Katalog

Aşkların Gizli Defteri TİMUÇİN ÖZYÜREKÜ B ireysel ilişkilcrin lırtınasına nefes vcren bir başka kitap yine Bilgi Ya yınları'ntlan mart ayında geldi. 1 lüseyin Yurttaş'ın "Aşkların Gizli Defteri"... Çok yazılmış cok söylenmiş bir konuda, (aşk kavramı insanlığm tarifıi kadar eski olan duygıı seli) örselenmiş yüreğimizin leryadı "şiirlcr"e dönüşür. Her yaşın güzelligi, duyguları, yaşam bicimi farklıdır. Cîörüncnin ardında gizli olan görünmeyetıi bulnıak, çıkarmak, sergilenıek çok claha zordur. I lüseyin Yurttaş dergi lerde yayımlandığı şiirlerle böylc bir kitabıngelmekteoldııgunubizehissettiriyordu. Oyluınlu bir çalışma "Aşkların Gizli Defteri"... Girişbölümünüsaynıazsak,al tı bölüm... Giriştc ycr alan "deherimlc konuşma" bölümü biitiin durııluğu, co cukluğuyla bize de kapılarını aralıyor: "gencim ben. belki de çocuğunı. keııdi rüzgârımla savruluyorum. sevginin, dcli bir yagmur gibi camlarımı dövdüğü günlerin içindcn sana sesletıiyorum." I lüseyin Yurttaş "Aşkların Gizli Defteri"ndc farklı bir şiirscl sesi yakalayarak korumııs. Dilde olabildiğince yalınlığa sıgınmış. Ânlam yüklü duygular çıplak kc limelerde zenginleşmiş olarak karşımıza çıkıyor. îjairaneliğe düşmedcn vcrilıniş aktarılmak islenen. Aşka kapılarımı/ı açarken sokuldugumuz "hoşgeldin aşk" bölümünde ycr alan "dörtlük": "geldin ve içimin ormanlarına yağdın pencereme vııran yagmurdu sesiıı ıssızlıgıma düşen gölge, unutıılmuş söz beni sevgiyc kilitle ycn sensin." lkinci bölüm "aşk masalları" gercekten, kullanılan dil ve söylem kadar scçilen konular ve yansıtmalarla ınasal aşklarına yönelik. "Bii yiik ayna"yla aşka cğilmiş pek cok şairin (,ag nştırmalarıyla kurar şiiri ve güniimüze savru lur/gelir. "gördünıse, düş söyledimsc, yalan ben onları yaşadım da geldim bir varmış bir yokHuseyin Yurttaş Cocuk okutianyia muş." Dizclerde yaslanılan çarpıcılık, bazı şiirlerde insanı !>arsacak kadar "ironi"ylc yükJü. Bıı kendinle dalga geçme, rnuziplik, alaycı tavır "hain" şiirindc: "bir nainim ben yineonıı diişündüm beninle sevişirken" diverek bir yanlış ilişkiler abidcsinc "alınlık ' oluyor. Ya da "ögretnıeııim" şiiri. Çocuksu ama hayat kavramına sarılırkcn yaşanılan çocııksu lıığım parılrısıdır. Relki de kitabın en il ginç bölümii "gelecegin insanları icin vazılmış: aşk tablctlcri" yapısal olduğu ka dar söylemiyle de farklı şiirler. Bıı seki/ "tablet şiir" biraz da diiz metne yaslana rak varlar. Bir arayışın snnunı olarak cok anlatılmak istenen, göndermelere en uy gun anlatımın bıılunduğunu düşündürüyor. "Göz yalnızlan" b()lümü beni en (,ok etkileyen şiirler oldıı. Tekrarcski söylem ine dönen Hüscyin Yurttaş duyarlık olarak en vüksek şiirlerini (bana göre) bıı bölümde vermiş. Hcr şiirin arkasında miithiş bir