Katalog

İSMET ARSLAN Faik Bulut'un üç kitabı ve... F f aik Bulut, son dört yılda giderek adından söz ettiren araştırmacıgazetecilerden. 1990 yılıncla "Filistin Rüyası" adıyla yazdığı bir anı kıtabıyla araştırma dünyasına adım atarken, dört yıl içinde 13 kitap yazabilecegini kendisi bile düşünemiyordu. Öncclıkle Filistin mcsclcsi, ardından Kiirt sorıınu ve izleyen süreçte Islam lıakkında birçok araştırması yayımlandı. "Allah Devletinde Demokrast" kitabıyla "199J.Turan Dursun Araştırma ve înceleme Ödülü"nü.al dı. Son bir yılda isc sırasıyla "Islamcı Orjütler" adıyla ansiklopcdik bir kitap, "tsam Ekonomisinin Eleştirisi ve Tarikat Sermayesinin Yükselişi" ile "Ordu ve Din: Asker Gözüyle Türkiye'de Islamcı Faaliyetler" gibi iki araştırma yazdı. Bu düzlemde eskı dcyimlc "velud" ycni deyimle "üretken" olan Bulut'un bırözelliği de, alan çalışmasına yönclmesi ve "ilk" olabilecek türden konulara cl atmasıdır. "Türkiye'de Kiirt tsyanları, Kiirt Dilinin Tarihçesi, Ordu ve Din, Tarikat Sermayesinin Yükselişi" gibi çalışmaları bıı türdcn. Yakında çıkacak olan Kiirt şairi "Ehmede Xane'nin Kaleminden Kürtlerin Bilinmeyen Dünyası" adlı araştırması da böyle bir iddia tnşıyor. Biz, Ortadoğu lu bir araştırmacıya gcrckli olan Arapça, Farsça, Rürtçe, Türkce, tngilizce ve Fransızca bilcn Bulut ile son iiç kitabı hakkında söyleştık. Ukinden başlayalım iuerseniz, nederı "hlama Örgütler" kitabı? Bir kcrc, Türkiyc'deki tslanıcılar dahil hcmcn hiç kımscnin clındc Ortadoğu'daki Islamcı örgütlere ilişkin derli toplu bir araştırmabelge yok. Ikincisi, şurada burada nıakale veya araştırma nalindc çıkanlar ise sadece bir veya birkaç ülkenin tslamcılarına eğiliyor. Dıyelim kı sadece Suriye'deki Musfünıan Kardeşler, Mısır'daki Islamcı örgütlcr, Sudan'daki îslam, îran'daki Hizbullah konusu işleni or. Üçünciisü de, bu tür araştırmalar da1 çok Türkiye'deki Islamcı kesimin elina den çeviri ve yayın dünyasına giriyor. Burada istenmeyen konular ayıklanıp, makbul (lslamcılara) konular sunuluyor ki; tek tarattı bir yayın politikası işjeniyor. Dördüncüsü ve daha öncmlisi, Türkiyc ile Kürt cografyasındaki tslamcılar hak kında, sıraclışı bilgiler ve veriler pek yok. Özellikle demokrat ve laik kesimin her Allah'ın günü "gcridler, irtica, şeriatçılar" diye bagırdıgi bir ortnmda, Sıvas ve Ciazi Mahallesi türünden olaylartn yaşan dığı bir Tiirkiye'de Islamcı akımların bi linmemebi, Türk ve Kürt tslamcılarıyla Arap köktendinci örgutlerinin gözden kac.inlma.si büyük bir eksikliktir. Hclc hcle, günlük basının, ikide bir "Hizbullah rehlikesi"nden dem vıırdııg'ıı ya da kimi Atatürkçüler'in laik görünüm altında içi bo$ din düşmanlıg'ı yaptıgı bir sırada, biz, adıyla sanıyla bclgcsiylc ve içeridcn kimselerin anlatımıyla Hizbullah (Türkiye veya başka yerlerdeki) gerçeğini ortaya ko yııyoruz. "tilamct Örgütlcr" kitabımn esas muhtevası nedır? ABD, Avrupa, Ozayir, Fas, Tunus, Mısır, Libva, Sudan, Suudi Arabistan, Ye men, Ürttün, tran, Irak, Türkiyc, Orta Asya, Afganistan, Pakistan, Hindistan, Orgutu, sermavesi ve ilişkilerivle İslamcılık l şeyh ilişkisi içinde nasıl zalim bir sömüriinün olduğunu, hcr miirit ve müminin, bagiı bulunduğu