Katalog

Kapak konusunun devamı.. (•" şıinün: Sevmesi adeta suç! Ama o duygu içindc köpürüyorsa, nc yapacakr1 Sırdaşı bir arkada^la paylaşabilir bclki bunıı; ama bir dc gizli gizli tutulan bir aııı ya da şiir dcltcriylc... Istcoradan yola ciktım. Kitabın başındaki "Deftcrimlc Konusnıa'da, 'o çocuk' "Deftc rim, sana açılıyorum, gizlc bcni! " dıyor... Bu l)iı paradoks. () paıadoks, as,kı coşkıı ilc bağırıp ilan ctmck varken gizlemek zorunluluğundan kayııaklanıyor. Bu kitap, adı üstiindc "Askların Gizli Dchcriuir; gi/li askların clcftcri dcgil. ()nıın icin ya^anısal bir gi/ı ilşa ctmiyor, aşkı bütıin vuzlcrıylc ycnidcn anlarmaya, tanımlamava çalışjvor; aş,kla bclircn duyguların yarattığı sarsınrıl.ırdan, ctkilcrdcn söz açıyor. Şıırmızııı yanıhaşında duran bırı ola rak, kıtaplaynamıs. )iırlcrinizı gözden gcçirnıc şıiınınti snhihım Mıı azından yara tınızdakı bavayı \olıımuş olııyonmı Daha dosya halıııdcykcn dıkkalnıu {ckcıı $tt dızclcrtnızc gclnıch ıstıyonım "yorguıı scvişınclcrdcıı s/zdc kala/ı o göıttil tiydnıhg't anuzııı ydiı\ır ayıııdannıza lıim da ııııtıttuğnnıızu sanırkcıı kımıldar ıcımzdc bir ycrlcrdc varbguıı \/zdc bıılmııs hır ccnmdtr o" (Ölü A$k) di\or\unuz Cıvr<,chtcn tişku bu dcııli doğıırgan ımJ Soruyıı /ersındr/ı alırsak, ınutsıtzlug'uıı k.ı\trLi)tırıbnı$ ınuııı ilt^kılcrımıı tchdüzc orlamnıda a$k bir ayd/ıı lık ır/ı, kurtulıış ınu, ya^aına dıiııiış mü? Bu ijiiulc anlatılan .ı^kııı dogıırt>anlıp dcjiil, oliıtıiMi/lu^ıidur. Kır^ınlıklarla bitnıi^olan yada bittiği sanılan bıra^kın, tınııtııslara tcrk cdilcn ıı/un birzamanın ardıııJan bile gi/li gi/li ya^ayarak varlığını siırduıc'biloct'ğini, nır gün ansı/ın ycııidcn ortava ı,ıkıveıcccğini anlatan l)ir şıır. Cicrçck liır aşkın kol.ıy kolay olmcycccği kcsindir. 'l'abiı ki mutsuz ve kısır insan ilişkılerindc, duygudan vt1 coijkudan uzak olmanın sıradanlıgı yaşanır. Bunıın için aşk gcı\ck bir aydınlıktır. Omıv düşcn bir dcnıct ı^ıktıı. Kahmctli Orhan Kcnıal, Fikrct Otyam'a ya/dığı mekruplardan biıindc "$İ!iıdikıdc ııc a^k, DL ıiKsk! Çöllcr gibıyim." diyordu. ( ) çol kıınıluğu (,'ckilcsi bir scy nıidir? l^tc oıada sc rap başlar Aşkın seıabı. İnsan, belki de bu yüzdcn düş a^kları ya da aşk düşlcri igndc yasar. Yaşaıııa tutunmanm cn onemli yollarından biri bu. Aııılarnıız yırıı/ızdc ihıcmlı hır yertn lııyor Hcmcn hcıncn hcr ytıpıtınızda am larınız, kulıstc \ahnv bcblcycıı oyııııcular gıbı ycdfgnıızdc Stırc kdttlmaları, ",Şciırin hayatı şıırc dabıl" dıycıı C.cmıd Sı'ircya'yı doğrutar ıııtelikte yırı zcngınlc)ttnyor. Şair, hcndinc ynnclik