Katalog

1 9 K A 8 I M 1 8 9 8 • Fethi Naci, eleştiri günlüklerine dergimizde devam ediyor 1. sayfuda U Fatih Tepebaşılı, temel kavramlanyla "Kitle ve lktidar"ı anlatıyor... 10. sayfada • Mehrizat Poyraz, Faik Baysal'ın şiirlerinideğerlendirdi .. Msayfada üOrhan Erinç ve Kerim Evren, Doğan Katırcıoğlu'nun "Olmaz BöyleVakalar" ını değerlendirdiler H.sayfada şypln "Uzun Yoltaı* Yolcusu" KITAP Cümhuriyet P A R A S I Z E K Hüseyin Yurttaş AHMET GÜNBAŞ Hüseyin Yurttaş'ın ilk şiir kitabı 1970 tarihini taşıyor. O tarihten bu yana on iki şiir kitabı, bir düzyazı kitabı, yirmi bir tane dc çocuk kitabı yayımlauı. Şaşırtıcı bir ustalıkla, Türkçe'nin aydınlığına scrilcn koca bir dünya koydu önümüze. Sevginin, umudun ve acının şiirlerini yazuı hep. Yurttaş'la bir konuşma ve kitaplarını değerlendiren iki yazı yer alıyor sayfalarımızda. aytn Yurttaş, Türkiye'deki şiir okuru sizi, periyodu yüksclen bir şair oUrak lanıyor, Yazarkcn LJ birşcylcrı \iraya knyma cabasmda olduğunuz, şı ırı btr kompoztsyon gıbi algıladıg'ınız; simdiyse, iürcklı dışta gczdırdığımz aynayı dıştan içc doğru tuttuğunuz gözden kaçmtyor. Son yıllarda "aşk" izlegi üzerine yazma eğiliminin çoklug~una bakılırsa, bunut{ nastl bir gerekunimden kaynaklandtğı konuiunda tıcler dersiniz? Edcbiyatımızda bu yönde kuruluk mu var? Yaztlan onca şiir araunda "Aşkların Gizli Dcftcri"rıdcki iletiyi, yaklaşımı nereye koyabtlırtz' "Yazarkcn bir şcyleri sıraya koymaya çalı^tı^ıın" doğru. Şiir, kimi zaman helirsiz patlamalarla gelir. Onun tlıijinda, bclli disiplinlcrle yazılacak ijiirler dc vardır. Bcnim içın Sanayi C.arşısi ve Yirminci Yüzyıl Ağıtları bu tür bir disipliııin ürünlericiir. Ozelliklc Yirminci Yüz/ıl Ağıtlan'na aylar yıllar süren araştırmalar, ön okumaar sonrasında başlayabildim. Kcsintilcrlc dc olsa üç dört yıl gibi bir zaman harcadım o kitabıma. Çağın, yü reğimdc duyduöum agrısıydı ondaki izlek. Aynntılara inmek vc yüzyılın bcncc bclirlcyici 'agrı'larının sinir uçlarını yaKalamak, yoğıın bir çalışma pcrekririyordıı. Bcn bu bağlamda bazı şeylcri sııaya koymaktan yanayim. Yirminci Yüzyıl Agıtlan'nı yazamadan rilseydim, 'lıcrlıaldc cksik ölürdüm'. Otc yandan bu bir yöntcm sorunudur. Bazı şiirler duygusal vc düşünscl bir çakım la gclir, bir anda kcndini ya/.dırırlar. Âma böylesi şiirlcr, "scans"lar halindc yürütülcn yuğunlaşmalarla cldc cdilcbiliyor. "Şiiri bir kompozisyon ^ibi algıladığım" bu bağlamda doğru. Ama ncnim kimı zaman da dizclcri bir avuç buğday gibi savuruvcrdiğim dc olur. () aynayı cskidcn bcri dışta ve içte dcrmcli bir biçimde gezdirip dıırdu ğumu, biıyük görüntüıcrdcn cn KÜçük aynntılara uzanmaya çalıştığımı sanıyorum. Son yıllarda aşk izlcği uzcrindc yazma cğilimi arttı. Doğrusu ya, 19851990 yılları arasındaki o duyguların l kuraklıktan kuruyup çölc dönüştüğü o günlcn aşama yacağımızıbilcdüşünmüştüm birara. ŞarKilarvarcıı.