Katalog

KİTAP ÖDOLLO B ULM* C A İKERMUMCUOftU Türk edebiyatının yitirdiği dost (")nce aşağıda' tanınıları verilen sözcükleri bulmaya (,alı$ın vc her bır harfi bir yatay çizgı üzerine gelecek biçimde yazın. Sonra çizgiJerin altlanndaki sayılara göre bu harflen bulma cadaki aynı sayılı karelere aktarın (Kara kareler iki söîcük arasım gostcnr. Bir satırın sonunda kara kare yoksa, bu, ADI, SOYADI:. sözcüğün altta ADRESI: ki satınn buşına sarktığını gösferir) Bulmaca tamarnlamnca, sorulan tanımların karşilığı olan sözcüklerin ilk harflen vukarıdan aşağıya doğru bulmacada yer alan şaırın yayımlanacak denemc kitabının adını oluşturacak; bulmaca karclerindeyse, "Kırgınlıklar Galası" adiı şiir kitabından bir alıntı ve şairin adı ortaya çıkacaktır. Tanımlar ve sözcükleriniz: A. Rodyumun sitngesi. 18 32 B. "Ya2 bahar ayında bir ... verdiler/ Yandım gictim aia karlı dag iken." (Karacaoğlan) 36 3 C. Puşkin'in, t830'lu yılların burjuvazi yaşanıuu betimlcdigi ünlü öyküsü. 63 14 21 51 16 23 54 17 Radi Fiş Radi Fiş'in ölümüyle, Türkiye ile Rusya arasındaki önemli kültür ve dostluk köprülerinden biri yıkıldı. Son isteği, küllerinin Türkiye'ye serpilmesi oldu Radi Fiş'in. AYDIN HATİPOĞLU urkiye Yazarlar Sendikası Yönetım Kurulu'nda, dünyanın çeşitli ülkelerinde gönüllü olarak Türk edebiyatının tanıtımına katkı sağlayan vazar ve çevirmenlere teşekkür amacıyla bır organizasyon tasarlıyorduk. Bunların arasında Rusya'dan Radi Fiş, Verona Feonova, Tevfik Melikov da vardı. Ne yazık kı, Türk edebiyatı bu dostlarınuan birini, ünlü Rus Türkolofiu, yazar, çevirmen, gazeteci, kaptan, balılcçı Radi Fiş'i yitirdi. Gençliğinde Nâzım Hikmet'in özel sekreterliğini yapan Radi Fiş, onun yakınında bulunarak dostluğunu kazanmış, Türkçeyi ve Türkiye'yi sevmeyi ondan öğrenmişti. Bu dönemin birikimlerini "Nâzım'ın Çilesi" adlı kitabında aktararak, Nâzım Hikmet'in yaşam serüveninin bilinmeyen yanlarına ışık tutmuştu. Radi Fiş'Ie 1971 yıhnda Moskova'aa tanışmıştım. ü günden bu yana sürdü dostluğumuz. Sovyet Yazarlar Birliği'nin görkemli lokalinde balık yemiş, votka içmiştik. Bu arada beni, kimi ozanlarla da tanıştırdı. Az ötemizde Yevtuşenko oturuyordu. Önce "Tanışmak ister misin?" diye sordu. Sonra, "Snop bir adamdır. Sizin Edip gibi bakarsın canını sıkar, boş ver" demişti. 1974 yıhnda yavımladığı "Genç Türk Şiiri" adlı antololojisi 1960 kuşağı şairlerini kapsıyordu. Istanbul'ahergelişinde "Benim genç şairlerim nerde, onlar hiç yaşlanmayacak" derdi. Bana imzaladığı kitaba "Sen bu kitapla daımi genç kalacaksm" dıye yazmış. 1977 yıhnda Moskova'da yayınılanan kitabında Türkiye izlenimlerıni anlattı. Kitapta Pir Sultan Abdal'dan Melih Cevdet'e, Atatürk'ten Nâzım Hikmet'e, Balaban'dan Nuri lyem'e kadar tam 158 kişinin adı geçiyordu. 1984'te çıkan "Bir Gün Mutlaka" başhklı antolojisinde ise Nâzım Hikmet, Rıfat Ilgaz, Urhan Veh', Melih Cevdet Anday, Oktay Rifat, Cahit Sıtkı Tarancı, Fahri Erdinç, Necati Cumalı, Orhon Murat Arıburnu, Ceyhun Atuf Kansu, Metin Eloğlu, Suat Taşer, Hasan Izzettin Dinamo, Mehmed Kemal, Cahit Külebi, Ataol Behramoğlu, Afşar Timuçin, Tekin Sönmez, Özkan Mert, Ali Püsküllüo|lu, I lalim Uğurlu, Ayhan Can, Aydın Hatipoğlu, Kemal Özer, Fethi Savaşçı, Ali Yüce, Ferhat Sılacı'nın şiirleri yer alıyor. Radi Fiş, salt Türkçeden Rusçaya yaptıfiı çevirilerle kalmamış, Türkiye kültürü çerçevesindeki konuları işlediği yapıtlara da imza at T 19 62 10 4 25 J. Sevınç, beftenme, hayranbk ve rahatlama gibi çejitli duygular belirten ünlem. 30 34 K. Kökten, köktenci. 24 26 8 69 15 53 55 L. "Olmujum derd ü fırakınla zaif jol hadde kim/ Kim getirmezler hayalc ... nakkaşlar." (Nesimi). 