cemaat açısından nasıl bir güvenli potansiycl "tüketici" oldu^unu açıklıyoruz. Onlarca şirket ve ticari Faik Bulut, son yıllarda kuruluş adı vererek, kimin hangi ticari faadından sıkça söz edilen aliyetle iştigal cttigini, nerelerde egemen olduklarını belirtiyoruz. Öyle ki; kitabı araştırmacı yazarlarımızdan okııyanın en yakınındaki masum ticari fabiri. Bulut'la son dönemlerde aliyet içindekl Islami motifi alşılaması hemen mümkün olabiliyor. "Tankat Sermayayımladığı Islamcı akımlarla yesinin Yükselişi", sadece konuya ciddi ilgili üç kitabı üzerine eğilen okuyucu açısından defiil, aynı zakonuştuk. manda basının ekonomi sayfalannda çalışan hemen herkesin ufkıınu açabilecek bir perspektif sunabiliyor. Bu bakış açısı kavranmadığı sürece, salt kıyısından kcISLAMCI narından "Islamcı bankacılık veya Refah ÖROVTUHt Partisi'nin paralan" üzerine yazmak fazla anlamlı olmaz. Cîüdük kalır, okııytıcuyu da aydınlatamaz. Adil Düzen'e eleştiri an cak bu temelde kavranabilir. "Ordu ve Din" adlı çaltşmanıza geltr sek? • Bu da kendi düzleminde "ilk" alan çahşması. Hemen herkes, ordu ve rejim, ordu ve siyaset hakkında çok yazıp çizdi. Surıye, l.iibnan vc Azerbaycan'dakı çeşit Ama günümüzün dayatan bir mcselesi likte, Arnavutluk ve Yugoslavya'daki özli Islamcı akım, tarikat, örgüt ve hareket gürlük savaşçıları vc komünist direnisçi haline gelmis "ordu ile din" ilişkilerini irlerin tarihini, adlarını, programlarını, he lcrc karşı savaştı. Nazi subayı olan bir deleyen ciddi bir araştırmaya rastlayama dcflcrini, kusurlarını, hata vc scvaplarını "tarıkat erı"nden bile söz edilebilir. Keza, dım. Eh, elimde de birçok gazeteci ve ayrıntılı biçimde sunabiliyor. Bu yanıyla araştırmacı arkadaştan edınilmiş çok sayıMısır'daki Müslüman Kardesler örgütü tam bir başvuru kitabı ve on yıl sonra bile nün Ingiltcrc'den para yaruımı alısını, da belgc vardı. Bunları dcrleyip, ordudin yüzde 20'sı eksilcbilecek birfcaynak.Laik ilişkilerinin tarihi boyutunu açıklığa kaCIA ile isbirliğini; Ürdün'dcki Hizbül veya Islamcı, okuyan hcrkesi bilgilendi Tahrir'ın Ingilizlerle işbirlikçiliğıni, Suri vuşturmak kalıyordu geriye. Sözgelimi rcn, düşündürcn ve rartıştıran bir başvu ye'dekinin (JA IsrailTürkiye bağlantıla yaklaşık ilk 100 sayfalık ^Giriş" bölü ru kitabı olarak bakılabilir. Aynca her Is mündeki konunun özü özeti şu: Ordu ile rını, Atganistan Mücahidi Gulbeddin lamcı örfiütün di^erinden larkJı yanlarını, Hikmctyar'm CIA vc Israil baglantılarını, din, bir aynanın iki yüzü gibidirler. Bunaralarındaki tartışma vc kapışmalarını iz bazı tslamcı lıdcrlerin "masonluklarını" lar ikiz kardeştirlcr. Birbirlerinden ayrıla lemek de mümkiin. Son bölümde ise, Is belgeleriyle açıklıyoruz. mazlar. Aneak zaman zaman biri, kimi za lamcı yükselişe sosyalist açıdan bir yakla "larikat Scrtnayeunin Yükseliji" kita man da diğeri önem kazanıp ön plana çıs,ıın ve eleştiri var. Dahası; Türkiye'de bında nclcrlc karptaşıyoruz? kar. gcrçektcn özgürlükçü bir Iaik/dcmokraSelçuklu vc Osmanlı yönetiminden • Birincı bölümdc, "tslam ekonomisi" tik düzcn kurulacaksa, Islamcı ideolojiyle adı verilen yapay bir kavrama hem teorik başlayıp günümiize kadar