Katalog

la htssettırtlmıstır belkt de okura Bılge Karasu benım çok sevdığım bır ya /ardı U/un burmuş Bır Cıunun Aksamı'nı da çok sevenm ama bu kıtapta dana çok Necatıgıl'ın şurlerının o tutuk tavrının etkı sı altındaydım gıbı gelıyor bana îjımdı do nııp baktığını vakıt o kopıık cumlelerde yd larca çok severek okuduğum Necatıgıl şıır ltıının ses yansımaları varmış gıbı gelıvor Selım ın (adderen I lanım ın evındekar sılaştıg't dosya karsısmda duydugu ıırku de Nnatıgıl'tn 'Kttaplarda Olmek sıırını anımsattı bana Lvet,' Kıtaplarda Olmek' ' Çok muthış BO/ kamaştırıcı bır şıırdır Necatıgıl Cum hurıyet şiırınde en çok sevdığım sanatçı Onıın uzerıne başka bır şaır duşunemıyo rum labıîbaşka sevdığım şaırler de var bır yığın, ama ruh dunyanıa cn yakın olan şaır NecatıgıTdıı benım veya en çok hayranlık duyduğum Ruh dunyamın çok ustunde bıı adam tabıî Necatıgıl benım Yeryuzune gel mış en başka msanlardan bırısı olarak du şunuyorum onu Bır de onu çok yakından tanıdımben Kendısı ıleşıırıbu kadar denk duşen başka hıçbır kışı tanımadım Buyuk bır ınsandı Necatıgıl Çok ozledığım bır ın san benım Necatıgıl "Btr yabancının yabanıı bmnın adım soyler gıbı tekrarlıyonun Stlım Selım" Bu rada bence soylencn şey kadar soylenış bıçt mı de onemlı Kendımze ıtırafta bulunurken dahı ıkınıt tekılşahısı kullamyorsunuz, 'tek rarlıyorum" dtmıyorsunuz Yabancılasma nın ne dc nlı buyuk oldu&unu çıkanayabılı rız santyorum buradan tlk otıız kırk sayfayı hatta daha da faz lasını belkı yazdığımda Selım adını hıçkııl lanmamıştım Sonra bır yerde kııllandım Kullandığım anda da o duyguyu duydum Bırdenbıre aslında bır şeyı kırdığımı rark et tım Benım gençlık kıtaplanmda da ken dımden yola çıktığım kahramanlarvar Her Cıece Bodrum dakı ( em bendım bır an lamda, Dostlukların Son Gunu'ndc baştan sona kadar, anlatıcı Kemal doğrudan doğ ruya Selım'dı I akat şımdıye kadar alışıla gelmış yazarlık anlayışıyla ısmımı kullanma yı hıçbır zaman duşunmemışım tlk kez bu rada kendılığınden o cumle çıktı ve bu çok hoşuma gıttı benım Bır şeyı kırdığımı fârk ettım Bır yalanı, yazarlık yalanım, bır yazar Onun, dunku yazma çabasıyla bugun ku duruş yerının yuzleşmesı de ılgınçtır Yazar, bunu yaparken, ıçtenhklı bakışını hıçbır zaman yıtırmez Bırıktıre bırıktıre yazdıklarının her bı rının çağrısı, sesı, dokusu vardır Kopa maz da bundan Ama gelınen noktadakı ılgısızlık, bır başka Turkıye'nın goruntu su onu ıyıce kınlganlaştınr Bıtışı, tukenı şı yazar artık Seçtığı hayatı, sona eren duşlen, yalnızhğı lık oyununu kırdığımı fark ettım Neden başka adlara sığınmışım dıye duşundum Benım yettştığım yıllarda I urk edebıyatın da yaygın bır anlayış vardı 'Kendınızı ya 1 zarsanız buyuk yazar olamazsınız " Bunu soyleyenlerden bırı de çok da değerlı bır hocamız olan Rauf Mutluay dı