Katalog

ŞİİR GÜNDEMİ Sennur Sczcr, ycni çıkan kitabı "Şiir Gündemi"nde şiirin gündemini şaptıyor. Yeni yeni şiir yazmaya başlayanlara, hatta şiir oKurlarına şiirc ulaşmanın, şiiri yakalamanın, kendinin ve toplumun sözü, sözcüsü kılmanın yöntemlerini anlatıyor. Usul bir scsle, bilgiçlik taslamadan. Karşılıkh konuşma tadında, tam bir sohbet havası içindc anlatıyor diyecelderini. ADNAN OZYALCINER iir, söz sanatlarının anası. Ulaşıl rnası güç, uğraş isteycn, sabır gcl~gS rektiren, mayalandırılması kolay olay •^ olmayan bir yazın dalı. Ama bizde öyle sayılmaz. llk gençlik yıllanmızda hcpimız bir şcyler lcaralayarak şiir diye mektuplarımızda sevgililerimıze göndermışızdir. Uyaklı iki üç sözü bir araya getiren herkes kendini şair sayar. Askcr mektuplarında bile öy fe değil mi? "Kestane kebap/ Acele cevap" Azerbaycan'da Aziz Nesin'e sormuşlar: "Si/.de şiirin durumu nasıldır?" Yanıtını beklemeden de eklemişler: "Bizde beş kişiden dördü şairdir." Aziz Ncsin, giilmüş: " O bir şey mi?" demiş, "bizde beş kişiden altısı şairdir." Buna bakarak bizde şiirin hep gün demde olduöunu söyleyebiliriz. Ama ölçülü olsa da, olmasa da uyaklı ya da uyaksız her söz dizisi şiir midir? Sennur Sezer, bu sohbetlerini şiir yazanlarla şiire gönül verenlerle kimi mektuplaşarak, kimi karşılıkh söyleşe rek lnsancıl dergisinde bir yıl sürdürmüş. Şiire değgin konularda dergiye her ay bir dcneme yazarak kitabını oluşturmuş. Onun için kitaptaki yazılar, genç şair ve okurlarla karşıhkh düşünce alışverişinden doğrnuş oluyor. SAYFA 12 yorum: Şiir Cîündemi; Sözeükler Uyum ve Uyak; Anlam Sorunu; Şiir ve Meydan ükuma; Bakış Açısı; Şiir ve Moda; Şiir ve Birikim; Şiir ve Özgürlük; Kendi Canına Kıyına, Direnç, Şiir ve Dedikodu; Şiir ve Diışünce; Şiir ve Bilgisayar; Yabaneılık, Dil ve Şiir; ü n l a r Ermış Muradına. Başlıklarından da anlaşılacagı gıbı Sennur Sezer şiirin temel sorunlarmdan güneel sorunlarına kadar şiiri aramayı sürdürüyor. Şiir ve Bilgisayar adlı vazısının Yatıli!, Bilgisayarhk bölümündc şiirde kimlik konusunu irdelerken günümüzde buna pek aldıran olmadığını soylüyor "Kötümser olmayı hiç sevmcm. Ama günümüzdeki kimi şiirleri okudukça, lıep yanhş kurgulanmış bilgisayarlar şiir yazmaya kuruldular sanıyorum. Bir tutam (.an Yüccl "argo"su, bir tutam da Hce Ayhan "ara;o"su (oysa bu iki argo bir araya gctirtlemez, ayrı dünyaların, bakış açılarının "gerekli olduğunda" kullanılan dilleridir), ııç kaşık özentı bohenı, biraz "divan cşcinscllıği", bıraz da "hava" (...) Toplumcu şiirlc toplumsal şiiri ayırmayı düşünmeyenler, toplumcu tiim ozanlardan tavır yineliyorlar. Bir bakıyorsunuz, Nâzım Hikmet'tcn bir özleyiş esintisi, üç satır sonra bir Ahmed Arit nârası (değilse aynı ozanın bir başka şiirinde) Rıfaz Ilgaz'la A. Kadir kolkola. Sennur Sezer, böyle kımliklerini tanımadan yola çıkanların sonunun "hüsran" olacağını belirtiyor. Şiir ve bflgfsayar Sennur Sezer'den şiirin sorunlan... iir mindemde mi? Şiire ıılnşma, şiiri kavrama konusundaki eksikler neler? Kitabın "Merhaba" başhklı gırışinde Sennur Sezer, asıl