Katalog

Dergimizin yazarlarından Muzaffer Uyguner'i 16 Eylül 2002 tarihinde yitirdik. Kendisiyle ilgili bir dosya oluşturmaya Daşlamıştık. Bu dosyayı sağlığında yayımlamak mümkün olmadı. Bu dosya için kendisiyle yaptığımız söyleşiyi ve ölümünden çok kısa bir süre önce elimize ulaştırdığı (son yazısı olduğunu düşünüyoruz) yazısını birlikte yayımlıyoruz. Sevgili Uyguner'i bir kez daha saygıyla anıyoruz. GÜLSEREN ENGİN s~i ayın Uyguner bize kendinizi kısa \ ca tanıtır mtstntz? •' Kocaeli'nin Kandıra ilçesinde doğdum. îlkokulu orada okudum. Kandıra'da ortaokul olmadığı için biz üç arkadaş Izmit'e geldik. Ortayı bitirdik; ama koskoca îzmit'te o zamanlar lise otmadıgindan dolayı Sivas ve Trabzon'da liseyi yatılı okudum. 1941 yüında Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde 4 yıl okudum. Mali şubeden mezun oldum. Askerliğimi yaptım. Ticaret Bakanlığı'nın müfettiş sınavına girdim ve kazandım. Bir takım yerlerde çeşitli görevleryaptım. En son Imar Iskan Bakanlığı Tertiş Kurulu Başkanı oldum. Orada 8 yıl çalıştıktan sonra emekli oldum. Muzaffer Uyguner'le son söyleşi 7amt derlemek benim hohim du. Edebıyat çalısmalarınıza dönersek... Edebiyat çalışmalarım şiirle başlar. İlk şiirlerimi "Kayın A&acı" adlı birkitapta topladım. Ondan sonra da şiir yazdım ama kitaplaşmadı. Onlar öylece dağınık durmaktalar. Son olarak Bilgi Yayınevi'nin birdizisini ben düzenledim. Orada 27 kitabım yayınlandı. Mesleki çalışmalarımın yanında bazı derlemeler de yaptun. Çeşitli büyük yazarlanmızın yapıtlarını derledim. Sözgelimi bunlardan bir tanesi Sait Fak'tir. Sait Faik'in kitapIarına girmemiş yazılarını ve bir iki şiirini derledim. Ondan sonra Adadaki müzede bulunan müsvettelerinin fotokopisini alarak derledim ve onlar Bilgi Yayınevi'nden kitaplar hatınde yayınlandı. Bu arada Ömer Seyfettin'in kitaplarına girmemiş, dergilerde kalmış yazılarını da derledim. Onlar da yayınlandı. Yalnız çevirileri var, onlar kitaplaşmadı. Bilgi Yayınevi'nue sırada beklemektedir. Önemli olan bir tanesi de Memduh Şevket Esendal'dır. Kızı Emine Sarıdal bana babasının müsveddelerini vermişti. Bazı dergilerde çıkan yazılannın da fotokopilerini bularak bir dizi halinde onları da Bilgi Yayınevi'nde yayınladık. Tahran'dan ve Afganistan'ın başkentindenyazdığı mektuplar da "Kızıma Mektuplar adıyla geniş bir cilt olarak yayımlandı. Bu üç yazarımızı derledim. Bu arada Ceyhun Atuf Kansu'nun şiir ve yazılarını da derledim; ama henüz onlar kitap olarak piyasaya sürülemedi. Bilgi Yayınevi'nin müzesinde beklemekteler. f Edebiyatallgi Edebıyatla ilginiz ne zaman basladu Edebivatla ilgim çok küçük yaşta başladı. îlkokul 4. sınıftaken öğretmenimiz "manzume nasıl yazılır" diye bir ders anlatmıştı. Ben de bundan etkilenerek bir manzume yazdım. Edebiyatla ilgili çalışmalara öylece başladım. Odönemdeyazdıklanntzdan hattrtmzda kalan var mu Hayır. O yazdıklarımı daha sonra yırtıp attım; çünkü onlar şiir değildi. Onlara ancak manzume denebilirdi. Daha sonrakı çalısmalarınız? Îlkokul son sınıftayken öğretmenimiz bize Mehmet Akif le ilgili birçok bilgiler vermişti. Ortaokula geldiğim zaman Mehmet Akif Allah'ın rahmetine kavuşmuştu. Benim ilk yazım îzmit'te Türk Yolıı gazetesinde yayınlanan Mehmet Akif hakkındaki yazıdır. 1936 yılıyda sanırım. Ondan sonra okulun duvar gazetelerinde yazdım. Lisede şiirler yazmaya başladım. Gençlik dergisinde yayımlanmaya başladı. 