Katalog

dığımı ve bıı çi7gıyı tarklı dıızlemlerde taıklı hııklı boyutlarda ve f ırklı teknık I<Mİe suıdurebıldıgıını gomvomm Bıı d ı dogrusLi bana çok a/ bıı şeymış gıbı go ııınnuıjoı Yanı vuıı I uık sıırının ( ıım hurı\et doncnıı dcmcvcvım dc 1950 lu den sonra bıcımlencn l ı ı ı k ijiırı ıçınck belııen eğılımlcrk mantıklı bıı hcsaplas nı.ı suıeci geçırdıg'ımı Lxlıılı ctkıler al s.ım d,ı kı ştııleıdeıı ctkılu dc£ıl bıı, geIKI sıır oıtamından etkıleı ıls.ım da onla ıı bu mantıksal ele^tnel dıı/lemle deger lendıımcmden dolavı kendı volumu ken dı dogrultumu daha sagiıklı scçebıldıgımı vc kcndı o/gun vc o/gul tcmatıkkıımde ısı ar edebıklığıım gorııvoı ıım (ofc ftizld şııt yazıııah ıı •\ayvnhwiak ıstı ıneJığınızı araya bı llı an uıftltr gırıııı \ınt ıslechğıntzı soyledtnız li/ıııun neâını d Çok tazla sjır yazmak yaymılamak ıs tcnııyoııım arava mcsalckı gusııı ıstıyo ııım clıvc sovlcdım Bunıı ıllc dc bır son uıkı kıtabımda yenılık yapnı.ık kaygısı yıı /ıındcn soylunıyoı ıım /atcn yenıllgın çok ıstcyeıek tasaılayaıak yapılabıleceğı nı dc doğrusu duijunmuyoıum Insan çok fa/la yenılık yapayım dcdıg'ı zanıan bclkı hıçbıı vcnılık yanmamıs oluyoı Ania bcn daıma kıtaptan kıtaba cn a/ından ıkı kılapian ıkı kıtaba sov,lesıını, deyışımı, bı çemımı degıstıuueve çalısjım $u ncden Ie çunktı bıçım vc bıçcm dc ıstcı ıstemez kurumla^abılıvor Ben kurıımlas,nıanın gcıck ı^lckler gerck bıçemkr du/lcmındc yuıaılı oldugu kanısınd ı degılım çıın ku bııakııı okurıın alı^masını ş^ııım ken dısı bık buııa alı^ıyoı O /anıaıı bana tch lıkelı gorııncn bır yjpına(.ık(,ı c^ılıın belı ııvoı Ben bunun uza^ııula durmak ütL dıııı Ikııuısı yaşadı^ımı/ /aman dcgı^kcıı bıı /anıaıı liupınıız defiıştık Uc yılda b c i yılda degu otuz vıl ıcındt b t n dc faıklı bırtakım ycrlcrc gcluım, taıklı ko numlara \cılcştını Ya^adıjjımı/ toplu ımın va^adı^ımız ınsanlaıın dcğışımleıını dı. anlamaya tahbtım () yıı/uen bıı bı (,ını bi(,<m dcjîı^ıklığı, so/Liıkleıın dcğı şıklıjiı gcıcklıdır Neredc ııcyı kullannıa fı' Hangı ımge bugunku toplumsal tınscl dııyaılıgımı/a, ger^eklcıınıızc uygun du ^cr1 Buıılaı ı,aktıınıadan araştırılması gc rekcn s>oıunlaıdır Nc kadaı baijaıılı oldııın'' Onıı bılc mem ama ^ıırımın altında yatan temel kavgıların aıasında bıı bi(,ım, bn,cm soııı ııu Lok bflııgın bıı yer ı^gal cdcr Bclkı bcııım lolkloıa uzak duımamın bır ncdc nı dc bııduı Çıınkıı toplumsal bağlanıda ılıiijiındııjîunKİc Turkıyc ıım kııdaıı gıtgı dc koptuğunu vc kcntlcscn k(.nlki;cLt.k sanayıle^ecek bır ıılkf olduğıınu dusjim dum lıcı 7aman 1 Ialâ <\.