Katalog

0 K U R L A R A Dashıell llammclt, Georges Sımcnon ve Agatha Chrısltc gıbı yırmıncı yuzyılpolnıye romanına damgasını vuran, yapıtları en çok oknnan yazarlar arasında ycr alan Patrıcıa Hıghsmıth, edebtyat dünyasına l d yayımlanan "Trendekı Yabancılar'la gırmış vc bır daha edebıyattan aynlamamış Kıtapları ülkcmızde dc hızîa yayımlanmaya başlayan vc yayınalarımızın gözdesı halıne gelen Hıghsmıth tçın, bır başka unlu yazar Grahavı Grccııc, "Patrıcıa Hıghsmıth'ın yarattığı kasvetlı, kapalı, ırrasyonel dunya bıldığımızı sandıfomtz dunya obnadıg'ı naldc, bızc komşularımızın dunyasından çok daha gerçek görünur Hıghsmıth, korkudan çok, behnız kaygıyı isleyen bır ozandır " dıyordn Polıuyenın bu unlu yazarını ulkemızde yayımlanan küaplan haglamında deÇerlcndırmeyc çahştık sızler ıçın UAralık 7995, ünlü Fransız Ozarıı Paul Eluard'ın yuzuncü dog'um yddonumu Dunyanın çeptlı ülkelenndc bu unlu ozanla ılgılı anma toplanttları düzenlcnıyor ve adına uygıın bır btçımde amlıyor hluard Btz dttuç yazıyla annıak ıstedık Eluard't Yıldtz Cıbıroğlu, tam be$ yıl once basılmış ama ncjenic gozdcn kacmii ya da pek ılgılenılrnemi) bır kıtabı, "Analar'ı tanıtıyor yazıstnda Bu yazıyla bırlıkte kıtabın haketttğı ılgıyı bıdacağını sanıyoruz Yenı yıl hcdıyelcrınızm kıtap olmast ddeg'ıyle g y! Mehmct Sucu, "Halk Bunu Bilmesin" kitabmda yasakların nc kadar saçma noktalara vardığını ve ne kadar akıl mantık dışı olduğunu çarpıcı orncklcrle gösteriyor. Sucu'nun kitabında, basın açısından ibret dolu öyküler de var. Iki sağcı azcte, sırf ilan nedeniyle bir aşka gazeteyi sıkiyönetime ihbar etmişler ve bu gazetenin kapanmasını sağlamışlar. ORAL ÇALIŞLAR Mchmct Sucudan "Halk Bunu Bilmesin" Yasaklardan kurtulmak için chnıet Sucu nun ' Halk Bunu Bıl mesın ' basjıkh kıtabını okuıkcıı bu sıkıyonctım komutanliğı yasağı çok ılgımı çekrt Yasak, geçen yıl olen unlu Mcn zıl !jcyhı Raşıt Erol'la ılgılı Adıyam.ın ın Kdlıta îlçesmm Meıızıl koyundc otınan vc vılda bııılercc murıdın zıyarct ettığı Ras.it Lrol 12 Lylul 1980 askerı darbesınden son la Çanakkale'de zorunlu ıkamete tabı tutu lur Adana Sıkıyonctım Konıutanlığı bu unlu şcyhın Çanakkale'ye surgun edılmcsıyle ılgılı tıım haberlerı yasaklar Bıldırı aynen şoyle dır "Bır sure oncc Çanakkale de zorunlu ıka mcte tabı tutulan Adıyaman'ın Kahta llçesı Menzıl koyundcn M Raşıt Erol ıle ılgılı ola lak dış basında yayınlanmı^ olan bıldırı, ha bcı vb yavın yapmak Adana Kurmay Bas kanlıjiuıca yabaklannııştıı Bu konuyla ılgılı yayın yapan gazctclcr toplatılataktır 9 Agusros 1983" I labenn asıl ılgınç olan yanı bu