Katalog

* Washington, Londra ve Paris'te yayımlanan siyasetbilim, tarih ve sosyal bilimler dalındaki üç kitap Türkiye'yi ve Balkanlar/Ortadoğu yöresini yakından ilgilendiriyor. Batılı diplomasi uzmanlan, tarihçiler ve sosyal bilimciler, Türkiyc vc bölgeye, Ankara ve istanbul'daki medya ya da akademısycnlerdcn çok farklı bakıyor. RAGIP DURAN Irak, Kosova ve Tüpkiye PENCEREDEN (fiırler) CARO1 t ur kı, t % l Saray Kitaplığı'nda bu hafta MOLDAW N t zih O n u ı S ıyaserçıicrın ga7etecılerın hatta dıs, polıtıka u/manlarının "gazetc kul tuıu' tabıı edılcn sıcak acılamayıı zeysel vc çoğu /aınan cksık dolayısıyla hatalı bılgı kaynaklardan esınlenıp tah Iıl yapmaları yanı gcrçe&ı kavıamaya çaIışmalan, danası tıım bıı çuruk temel uzerıın. polıtıka iiR.trm.yi teruh ettığı (çunku daha kolav, <,unku fazla emek ıs temıyor, çunku ılgı vc bılgılcrı bununla sınırlı vc nıhayet cunku ıdcolojık kulturel bılımsel du7cy vc yetcncklerı ancak buna elverışjı) bır dotıcmdc irak, Koso va ve I'urkıye hakkında yayımlanan ıkı sı lngılı/ee bırı Fıansızca uç kıtap, sadece bıı çevrelenn değıl, konuyla ılgılenen herkesın dikkatını çeketek tıırden uç çaIis,ma ( ) ABD'de Isıaıl yanlısı lobının desteklcdığı bır aras,tırma enstıuısu olarak bılı nen "The Washıngton InstıtuteFor Neaı East Polıcy" (Washıngton Yakın Do ğu Polıtıkaları Enstıtusu) tarahndan yayımlanan "İrak Strategy Revıevv Optı ons for USPolıcy" (1) (irak Srratejısını Go/den GeurmeAmerıkan Polıtıka sı'na Seçenekler) basjıklı 181 sayfalık kı tapta, ABD ıle irak arasmdakı <,clı^kıyı çozmeve yonelık çok çeşıtlı polıtıka stra tejılcrı vc senaryolaroncrılıyor Bagdat'a kars,ı çeşıtlı pohtıkalar oneren tumu mıı hafa/akar dış, polıtıka uzmanlan, akade mısyenler vc sıyasetçılcr, her zaman "ABD'nın çıkarlan" perspektıfınden haıckct cdıvoı lıak'ın topyekun ıs,gal cdıl mcsındcn Bağdat a uygulanan vaptırım laıın kaldırılnıasına, mcvcut /ıgzaglı po lıtıkanın dcvamından Irak muhaleferını ycnıdcn yapılandıımaya kadaı (aıklı sc çeneklet oneıen ya/aılaı tum bu strate jılcrın kendıleııne goıc olumlu vc olum su/ yanlarını L\A belııtıyoı üncrılcıı lum stratejıleıın bııkaç ortak noktası var ABD'nın holgedekı egemen lığı, Saddam "dıktatoıluğunun" dcvnl mesı, bolgede 'ıstıkıarın" (Pax Amerı eana) sağlanması, lsıaıl'ın /arar gorme mesı Onemlı oıtak noktalardan bın de, hıtbır ya/arın, tahlıl yaparkcn, Irak ulusunıı vc halkını kaale atmaması Kıtapta açıkça bclırtılmcsc dc, 91'dckı Korlc/ salcln isindan bu vana, Wasliıngton'un Saddam yonctımını dLvırmcyı ba^ara mamıi; olması, boylc bır <,alıs,manın ya pılm.