Katalog

Yaşamı, dostluğu ve yazdıklarıyla 'arkadaşları' için ncp bir dürüstlük örneği olan Tezer Özlü'nün, Leyla Erbil'e yazdığımektupları okurken, onu, yazın hayatının en verimli döneminde yitirmiş olmanın acısını da duyumsayacaksınız... FATMA ORAN 'Sevgili Levla cıgım Tezer Özlü'den Leyla Erbil'e Mektuplar f f S evgilılerı hıksla terk etmenin adeta moda olduğu, sözcüklcrin teybe alındıgı, bügisayara verildiği bir çağda yaşıyoruz: Iletişim çağında... Güniimüz âşıklarının yıllardır saklanmış, kırmızı kurdeleyle bağlanmış mcktuplan okuma zcvkinden yoksun oldukları bir çag da diyebiliriz buna; mektuplara 'out' şeyler gözüyle bakıldığı bir çağ da... Oysa ne hissediyorsak onu olduğu gibi kâğıda dökeriz ınektuplarda; düşünecck zamanımız, istediğimiz gibi anlatacak ımkânımız vardır, vardır ama sorunumuz başkadır: Yazılı iletisime giriş,irkcn illc de bir Virginia Woolf, bir Marcel Proust becerisinc sahıp olmamız gerektığıne ınanırız. Mekruplarında 'edebiyat' yapmaya nımız var mıdır, dofirusu pek sanmıyorum. Birinin kişisel bir not yollayacak dcnli bize önem verdığıni bilmek yeterlidir aslında... Dünya edebiyatında da 'mektup'larm yeri büyüktür. Gorki'nin, Camus'nün, Kafka'nm, Mayakovski'nın, Gide'in, Apollinaire vc Genet'nın dostlarına, sev gililerine yazdıkJan mcktuplar vardır. Bize gelince, edcbiyatımızda da, yaşantımızda da mcktuplar oylc pck bir ycr kaplamıyor ne yazık ki. Yazarlarımızın mckrupları da yayımlanınaya olanak bula madığından, onlann scvgililcrine, arkadaşlarına neler döktüklcrini, kitaplarını yazarkcn nc gıbı sancılar çektiklerini bılcmiyorıi7 Scvgili dost, degerlı yazar Salâh Birsel'ın "Şiir ve Cinayet" kitabının bir bölumünde söz ettıgi iizre, yayımlanmış mektuplar ıçinde Namık Kemal'in, daha çok dostlarına ve tanışlarına mektup yazdıfiı görülür. Bunlar "Birader", "Beyi Şiip ve Cinayet miz", "Velinimeta" Tezer'in kendİMiıe yazdıöı mektupları gibi hep ağırba^lı gün ışığına çıkarmakla "Mektuplarımızı sozcüklcrlc başlar. bir gün mutlaka yayımlamalıyız Leyla" Namık Kemal sa dıyen arkadaşının bu isteğini yerine geti riyof, Kitap, Onsöz/Benim Gözümle Tedece kızına yazdiğı zer Ozlü/Son Aşk/Yazarın..Ulkesinde Bir Tezer Özlü'den Leyla Erbil'e Mektupmektuplarda "iki gözüm Ferideci Gezinti ya da Burası Bizi Oldürmek tste lar/ Yaytna Uazırlayan: Leyla Erbil/ Yapı yenlerin Yurdu/Sevgi ya da Sanat Dünya Kredi Yayınları/ 65 s. fiim" diyebilccck bir rahatlığa erişir. Cahit Sıtkı nın Zıya Osman Saba'ya yazdı^ı mcktuplar da samimi sözlcrlc doludur. Cahit Sıtkı, Ziya Osman'a olan scvgisıni ''Sevgili Ziyacığım", "Canım Ziyacığını"larla gün ışığına çıkardığı gibi onun kimi dizcicri üzcrine kendi düsüncelerini açıklarken kullandığı deyişlerle de belli eder. TanpıYannis Ritsos 1 Mayıs 1909'da doğmuştu nar'ın mektuplarında ise şiire, sanata çokça ycr ayrılır. Bütün bunların yanı sıra 18 Mayıs, İletişim Kitabevi'nde