kararı ga/ctclcıc teblı^ eden sıkıyonetım gorevlısı su baydıı BıJdırının altında şu cumle yeı alır "Tcblıg eden Kolordu ve Sıkıyonetım Ko mutanlıgı Basın \e Halkla îlı^Kiler "jubesı soıumlusu Asteğmen Hasan Mezarcı ' Lvet vanlış okıunadıni7, bıldırının altında kı \\\\ic\ unlu anlı ^anlı Osnıanlı taraltaıı es kı RP, ijimdı ıse bağıııısi/: mılletvekılı Hasan Mc7arcı Surgune gonderılen, butun tslamcı grup laıın cok onem verdığı ve saygı duydugu bu dın adaıııı Onunla ılgılı habeı veren ga/ete lerın toplatılacaftı uyaıısını yapan ibe, devle tın tslamcılara yonelık yasaktamalarına yo nelttığı seıt eleştırılerle dıkkat çckcn Hasan Mezarcı Mc/arcfnm bu bıldıııyı hangı ko^ullaı al tında ım/aladıgını bılmıyoru/ O gunku lulı halını dc bılmı\oni7 Ancak ortada bır geı <,ek vaı, 12 Lylul askeıı daıbcsındcn sonra Adana Sıkıyonctmı Komutanlıguım basına yonelık bu «,ok bıldırısmın altında Mc/aı n'nın ıni7ası bulunuyor Me/arcı'nın bu bıldırılerı neden ını/aladı g"ına ılıskın ııuıtlaka kendınce bır gcıckçcsı vardu Ama, Men/ıl şeyhıne yonelık yasa^ın altma nasıl ımza attıgını do^ıusu (,ok meıak cdıyorum Çunku, kendısının o guııe kadaı savunduğunu ıddıa cttığı butun değcrlerı ayaklar altına almış l.mrı mutlaka kendısı vcrmcmış, baijkalaııııın eınıını uygulamış, ama zatcn tarıh ba^kalarının cmırlerını uy fulayan ccllatlarla doluduı Mezarcı tabıı kı cellat talan dc^ıl Ama, yasağın ınsanlaı uzerınde nc buyıık tahrıbat yaptıgını gostermcsı bakımından ılgınç bır ornek O, Menzıl ^eyhıne ılüjkm bır yasağı teblığ edcbılmek ıçın vıcdanmda kımbılır ne gıbı nesaplar yapti'' Kendı ınançlarını ayak lar altına aluken kımbılır, kı^ılıgındc ne gıbı yaralar açıldi'1 Lğeı açıldıysa bu onun yıne dc ınsan yanının ya^adığına oıııektır Mezarcı, yalnızca bır ornek Mehmct Su cu nun kıtabı başka yuzlerce ornekle dolu Nc ınanılma/, saçma sapan yasaklar çlkaııl mii} Nc /aman mı, tabıı kı askeıı daıbeleı den sonra, sıkıyonetımlcı doncmıııde An cak 27 Mayıs 1960 dan oncc DP'nın ıktıdar da oldugu sıvıl yonctımler doncnıındc bası na getııılcn vasaklar, askeıı cloııcmlcıc tah mct okutacak kadaı acıması/ Demokıat Partı ıktıdaıı doncnıındc 1959 Mİında Maıılın Savur yolunda kaıayolu u/c ımdc sovgunlaı artar () doneıııde Dogu \t 304 M Guneydog'u yorcsındc dağlarda yu/Jerce e^ kıya bulunuyoıdu Iktıclaı bu sovgunların basına yansımasını ısteıııcv ve yayın vaba$ı koyabilmck ıçın ha rckete gcçcr Içıijferı Bakanının talebı üzerı ne Adalet Bakanı Esat Budaklıoğlu, Mardın Savcısını arar ve savcıdan bu konuda yayın yasağı kaıarı çikaıılması ıçın gereğının yapılmasını ıster