Katalog

Frcdcrik Pohl, romanın genel akışı içınde, tar/ı gereği, okurun ilgisini sürekli sıcak tııtacak biıtakım araya gırmelerle yırmibeisinci yu/yılın genel anlamda bir betimlemesini yapmaya girişir. Usta bir bilımkurgu yazarı da olsa, zamanımızdan beşyü/ yıl sonra gclecck olan bir dünyayı betimlemek pek öylc kolay bir i^ olmasa gerekir ZUHTU BAYAR Ölümsüdük ideali dan a/ıcık rarklıdır Ya7ar, olumbuzluk tLnıasını, tckıaı ya^ama donmc bıc ımındc kurgulamı^ vc bu konuda kcııdındcn oııtckı ya/arların buluşlarından yarar lanaıak, yıldı/lararası u/un yol tuluklarda kullanılması tasaıla nan kı^lama (hybernatıon) tck nığının bu alanda kullanımını bctımlcmıs.tır Şoylc dcr, Pohl romanının21 sayfasmda, Sıvı hclyıım ısısında kımya durur Bu gcr<,cğc vc mantıklı bir varsayıma dayanılarak yırmıncı yu/yılın en buyuk endustıısı doğmu^tu Mantıklı varsayım şuydu I ıp, ge^mı^ yıllardakı mucucvı ılcrlcmcsıncgclcccktt* dc dcvam edccek ve gunun nırınde, olum nıdi'nı nc olursa olsun, hıınıın tedavısı, vcya tamırı yolu bulunaıak veya hıç olma/sa hayatın fa/la ctkılcnmcdcn sLirdurulıncM saglanacaktı (labu, don dıırmanın ctkılcrının gıdcrılmcsının yontcmı dc buna dahıldı ) Ontmlı olan nokta, dondurma ışlcmı nın /amanı durdurmab.ıydı Ve sanayı de olumsuzluk A Ş'ydı "PısıııklarÇağı'nın kahıamanı Char lcs D F orrester, beşyu/ yıllık bir ki'jla nu (hvbunalıon) uvkusundan sonıa, toplumıal, ckonomık ve sıyasal yonetı mın mcrkc/ı bıı bılgısayaıa cmanct cdıl dıgı ınsanların \.ısal haklaı cdıncrck ol durmc amatiylabırbırlerıncsaldırtlıkla ıı paıanııı pul mutebesme dıı^tugu gunlıık bın dolaı gclırın dılentılerc lavık goıuldugıı onlıe^ nıılyon kadavıanın dıınvanın 11 jitlı buyuk kcntlcrındc, tlcv kı^Lııııa ckpolaııiKİa canlandnılm.ıvı bcklcdıgı (,ok garıp bıı alemc go/luını açar Ycnıdcn ya^ama donmuij olmasından dolayı nıcmnun \c mutludur Sıgortada bt^yu/vıldan bcıı ıiHiıckkep l.ıı/ıyle ı^ Itven parası oncmlı bir strvct ol^usıınc satını^tıı AiKak, N Fottesteı, bu yenı dunyayı \eUrı kadartanımamakfa mcı kc/ı bılgısayaıla ılı^kısını baglayan vcadı na ha/vı rıcı dcncn bir tur ılctı^ım aygı tından yctciı dtnlı yaıaılanamamakta dır Sonunda l'orrcster, kışlama uykubundan cıktıgının ute sı gunu adına dıı/en lcncn partıdc hemen cecık aşık olduğu Adnc adlı kadınm bcs vc sckı/ ya^laımdakı çocukfarını, kendısıne bu ycnı dunyayı tanıtma yolunda hoca olarak seçer Çocuklarda IK (jOcuklardır ama1 Anncleı ının ıegl /amanına, gonul ılı^ kılcrındc "doğal aııijkanlık" olaıak adlandııılan tai/;a, kü; lama yatakları ve tcknıgıne, o/;ctlc zamanın gcncl gc(,cr bu tunbılımlerıne vakıftırlar veınattı I or rester'a <,ok ıyı bırerhocaolurlar Zamanc de^ıl, gelcccğın çocukları1 Frederik Pohl'dcn sıkı bir bilimkurgu: "Pısırıklar Çagı" O lumsu7İuk teması, bilımkurgu bılımkuıgu