Katalog

0 0 Cumhuriyet • Halil Gökhan'la Feridun Andaç, Andaç'ın 'öykücünün Kitabı' çalışması üzerine konuştular 3 sayfada • Güttekin Emre, Ferit Edgü'nün şiirleri üzerine yazdı 7 sayfada • Arslan Kaynardağ, Türkiye'de felsefenintanınması üzerine yazdı 9. sayfada • Cüneyt Akalın, Tatyana Moran'ın anılannıdeğertendirdi u. sayfada Tarık A '68 Hareketi'rin önemli adlarından Tarık Ali 196()'lardan beri radikal politikanın içinde. Britanya'daki savaş karşıtı hareketin önde gelen kişilerinden olan ve Black Dwarf ile Red Mole gibi radikal dergilerde editörlük yapan Tarık Ali bu yıl 1968'in siyasal çalkantılarını anlattığı iki roman ile Yeni îşçi Partisi hükümetine saldıran bir oyun yazdı. Tarık Ali ayrıca belgesel film yapımcısı ve New Left Review dergisinin editörlerinden biri. Tarık Ali ile oyunu ve romanları üzerine yapılmış bir söyleşi sunuyoruz aşağıda. Tarık Ali'nin diğer romanları olan The Book of Saladin (Salaheddin'in Kitabı), Shadows of the Pomegranate Tree (Nar Ağacının Gölgesinde) ve Redemption (Kefaret) ile The Stone Woman (Taş Kadın) da Everest Yayınları tarafından yayımlanacak. JASON CONS Yeni uyununuzu anlalır mısıntz? Benim yaptığım şeylerden birisi oyun yazmak. Bu alanda, bir tür '60'lann ve '70'lerin oyun yazan olan Howard Brenton'la uzun süreden beri birlikte çalışıyoruz. llk işbirliğimiz, Rüşdi olayı hakkında bir oyun olan Iranian Nights'ta (Iran Geceleri) olmuştu. Oyunu yazma işi yaklaşık iki hafta içinde bitmiş ve daha sonra Londra'daki Royal Court Theatre'da sahneye konulmuştu. Britanya'yı pençesine almıs olan bir kültürel krize anlık bir tepki göstermek anlamını da taşıyan bu oyun, normalde tiyatroya gitme eğiliminde olmayan insanları da çekmişti. Her gece oyun bittikten sonra kaldırımlarda bir sürü tartışma olduğunu duyuyorduk ve bu durum bize büyük cesaret vermişti. Sonra Arthur Miller seyretmeye geldi ve bize tiyatronun böyle yapılması gerektiğini söylediği bir mesaj gönderdi. Birlikte yazdığımız bir sonraki oyun, 1990'da Royal Shakespeare Company'nin sahnelediği, Gorbaçov ile komünizmin çöküşünü işleyen bir epik olan Moscovv Gold (Moskova Aftını) oldu. Yedi yıl sonra, birçok açıdan Thatcherizmin devamı olarak gördüğümüz Yeni Işçi Partisi hükümetinin icraatıyla ilgili olarak neler yapabüeceğimizi konuşmak üzere bir araya geldik. Farklı bir şeyfer yapılmasını isteyen çok büyük bir çoğunluğun desteğiyle iktidara gelmelerine rağmen Thatcherizmden kesin bir kopuşu gerçekleştirebflecek tıynette insanlar değillerdi. Bunun üzerine, yine birlikte Ugly Rumors (Çirkin Söylentiler) adında başka bir oyun kaleme aldık. Oyunun an a karakterleri şunlar oldu: Tony Boy, başbakan; Gordan McDuff, maliye bakanı; John Smith'in nayaleCUMHURİYET K İ T A P S / m 5 4 6 Sokaklardakileri yazan adam KITAP o ti, Işçi Partisi'nin ölmüş olan eski lideri; Margaret TTıatcher ile Kraliçe. Oyun eleştirmenlerın agır hücumlanna uğradı. İnsanlar Blair hükümetine saldınlmasından hoşlanmıyor va da bunu istemiyorlar. Oyunumuza yöneltilen eleştirilerin düzeyi büyük ölçüde politikti. Oyunun bir bölümünae Tony Blair, Kraliçe'yle konuşurken, Kraliçe ona Gramsci'nin hegemonya görüsünden söz açıyor. Oysa aktörlerin bazılan Gramsci'nin kim olduğunu bile bilmiyordu. Birtakım değerlendirmeler yapıldıktan sonra Howard onlara şunıarı söyledi: "îşte DU! Işte hegemonya bu!" Thatcner/Blair hegemonyasının Britanya'da ne kadar yaygın olduğunu gösteren çok ıyi bir örnekti. Biz oyunu böyle yazdık ve tiyatro her gece doluyor. Eleştirmenler beğenmedi ama, seyirciler beğeniyor. Tabii eleştirmenleri nasıl değerlendirmemiz gerektiğini ben de bilmiyorum, çünkü insanlar genelde bu hükümete saldırmak için zamanın henüz erken olduğunu söylüyorlar. Bu yıl görünuste btrbmnden farklı alanlarda bir sürü eser ortaya koydunuz Roman, styaset, tiyatro, bunlartn hetosım bir arada nasıl kntarahıltMorsunuı? '80'lerin sonlarından beri gerek televizyonda, gerek edebiyatta, gerek sahne oyunlarında gerekse senaryo yazarak yürüttüğüm çalışmalarımın büyük bölümündeki amacım özgür düşünceyi, eleştirel düşünme biçimini ve muhalif olmayı cesaretlendirmek, ayrıca çok farklı düzeylerde statükoya meydan okumâk. Bundan büyük bir keyif alıyorum ve şu andaki kültürel atmosfer buna sempatiyle yaklaşmasa bile çizgimi değiştirmeyi hiçbir şekilde düşünmüyorum. Hem Shadows of the Pomegranate Tree hem de The Book of Saladin Almanya'da çok daha iyi satıyor ve çok daha fazla beğeniyle okunuyor. Sanınm ülkeler arasın da kitap okuyan kesimle ilgili bir farkklık bu. Ingilizce konuşulan dünyada sürekli bir mücadele var. Reagan ile Thatcher kültürün üzerinden öyle bir silindir geçirdiler ki, bence yapılması gereken şey insanları o silindirin altından kaldırmak ve bir direniş çabası etrafında örgütlenmelerini sağlamaya çalışmak. Bunun kolay bir iş olmadığı da ortada. Yukanda adınt verdığtnız ıkı romammz, Hınstiyan ve lslam kültürlert arasındaki çatısmalarda odaklanan bir dörtlünün uarcalart. Bu tirmenın cercevesi hakktnda hılDevamı 4. sayfada.