Savcı Nobetçı Hakım ( emıl Sa atçıoğlu'na talebı ılctır, ancak Saatçıoğlu bu talebı uygun gormez ve rcddeder Savcı aı dından aslıye hakımıne başvurarak kararın deüıştııılmesı ve yayın yasa^ınm konulması nı Lıı kez daha talcp cdeı Aslıye hakımı de bcnzcr gcrekçelcrle ba^vuruyu reddedcr ve yayın yasagi koymaz Bakan Budaklıoglu, ıkı hakımın bu talebı reddetmesı uzerıne yenı bn yol deneı Mardın'dekı savcı yardımcıla rından Osman Kılıç'ı yetkılı hakım olaıak atar ve Kılıç dâ bakanın talebını yerıne getı rerek ıstcncn yayın yasagı kaıarmı çıkaıır Yasak l'urkıye dekı tum savcıhklara ula^tırı1 1 Karaım ertesı gunu Osman Kılıç ın ha1 kınılık yctkısı kaldııılıı Mizah öykülerlne konu Yasağın insanlar üzerindeki efldsi TVRHAN GÜNAY KtT/UP Imtiyaz Sahibı Berin Nadı BasanveYayan YenıCun Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A ş cenel Yayın Yönetmeni Orhan Ertnç Cenel Yayın Koordınatöru Hıkmet çetinkaya <. Yazıişler! Müdurleri. Ibrahım Yıldız (Sorumlu) , Dınç Tayanc ') Yayın Yönetmeni Turhan Gunay Grafik Yönetmen Dılek llkorur .' Reklam. Medya C CUMHURİYET Bu hcnu/ sıkıjoıictım olın ı\ ın bıı donemın uygıılamasıdır Sıkıyonetım donemındekı uvuulaııulaı ıse, mı/ah oykulerıne konu olacaK kadar ılgınç baçınalıklaıla doluduı Mchmct Sucu'nun kıtabındakı ılgınç oıııck lcıdcn bırısı de Suudı Arabıstan Dı^iijlcrı Bakanı Pıens I aysal ve Savıınma Bakanı Sultan'ın /ıyaretıyle ılgılı konan yasaktır 12 Evlul doncnıındc Adana Sıkıvonetım Komu tanlıgının koydugu yasağı ^ucu kitabında ^oyle anlatır "6 Kolordu ve Sıkıyonetım Komutanhğı Babin ve Hakla tlı^kıler Burosu Sorumlusu Yarbay Fıkret telelonla arayaıak 24 Nı san'cla Turkıye'ye gelccck olan Suudı Ara bıstan Dısışlerı Bakanı Prens Faysal, Mıllı Savıınma Bakanı Sultan'ın O7el ve kışısel dıı rumlaıı hakkında '6 7 kaıısı vaı' gıbı haber lcrın, Dı^üjlcrı Bakanlığımızın vereceğı bılgı dı^ında ya/ılmama&ını ıstedı " Adana Sıkıyonetım Komutanlıgı, gclen Suudı bakanların 6 7 karısı olduğunu bılıyor ve bunun Turkıyc'dc oğıenılmesını ıstenıı yor Neden acaba' Yasak koymayı mantıkla, akılla açıklamak mıımkıın tnu' Yasak, akıl mantık tanımavınca anketler bıle yabakçmm konusu halıne gelır 12 Hylul askerı darbcbiııden sonra ılk seçmı 1983 K.ı sım ayında cuntanın denctımınde vapılır Bu seçımleıde ılk kc/ ga/etder anketler yoluyla seçmenın egılımını okııyucularına aktaımak ıstcılcı Bu auıaçla ulke çapmda anketleı ya pılıı U/un bıı çalı^ına sonucunda anketleı yayınlacak hak gctııılır BLI konuda ın k.ıpsamlı çalışmayı Huırı vet ga/ctesı vapmışin Bu ga/ctcnın ılk an ket çalı^ıııasıdıı (%alı^manın ılk bolumu ga 7etcnın bırıncı savfasının tamammı kaplay.