Çok da onemlı bır ınsandı Rauf Bey fakat bu tar/ şımdı baktığım vakıt bana saçma ya da sığ gelebılecek duşuncelerı vardı Kafka yı bu yıık bıı yazar saymamak gıbı Onun Yahu dı propagandasının yarattığı bır ya/ar ol duğunu duşunurdu Ama Rauf Bey çok cer be/elı bır adamdı Duşunmemışım kı onun buyuk roman dıye orneğını verdığı Anna Karenına da Tolstoy, "Lev " dıye olınasa bı le " Levın' adıyla kendısını kullanmış peka la O zatnan tark ettım bunu Aslında her yazdığımız kışı kendımızızdır, başka bır şey değıldır Bır de gerçekten kendımuden yo la çıkıyorsak pekala ısım de kullanılabılırız Ama ılk başta bunu yaptığımda da çok urk tum Sankı tuhaf bır şey yapıyormuşum gı bı geldı Sonra yavaş yavaş alıştım Yıne de "Selım' kelımesını oyle çok rahat kullana madım Yabancdaşmaya gelırsek, tabıî soz konusu Onun otesınde hıçlık duygusu da var gıbı gelıyor bana kıtap boyunca Bır hıç olduğumuzun ya da hıç olmaya mahkum ol duğumuzun usul usul bılıncıne varmak da var Ben yazdıkça "Butun bu ınsanlar nıye geldıler'' Benım yaşamıma nıye gırdıler'' Onları nıye tanıdım1" gıbı sorular arttı Ya da başka bıryığm ınsan tanıyorsunuz da nı ye onlar si/ın hafı/anı?da 1/ bırakıvorlar da otekı ınsanlar bııakmıyorlar' Dışa vurul mamış dıle dokulmemış, hatta mesela o karşıdakı Madam Lster'le hıçbır /aman bır konuşma olmamış ama ona rağmen her gun karşılaştığınız bırçok ınsandan sıze daha ya kın, daha sızden ya da sız onlardansınız Oyle bır bağ vardı, ışte onu yansıtmaya uğ raştım Yansıtabıldımse yansıttım amacım oydu Asıl konuştuğunuz ınsanlar her da kıka goruştuğunuz, ışyerlerınde şurada bu rada, onlar mıdır bızı etkJeyen yoksa belkı de hıç goruşmedığımi7 bazen hıç tanıma dığımız yaradılışımıza yatlunlıklan, vakın lıklarını sonra sonra keşfettığımız kışıler mı daha yakındır bızc' Belkı onlarla hıç tanış madık Cahıde Perısı'nı yazdığım zaman da Cahıdc Sonku'yu ben omrumde hepı topu uç defa gormuştum Bırı sokakta, bırı mey hanede ıkısınde de sarhoş Bır de sahnede bır kere gorme şansım oldtı ama sankı o ya şamı ben vaşamışım kadar kendıme yakın hıssedebıfıyorum Bende duşmek, duşuş duygusu \ ar Istek olarak var da bu, yaşama bıçimı olarak herhalde asla yapamavacağım bır şey însanın varabıleceğı en yuksek nok tanın duşuş olduöu îşte Cahıde Hanım ıle Ayhan arasında hıçbır fark gormuyorum ben O ınsanlar benı fevkalade etkılıyorlar Madam I stc r ın olumu buyuk an vcrtyor Selım ı Madarmn daıresınc ta^ınan tmanla ra, 'Burada ktm yaşadı uzdrn onu; btlıyor mufunuz'' dtmek tsttyor Insanlann belırlı bır zaman dılımııçındt var olahılmekle \ımr landınlmı\ olmastndan, \onrasında belkı dt hatırlanmayacak oluşlarından duyulan bır acı, bıruzum, var sankı Boyle btr rahat <sızlı ğm olduğunu \oyleyebtlinz lanırtm Acı ve uzunç var Ne kadar ganp bır 1 şey