ovkusu ' Melekler Erkek Olur" Ama kıtabı boyle etıketlemeden, çeşıtlı başlıklarla okumak da mumkun Orneğın bır değışım oykusu 'Melek ler Lrkek Olur" îşınden başka bır şev duşunmeven bır erkegın vaşı ılerledıkçe hayata daır kaygılarının nasıl farklılaştı ğını gorebılecğınız bır roman 'Karınıt uyandırmamak ıçın, ustumu falan çıkarnıadan salondakı knltuğa uzanâım Eve donmek zorunda olJu&uma neden o kadar ınandıgmı anlamaya çalışarak, sabab oldufcunda pı^man olmayacağımı ya da kanmın bcm pışman etmeyecefım umarak, sabah olnıasım bekledım " kaygılarıyla başlıyor ve kahramanın, "eve donmek zorunda olduğuna daır ınanctnın" nasıl adım adım değıştığını anlatıyor Başarılı bır oğrencılığın ardından, yurtdı şında eğıtım bursu ve yenı bır başlangıç ıçın manevı destek de dahıl çok şey borç lu olduğu patronuyla 10 yıldır çalışan, ış yerıne temızlıkçısınden once gelen, ha yatının duzenını ve rerahını borçlu oldu ğu ışıne "o olmasa ben de olmam" de recesınde bağlı olan, kendısını 'maa\ ve kâr payt ve kartvızıt Sentor Vıte Prestdent ( EO îşte buyuyen mevduat hesapları, dovız tevdıat hesapları, venışleyen yatınm fonları, bırıken tabvtller, lımıtsız kredıler, moroteu kartlar Iştelıkıthayat, ı$tc ben 'sozlerıyle tanımlayan Murat'ın başarının tadını çıkarmaya başlamasının oykusu daha çok Zaman zaman, hanı hesapsızca para harcamanın, paranın sa tın alabıleceklerıyle ınsanları mutlu et menın kevfını Murat'la bırlıkte çıkara bıleceğınız bır roman Bır aldatma, bır evlılığın çokuşu ya da huzunlu bır yalnızlık oykusu dıye de okunabılır Melekler Lrkek Olur Butun ılışkılerı çozulurken, çaycının ya da şo forunun voksul dunyalarında sıcaklık arayan bır yalnızlık 'So$uk çay umeme hatnıa Hantmtn gonlu elvermezdı Çayı yalnız ıt, mt me de vonlu elvermezdı Ya nımda benı \even bırıolduğunu gorse, ış U o zaman nı rabat ederdı Duştuğjum zaman benı yerden kaldıracak bırı oldu ğunu htltr, endt^elenmezdı Çunku benım ıçın en tynını ısterdı ( ) Onun ko ruması altında yenı bır hayata başlamak ısterdım, o vekıocau ve çocuklarıyla, zor ısınan rutubet kokan, kuçuk sessız taş evlerınde " 'belkı bundan sonra en yaktnım y)forum olacaktı ( ) şımdtden çok sevmı\ttm şoforumu ve tmınım o da çok benı sevc'cektı çunku ona ınsan muamelcst yapacaktım, refaha ve huzura kavuş turacaktım, karnı ve çocuklarının ona olan saygısı artacaktı, adı çevresınde tek rar ya da belkı hayatında ılk kez muşkul durumda fıkrı sorulur bır adam halıne eı U cektı ( ) ( unku o benım şoforumdu hendısıylt ne kadar gurur duysa azdt Melekler Erkek Olur, kadınların ıkın E Çarpıcı böliimler debıyatta cınsıyet konusuna yazar ve duyarlılıkları açısından bakılın ta, benzer sorular sorulur hep, Edebıyat erkeklerın dunyası mıdır^ Bu dunyada da kadınlar başanlı olmak ıçın, polıtıkada olduğu gıbı erkekleşmek zo runda mıdırlar? Ya da aslında bazı erkek yazarlar "kadın duyarlılığı"na sahıp ol dukları ıçın başarüı olurlar? Kadın duvar lılığı, erkek duyarhlığı dıye bır şey var mı dır* remınızm ya da genelde kadın hare ketlerı bu duyarlılığın edebıyata yansı masında ne kadar etkılı olmuştur'» Konu edebıyat olunca, sorular çeşıtlı yanıtları ıse karmaşık Ama son yıllarda 'aşkın kıtabını yazan" bazı yazarlann çok satmasının "aslında kadınlan en ıyı anlı yor" olmalarından kaynaklandığı yolun da genel bır kanı var Hatta bu yazarlar dan ba/ılarının "kadın duyarlılığına" sa hıp olduğu da tartışmalarua sık gundeme gelen bır arguman Yanı kadınları onla rın kendılerını hıssettıklerı gıbı anlata caksınu ama aslında sızın bır dış goz ol duğunuz, hatta erkek olduğunuz çok ıyı bılınecek Kadını en ıyı bır erkek anlar ama en ıyı bır erkek takdır eder gıbı oz lu bır soze gıden karmaşık bır sosyolojık ve psıkolojık sureçler çozumlemesı Pekı kadınlar kendılennın anlatılma sından ve anlaşılmasından bu kadar muzdarıpken ve "her unsten kendı ya zarlarını' bu ışe seferber etmışken, er kekler cephesınde neler oluyor^ Erkek ler anlaşılma ve anlatılma kaygısı taşımı yorlar mı acaba1 Ya dâ edebıyatın bu gereksınımlerıne/kaygılarına dovurucu bır yanıt verdığını mı duşunuyorlar? Onlar adına konuşmak gerekseydı bu satırların yazan "hayır" derdı Çunku aslında çok fazla anlatılmıştı erkekler ama değışen dunyada onların değışen ya da değışmesı gereken rollerı ıle gelenek sel rollerı arasında nasıl bır bocalama yasadıkları ve butun bu durumları sor gulavıp sorgulamadıkları uzerıne anlatı lan pek bır şey yoktu Ama bız yıne de "bılemıyoruz' demekle yetınelım Hamdı Koç un ıkıncı kıtabı "Mtlek ler Erkek Olur", Yapı Kredı Yayınla rı'ndan çıktı ve hatta dorduncu baskısı nı yaptı Kıtabın adı ılk anda 'anlatılan bır erkegın hıkâyesı dıye duşunduruyor Okumaya başlayınca yanılmıyorsunuz 643 40'mdan sonra hayat Erkekler cephesi S AYI