Nâzım Hikmet'in "TarantaBabu'ya • Mektuplar"ıyla, VâNu'ya, Kemal Tahir'e, Memet Fuat'a mapusancden yazdıGustave Flaubert 8 Mayıs 1880'de ölmüştü ^ı mektuplar unutulur gibi dcğildir. Burada, Salâh Birsel'in Geceyarısı Mektupla915 Mayıs, İletişim Kitabevi'nde n'na da kucak açmak gerekir... • Demin, mektuplarında 'edebiyat' yapmayanımız var mıdır, pek sanmıyorum Balzac 20 Mayıs 1799'da doğmuştu demiijtim. Gcrçekten özgün bir edebiyat1622 Mayıs, İletişim Kitabevi'nde çı olup da mektuplarınaa 'edebiyat' yapıpayan, yüregını 'olduğıı gibi' açan lezer • Özlü'nün, en yakın arkada^ı, can dostu Leyla Erbil'e yazdıgı mektuplar istisnanın Victor Hugo 22 Mayıs 1885'te ölmüştü da istisnası clbcttc... 2331 Mayıs, İletişim Kitabevi'nde "Tezer Özlü'den Leyla Erbil'e Mektuplar", Tezer'in ölümünün dokuzuncu yıfı olan 25 ^ubatta yayımlandı; Âijiyan'da,. pcmbc mermer taşının üstiınde 18 Mayıs'ta Yannis Ritsos'un Tezer Özlü 19431986 yazılı bir tepccikte yatan Tezer'i 'sevdikleri'nin ziyaret ettiği 915 Mayıs'ta Gustave Flaubert'in gün... Sevdikleri, onu papatyalaı, rrezya1622 Mayıs'ta Balzac'ın lar, nergislcrle süslcdiler. Leyla Erbil de bııyük bir ıçrenliklc kırcıçcklcrının iistü2331 Mayıs'ta Victor Hugo'nun ne bıraktı kıtabını, bıı fıem Tezer ıçindi hem de Tezer'e gelecek olanların oracıkta Kitapları... İLETİŞİM KİTABEVİ'nde % 20 indirimlidir okumaları için. Çok incelikli bir davranıçtı... Edebiyatımızın tartışmasız en özgün ve Ankara Kitabevi: en öncmlı yazarlarından olan Leyla Erbil, Selânik Cad. No. 72/C, Kızılay 06640 / Tel. (0312) 418 59 32 sında/Dostluğumuza, Hastalığa ve Olüm Meleğine Dair adlı bölümler ve Mektuplar'dan oluşuyor. Yaşamı, dosduğu ve yazdıklarıyla 'arkadaşları' içijj hep bir dürüstlük örneöı olan Tezer Özlü'nün, Leyla Erbil'e yazdı ğı mektunları okurken, onu, yazın hayatının en verimli dönemindc yitirmiş olmanın acısını da duyumsuyoruz... "Mektuplarda, haklı haksız Tezer'in alaya aldığı, parladığı kimseler de var" diye yazıyor Leyla Erbil kitabın "Sevgi ya da Sanat Dünyasında" adlı bölurruindc vc dcvam ediyor: "Qerdi, kişiler değil zihniyetlerdi. Tezer Özlü'nün yüreğinde kin ve intikam gibi duygular niç barınmadı; çabucak incinen insanın tepkileriydi onlar. Tezer'in bilincli okurlarının bu tepkileri de doğru bir kanala aktaracaklarına inanıyorum ben; beni yüceltmclerindcki abartma payını sezeceklerini de. Söylemeye gerek yok, onunla birçok konuda düşüncelerimiz ayrılıyordu, ama bunlar hiçbir biçimde dostluğumuzu engellemedi." Evct, yıllar boyu gelmiş mektupları neden b.ıriktirdifiimi düşündürüyor, "Tezer Özlü'den Leyla Erbil'e Mektuplar"; onları neden kişiscl hazincmiz saydığımızı, neden tekrar tekrar okuduğumıızu onları; postacılan bu kadar sevmemızin nedenini ve eğer 'mektup'laşmazsak bir insani teması daha yitıreceğimizi... • Ankara Iletişim Kitabevi'nde Yazar Haftaları CUMHURİYET KİTAP SAYI 272