Oyku olarak başladıöım şeyde Madam bsteı 1 kıtaba koymak aklıma bıle gelmıyor du, ama o sırada, o anlattığım hastalanma oldu ve ben bıtınnceye kadar da butun o tahmın ettığım şeylenn hepsı adım adım gerçekleştı Yanı Madam Lster'ın oluşuyle romanın yazılış surecı arasında paralel bır şey vardı O da benı çok uzen bır şey Ve so nunda kıtap bıttığı vakıt ev tamamen ona rılmış yenılenmıştı ve herhalde bırılen sa tın almıştı Kıtap bıttıkten bır sure sonra ta şındılar onlar oraya Kım olduklarım hakı katen bılmıyorum, fakat apartmanın adı ha kıkaten /umbul Apartmanı O ınsanlar ora da oturuvorlar, tam karşılarında oturan ın san da bır şey yazmış fakat hıç kımsenın bır bırınden habennın olmadığı, çok garıp ye nı bı r macc ra gıbı gelıyor bana bıı Bu da ya zılabılır gıbı gelıyor Boyle bır şey yazıyor sunu/ bır duşunceyı anlatmaya çalışıyorsu 1111/ o ınsanı tanımıyorsunu/ o ınsan olu yor, onun akrabalan \ar, onların da sızın bır şey yazdıgınızdan haberlerı yok Boylece boşluk ıçınde kaybolup gıden tuhaf bır şey var ışte Yarım bırakılmışlık yanm kalmış lık var Yanı o ıstedığım şey belkı bıraz ora da çılayor ortaya, yanm kalmışlık var ora da bır şey soyleyebılırım bu yaz ayrılığın ılk ya zı olacak denmesıne rağmen o aynlık bu ro manda hıç anlatılmadan geçıyor Neyın ay rılığı, o pek bellı değıl Bır ılcı satır arası dı şında pek bu aynlıktan so? edılmıyor Bu ay nlığı anlatma endısesı var lekrardan ona donup o ayrılığı, asıl ayrılığı anlatma ısteğım var Somut bır ayrüıktan /ıvade dağılmış bır ayrılık var Ama ona yol açan somut bıı av nlık da var Bu da bır ıkı yerde bırkaç cum leyle geçıyor muhakkak dıkkatını/ı çekmış tır Onunoykusıınuya7makıstıyorum Asıl ayrılığı anlatmak ıstıyorum / lalıl Vedad'a daır kısımlara gelmek ıstı yorum Farklı bır yılgınlık soz konusu 'Pe binızı bırakmayan htrcanına kıymışı yenıdc n yazmak ' Bır bakıma bıçbır şeyı dt^ış/ın meyeccğmtzı bıle hılt Ama yıne dt Ilalıl Vedad'ı yazarak ona her okurun gonlundı bır yer açmak ıstcdıg'ınm soyleyebılır mıyız' Muhakkak kı ( ahıdc gıbı Ayhan gıbı Halıl Vedad olayı da Ayhan'dançok belkı Cahıde'ye yakın Çunku Hald Vedad her şeye sahıp, Ayhan hıçbır şeye sahıp değıl Halıl Vedad Üşaklıgıf olsun Cahıde Sonku olsun, her şeye sahıp oldukları halde dun yayı reddedebılmek gucune sahıpler Ben burada çok buyuleyıcı bır şey goruyorum Çunku alışılagelmış anlayışa gore ıntıhar hem dınlerın nem cîe daha materyalıst tel sefelenn yasakladığı bır şeydır ve ıntıharın edılgınlık olduğu duşunulur Ama ıntıharı bambaşka da cfuşunmek mumkundur Bu nu benım okuduğum ya/arlar arasında Vır gınıa Woolf çok ustaca yazmıştır Mrs Dal Ioway'de "Intıhar bır eylemdır O genç, kendını oldurmekle bır evlem yapmıştı " Çunku ıntıhar eden ınsan çoğu kez daha guzel bır dunyanın olabıleceğını kafasında