eksikliğimizi şöyle belirtiyor: "Okuma, okuduğunu anlama, irdelemc, eleştirme alışkanlıgı edinmeden kıılİandığı dilin ozelliklerini tanımadan yazmaya başlamak gibi bir ahşkanlıöımız var. Bu alişkanlık ehliyetsız araba kullatınıak, kurallara uymadan trafiğe çıkmak kadar tehlikelı. Ama dılde, ya zıda yapılan yanlışlar trafik kazaları kadar yanlcı uyandırmıyor." Sennur Sezer, bıırada, güneel bir yara halinc gclcn dihmizın kirlcnmesini, dıle şair olarak şiir okuru olarak nasıl bakmamız gerektiğini vurguluyor. Hemen ardından şiiri var etmede yazarı kadar t)kuruıı da payı olmasını, okurun da şiire katkıda bulunması j»erektigini, günümüz okurunu eleştirerek belirtiyor. "Bir de var ki, şiir, okuru tarafından yeniden yorumlandığında var olan bir sanat. Bir bakıma tiyatro escri gibi. Se Şürin vaHığı Şiirin temel sorunl.uından biri olarak özgürlük konusunda da şunlan soylüyor. "Benim ülkemdc, Türkiye'de, şiir öz gürlüklerle değil kısıtlıhklarla boy at mıştır sanki. Şiirin en çok okundıığu, en çok yazıldı^ı dönemler, geniş özgüılüklcr dönemi dcğil, özgürlüklerin da raldığı dönemlerdir. Bu gerçek, şiirin yirciye oynanmayan bir oyunun güzellı"yarı örtülülük" ısteyen bir sanat dalı |*i, çirkinliği, etkilili^i, yavanlığı nasıl tartışılmazsa, okurunca okunup yorum oluşuyla, eğretileme sanatı oluşuyla da açıklanamaz. Baskıların, kapalı şiir sayı lanmayan bir şiirin varhgı da öyle tartışmah, eksik bence. üysa uzun bir süre sını artırması gerekirdi oyle olsaydı. dir şiir okurundan söz cdilemez du üysa 1980 sonrasında (1970 sonrasında oldıığu gibi) o güne kadar "kapalı şiir rumda. Okurlar, roman okurları gibi ustası" bilinenlerin daha açık, baskılara bestsellerlerle, şarkı sözlerıyle ılgilidir. ijiirin güzelini, lıasını sczselcr de be daha cepheden saldıran şiirlerini okuduk. nımsemeye yatkın değiller. Bu tavır Ben Edip Cansever'in "Eylülün Segünlük yaşamı etkilemese, bizi sıradasiyle" şiirini anımsatmakla yctineceğim. na, yavana, kalitesize alıştırmasa önemli Bu dönemler, iki ayrı akımın (açıkse değil diyeceğim. Şiirde, öyküde, romanda kötü anlatılmışı onaylamaya alı cik şiirlerle fkinci Yeniciler'in) hemen şan beyinler, bu tavrı politikada yineli hcnıen birleştiği dönemlerdir." yor. Kimse söylenen sözlerin ardındakiŞiir Gündemi'nde şairlik ve yazarhk ni ya da soyleniş biyımini tartışmıyor." birikiminden yararlanan Sennur Sezer, dar oylumlu kitabında şiirin kapsamlı Sennur Sezer, bu bözleriyle yozlaşan konu ve sorunlarının üstesinden gelekültürumüzü, kültüre bakış acımızı da bilmiş. Hem de şiire, şiir söylemine sorguluyor. Dolayısıyla şiire ulaşmanın açık bir dille. Şiirin güzelliği ile Çünkü kolay olmadığını soylüyor. "şiir, gündelik sözcuklerle yeni şeyler Şiir (jündemi, şiire ulaşmanın kolay söyleme sanatı"dır. • olmadı^ını soylüyor. Şiir Gündemi, şiire ulaşmanın yollarını araştıran on üç yazıdan oluşuyor. Şiir Gündemi/ Sennur Sezer/ DeneKonunun kapsamını vermcsi açısından meler/ însancıl Yayınları/ Niian 1995/ on üç yazının başhklarını yazmak isti64.\ CUMHURİYET KİTAP SAYI 272 özgürlük konusu