dııygusal fırtına gizli duruyor sanki. "Kırgın kadına şiir"den: "sözler seyrek, dukıınuslar sıradan hergün biraz daha çorak ve ıssız kapıları süıgüleyip girdiğiniz geceler içinizi saran boşluk: yalnızlıgınız." Kendisi deyatılı okumuş bir^airolarak benim hançerledigim şiirse "lidirne Za rnanlan"... Yaşanılan kırgınlıkları, yalnızlıkları, sarsıntılan bir şiir ancak böylesine vcrcbilir. "Aşkların Gizli Detteri"nden başlangıeında vesonıındaycr veıileıı aşk lar ehli şair F?ıızuli>nin beyitleri kitabın iı,"indeki şiirlerin yalın söylemine biraz aykırı durmuş gibi. ()ysa günümiiz şairlerin den gizli, carpıcı derinliği olan aşkların belalı şairi Attilâ tlhan'ın dizeleri daha cok yakışırdı. Sonuç olarak "Aşkların Gizli Defteri" dııygusal sıçramaların en yoğıın yaşandığı, günlere/gecelere/mevsimlere yataklık edecek bir güzcl şiir kirabı... • Uzun Yollar Yolcusu HİDAYET KARAKUŞ H üscyin Yurttaş, on ücüncü şiir kitabım, Aşkların Gizli Derteri'ni yayımladı. llk siir kitabı llk İşim Uyanmak'ı yavınıiayaîı yirmi sekiz yıl olmıış. Gelişerek, tutkuyla sürdürülen bir şiir seriiveni var Yurttaş'ın. Çok verimli, özellikle 1977'den sonra her iki vıldan az bir süreye bir kitap düşüyor. Ustelik niteliği düşürmeden, gittikçe ııstalaşarak şiirini kuruyor. Yurttaş, yayımladığı kitaplarıyla, aldığı ödüllerlc; Izmir'de yayımladığı, dergi ciliğimizde önemli bir yeri olan Döne meç'le cdcbiyat dünyasında ycrini alan bir şair. Kitaplarıyla ödiilleri bıınıı gös lcriyor: İlk Işim Uyanmak 1970, Gelincik Günleri 1977, Uzun Yollar Yolcusu 1978, Uzunçalar 1979, Sanayi Çarşısı (1980 Nevzat Üstiın Başarı Ödiilü) • 1.980, Gecctlc Kanat Sesleri (1982 Omer Farıık Toprak Şiir Odülü'nde Mansiyon) 1984, Çürüme 1986, Kod Adı: Mansur (1992 Oyhıın Atuf Kan su ŞiirÖdülü) 1993, KirliTarih (1993 Yunus Nadi Yayımlanmamış Şiir Kitabı Ödiilü) • .1993 ve 1994 Ccvdct Kudret lidebiyat ( )dülü, Sevgiden Ötesi Cehennem 1995, Yirminci Yiizyıl Ağıtları 1996 ve Aşkların Gizli Defteri 1998. Bunların yanında yirmiden fazla çocuk kitabı, bir de Ayna Kırıkları genel başlığı altında anı deneme tadında Bir Sıcak Merhaba yı sayarsak nc kadar çalışkan bir şair ve yazarla birlikte olduğumıızun ayırdına vanrız. llk İşim Uyanmak, şairin kendi bastırtlığı ilk kitap olarak biçimsel yönden oldukça amatör görünen bir kitap. Kaba kartondan bir kapak, Izmir'de, Mezarlıkbaşı'nda bir basımevinde basılmış, sayla düzeninden, kapak diizenine kadar ilk kitabın heyecanı vc ac.cmiliklc.rmi icinde barındırsa da Yurttaş'ın ustalığa giden yolunda ilk kitap olarak önemlidir. llk kitaplaı yazılmasa, ilk acemilikler ya pılmayarak, onlar yapılmasa ustalıgın gi/lcri kolay yakalanamayaeaktır. Yine de tlk İşim Uyanmak, içerik olarak erken arayışlara girmiş bir