Katalog

AT CAPAN Mihail Yuryeviç Lermontov/ Şiirler/ Çeviren: Azer Yaran Çıçeklerle taçlanmış genç kadmlar arasında ^en bir söyleşi geçiyordu bana daır. Ama, şen söyleşiden ayn durmuş, DüsünceL oturuyordu orada biri, Bu kederli düşe onun genç nıhu Neden dalmıştı, Tann bilır. Dağıstan koyağını göruyordu duşunde; Tanıdık bir ceset koyakta yatan, Buğulanan yarası kararıyordu göğsunde, Ve soğuyan kanayışıyla akıyordu Kan. PEYGAMBER Ebedı yargıç bana peygamber Bilışını verdığinden ben, tnsanların okuyorum gözlerınde Ofkenın ve kusurun çizgilerını. Başladım açıklamaya aşkın Ve nakıkatın katıksız oğretısini: O zaman bütün yakınlarım Kudurmuşça taşladılar beni. Saçlarıma kül attım yoldum, Kentlerden kaçtım yoksul uzaklara, Ve iste bir çolae yaşıyorum, Kuşlar gibi, Tann bağışıyla; Ezeli tutsuya uymuşlar, Yeryüzü yaratıkları Dağlılar bana; Ve dınlıyor sesımı yıldızlar, Neşeli kırpışan ışıklarıyla. Giırültülü kentin içinden Bazı ivedice geçtiğım zaman, Yaşlılar özseverce bir gülümsemeyle Şöyle diyorlar çocuklarına: "îşte, size bir ibret, bakın ona! Gururluydu, bizlerle geçinmedi: Budala, dudaklarında Tanrının konuştuğuna lnandırmaya kalkıştı! Bakın, çocuklar, ona! Nasıl gülümsemesiz, nasıl ank ve solgun! Bakın, nasıl çıplak, nasıl perişan, Nasıl aşağı görüyor herkes onu!" 'Ve olum geldi: goruşme vakti çattı sin ötesinde...' Mıhaıl Yuryeviç Lermontov (18141841), Rus devrimciromantik şiinnin en buyuk temsılcılerinden bındır. 1814'te Moskova'da soylu bir subay aılesınde doğdıı. Moskova Ünıversıtesı'nde ve Petersburg'daki büvari okultında oğrenım gördu Henüz tanınmamı^ genç bir bairken, 1837 yılında Puşkin'in duelloda oldurulmesı uzerıne yazdıgı "Şaırin Olumu" şiıri Çarlık Rıısyasrnın başkentı Peterburg'da genış yankı yaprnış, s,ıır elyazması kopya lar halınde okunmuştur. Şair bu siiri neueniyle Kafkasya ordusuna suruîdu. Kendısı de dort yıl sonra, Puşkın'ın oldurulmesıne benzer bir dııello komplosunda öldürülecektir. Çocukluğunda yaptıgı Kafkasya volculuklarının ve buradaki surgun yaşantısının ızlenımleri Lermontov'un yapıtlannın konularını ve tarzını etkıledı. Lırık şıırlerinin yanı sıra, "Mtsıri" ve "lblis" şiiroyküleriyle "Maskeli Balo" oyunu en önemli epik yapıtlarıdır. Şairin yaratıcılığı Rusya'da Dekabnst hareketın yenılgısı sonrası dönemde gelişti. Rus devrımcı demokratları Lermontov'un şiirlerındeki başkaldın tavnna büyük değer veriyorlardı. "Zamanımızın Kahramanı" romanı gerçekçi içeriğiyle Rus edebiyatının sonraki gelişmesinı etkıleyen yapıtlardan bırıdir. Gerçeklik karşısında duş kırıklığı, özgur ve başkaldıran kişilik idealine duyulan özlem, Lermontov'un yapıtlarındakı romantızmı besler. Lırık şiirlerinde toplumsal, düşünsel ve salt kişisel motifler kaynaşır. Lermontov, Rus şiirine yiğitçe tınısı, duşünceyi yansıtmadakı enerjisı, belirgin ve özgün ezgıselliğiyle yeni bir dize tonlaması getırmiştir. ŞUKRAN I ler şey ıçin, her şey için şükran sana: Gizli işkenceleri içın tutkulann, Gözyaşının yangısı, öpüşlerın ağusu için, Duşmanın öcu ve iftirası ıçin dostlann; Kullenen ateşi içın ruhun, harcanan çöllerde, Her şey için, yaşamda aldandığım... Bir şey yap kı, ben bundan böyle Az bir zaman daha sana şükran sunayım. Kayalığın yukselen setleriyle çevrili Yatıyordum yapyalmz kovağın kumunda; Ve guneş yakıyordu kayaların sarı tepelerını Ve beni uyuyordum ama ölüm uykusunda. Ve düşümde görüyordum ışıldayan alazlarla Bir akşam şoleninı yurdumda duzenlenmış. " ' • ' . ' • • . • t* *• i ' . i • ' . • • K» .'•.•'"•.•'.•••• ' ' '. ' SÛ • "• • • ' • • • • Sie Liebten sich beide, doch keiner Wollt'es dem andern gestehn. Heinef*) : • Ne kadar ıızun ne ınce sevdiler birbirlerıni, Bir özlemle derin ve bir tutkuyla çılgınca asi! Ama, iki düşman gıbi, ıtırafa ve buluşmaya kararlan yoktu, Kısa konuşmalar daima boş ve soğuktu. Koptular sııskun ve mağrur acı içinde, Ve sevdikleri yüzü duşlerinde bazı algıladılar. Ve ölüm geldi: görüşme vakti çattı sin ötesinde... Ama yeni dünyada birbirlerini tanımadılar. " '" • • . \ \ • • ,>r%.. •• a ' : ^^b :•••:•' :;••:. >'"• • • > t • • . • • ; • s : ": « K • • 7 **". 'Vj S ,• * •y •. :'•"'•. ••. • •• '.»'•' • ':. h^' : •» '••'. ' • '••»' • •'• ..•0". ."" . > * • ^v'':•'"'. ' ^" • V. » • • •/"'•'.'••• J . • • . ' Elveda, kirli Rusya, Kölelerin diyarı, efendilerin diyarı, Siz, mavi ünifbrmalılar, Ve sen, halk, candan onlara bağlı. Belki, ardında Kafkas duvarının Gizlenırim senın paşalanndan, Herşeyi gören gözlerinden onların, Onlann ner şeyi duyan kulaklanndan. /' • ' * * • * * Pt~" •' **• *t i./ •" • ^ ' \ 'f • . . • '. •' • ; ' . •.. • ' . • < * • •^"'•'•^BBiıı^i • • • (*) Birbirlerini seviyorlardı, ama hiçbiri bunu ötekıne itiraf etmek istemiyordu. (Heine) DUŞ Dağıstan'ın bir koyağında gün sıcağında Bağnmda bir kurşunla yatıyordum; Derin henüz buğulanıyordu yaram, Kanım damla damla benım akıyordu. SAYFA 18 ^ " r : : <<*'%> "*. ,.* r~t/\* Mlhall Yuryeviç Lermontov p ' •' • • • • : " •" . /•'"•Xfr*r~ : . 1 v <s • " '"î'fl?ys*''" ! " •::.•• • • * &i&vt»\M H. v • • y.'V" . .. . &JMZ.' • : \ V CUMHURİYET KİTAP SAYI 5 6 9