\ o\lc dıı^unuvo ıunı Bu sıııec luıkıyedt tamamlanmı^ dcfSıl üıııııı ı<,ın bı/ kcntlı dııyaılılığmı vc kcntlının soıunlaıını yakalanıak yo ııındüvı/ Çıınkıı ı<,ındc va^adıjSınıı/ bu ıletı^ını dıınyası /aten kırı kcntın bıı uzantısı dııııınnına halıyk* getırmış bıılu nuyor Aıtık bı/ıın bıı /amanlat gundenı dc olan, cgcmcn sovkm koııumımda olan koyculıık vc halk<,ılık sovlcnuııın cok otc sıne geçrığımi7i du^unuvoııım Kaıataoj* lan ın ağ/ıvla belkı bıı ^evlcr anlatılabılıı anıa o nıodclı ızleycıck yatatılaıak bıı ijiuın ctkısı olabıkccğını sanmıyorıını • Ahmet Oktay/ loplıı $tıılı r/ )uf>ı kn dı Ya\ınları/ 144 v CUMHURİYET KİTAP SAYI 286 Franz Kafka'dan Giinah, Istınap ve umut üzerine aforizmalar Turk(,cdc Aforizmalar'a daha öncc Kâmuran Şiparin hazırladığı çeşitli Kİtaplarda rastlanıvordu. Osman Çakmakçı'nın çevırisiyle uılımızdc ılk ke/ bir arada ve bıt butunlük içindc ka/andırılan "Aforizmalar"da Kafka'nın desenlerı de yer alıyor ERDAL DOĞAN sanın yasa lar vc ılı^kı lcr bırlıktc lıklcr tara lından çl/ı kn o/guılu £unun kısının gucıı halııu gcldıg'mı bclır ten Kafka 15 Şubat 1920 tarıhlı gunlu öıınden alınan afoıı/masında ^ımlaıı soy luyor, 'Kcndı küjiscl hayatı ıçın yaşamı vor o, kendı ki!}iscl dıi!}Uiıccleıı ıçın du şunmuyor Ona oyle gclıyor kı bu aılcnın zoılamasıyla yaşıyor vc dıışunuyor bu aı lc onun du^unmc gucıınde vc canlılıgın dan daha tazlasına salııp vc o bıı aıle ıçın kendısının bılmcdıgı oır vasava uvgun olarak bıçımsej bır gcrcklılıktır Bu bılın ıııcyen aıle ve bu bılınmeyen yasalardan dolavı serbcst kalamıyoı " Kat\a'nın bılınmeyen aıle ve bılınme yen yasalardan dolavı seıbest kalamadı^ı dedı^ı ınsan tamamıyla cdılgcn bır bırevı lemsıl cdıyor tcınc kapanık ı,ekmgen suskun Bııaz da sıgorta şırketınde mc muılıık vapan Kafka'yı Bııcvuı dıınv ıunı bılmı.dıgı bıı ko^Lsı nc bırakıh^ı )<x d ı ku^atıliigi o/gıulıığunun vc bıı olumsuzlukların sonucıı gclı^cn kcndınc saıılma scruvcnı Kafka bu scıu vcndc kaışısına çtkacak olan cn gıi(, scv dcıı bıle bııtakım ı>ı sonııclaı cldc cdcbı lcccjiını du^uıuıı Nasil kı gcıçck dııij m.ından sınırsız bır cesaıctın alınabılece uını duşunııyorsa Bıı noktada dıı^umlcnuı hayat, Atonz ıııalaı da oldugıı gıbı bıic\m yıkımını, ıs tırabına acılaım.ı tanıklık edeı Bıınlar ku^kusu/ olnıek ıstcğınıu aıka planını olıi'îtıııur Kafka bu ıstegın bılgclıjjın ba^ladı^ına daır ılk ışaret olarak gorur Çunku "daya nılma/dıı bu va^am nıı ba^kası ısc etısjl mez Insan olmek u>redı£ı ıçın ııtanına/ artık nefret ettı^ı cskı hııcresındcn alınıp ılk ı$ı nerrct ctmcvı oörcnmek olacağı vc nı hııcrcsıne konııinıak ıçın yakaııp \.\k ı Bu kaıamsaı tablonun ııu ı kı/ııulckı ınsan, kcndı o/unu olustuımak ıçın nc yapabılır' Kafka bu soıııvu dunvavl ı aı.ı sındakı sava^ımda dunyanm yanmda ola bılır dıvcrck vanıtlıyor I.^cr gcrçcktcn bııcyın o/ııvse onemlı olan vc bu o/ dıııı vada anlamını buluvoısa bııcy başk ı nc yapabılır Boylccc a^aca tunemıs kıış oı dusıına bcnzcycn bu sıııu vaıgıcı ıçındc gerçck bırey avırt cdcbıkccktır Bugun korktı nasıl dıışıınmc vctcncAını yıtırmck ıçın yeteılı bır nedcıı olabılıvor sa, umutsıı/luk â.