en fazla kurgulamış ınsandır, ama o dunya nın bugunkuyle ortuşemeyeceğını ve bu gunku dunyanın ınsanlannın o tasarlanmış guzel dunyayı daıma yok edeceklerını en fazla bılıp onlara hakaret olsun dıye de ken dını oldurmuş olabılır Bır de o açıdan du şunduğunuz vakıt onemlı, ınsanoğlunda ız bırakmış yazarların, mesela bır Pavese'nın, dığer bırçok yazarın, ressamların, hepsının ıntıharının altında bana sorarsanız dunya ya karşı soylenmış buyuk bır mesa) var O açıdan ben ıntıhar ctmış kışının veya ( ahı de Sonku gıbı çok buyuk servetlerı hıç onemsemeyerek harcayıp yok eden, duşuş lerını hazırlayan ınsanlann çok onemlı bır bıldırı getırdıklerıne manıyorum İnsanlann boyle hayatlan pek bılmeme sınden doian uzuntu hıssedılıyor kıtabın kı mı bolumîennde Yanı bugun bılmeyecekler tabıî, ama Anton Çehov da oyunlannda dıyor kı, "Ikı yuz yıl, uç yuz yı], belkı bın yıl sonra bu ge çecek " Bu umudu taşımak gerekır Intıhar etsenız de etmesenız de o umudu her ?aman taşımak gerekır Intıhar ederken bıle taşı mak gerekır Bugun, evet, ınsanlann buyuk çoğunluğu bunların çok dışında bunlar dan habersız Bunun temel sebeplerınden bır tanesı ekonomık şartlann o ınsanlara M ten gundehk ckmek kavgasının otesınde bı r şey duşunmeımkânı tanımaması Bunun da çok buyuk etkısı var Ama ben Çehov'un oyunlarındakı umuda ınanıyorum Butun o kırıklığın ıçınde, bu çekılen acıların baş kalannın sevınçlerı ve mutlulukları ıçın bır temel oluşturduğunu duşunuyorum ve bu hoşuma gıdıyor Kıtabtnızda bırçok bolumde 'okur" sor gulantyor Otuz kırk yıl oncesınden bugune okur kıtlestnde ne gıbı dcgntmler gozlemlı yorsunuz^ Degiiim daha çok okurların beğe nısındemt, yazar profılındt mu Yoksa ıkısı nın bırbırlertnı etktleyerek <,okfazla değt} mesı mı soz konusu olan s Çok değıştı tabıî Lskıden, kırk vıl on cesının okurları bır kıtabevtne gıttıkfen va kıt medyatık durtuklemelerle kıtap almaz lardı Kendılerı kıtap seçerlerdı Kendılerı nın seçtıklerı yazarlar ve eserler vardı, on lan alırlardı Mesela Varlık Yayınevı'nın ya da Yedıtepe Yayınlan'nın, Ataç Kıtabe vı'nın, bu daha manıfaktur dıyebıleceğımı? yayın yapan, kuçıık ama çok değerlı eserler uretmış olan yayınevlerının arka kapak ya zılanna baktığınu vakıt hıçbır şekılde oku ru satın almaya kışkırtıcı tecımsel oğelerle karşılaşmazsınız 0 kıtabın neyı dıle getır mek ıstedığı hakıkaten o kıtabı okumuş kı 1 SAYFA 5 Dünyayı reddedebihnek Ihfkbiryenflgl Okudukları kılapları Ldindurı cama bır btrlertnegosleren Madam Lst( r ık St lım ara undagızltbırdılvar 7amanlannı televtzyon karşısında geı^ırcn ınsanlar araunda da gızlı bır dıl var vc sunlara doğru goruyoruz kı, ulum bıle televızyonculara haber eddecek bır $ey oluyor ılk hakışta Sankı bınlerı sureklı arttyor, dılerlerı azalıyor Seltm'tn, butun za mamnı