194l'de. Sisayal Bilgilere geldikten sonra da şiire devam ettim. Ben ıızun sürc Varlık dergisini okudum. Varlık'ta şiirlerim yayınlanıyordu. Yaşar Nabi bey benden birtakım yazılar, çeviriler de istedi. Çeşitli ülkelere ait çcvirilerim de orada yayınlandı. Sonra o, Cep dergisini çakartmaya başladı. Orada da çeşitli ülkelerin şairlerinden çevirilerim yayınlandı. Bunlar da çeşitli antolojilere girmiştir. Hangi âilden? Fransızcadan, Ingilizceden de çeviriler yaptım. Ingilizceyi sonradan öğrendim. Devlet beni yurtdışına da gönuerdi. Amerika'ya da gittim. Yurtdışında da pek çok yere gittim. Fransızca olarak "Küçük Sanatlar" hakkında bir kitabım Belçika'da yayınlandı. Amerika'da da Güngör Uras'la birlikte "Türk Kooperatifçiliği" üzerine yazdığımız geniş bir yazımız var. Yabancı dilde de bunlar var. Görevim nedeniyle bazı çalışmalar yaptım. Küçük sanat kooperatifleri hakkında yaptığım çalışmalar, Milli Koruma kararlarıyla ilgili daha başka çalışmalar da yaptım; ama daha çok edebiyata dönük çaüşmalanm olSAYFA 6 mış. Nedenini sorduğunda: "O kitap basılalı onbeşgün oldu bulamazstnız" demişler, ıızun aramalardan sonra ancak bir tane bulabilmişler. Bizde öyle degü ki. Kitaplar bin, ikibin basılıvor. Çoğu da depolarda bekliyor. Ben elli, altmışbin baskı denildiğinde inanamıyorum. Eğer oluyorsa ben yanılıvorum demektir. Şimdi bir de korsan baskılar yapılıyor. Siz Sait Faik, Ömer Seyfelttn, Memduh Şevket Esendal gıbi yazarların eserlerini derleyerekgün ışıg'ına çıkardınız. Bu yazarlart seçiş neden tniz nedir? Bu üç yazarı da çok beğendiğim için seçtim. Ömer Seyfettin'in doğduğum yer adlı şiirini ortaokul kıtabındayken okumuştum. Beni çok etkilemişti. O tarihten sonra Ömer Seyfettin'in eserlerini okumaya başladım. Yaşım ilerledikçe yayımlanmamış eserlerinin derlenmesi gerektiğini düşündüm. Söz gelimi Ömer Seyfettin'in Ilyada çevirisi var 1927 yılında Kültür Bakanlığı basmış; ama KaJavela çevirisi var ki dergilerde kalmış. Bunun gibi daha bir çok çevirisi var kimsenin bilmediği. Bunlar neden herkes tarafından okunmasın? Böylece hemen hepsini derlediğimi sanıyorum. Derleyemediklerim de vardır. Nitekim bir kitap çıktı. O, Ömer Seyfettin'in bir gazetede çıkan yazılarının derlemesiymis. Doğrudur, çıkması "Okuduğum kitapları okurlara tanıtmak gerek. Bir sanatçıyı bütün eserleriyle birbana büyük bir zevk veriyor Aslında likte okursak gerçek tanırız. Sait Faik'e okuduklarımın hepsi de değil bunlar. gelince, ilk, "Semaver" adlı kitabım lise 1. Aslında o kadar cok kitabım var ki hepsini okumaya zamanım olmuyor. sınıftayken okumuştum. O beni çok etkiOkuduklarımın içinden tanıtmak istlyor, lemişti. Ondan sonra diğer eserlerini de seçip onları yazıyorum." kitaplastıkça okudum. Onun sanatına bağıandım. Böylece daha sonra onun deranlayışıma göre kitabı tanıtmak gerek. gilerde kalan yazılarını derlemeye başlaYazar ortada. Onu tanıyabilir ya da tanıdım. Buna bir çeşit saplantı da diyebiliVefa örneğl mayabiliriz ama kitabı tanıtmak gerek. riz. Memduh Şevket'e gelince. Biliyorsu Biz sizi uzun süredtr yaptığınız derle Bazı yazılarım eleştiri niteliğini de taşıyor. nuz onun "Ayaşlı ve Kiracılar" adlı bir kimelerden, küaplanmzdan, dergilerde çı Bir çok dergide bazan aynı ayda birkaç tabı yayınlanmıştı. Bir ödül de kazanmışkan yazılarımzdan tanıyoruz. Bazı degerlı dergide birden kitap tanıtun yazılarım tı. Dergilerde bazı öykülerini de okumuşyazarlartmızın