Katalog

2 0 A 6 U S T 0 8 1 9 9 8 ü Mehmet Faraç'ın "Töre Kıskacında Kadın" ını Sevim Ertemür değerlendirdi ... 9 tayfaJn LJ 19. yüzyıl Italyan şairi Giacomo Leopardi'nin şiirteri üzerine bir konuşma < sayjada V ü MümtazSağlam, Ressam Fahri Sümer'in resim albümünü değerlendirdi 12 \ayfada ü Betül Çotuksöken, bu yıl ABD'de gerçekleştirilen Fglsefe Oğretimi Seminen'ni izledi ve değerlendirdi 16 say/aJa Cumhuriyel I Z E K Nadir Nadi, yarım yüzyılı aşan bir süre Cumhuriyet gazetesinin başyazarlığını yaptı. Kitaplar yazdı. Nadir Nadi'nin çeşitli kimlikleri var. Gazeteci Nadir Nadi, kültür adamı Nadir Nadi, Batı müziğine düşkün, keman çalan müzisyen Nadir Nadi, düşün vc kültür adamı Nadir Nadi. Nadir Nadi, gelccek kuşakJar tarafından tüm bu yönlcriylc kuşkusuz incclcnccck vc üzerindc birçok yazı yazılacaktır. Düşün adamı Nadir Nadi'nin en belirgin ezelliği Atatürk ve dcvrimlerine olan tartışmasız inancıdır. ALEV COŞKUN adir Nadi'nin düşün dünyasını besleyen köklcr "Kuvayı Milliye Ruhu", Batı aydınlanma fclscfesini özümsemesi, Atatürk devrimlerini, Türk aydınlanmasının tarrışılmaz bir halkasr olarak görmesidır. Nadir Nadi'yi bu kültür zenginliğine eriştiren kökler nelcrdir? Nasıl olııyor da, Nadir Nadi, Kuvayı Milliyc Ruhu'nu vasamı boyunea, hiçbir ödün vermeden ru hunda ve karasında taşıyabiliyori* Antiempcryalizmi, laik Cumhuriyet ilkclcrini kendisine bir yaşam nedefi ola rak scçip yarım yüzyıl hicbır ödün vermeden başyazarlığını, erdemli bir bi(,iıııde sürdürebiliyor? Nadir Nadi'yi bu kültür vc ilkc duyarlılığına eriştiren kökler üzerine, onun yaşamından da kesitler vererek kısaca dıırmamız gerckır: Nadir Nadi, 23 Haziran 1908'de Mugla Fethiye ilçesinin Kaya köyünde doğdu. "Zıılmc ve diktatörlüğe" karşı dcrnek kurduöu için suçlanarak Midilli kalesinde hapis yatan, Sclanik'te tttıhat ve Terakki'nin Rumeli gazetesinin başyazarlığını yapan, Istanbul'daki Yenigün gazetesinin matbaabinı işgalci tngiliz askcrlerinin elin dcn kaçırarak Anadolu'ya geçen, tüm olumsuz koşııllara karsın Yenigün gazetesini Ankara'da yayımlayan ih tilalci bir babanın, Yunus Nadi'nin oğhı idi, Nadir Nadi. Nadir Nadi'nin kökleri Kuvayı Milliye ruhuna dayanır. Çünkü Nadir Nadi tlaha 10 yaşlarındayken Kuvayı Milliye'nin içine girmişti. lşte öyküsü: Mütarekc lstanbulunda Yenigün gazetesini yayımlayan Yunus Nadi'yi lstanbul'da arıyorlardı. Babasının bu dıırumunıı Nadir Nadi söyle anlatır. "Bir gün evimizi polisfer bastı. Her yanı didik ediyor lardı. Nadir Nadi iiü Diişün Adamı N ... () sırada babam sandık odasındaydı. Büyücck bir sandığın ıçınc girmişti. Polisler sandık odasına da geldiler. Annenı babanun saklandığı sandığın üzerine oturmuştu. ... C) zamanlar anncm, olsa olsa 2830 yaşlarındaydı. Bcn de 10 yaşınclaydım." (Cumhuriyet, 15 Ocak 1975) lstanbul da yaşadıkları evlerinin önünde yabaneı askerler sürekli nöbet bekliyordu. Tüm aile tenlikeli günlergeçiriyordu. Nadir Nadi o sırada Nişantaşı'nda "Yeni Mektep" adlı ilkokula devam cdiyordu. Bu koşullar altında baba Yunus Nadi artık cvde duramazdı. Orada burada dostlarının evinde kalıyor sürekli yer degiştiriyordu. Annesiyle Nadir Nadi, babasının saklandığı yerlerde O'nu görmeye giderlerdi. Daha sonra, baba Yunus Nadi Anadolu'ya kaçtı. Mustafa Kemal'in yanına, Ulusal Kurtuluş Savaşı'na katıl mak i(,in Ankara'ya geçti. 2830 yaşlarındaki anne Nazime Nadi iki kız ve iki erkek (,'ocukla aile lstanbul'da yalnız başına kalnıHftı. Üstclik bir gün îngiliz işgal kuvvetleri oturdukları eve el koydu. Îngiliz askerleri evi beğenmişjcr, bir gün gelip "burayı istiyoruz siz başka yerc gidin" demişlcrdi. Evleri polisler tarafından basılan, babası evden ayrı lıp kimi dostların yanında kaçış yaşamı süren, daha sonra Anadolu'ya kaçan, bir süre sonra yaşadıkları eve, yabancı askerler tarafından el konulan bir yaşam... Kıış kıısuz bu olaylar 10 yaşlarındaki küçük Nadir Nadi'nin duygu dünyasında silinemeyecek etkiler bırakmıştı. Yabaneı işgalcilere karşı, tam bağımsızlık düşüntesinin erdemli köklerinin Nadir Nadi'nin küçük dünyasın da filizlenip gelişmesine nedcn olmuştu... Kuşkusuz bu olaylar Nadir Nadi'nin daha sonra gelişen düşün dünDevamı 4. sayfada. CUMHURİYET KİTAP SAYI 444