televtzyon karşmnda geçıren ınsan ların bır çırpıda tuketcbıleceğ't turden bır ro man yazmaya karar vermesı ve boyle bır romanı yazışı sırasında sanrılar geçırmesı tra ;ık bır yenılgı belkı de Yenılgıyı sımgelıyor tabu, ama aslında bı r anlamda da yenık duşmemek ıçın yok ol mayı tercıh etme gavrctı de var I langısı ola cak bılemıyoruz tabıı Kutuphancyc gırdığı vakıt o tutku, o ıstek doruk noktasında fa kat o, emekle ya/ılmış, geçmış zaman ro manlanna baktığı vakıt bırcfen bır tuhaf pış manlık da duyuyor Ama o pışmanlık, ya?a rı koruyacak mı, onu tam bılcmıyoruz Bı lemeden bıtıyor kitap Çıkış yolu olarak çok umıtsız bır kıtap bu tabıî Çunku ya ıntınar edecek ya da o yolda gıdecek tkısının ara sında uçuncu bır yol gostermeden bıten, çok umutsuz bır tarafı olan bır kıtap Kıtaba sınmtş bır son roman havası var ayrıca Evet, var tabıî, haklısınız Bunun sebebt yılgınlık mı^ Yok O gıınlerdekı, bır yıla yakın bır za man ıçınde nulunduğum ruh durumuydu Hatta bır yerınde "hepınıze, veda yerıne" dıye bır cumlenın olması lazım Bır ara kı tabın adını "Hepıni7e, Veda Yerıne" koy mayı duşunmuştum Sonra kıme soyledım se, " Ya nıye boyle duşunuyorsun ? Bu geçer Ne kadar karamsar olursan ol, senın omur boyu yakınında olan bır şey yazarlık" dedı ler, kandırdılar Hâlâ o ısmı duşunuyorum "Hepınıze, Veda Yenne" Bana çok noş ge lıyor o ısım Yazmayı bırakmam herhalde Sanmıyorum Ama oyle bır duyguyla yaz dım bırakın yazmayı, yasamayı bırakıp bı rakmamak arasında tereddut ettığım bır su reç ıçersınde yazılmış bır kıtap Belkı ondan da bıra7 oyle gehyor Daha doğrusu, şoyle var edebılmenın hesaplaşmasına yonel mıştır Onundekı ışıltılı yazı yolunun ye nı ıbresını merak eden okurlara da bır muştu gıbı gelecektır Bu Yaz Aynlığın Ilk Yazı Olacak • Bu Yaz Ayrılığın Ük Yazı Olacak/ Selım îlert/ Dngan Kıtap/ 1H5 s Tiırk Romanından Altın Sayfalar/Achm tlerı/ Doğan Kıtap/ 797 s. Sehm tlerı, bır hesaplaşmanın da anlatısını yazıyor Yazarın ya zarla, yazarın yazdığı roman la/vazdıklarıyla, yazarın dun le/bugunle/çevreyle hesaplaşma sı Iç sesını dınler Dune uzanıp bugune bakarken de ondan kop maz Bır yerde de, yazmak ıçın yaşamak cıuygusunun baskın olu şunu sezdmr Gıttığı her kıyı, donduğu her durum bunu derın den hıssettınr ona Aynlıkların, yalnızlıkların bes ledığı bıryazı dunyasının ıçlı, bu ruk, ezgın yanlarına bakmak, ha yatın kırılma noktalarının acıdan fılız veren yanlarını gorebılmek ıçın sızı de bır ıç yokuluğuna ça ğırıyor tlen'nın bu anlatısı Hıçlık duygusundan arınmak, acıların bendınden geçıp 'butun bır hayat'ı kuşatabılecek sevınç lere kavuşmak ıçın yuzumuzu ya zının/anlatının anlamına dondurebıleceğımız bır 'romans' sunu yor îlen, bızlere llerı, bu anlatısıyla, yazısını/yazın evrenını yenı bır donemeçte CUMHURİYET KİTAP SAYI 623