ısına yol ac mışa bcn/ıyor Kcnncth Pollack ım/alı bıı yazıda, yaptııımlann kaldırılması ancak Irak'ın yenıdcn gııç lu bıı ıılkc halınc gclmemcsı ıçın tum onlemlenn alınma sıoncıılıyor Anıl ıew Parasılıt ad lı u/man ısc, ABD nın Iıaka \onclık kıışatma kapsama stıatcjı sındcn va/gc(,ıp uıydırma polıtıkasına gc(,mcsını oncrıyor Bın,ok ya/aııngoıu^bıı lıgıylcbc lırtlıgı bıı gclı^mc dc, Sad dam'a kaışı soiı KİTAP SAYI 457 yedı yıl ıçınde ciddı bu muhalefct vc al tcmatıf olu^tuıma çabalarının ba^arısı/ hklasonuçlannıası Kıtapta, gcı,tıgımı/ cylııl ayında Washıngron'ıın Bar/anı ılc Talabanı'yı baıı^tııma gııı^ımmın dc ABD'nın umdııeu se^enccı varatabıle ccgı konusundaku'jkulardılegetııılıyoı Amenkan yonctımının en buyıık sıkın tısı, kcndı ıstcdığı İrak polıtıkasının cn oncnılı ayagı olan, Bagdat'ta bır dayan ma ve sıçrama tahtası olarak kullanabı lecegı yerel sıyası bu gucc sahıp olama ması Yanı Bagdat'ta nc dcvler ne dc mıı halclct du/cyındc Amenkan yanlısı bıı akımın bulunması Kıtap, ABD'nın Irak polıtıkasının tu tarsi7İıklarını ve ıı, çelı^kılerını sergıle mesı a(,ısından ılgıtK,, ancak aynı zamanda son derete acık ve /engın bır dı^ po lıtıka tartı^ma mal/cmcsı sunması açısın dan da ba^ajılı Gcrn, Ingılı/ lanlıtısı Notl Mal tolm un "Kosovo A Short llıstory' (Kosova Tarıhçe) (2) baijlıklı 492 sayralık çalı^ması da guncel bu sorunun tarı hı kokenlcrınecğılıyor Malcolm, bııgun hâlâ buyuk bu polemık konusu olan Bal kan tarıhı konusunda yaptı^ı derın, ayrıntılı, zcngın dcğcrlcndırmesınde, efsa ne ıle tarih arasmdakı farkı ortaya çıkar mak ıçm kar^ıla^tırmalı bır tarih ya/ımına gırı^ıyor ve 1 389 dakı Kosova savaşı na ve bu savasjn degı^ık yorumlarına 60 sayfa ayırıyoı Kosova'nın etnık haııtası ve tarını konusunda son derece tedbırlı vemcsalclı bıryakla^ımıbenımseyen In gıli7 tanhcı, 1392 1912 donemındekı Osmanlı cgcmcnhgını Sup, Aına\ut ve Ingılı/ belgelerıne dayanarak çok boyııtluDiı ^ekıldc elc alıvoı Yazar, Osmanlı taııhınm vcnıdcn elc alınması gcıcktığını bLİııtırkcn harıtalar, bclgeler ve /engın bır kaynakça ıle konu suna nedcıccecgcmen olduğunugı>stc rıyor I'ıto ve 1 ıto sonrası donem ıse kı tapta kısa geçılmış. Bu doncmc ılı^kın bıı tarih kıtabı olmasa da sıyası arena nın cn ondekı aktorlennden bın olan tbıahım Kugt)va'nın 'LaQucstıon dıı Ko sovo" (Kosova Sorunu) (3) ba^lıklı soy lc^ı kıtabı, Mayıs 1994 tanhlı olmasına lağmcn, yanı yıne de en son gelı^melerı ıçermenıesınc la^men, anlaijmazlığın bır taı ahnın bır numaralı yctkılısının bılgı vc goıu^lcnnı ıçcııvoı 1995 1 kım avında 1 lansa'nın Mont pcllıcı kentındc du/cnlenen akademık bır sempo/vumun bıldırı ve tartı^malarını ıtcıcn kıtap lLa luıquıei',ntıe'lıo ısMondes l'Luropc, leMoyenOrıcntet l'aııe tuıcophone" (U(, Dunya Arasında Turkıve Avrupa Ortadoğıı ve Tıırkçe konu^ulan alanlar) (4) başjığıyla yavımlandı (/>gu >abanu 2(S taı ıhçı, coğrafya cı, ıktısatt,ı, sosyolog vc sıyasal bılımu nın katıldıgı toplantıda, Ankara'nın ı/le dığı polıtıkaların koken ve nedenlcn ın telcnıyor, 1 urkıye ABılışkılerı ırdelenı