şairin işaretlerini verir. ben kara gecelerin suçsuz çocuğu/ tanyerlerini ağartmak biitiin uğraşım/ ben koyu balçıklara itilmiş suçsuz çocuk/ topraktaki tohum gibi hazırlanıyorum/ ilk işim uyanmak llk şiirlcrindc destansı, uzun soluklu bir sövlcvii egemendir. Konuları çağın tt>plunısal konularıdır; geleccğe ıımutla bakan bir gencin, bir ögretmenin ülküsel ve bireysel düşleridir. llk kitabı "llk İşim Uyanmak'laGelincik Günleri arasında yedi yıl vardır. Bu sürede 12 Mart yaşanmış, ülküler sarsılmıs, yaşanı karmaşıklaşmış, Türkiye'nin çalkantılı günleri başlamıştır. Gcnçler asılnıış, sokaklar kan gölüne dönnıüş, ül kebirsağırlaratışmasının içineyuvarlanmijtır. ()lümler, öldünimlere şair yürcğiylc isyan cder, karşı cıkar: Hayır teslim olmuyorum, Oliim benim neyime! (Gelincik Günleri) Yolculuklar, şiirinin önemli izleklerinden biridir Hergün biryoladüşüyorum/gençyüzüm sana döniik (Bir Yolculııktayım Gelincik Günlcgel, düşclim yola, süre ömrümüzle sınırlı (Yolcuyum Gelincik Gi'mleri) Yol imgesi Hüscyin Yurttaş'ın şiirindc öylesinebaskındır ki, sonraki şiir kitabı nın adı Uzun Yollar Yolcusu olacaktır. Burada da gittiği yerleri, yolculukların penceresinden anlatır şair. Uzun Yollar Yolcusu'nun Görünümler bölümünde kendi köyü Kozbeyli'den başlar şiire "bir yaz yağmurunun yakaladığı çocuk". Menemcn, Edirneokuduğu, Van, Amasya öğretmenlik yaptığı yerlcrdiı. Oıalar dan şiirler derler Yurttaş. Mencmen çocukluktan gencliğegecişin yaşandıgı yer se; Edirne, kişiliğin bclirginleşmeyebaş ladığı, tarihle, dünyayla doğru ilişkilcrin kurulduğu, ilk duyarlıkların sınandıgı, gelecegin sonu belirsiz .serüvenlerine pembe düşler içinden bakıldığı zamanların şehridir. hem kendimizdik, hcm başka birileriydik/ kimlerin mimikleriydi yüzümüzde gezinen/ kimlerdi o hergele kahkahaları suratımıza asan/ kimlerdi, o sonyazların derin acısından/ gözlerimize umut payları çıkaran? (Uzun Yollar Yolcusu Edirne) Çalıştıöı yörelerden öyküler sığdırır şi irlerine. Halk tlilinden ve halk şiiri gele , neğinden yararlanır. Van Ötesi Ağıtları'nda bunu gıirebili riz: mezarlığın yanı çaydır balam, çaydır/ gecenin aynasında/ suya vuran yüzü aydır balam, aydır/ cettiiloğlu mirza'nın öfkesi sığmaz avuçlarına, gerili bir yaydır/ 'kana kan' diyc bcllemiş bir yol/ sanır ki gerisi kolaydır/ oy gurban... (Gelincik Günleri) Gelincik Günleri'nde Yurttaş'ın ba ;at knnularından biri emege dayalı dost uk, arkadaşlık, kardcşlik ve baııştır. fakat mutlaka güzelliği bellet/ bir de iyiliği/ bir de arkadaşlığı (Silahı Arkaılaşlığm Cîclincik Günle ri) sen eğer kardeşimsen, arkadaşımsan benim/ ckmeği ve özgürlüğü paylaştır/ insan kardeşlerine/ insan gibi, kardeş gibi/ durdur çilenin çarklarını/ ağlat' CUMHURİYET KİTAP SAYI 457 SAYFA 6