oldlıben bu alanda kalem oynatan ya/arların bellı basjıılgıodaklatından bııtnıolusjtuımus, tur Dcncbılır kı, ılk bilımkurgu cscrlc rındcn "Frakensteın oı, The Modcrn Promcthcus" (1813) yazarı Maty Shellv'le basjayan, "olumsuzluk ıdealı pcşındc koşmak " ya ı\d yas,ama tekraı donmc iLinası, o taııhtcn bu yana pek sık aralıklaıla moden bılımkııtgunun adcta bıı lcılmoiıv'ı halıneı»ılmışı bulun tnaktadıı Bu alanda Shclley'ın, sonra dan bırc.ok fılm yapımusina sınema ala nında olumsu/ eseıleı yaıatma olanagı sunan Frankesteın'clan baska bir ıkı kla sık ad dalıa saynıak geıekırse 1 leny Ber nay'ın Yu? Senc Uvuvan Adam'ı (1939) ılc Cuıt Sıodmak ın Donovan's Bıaın (1943) adlı eseıleıını anatak I rankHeı beıt'tcn Robcıt Sılvcıbcrg'c, Ldrnund Coopu'dan I ılmotul I lamılton'a kadaı uzanan (,ok gcni1} bıı lıstcyı de buna ek lemelıvı/ < 1) Doğal olarak bıınların arasında olum su/lıık teınasını bılımsd bir tabana \r<ı\d rak, tutarlı kıırpıılar \apabtlen ya/arlar, ıkı elın tonlam paımak sa\ısını bıle gee mev lş,te bıınl.ıul.ın bıı ı de, cscı lerındc bik bıı bıgnıdc olumsu/luk vc tekrarya şama donnu (ıc ssıııcctıon) temalarını ycnı vc ş,as,ılası kuıgulat ıcmdc ı^lfyctı Fıedcıık Pohl'duı Pohl genellıkle 1 le eehc Destanı uclcmcsınde vc ozcllıklc dc Pısırıklat Çagı, (Ihe Ags of Pussyfoot, 1969) adlı rom.ınında hcı bilımkurgu ya^aıının sankı bu alanda va/aılık karı yetının ka^ınılma/ bırgcıcgıymirjgıbı tn a/bıı kc/cIallıkLııı konuvu cnınc Lx>yu n.ı dıdıkkr Pohl un konuya yakla^ı mı.dıgcı bılımkur gu ya/arla Garip bir alem Frederik Pohl, romanın gcncl akı^ı iı,ındc taı/ı gereğı, okuıun ılgısını su rcklı sıcak tutacak bırtakım araya gırmclerle yırmıbc^ıncı yu/yılın genel anlam da bir betımlcmesını yapmaya gırı^ır Usta bıı bılımkuıgu yazan da olsa, za manımı/dan bcşyu/ yıl sonra gclccek olan bir dunyayı betimlemek pek oylc kolay bir ı^ olmasa gcrckır Bu konuda sozkonusu bılımkuıgu yazarının pıop hetv (ongorıı kehânct)ycteneğının bo yutfaıı akla gclıı Ve klasık bilımkurgu da, (bugun de olduğu gıbı,) o ya/arın ongoru alanında nc dcrccc ısabctlı kestumelcı yapabıldığı onıın teorık bılım kurgu alanındakı lıvâkatı olıır Bu alan d.ı vapılan mcckmclcı, lıılcs Vcmc ılc Aıthur( (Jarkc'ınongoıu konusunda ısabctlı kcslıımclcrıvlc baiji çcklıklcıı sapıanmı^tır Pohl ıscongoıu konusunda cn vuıck lı vc atılgan ya/arlardan bırı olmu^tur () da tıpkı, zaman zamarı mcslckta!;i Phılıp K Dıck ın yaptıgı gıbı, ımgelem gucunun dı/gmlcrını kapıp kt)>vcrn)iş \c kıugıı dısıplım ılc mantıksal tııt.ıtlı hk arasındakı ınccdcngcvı ıhnı.ıl ctmi!; tıı Am.ı \mc dc ıı/.ık gclccek so/konusu oldugu zaman, PohJ'un K üıck eoıan l.ı dana dcngclı vc daha tutarlı ongoru lcıdc bulunduğu saptanabılıı Varsa vımların, sayımlarıınlakı tutarlılıgın ^ok oncmlı bıı kı ıtık deııge unsuı u olduğu bılımscl kurguda, ımajınatıv yatatıların co!