duyarlıhlarda balem oynatırkcn daha nıı rahat, daha mı içtcn vc soııuçla, odağtnda 'hcn nlan uırlc rin ba^arı ynzdcsı, ohuntırlug'n daha nıı jazla? Şıirııı ıı^mdc yn da dıynda obnatıın öl(ii\ü ııcdır uzcc1 Evct, öylc. îjair kcııdini vc kcndisiylc ilgıli duyarlıkları anlatırkcn cn iyi bildiği scyi anlatmanın lahadıgmı yajjiyor önccliklc. Ayrıca, o duyarlılık, coşkuyu gctiriyor. (loşku, içtcnliği... Ozncsi 'bcıı' olan şiırlcrın okunurluğu bclki daha hızla. 'Bcn'irı kar^ısı 'scn' (jünkü. < )kur nrada kuvvcdc nıuhtcinel ki, ikinci kişi ycrinc kcndisini koyııyor. Böyleolunca, sjiiriletisjiıııini kurmu^oluyor. Şiirin i^indc ^airin bircy olarak ycr alrnasını kasl cdiyorsanı/., bu sınırlı sayıda ki şiirdısjinda bircok siirtlcncrcdcysc ka' çınılma/ biı şcy. îjaiı, ^iiıinin dışında ka larak ncyi, nasıl anlatabilirkir1 Kcndi payınıa diycrck söyleyeyinı, bcnim öylc şi irlcrım vardır ki, bcnim onları yazmı^ olnıanı dı^ında bcııinılc cn kü(,ük bir ili^kileri yokmıış gibi görünürler. Oysa oySAYFA 4 HüseyiiLYurttaş Şiirin "Uzun Yollar Yolcusu" sevgiden ötesi cehennem KUMfia lurttn Askların Gizli Defteri/ llusvyııı Yttrttıiı / Hılgı Yayıncrı / \2H \ Yirminci Yüzyıl Ağıtları/ lltıscYiı Y / Hılgı Rir Sıcıık Yayınci'i I 149 v Mcrhaba/ Hüscyııı Ytırttttş I Rılgı Yayıncvı I 2İ'J \ Sevgiden Otesi Cehennem/ llu\vyın Yurttctş / Bılvt Yayıncvı / 160 s lc mi ya? Lskena zi'lcrin Kcdisi, oncc MRLITARIH bcndc vaıolnuıınış nınlirr1 Y.ıhııt bu kitaptaki Nlüklıct I lanım, hu/unlıı golgcsiylc bcnim i^'imdc bclirmıs bir imgcdcn baijka ncdir ki? Onu bcn dürbünlc gözlcyi[i yazmadım! lnsanın yazdıkları, Kirli Tarih/ onıın bcyninin kıv Hıheyuı Yurttttş / rımlanndan iıijkııdığı Ihlgı Yayıncvı / nagorc.liirsairin kcn 176 ı di şiirinin dışında olması duşünülemez. Cclcncğc dayalı bırtbım allanmayacah bir konu Ciclencge knşullanmak anlamında söylemiyorum. Uısaıılığııı bınlcrcc yıllıh scriivcni tçcrstndc c\ki»ıcycn dıtyarlıkların chscnınc otnrmab vc onu gcnişletmeh olası liıt gcr^ cklcn gü<, vc dıhk.atlı bir çahşmayı gcrcktırıyor Orlah hcıızcycnlcrin birlcştırilmcsi, aynıpolada crılilnıcu söz konusu ijc/cııcğı bazcıı lı tcratür aktanmı olarak clc alaıı yıırlcr var, onların söziindc birycnılıhyoh clhettc Stz, tkı farhlı kaynaktaıt (Dıvan $iın vc I lalh. Şiıri) bcslcncn \ulara kucak açı yorsiüuız1 'A^k't ı^lcrkcn zaman zaman Y'uzulı'yı, Yunu\'u, Karaıaoğan'ıdııyunı sayohılıyornz Bu anlamdu, şiirin olanakları açısnıdan Kod Adı: Mansur/ Huscyın Yurtta} / Hılgı Yayıncvı / 144 v Çürüme liüscyin Yurtlai / Bı/gı • Yayıncvı / 127 s. gclcnvg'c nasıl bakıyorsunuz? Bu konuda çok yazdım, çok söylcdim. (îclcnckten yararlanmak, bizim, bu mirasa sahip olan insanlar olarak kcsinliklc h.