şarkıcılar vardı, sevgililerlnin koluna sepeti takıp sepetliyorlardı, "kapı açık" dcyip dcf cdiyorlardı; hcr sözlcri nıcydan okuyustu adeta vc "ycrscn, böyle " diycn kabalıklar vc dangaıaklıklar pck revaçtaydı. Bu, roplurrlsal yapıdaki yozlaşmayı göstermesi bakımından ilginçti. Tabii, bazı şairlcr dc bu havaya girdilcr. Scvgidcn yola çıkan, bcvmcktcn, aşktan söz cdcn siirlcr o'kadar azdı ki! (jcninlcr meninler, bulanık bir bitinçle eşcinselliği orasından burasından şiirc sokuijturan dizeler heredeyse çoğunluğu ele geçirmişlerdi. lyi de, sevgilisine "seni seviyorum" demenin bir yolunu bulamayan, bunu en güzel söylemc ulaştıramayan, bunu bile bcceremeyen şiir ya da şair, başka insanlara nc diycbilirdi ki? Nc yazık Kİ, nc diycccğini bilcmcycn ya da bir !;ey 'dcmcmcyi' ycğlcycn, giizelliklerin farkına bıle varamayan şairler ve şı irıcr bir döncm piyasayı kapladı. Ama şimdi, ^iirin son^ suz zamana bırakılan öz ses olduğunun ycniden farkına varılıyor vc insani olan ycniden yakalanmaya çalışılıyor. Ben kendi payıma tonlumsal içerikli şiirlerimdc dc bircysel şiirlcrimde de cıkış ve varı^ noktalanmda o ayna^ nın buğulu kalmaması, vcrmck istcdiklcrimi olancabcrraklığıyla yansıtması dü^iinccsindc oldunı. "Aşkların Gizli Defteri"ndeki ılerı ve yaklaşım da. benım öteden beri savıındııklarımın bir uzantısı. Diğer kitaj^larımda da bir hayli 'aşk şiiri!' var. Aşkların Gizli Defteri'nin bir farkı, kitabın hemen hemen tamamının aşk izlcğinc ayrılmış olması. Buradaki yaklaşım, bu kitaptaki ilcti, önceliklc iki in san arasındaki sevginin doğal, bireyscl vc toplumsal boyutlarıyla söze dökülmesi ve sö/ün o sevgi sarsıntılarıyla silkclcnmcsi. Aşkı tadan herkesin böyle bir kitanta kcndini bulması ya da kenıline dair birkaç dize bulması miimkiin. Çünkü aşk, en insani duygulardan biri. Bir şair, bir yazar, bir sanatçı onu görmezlikten gelemez; tersine önceliklc onu yazmak zorundadır. Gizli dejterlere kayıtlı aşkhırla anlatmak istcdiğiniz nedir''' Cjizlilık, aynt zamandadtşlanmayı, paylaşımsızlı £/ da bcrabcrindc vctiriyor. A$kın doğallığj, akışkanlıgı, 'ıkiyüzlü ahlak anlayışı" de örtüşemeyen tiyankârlığt yanında, gizlilik nasd bir kavram sizcc? Ktskançlıg'ı, dilc düşme borkmunu uzun uzun yaşadıktan sonra, durup durup cllcrdcn kayan, yürckten ta^an bir büyük ucrçcgi, daha doğrum yaşamsalbir gizı 'ifşa' etmenin anlaıvı nc dır? "Gizli Defter" diişüncesi, özellikle ilkgençlik çaöla rındayaşanan aşkların içtenliğini.saflığını, toplumsal ve ailesel baskı nedeniyle gizlenmek zorunlulıığunu anlat maktan kaynaklandı. Liscli bir kız ya da dclikanlı düDevamı 4. sayfada. C U M H U R İ Y F T K İ T A P S A Y I 4 5 7