42 27 57 5 41 7 43 M. Orta Hint Okyanusu sırtıyla Avustralya ıta kenan arasındaki, 5761 m'ye kadar olan deritı çöküntü. 1 40 47 75 71 72 2 77 D. "Yaşardı belkı onun gölgesinde ...ın" (Tevfik Fikret). 58 35 52 67 48 E. Cümle bilgisi, sentaks. 13 20 29 61 64 F. ".. eder sımahımı bin nevhai gurab." (Tevfik Fikret). 74 38 50 12 9 78 G. "Reddı ..." (Birirıci Dünya Savaşı mütarekesinde ülkenin bölünmesini istemeyenlerin kurdukları bir derneğin adı). 6 76 31 49 28 H. "babanıızdır kuşu vardır sormadan girer/ ve uygulamalı uygarlıktan/ kalmış çeriler yenidır/ o çeriler eskise de vatman/ ve yeniler çerir de/ sökülür dizlerimin raylan* (îzzet Yasar). 68 65 60 11 66 39 33 37 45 70 mıştı. Ömeğin "Mevlana" ile ilgili vaptığı inceleme bunlardan biridir. Bu kitabı Konya'ya Mevlana Müzesi'ne ulaştırmam için bana vermişti, ben de Feyzi Halıcı'ya ulaştırmıştım. 1986'da Simavna Kadısı Oğlu Şeyh Bedreddin'i konu alan "Ben de Halimce Bedreddinem" adlı yapıtı, 1988'de Mazlum Beyhan tarafından dilimize kazandırıldı. Radi Fiş'in kendi ağzından yazılan özgeçmişi şöyle: 1924'te Leningrad'da doğdum. Babam da yazardı. 1935'te ailemle birlikte Moskova'ya gittik. 1941'de okulu bitirdim. Aynı gün Ikinci Dünya Savaşı başladı. Gönüllü olarak orduya yazıluım. Finlandiya Cephesi'nde çarpışırken yaralandım. Altı ay kadar hastanede yattım. Oıadan çıktıktan sonra, Şarkıyat Enstitüsü'niin Çince bölümüne girmek istedim. Yer yokmuş, Türkçe şubesıne girdim. Isabet olmuş. 1944'ten beri Türk edebiyatı ile uğraştım. Nâzım 1 Iikmet'lc dost oldıım. Sabahattin Ali, Melih Cevdet Anday, Orhan Veli'nin şiirlerini çevirdim. Ikinci mesleğım denizcilik. Gemiyle Küba'ya kadar gittim. Yük gemilerinde ikinci kaptan olarak çalıştım." Sık sık Dİr fırsat yaratıpTürkiye'ye gelirdi. Sovyetler Birliği'nin yurtdışı gezilerini kısıtladığı bir dönemde, bir ticaret gemisine üçüncü kaptan olmuş, yine Türkiye'ye gelmeyi becermiş, bana gümrük polislerinin yardımıyla telefon etmişti. Bir kitabını imzalarken şöyle yazmıştı: "Sevgili Aydın. Bir gün mutlaka seninle yine iyice sarhoş oluruz." Türk edebiyatıyla her zaman iç içeydi. Saç adlı romanım için, elbet dostluğumuzun da etkisiyle, Moskova'da yayımladığı eleştiri hâlâ o derginin web sayfasında yer alıyor ve benim için özel bir anlam taşıyor. Belleğimde yüzlerce anı, albümümde onlarca fotoğraf bırakıp gitti sevgili dostum. Radi Fiş'in ölümüyle, Türkiye ile Rusya arasındaki önemli kültür ve dostluk köprülerinden biri yıkıldı. Son isteği, küllerinin Türkiye'ye serpilmesi oldu Radi Fiş'in. Onu çok rizleyeceğlm. • 580. sayıran çöziimü A. Ak Pak, B. Yaşar Miraç, C. Tıbbi, D. Erdal Öz, E. Narnık, F. Mimik, G. Ulyssei,, H. Turk üıh Sozlüğü, I Lağım.J. Uygarltğı. Şiir: "Biraz ölum gıbıydi yaşamak eğilip öptüğüm çığlıklı karanliklar sesim yoktu, susardım" 560. saytdan kltap kazananton Utanbul'dan: Emine Çakıroğlu, Ayşegıil Gemicioğlu, Pınar Oler, Bilal Yeşilöz, Ankara'darf Cahit Yerci, Ulaş Erol, Medine Halaş, AyNel Uysal, îzmır'den. Kenan Duman, Sema Aytürk, Edinte'den Gülhan Erdinçler, Bençet Şen, Muğla'tlan Gürscn Ozen, Ismet Toksöz, Eskişehir'den Baran Alişır Yeter, Şener'Altaygil, Bursa'dan Sema Sagır, Balıkesir'den: Levent Dönmez, Ktrklarelt'den. Mehtap Şeker, Antakya'dan Giil Ünlüçay, Nazılli'den F. Başak Ştmşek, Çanakkale'den: Fev/.iye Şenol, Btleak'ten: Devrim Bal, Antalya'dan Haydar Fersoy, Sıvas'tan Eniı> Bostancı, îzmit'ten. Haşmet Günaydın. I. "Kı^ Ikindisinin Evinde", "Konuştuğumıi7 Gibi Uzaklura", "Sen Olsaydın Yapmazdın" ve "Aşkı Bulrrmnın ve Korumanın Yollan" adlı yapıtlan da yaratan yazar. 44 46 73 22 56 59 CUMHURİYET KİTAP SAYI Radi Fiş SAYFA 23 562