ıkkımı/; bu bir. Çünkü bizc bir scs bırakılmı^. Bırakılan o scsc sahip çık nıak, onu alıp ötcki çağlara taşıyacak biçimdc kcndi sesimize katmak borcumuz; bu da iki. I lcnı bu bizim "yeryüzü korosu"na katılan scsimizin özgünliigünü sağlayacaktır. Cîclcnckrcn yararlanmak bazı kalıplaıı lckıardan ibarct bir yaklaşımla asla a^ıklanamaz. Bu onıın cok otcsindc, şiirin dokularma iijlcycıı, gcnctik diycbile ceğımiz kalıtsal yapı özclliklcrinin aktarımıdır. Kafıycnın bılc nc oldugunu tam (igrc ncmcmİ!} bazı Sjairlcrin gazcl diyc yazdıklarına bakınca, dıvan şıırınin buyıık gc lcncği karşısında zavallıhklarını göıiincc, cski oyma ııstalarının karşısında bugiin suntalan laka tuka cakan mobilyacıların gülünçlüğiinü göri'ıyorsunuz. Gclcnck taklit dcöıldir. "Oylc yaz mak" dcğildir. YazdiKİarını o kalıplara oturtmak hiç dcğildir. Çünkü o kalıplar «,'oktan kırılmıştır. Bir birikim olarak, &/,gün bir kültiir birikimi ve kalıtı olarak onu söylcminc ycrlcştirmi.ş olmaknr. O rcngi vcımcktir. Hcm halk şiirimizdc, hcm dıvan siırimi/dc iki önemli nitclik vardır: Anıamda dcrinlik vc iç müziktc akıskanlık. Şi irc cagrı^ımlarla yüklü imgclcr yoluyla biranlam dcrinlığikazandıramıyorsanız, diliniz kcm künı takılıp duruyorsa, oncc o geçmiş şairlcrdcn utanmanız gcrckir; bizdcn uianmıyor t)lsanız da... Dılve sriylcnı özcllıg'ınızcdcğtnmck ı\ tıyorunı Dinccr Sczgın \unlan söylcmi) bakkınızda "Huscyın, siirındcıı jazla sözcüklcrı atnıay'ı coh iyi btlıyor Dilın içscsıııı. miizı g'iniyakalanıayı başarıyor Ştırtnc bıldırısini uslalıkla ycrlc^tirtyor. Vc hcr dattn taze kalacak ımgelcrt, kolaylık.la yakaltyor."(R<ıdikcı/,4 4.l'J9H) Ccrçcktcn şiirinızdckıçokscslilik ııcvcriyor. İç vc dış \cslcrin uyunıu gb'zdcn kac mtyor. Şıırin halkastnda dışıl bır sc\t clc gcçırip ço$altıyor\unuz Söylcnııniz, lı nzmlc cpık yır anlayıyna cndckslı orlak bir noktayı zorluyor Kılaplaki "Vasiyct" şnnnden ,v« dızclcn clc aalırn: "sizc scvmek yara^ır uvgıyihana kana tçın de zcrrcsini damlalmayın çocuklar" Bu tiirlii söylcm, kalıcılı&ın, iletiyiyay gınlaştırmanın bir gcreg'ı mı \izccJ Ayrıca Hüscytn Yurtta^ şiirı ıçın ycnı sayıla htlecek. dızelere rastladım sonyapıtınızda Örncg'in, "ben bir kalabalıg"ı yürüyordum" (Sevdiğtmi Soylerken), "\ırcnlcrtm scnt çalıyor" (Sanrtlar Içindv) gibi... Bu farklılığı neye hag'hyorsunuz 3 Şiir bir duygudan, bir düşünccden, birgörüntüden.birolaydan vs., vs... yo * CUMHURİYET KİTAP SA.YI 457