}kusu ımındc ol(,uvu ka^ırıııak (,oğu bilımkurgu ya/arının lanta/ya adına/a fcrı olarak kabul edılsc dc, bılımkuıgu dakı kuıgusal mantıkî tutarlılık adına yazann bir zaafıyetı gıbı gorulur. Ylrmibeşlnci yüzyılın betlmlemesi "Pısırıklaı Çağı "nda dunva ııvgaılığı nın Sıııuslu'Ieıle suıcklı bıı savas, gcrılımı ıçındeolması, lomanın kahıamanına, ınsanoğlunun sav as,a bakış, açısını cles,tır me olanaöını vctıı Dunyalı bıı u/ay savas, gcmısının kap tanı yıllaronce ılk kontakt sırasında, hiç bir uyarıya gcrck gormedcn Sırıus ya kınlarında bir Sırıus ınceleme genıısme atcs, açarak onbes, kadar Sırıııslu'nun olumune ve bovlece de galaktık savas,ın basjamasına ncdcn olmuş,tıır C) /amandan beıı cle dunya, pasıf koıunma ted bırlerı, ycnı sılah ve savas, gcmılcrı uıc tımı ve sığınaklaı a koş,nıa cğılımıylc tam bir gcrgınhk ıçındedır Yırmıbesıncı yy'ın ınsanları, bir yandan ckonomık geıışmışlik ve buna bağlı olarak da toplumsal relahtan payıarını alırkcn, bir yandan da ne /aman basjayatağı ve so nucunun neolacağı bcllı olmayan bır savas, beklentısının sınırlı geıgınlığı ıcınde dırler Buna bir dc Robert Sheckley'ın "Onuncu Kıırban The Tenth Vıctım, (1966) adiı loınanında olduğu gıbı, dev let denetımındekı yasal duelloiar da ck lenınce, bu yenı dunya butun cekıcı yonlerıne kars,ın Forrcster ıçın artık dayanılmaz oluı Ancak kahramanımızın cn buyuk hatası, hcrşeyın, O7ellıkle de gıda tnaddelcrinın çok pahalı olduğu bu dunyada geçımını sağlamak ıçın, bılmcden duijmanla, (yanı Sırıuslulerlc) ısbırlığı yapması olıır F oıresteı, bir yandan du cllodakı hasmı Dclı Marslıyla, bir yan dan Sırıuslu'lerle ısbırlığı yaptığı goıu numu dolayısıyla halkın ho^nutsu/lu ğuvla vc bir yandan da sevgılisi Adnc'nın ılgısı/lığıylc uğra^maktadır "Pısmklar (,agı , unlu Astonıshıng Storıcs dcrgısının cdıtoru Fıeılcrık Pohl'un, genel bılımkuıgu tanımlaıı dı !}inapckçıkmavan, u/akgclcccğcdaıı ıl gınc. ongoıulcı ta^ıvan, dcrlı toplu bıı lomanı olarak tanınıı 1 scr, vapısmd.ıkı seıuven unsuılaııvla suıuklevıcı.gclccı. fie daır ongorulcrıylc dc ılgınçtır ()/el lıklc loplumsal kuturcl \c ctık ongoıu lcı, bılımscl vc u knolojık ongorulc u na /aran daha ılgınç vc ba^arılı gıbı goı un mektcdıı "l'ısıııklat Çağı", sıkı bilımkurgu okıı rıınun kıtabı • (DBFRNAY, 1 lcnry, "Yu/Sem U\u yanAdam" Ankaıa Kutuphancsı, \wı (,ev Mu/affcr Nayıı, Kanaat Kıtabcvı Ist 1939ve,SU)DMAK,( uıt ' Dono vans Braın", "Bantam Books, Ncvv York, 1950 Lscnn çocuklaı ıçın hazırlanmıs, Turkçcbıredısyonu, "Donovan'ın Bcv nı", Çcv Suna Asımgıl 'jahcseı Çocuk Kıtapları Dı/ısı, Ulku A^ tsr 19X1 Pısırıklar Çağı/ / rcdenk Pohl/ 1 urh çc\ı Mchmcl Moralt/ Mttı\ btlımkurgu/ 162 \ Hginç ve sürükleyici SAYFA 12 CUMHURİYET KİTAP SAYI 456