gelen Türk tanışıp onıınla hesaplaşnıadan olmaz. Bu hem de Islam iktisat tarihi düzleminde toplumundaki ordu ile din ilişkileri daha bakımdan kitabın, iktidar istcycn sosya eleştiri var. Buradan hareketle "tslam girift; biri, yükselebilmek için diBerini listler, Islamcıları iyi tanımak ve şöyle bir ekonomisi" adı verilen kavramın, gerçek hem kullanmış hem onu ezmiş. Ayrıca bakış açısıyla cleştirmek zorundalar" yo tc dinlerarası ve mezheplerarası çatışma Türkiye'de "şeriat"ın egemen olduğu dö lunda bir nıeselesi var. Yani sadece bilgiyi nemlerde militarizm de yükselmiş ya da lardan kaynaklanan bir kimlik mücadele içermiyor, iktidarı eline alabilecek sosya tersine; askeri diktatörlüklerin ön plana si, bir ticarct faaliyetinden doğduöunu list gücjerin Sovyet, Çiıı, Arnavutluk'taki çıktıgı, darbclcrin ortalığı kasıp kavurdııkanıtlamaya çalışıyoruz. Dahası, Islam hataıardan nasıl dcrs alabılcccklcrinı de ekonomisi denen şeyın özünde "liberal ğu ortamlarda ise din canlanıp yükselmiş irdeliyor. Biz, milli veya milliyetçı ideolo tir. Halk, zorla "mümin ve Müslüman ol ckonominin vc serbest piyasacılıgın bir jinin tslam ideolojisiyle hesaplaşmasının alt familyası" oldtıgu gerçeğini ortaya ko muş" ya da bu yöndc (vakıf,.cemaat, tari nelere yol açabilece$ini, buna alternatif yuyorıız. Dini kaynaklara dayanarak, kat) çabalar sarf edilmis; bu ugurda yatıolabilecek sosyalist ıdeolojinin nereye rımlar yapılmıştır. 12 Mart 1971 ile 12 "serbest piyasacılık" denen şeyin "Allah vuruu yapması gcrektigini "Şeriat Gölge buyruğu olduğunu göz önünc seriyoruz. Eylül 1982 bunun tipik iki örneğidir ki, sinde Cczayir" adlı çalışmamızda vurgu "ümmetçilik" kavramının da, ticarı düz bolca örneğini sundıık. ladık. Bugüne kadar olan gelişmeler, C.e lemde, çokuluskı şirketlerin teorisiyle na "Türkiye'deki Islamcı Faaliyetler" adlı zayir mesclcsini ne derece doğru eJe aldı sıl uyuştuğunu, Protestan kapitalist ahlak bölümde ise, tümüyle ordu veya gcnel angımızı kanıtlar. ile Islamcı ahlakın hangi ckonomik çıkar lamda devletin tarikat, cemaat, tslamcı Daha yaktn ve somut bir örnek verebt noktasında buluştu^unu kanıtlıyoruz. IJs hareket, kişi, partilcr hakkında tuttuğu telik Islam kaynak ve belgelerine dayana onlarca rapor vc yazışma bulunuyor. lır mtsınız tslamrıların hatalanna? 1970'lerden günümüze kadar olan bir sü Kvet. Süleymancı adı verilen bir ce rak. reçte mahkeme tutanakları, gizli yazışmamaat, 1940'larda dönemin ınevcul Türk Ikiııci bölümde ise daha özgün ve Türlar, istihbarat ctüdlcri yer alıyor ki, tslamhükümetine karsji "kafir" diye tavır aldı. kiyc'ye ait şeyler var. Sözgelimi "tslami Faşist Hitler ile Mussolini'yı "gizli Miis bankacılık, Islami şirketçilik" denen şey cı kesimi pck yakından ilgilendiriyor. lüman" olarak tanıttı. Ardından 163. l'ır leri, rek tck ve veriıeriyle irdeliyoruz. la Çünkü her kesim ve tipten yüzlerce insan ka adıyla "Müslüman birlikler" olustu rikat denen yapıların gidcrck nasıl "hol adı geçiyor. Bu bilgiler ama doğru, ama ı rup, Balkanlar'daki Nazi işgalcilcriyle bir dingler" haline gcldi^ini; tarikatmürit yanlış. Biz belgcyi yayımladık. • CUMHURİYET KİTAP SAYFA 16 SAYI 272 J