ı cak şekıldc yayımlamı Ancak vayımlaııan anket sonuçlaıı cuntanın hoşuna gıtmemış olacak kı, hemcn bır vasak daha gundemc gelır Hurrıyct, buyuk emcklcılc hazırlattığı anketı ne yazık kı yayımlayama/ Yasak'da şunlar yazar " Anket yapılnıasi sıkıyonetım makamla rmın ıznıne tabıdıı Seçııııleılc ılgılı anket yapılmayacak ve anket sonucu şeklmde hcı hangı bır yayın yapılmayacaktır 29 10 1983" Boylece Huırıyet ga/etesının uzun çaba larla lıazırladığı anket cuntanın yasağına ta kılıp kalmıştı Sucu nun kitabında, basın açısından ıbıet dolu oykuler ılc vardır tkı sağcı gazete, sırf ılan nedeniyle bır başka gazeteyı sıkıyonetı me ıhbaı eder ve bu gazetenin kapanmasını sağlar Bu ornek, basının gunumuzdekı yozlas,masının da teınel ıs.aretlcrınden bırıdır 12 Lylul clonemmdc yasaklaı altında buyuk bır kış,ılık kaybına uğravan basın bıı çok vasa ğın destekçısı vc cuntalaıın hınk devıcısı go revını de ycrınc getırmekten gcrı duımadı Basına uygulanan vasak vc kapatma kaıaı ları, ga/etecıleıın lutuklanması, basında A.ı ha sonra oıtava cıkacak buvuk bıı tahııbatın alt yapısını ha/ırladı Bugun lıepımı/ ga/ete cılık ırKsleğının buvuk bır çokuş, ıçındc ol duğundan şıkayet edıyorıi7 (îazerecık'i m lıabeıcılık mesleğını bırakıp patroıılaıın gundelık çıkaı çatışmalaıııun peş,ıne cluscı nale gelmelermm vapı taşjarı bovle baskı do nemlertndc atıldı Mehmet Sucu, "Halk Bunu Bilmesin' kı tabında yasaklarm ne kadaı saçma noktal.ua vardığını vc ne kadar akıl mantık dısı oldıı ğunu çarpıcı orneklerlc gosterıyor Donup donup o yasaklara bakarak, baskı re|imlerı nın ne buyuk tahrıbatlara neden olabılcceğı nı gormek ıçııı bu yasaklar hıç unutulmama h Zaten unutmamız da mumkun dcğıl kı bugunun Turkıye sındekı yasaklar ââ sıkı yonetım donemlerını aratmayacak duzeyde Hâlâ basın uzermde yasaklaı, ceza tehclıtleıı suruyor Devlet Guvcnlık Mahkemelerı devletın guvenlığını sağlamak adına sabah tan akşama gazerecılerı, ya/arları, çı/erlcrı yaıgılayıp mahkum etıneye devam ecııyoı Mehmet Sucu bıı kaç scne ıçınde, yenı ya sakları da ele alan kıtaplar yazmayı surduıe bılır, cunku ıılkcmı/ bu açıdan ınanılmaz ol çude bol malzemeleı urctmckten vazgcçmı yor Yasak kıtaplaıı va/mamak ıçın mutlaka yasaklar tc^hu cdılnıclı Mehmet Sucu, taıı nın bırbolumunu kalıcılaijtırarak guzcl bıı ı;. vapmış I lınc saglık Mehmet Sucu'nun "Halk Bunu Bilmesin kıtabına cevap olsun dıvc sovle dıvorıı/ Halk her şeyı bılsın • Halk Bunu Bilmesin / Mı ıııı I lıw/i{/ıı Sıı ın / Vlay / ?()<) ı SAYFA 3 Çarpıcı örnekler K İ T A P SAYI