Katalog

1 1 i S A 2 0 0 2 ü Sennur Sezer, bir mizah seçkisini "Homur"utanıtıyor 3.sayfada • Atilla Birkiye ile yeni nomanı "Bir Yıldız Kaydı"yı konuştuk H. sayfada • Adnan Binyazar, Erdal Öz'ün "Cam Kınklan"nıdeğerlendircli n. sayfada • Gülay Talaslı, TODAlE'nin yerel yönetimlerie ilgili hazıriadığı beş krtabı tanıtıyor 14. Nazan İpşiro JALE PARLA Kendini değil diişünr IvtTAi' Cumhuriyet P A R A S I Z E K Sanat ve sanat eeitimi için hazırlanmış 10'un üzerinde kitap. Yirminci yüzyıl sanat düşüncesini oluşturan düşünür ve sanatçılarla yoğrulmuş bir yaşam. Atatürk ve ilkelerine sonsuz bir bağlılık. Nazan tpşiroğlu'nu tanımlayabilmenin temel özellikleri yukarıda sıraladıklarımız. Onu biraz daha yakından tanımak gerek diye düşündünüz hemen. O halde aşağıdaki söyleşiden başlayın. Koskoca bir dünya açılacak önünüzde. ilersen konusmamıza son çalışmanla baslayalım. 1. S Bach'ın 20. yüzyıl sanatı üzerindekı etkilerim ele alan bir kitap yazdın. Senin yaşamında Bach'tn özel bir yeri olduğunu biliyoum. Sem bu çalışmada yönlendiren Bach'a duyduğun sevgi mi oldu? Piyano ö&renimine çok küçük yaşta başladım. Annem piyano, babam keman çalardı. Ablam piyano dersleri almaya başlamıştı. Ben de piyano çalmayı çok istiyordum. Biraz öğrenince hemen babamla birlikte çalacağımı düşünüyordum. Ama hiç öyle olmadı. O dönemde müzik eğitimi şimdiki giibi çocukların ilgisini uyanık tutacak türde eğlenceli değildi. Tam tersine keyif kaçıracak, istediğine isteyeceğine pişman edecek gibiydi. Babamın zoruyla çalışıyordum. O yıllarda bizde müzik eğitimine çok emeği geçmiş, pek çok ünlii piyanistimizi yetiştirmiş olan Ferdi Statzer Istanbul'a gelmişti. Ablamla birlikte ondan ders almaya başladık. Her şey birden değişti, piyano çalışmak artık sıkıcı olmaktan çıkmıştı.Ferdi Bey çok iyi bir hocaydı, bize arkadaş gibi davranır, bizimle müzik üzerine uzun uzun konuşur, çahşacağımız parçaları önce kendisi çalar ve açıklardı. Bach sevgisinin temeli böyle atıldı. Çaldığımız öteki bestecilerden farklı olarak, tam bilincine varamadığım bir mantık, bir düzen, dahası adeta geometrik denüebilecek bir yapının içinde yoğun duygular olduğıınu sezinliyordum DU müzikte. Bu özellikTerin benim kişiliğime uygun düştüğünün ayırdına sonradan varacaktım. Yaşım ilerledikçe hocanın açıklamalannın da yardımıyla Bach benim küçük dünyamda giderek büyüyen, genişleyen bir yer tutmaya başladı. Bach'a duyduğum ilgi giderek arttı. Sonraki yıllarda piyanodan klavsene geçmemin, yıllarca oda müziği çalışmalannı sürdürmemin temelinde bu yatıyor. Dikkatımiçeken, Bach'a olan tüm sevginekarşın, kitabında Bach'tn yaşamı, yapıtlan üzerindedurmamtş olCUMHURİYET KİTAPS/»// 634 D man. O yola hiç gitmedim. Ben müzikbilimci değilim ki... Benim amacım Bach'ın müziğindeki zamandiiji biçimlendirme gizilgücünün 20. yüzyıl resim ve yontıı sanatı üzerindeki etkilerini araştırmaktı. Resimde Paul Klee, yontuda Eduardo Chillida'nın yapıtlan üzerinde odaklaşarak bunu yapmaya çalıştım. Biliyorsun 2000 yılı Bach yılıydı. Konserler, konferanslar, yayınlar... Beni böyle bir çalışmaya iten, özellikle Almanya'da ortaya atılan bir tartışmanın konusu oldu: Bach, gelenekler toplamının doruğu mıı, yoksa yeni geleneklere yol açıcı mı? Evet Bach'ın sadece müzikte ve resimde değil, dığer sanatlar üzerinde de etkili oldug'una değiniyor, örnek olarak da Nâzım llıkmet'ın bir stirini ve Enıs Batur'un bir romantnt alıyorsun Nâzım Hikmet'in şiirleri müzik açısından ve özellikle Bach bağlamında irdelendiğinde ilginç sonuçlar çıkabileceğini düşünüyorum. Enis Batur'un "Acı Bilgi" adlı Füg denemesiyse ilginç, Türk edebiyatında yeni bir geleneğin oluşmasına yoı açabilir. Biliyorsun, Alman duiyle yazılan edebiyatta bu tür örneklere sık rastlanıyor. Ister besteci, ister yazar ya da ressam, her sanatçı kendi alımlaması doğrultusunda Bach'tan etkileniyor ve sonuçta yepyeni yaratılar ortaya çıkıyor. Bu da ca kanıtı değil mi? Cjeriye donüp baktığıntızda senin gerek bu kitabının gerekse daha önce çıkan kitaplarının babam, Mazhar Şevket îpşiroğlu ile başlattığınız sanat tarihi çalısmalarının bir uzantm olduğunu söylcyebiliriz. Ama yine babamla birlikte yazdıg'tnız, yasadığımız ortamla btrhesaplasma nttelitindeolan "Düşünmeye Çağrı" ve "KökAtatürkçülük" Kitaplarının çızgisini sürdürmedin Kısa bir süre bu çizgide denemeler yazdım. Bir türlü değiştiremediğimiz dın anlayışıyla ilgiîi bir yazı, "ÇağDevamı 4. sayjada. Bach'ın zamandışı Dİcimlendirmc gizDgüriinün başlı