ölümlerinden sonra bazıya yayınlanıyor. tum. Sonradan bunları derlemeyi bana yınlanmamıs yazıları sağa sola atılmakta, Yazılartmz ayda birkaç dergide çtktyor bir arkadaş teklif etti. Çocukları bana pek ziyan olmaktalar. Oysa siz onlara sahip çı dediniz. Bunların karşıltğında size telif çok olanak sağladılar. Bu olanaklarla derkıyor, yeniden yayınlamr hale getiriyorsu ödüyorlar mu lemeyi yürüttüm. Kızı Emine Sarıdal, banuz Bu, onlara yeniden can vermek anla Hayır. Ne yazık ki herhangi bir telif na "babamı siz yeniden yaşattınız, size mtnı taşır. Eserlerint giinışıg'ına çıkarmak hakkı almıyorum, valnız "Cumhuriyet çok minnettarız" diyor. Memduh Şevket ta Türk yazım için çok büyük bir katktdtr. KlTAP"tan telif hakkı alıyorum. DigerEsendal'ın aşağı yukarı benim derledikBen bunu büyük bir vefa örneg'ı dıyorum leri sadece bana dergi göndermekle yetilerim, bulabildiklerim yayınlandı. Daha ve bu nedenlc de stzi kutluyorum. Derleniyorlar. Okuduğum kitapları okurlara iki veya üç kitap vayınlanacak. "Kızıma me olarak toplam kaç kitabınız var'> tanıtmak bana büyük bir zevk veriyor. Mektuplar" yayınlandı. Oğullarına yaz Derleme olarak 27 tane oldu. Bir şiir Aslında okuduklarımın hepsi de değtl dığı mektuplar da var. Sanırım Bilgi Yakitabım ve ayrıca mesleki kitaplarım var. bunlar. Aslında o kadar çok kitabım var yınevi onları yayuna hazırlıyor. Böylece Onlann toplamı 50 küsuroldu. Derlemeki hepsini okumaya zamanım olmuyor. gün yüzüne çıkacaklar. leri de katarsak 100'ü bulur. Okuduklarımın içinden tanıtmak istiyor, Sızin yaptıpmz bu i) aslında ıgneyle ku Yüze yakın kitabım var diyorsunuz seçip onları yazıyorum. yu kazmak gibi çok emek isteyen, çok araşama az önce şiirlerinizi bir kitap halinde tırmak, zaman gerektiren zor bir iş. Bu neDepolarda bekleyen kitaplar toplayamadığıntzı söyledtniz. Neden? denle de kutlanmast gerek. Burada bir ol Yayın dunyası ne yazık kı vejauzlık Bu günkü anlayışa pek uygun değil bu gö'steriyor ve sizin çabalartntztn karsılığı gu dikkatimt çekiyor. Sizin derlediğinizyaşiirler. Bu nedenle piyasada alıcı bulrnaz nı ödemiyor, Siz yine de yazmayı sürdürü zarlar Türk Oykücülüğünün adeta sacayauiye düşünüyorum. Onun için şiirlerim o g'ını meydana getiriyor. Hepsi ayn bir ehol yorsunuz. Bunun nedenini açıklar mısışekilde kalmış oldu. Biliyorsunuz ben son ve Türk Öykücülüg'ünün ayn bir damartntz? dönemde kitap tanıtma yazıları yazıyonı oluşturuyorlar. Bu nedenle de sızin Türk Bizde dergilerin fazla satmaması nerum. Ona da şu şekilde başladım. Kitap öykücülüg'üne katkınız çok büyük. Pekisıdeniyle dergi sahipleri genellikle harcatanıtma yazılarını okuyordum. Okudurada başka kimler var? maları ceplerinden karşdamakta telif ğum kitapla bir ilişki kuramıyordum. Bir Tesekkür ederim. Bu benim hobim ödeyememekteler. Aynca bizde kitaplar gün Kaynak dergisini çıkaran arkadaşım diyebiürim. Onların eserlerini sevdiğim da az basılmakta. Bir arkadaşım anlatbenden bir yazı istedi. Ben de bir kitabı ve değerli bulduğum için derledim. Tabii mıştı. Azerbaycan'ın nüfusu ne kadar az tanıttım. Yayınlandı. Böylece devam etbir çok öykücümüz var. Onları değersiz biliyorsunuz. On beş bin basılan bir kitim. Bazılan kitap tanıtımlarında o yazakabul ediyorum anlamına gelmesin... Şu ı tabı iki hafta sonra aradığında bulamarı nasıl tanıdığını filan anlatıyorlar benim J C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 664