\ bıı sonrakı gııne daıı soru sornıayı cngcllcvcbılıvor kalka nın sanıldıöının aksıne umutsuz bır yaşam sıırmedığını soıdııpıı şıı soru ycterıncc açıkhvoı "Acelevlc kaçıp ona sıjjınına dıktan sonra ınsan vaşamdan nasıl /cvk alabılır1" Alorızmalaı'ın cn belırgın oıtak ojîesı bırcyın va^amda kendı ' b c n ı ık varolmasıdır Bunun soniKiıdııı ona yonckn sılahl ı ı ın gcıı çevrılmesi Yanı yasaların koııı ması altında bııcy ac/c dusuyoı sanıklı£ı gıbı o/gur kışılıj*mı onc çıkaıamıyoı ()v ku vc r o m a n l a r ı n d a ça^da^ ııısanın vaşamını alı^ılmışın dı^ında yansıtan Kal ka Atoı ı/nıalar da bıı yansıtışın adct.ı analıtaıını sun ıı okuvutuya Bıı ıçıdan bakıldıfiında Atoı mnalar la Dostoycvs kı'nın Yeıaltından Notlaı ı arasında bıı bcn/crlık goııılebılu H t r ıkı ya/aıın da bıı calısmaları dıjScı yapıtlarına ısık tutabılecck ozelhklcr ıçcrmektcdır Ne vazık kı kall<a, omıunun son yıl laımdakı tasaıılarının bııçogıında oldugıı gıbı bıı tasarısını da tamamlayamamıs vc afoıı?malar dızısı baslıksız, yarım kalııııs çalı^malaıının aıasına k.uılmıstıı Iabu bu A l o ı ı / m a l a r ın bır b ı ı t u n l u ^ u la^ımadıgı anlamına gelınıyor kafka nın dıjîcı ebeıleıını dc t l u ş u n d u ğ u m u ? d c Afoıızmalar ın onlardan lıiç de ayıı bır yerdc duımadığına tanık oluıuz • Kendlne sarılma senüvenl A lman d u ş u ı u ı t u S c h o p c n h a ı ı c r dunyası koı vc saı,ma bıı ıstemın yaıatmısj oldııj>unu bclırtıp kotıım scrlıgı ya^anıın tcnıclmc' vcrle^tırıtkcn Alnıaıua ya/ın (, ı k \a/aıı Kalka ısc ıvı nın bıı bakıma tafıarsı/lık verıcı ol dufiıınu sovltı Ahııı/malaı da Afoııznıalaı katk.ı nın ^ I lazıran 1924 tc olnıcdcn o n c c arkadaşi Max Bıoıl a butıın ya/dıklarmı vakması i(,ın vcrdığı calısmaları arasında \cr alıyor ' Cıimah ıstııap umut \e doğru vol uzcrınc atorı/nıalaı \e O 1920 gıınlıı^ıınden aforizmalar' olarak ıkı ayıı bolumden olıışııyoı Turktcdc Aforızmalar'a daha oııte Ka muıan Şıpal m h.ı/ırladığı (.cijitlı kıtaplaı da rastlaıııvoıdu Osman (.akmakçı nın (.evırısıvk dılımızc ılk kcv bıı arada ve bır butıınluk ıçındc kazandııılaıı Ahiıızma laı t\.\ kıfkı ıjm d t s u ı k u dc \cı alıyor Arorı/malar Ekım 1917 ıle Şubat 1920 aıası va7ilmn> Bu yıllar, Kafka nın vcıcmc yakalandıgını ycnı oörcndıg'ı nısanlısı bc lıcc BaıiLi dcıı avrıldıg'ı vıllardır Bııtu nuvk i(, (,atı^ıııaluı ya^amaktadıı Kom.ın vc oykukımdc sa^anım (,e^ıtlı sorıınlaıı nı bırcyın bıı soııınlar i(,crsındckı kn mımlanıs.ım \c gıderek bırcyın dc sorunlıı olıı^ıınıı vınsitm Kafka, Arorı/malar'da 'bcn vc ıı ıı/cıınden kendı vaıolıışıı nıı sorgulaı Bırc\ olmaktan daha koı kıını, bıı scv yoktııı dcı Kıcıkegaaul ^aşanıını kcndı istcmlcrı do^ıultusunda kııımava (,alısm kafka ısc bıı korkun(,lu ga kaı^ısında ıtzıl vaşamı bıılarak ta nık olııı Bu uoktada peiKeıclcr karanlığ.ı ıijilıı onun ıı,ın vabancıla^mayla vu/ yu/ı gcln O n ı goıc bu ^ıkıııazdan Pıomethc ııs dayanıklılı^ını gosteııp 'sabıı "la kııı tıılıınabılıı Sabıısızlık cn buyuk kusuı duı kalk.ı ı«,m Dıjjı r vapıtlarında da kar^ıla^tı^ımı/ ın tmalar Aforizmalar/ Franz ktıfka/ Çııırcn öunan (,akmakçı/ Altıkırkbc\ Yavınlan SAYFA 9