yor, Ankara'nın kom^ularıyla munasebetleıı dcğerlendııılıvoı, ayrıta Turk Arap ıliijkılenyle gıın geçtıkçe gelışen Ankara lel Avıv ış,bırlığı elc alıııan konu lar arasında Ankara yonetımının Turk dunyası ılc gcliijmeye baijlayan <,es,ıtlı du 7evlerdckı gırı^ımlerı dc cn xr uç bıldı rının konusu Semıncrc katılan u/manların son de rece farkh ıdcoloıık ııfuklara sahıp ol ması ayı îca bıldıı ıferın akademık olı, ulcr ıtındc çokboyutlu olması sayesındc, rurkıye'de her gun medyada gundeme gelen konııların tarıhı, sıyasal, sosyolojık vc ckonomık pcıdc arkasını, gctmısını somut araştırmalarla aktarıyor bıldırılcr Cogu zaman da I urkıye'de medyada ya cla akademık yayınlarda duymaya pek alıijmadığımı/ bılgı, goruş ve tahlıllcı yer alıyoı bu bıldııılerde Vınccnt (ov'un 192040 donemınde lstanbul da goıev vapmıs Fransı/ askerı ata^clcrının nclgelcrıne dayanarak kalcme aldı^ı bıldıııdc Turk ordusunun sı yasal yapılanması, Kcmalıst Devrımdckı konumu vc ust du/cy askeıı yetkılılcıın eğıtımındc Fransı/ vc Alman ctkısı ırdelcnıyor Bırçok bıldırı, bazen munhasıran ba zen sadeLc bır altba^Iık olaıak " l u ı k kımlıgı" ve I utkıvc'dckı yurttaşlık soııı nıına da dcgınıvor Bu konudakı, yanı Turkıye'dc vonetım ıle yurttaşlar arasın dakı ıliijkıdc ortaya çıkan genel ıkılem, > "Metmcr ını mo/aık mı " formuluyle ıfade edılıyor • C) 1, kıtap hariı, dığerçalışmakr hakkın dakı tum hılgılcr Lc Monde Dıplomalı c/ttt ın Lkım 199S \ayı\ından alınmı^lır (1) \raq Stratcgy Rcvıcıv, Patrıch 1 (laırson 1 hc Wa\htn^t<»ı [nstıtıılt for Ncar ha\t Polıcy, Wcı\hıri£ton 199S (2) Kosovo, A Short Htstory, No t'l Makolm, Mac Mıllan, \jmdon VJ9H (1) La quı\tıon dtı Kosovo, Ibra hıtn Rtıgova, hntntuns avct M I Allaın et X («// nncbt, Prcfau d l\ ınaıl Kadare, 261 p, layard, Pam 1994 (4) La \urqıue entre troıs mondes ( oordonnv par M tttizın S Kançal, R Pcnz I Ihobii, ln A I \\nr ı v maltan, 456 p , Pam 199S Turkiye mermer ml mozalk mi? İKİ ATEŞ ARASINDA ( s< n a ı y o ) AHMt I HAMDİ IANPINAR OVA BUSBUTUN SİS (iiirirr) AHMED SAMLU lurltçrsl Zahra Dtmirct Sobliı llabeh ÇİN'DEN PERU'YA DUNYA İÜRLERtNDfcN (, hVİKlI Ce\at Çapan Bugiinü anlamak Için geçmlş MAN1TITNUN SES1 duıler) ÇAGDAŞ AMERİKAN K1ZILDERIL1 SIİRİ <urd((sı fıj{in Kaparan TAO TE CH1NG ( a n l a m ı l r v u j u m b ı l ı f ^ ı ) I A O T Z II Alpar Mura( 41 AŞKŞIİRI (>n r l f r) LRICH t ü r kt, c sı FRIED H l l m ı I e Z% TİLKİ (a n la 11) D H I ıı ı k ( 1 1 1 LAVVRENCE ( o ) h n Bukfrl RUZGÂRDA YAPRAKLAR (>ıırlfr) A DO N IS M < 11 rı / ı n ıl ı (ı ( ı • BAŞLIKSIZ OLAB1I İR (şiirler) WISLAWA l ü r k ç r s i A g n i e s z k a SZYMBORSKA ,Nr>f Ay$rn Taluy l u ı ı L y r k ı ı l s t a n b u l Akaretler Spor Caddesı BJK Plaza B Blok No 92 Zemın Kot Beşıktaş 806R0 Istanhul Tel 0212/227 97 77 (pbxl Faks 0212/227 97 57 (pbx) CUMHURİYET