Katalog

"Şeytan'ın Karısı Jenny Marx" adlı romanında, olduğu ileri sürülen, Engels'in de inkar etmediği, Kapital'in mutfağını, okuru da Marx'lardan bir oğlu Frederick Delmuth olayında. Jenny'nin aylar süren Hollanda gezisi sırasında Karl'ın Lenchen'i üyeicılarak, baştan sona anlatan Giroud, bu Jenny biyografisinde, çok büyük bir düşiin, eylem ve canı çektiği, Lenchen'in de kendini savumadığını belirten yazar; Jenny'nin bu olay karşısında derin olay adamı Karl Marx'ı başoyuncu olarak tutmak zorunda kalmıştır. Bir kadın yazar, özellikle de bir kuşkulara saplandığını ve "Her şey hiçliğegömülkadın gözüyle Marx'ı, paragraf sonlarında kadın dü" diye günlüğüne yazdığını aktarıyor. Giroca yargılamaktan, arada sırada ona, hafifleşerek bi ud'ya gore "Bütün erkekleri cinsel organlarının le sataşmaktan çekinmemiştir. Giroudx, Marx'ın yönettiğini bilmiyor Jenny." Tam kadınca acımakadınlarla paylaşımını nesnel bir gözle ortaya se sız bir yargı. Fakat Karl gibi büyük bir adamı korurerken, baba olarak Marx'ı acımasızca yargılar. maya yönelik birliktelikte sanki Giroud, Jenny ile Özellikle hizmetçileri ve yakın dostlan Lenc omuzomuza. hen'in hamile kalışı, çocuğun babahğını Engels'in Kapital'in mutfağı, her zaman kirli, düzensiz ve üstlenişi, Engels'in ölüm döşeğindeyken taş bir dağınıktır. Bir Prusya ajanı, bu mutfağa kadar gitahtaya, çocuğun babasının Marx olduğunu yaz rer ve notlarında sayar döker: "Yıkanmak, kendiması ve bu bilginin edinildiği mektubun ancak ne özen göstermek, çamaşır değiştirmek seyrek 1962 yılında açıklanışını, bir kadın gözüyle Fran rastlanan şeylerdir onda.L.) uyumlu hiç bir moçoise Giroud asla affetmez. Hep erkek bir döl bilya yok içeride. Her şey parça parça. Yırtık pırdüşleyen, oğııl düşkünü bir Tiirk gibi her defasın tık, kırık dökük ve üzcrlerindeki birer karış tozla, da kız doğdukça sevinicini gizleyen ve küçük yaşta inanılmaz bir dağınıkhk içindeler.(...) Her şey kirölen iki oğluna da çok üzülen, adeta yıkılan Karl li, tozla kaplı. Oturmak tehlikeli bir girişim. (...) Marx'ın, kendinden uzakta, Lenchen'den doğma Bunların hiçbiri Marx'ı da, karısını da rahatsız etbir oğlunun olduğunu, büyüdüğünü bilmesine mez.(...) Parlak bir söyleşinin tadı, evin eksikliklekarşın, onun yetişmesi ve eğitimiyle ilgilenmeme rini bağışlatır, konforsuzluğu çekilir kılar. "Marx si, yazar için katlanılmayanların en büyüğüdür. ailesi dâğınık ve dar odalarında bile konukseverBazı yargılannda Giroud, likten ödün vermez. Roçağı sorgulayarak Marx'ı man, Karl ve Jenny'nin 66 Giroud, özellikle de bir haklı çıkarır; örneğin: Laölümleriyle hemen sona ura'nın Paul Lafargue ile kadın gözüyle Marx'ı, paragraf ermez. Marx ailesinin en izdivacı öncesinde: "Öyle küçüğü Tussy ve 1910 yısonlarında kadınca ya, ondokuzuncu yüzyıllındaki Lenin ziyaretindayız. Bir kız, Marx'ların den bir yıl sonra, Laura ve yargılamaktan, arada sırada kızları gibi düşünsel baPaul Lafargue'ın birlikte ona, hafifleşerek bile ğımsızlık ve ekin ortamınintiharlarına kadar gider. da yetişmiş bile olsa, onun Marx soyunu, torun sataşmaktan çekinmemiştir. serveti.bekaretidir. "Aynı Johnny sürdürür. Ancak, Giroudx, Marx'ın kadınlarla olayda, Lafargue'ın ken"Marx'ın asıl çocukları disine hayranlığını Enbaşka yerlerdedir elbet. paylaşımını nesnel bir gözle gels'e yetiştiren Marx'ı §u Onda bir felsefe değil de, ortaya sererken, baba olarak eklemeyle haksız çıkarır: sefaleti ve acıları kökün"Ama kısa sürede Marx'ı acımasızca yargılar." den sökecek yasalar sağla(P.Lafargue) iigisini yaşlı yan bir bilinı bulduklarına adamdan kızına yöneîtti." Daha önceleri Marx'ın inanıp, onu göğün yeryüzündeki yalvacı olarak sıcak bir yakınlaşma içine girdiği kızı Nanette'i zi ululayan milyonlarca ve milyarlarca kadın ve erkeyarcti için: "Güzel dayı kızı, kendisini kıvrandıran ğinarasında"dır. yeni bir kızılyarayı sevecenlikle iyileştirir." îrlanInsanın devrim pahasına varoluşun sevinçlerin dalı bayan arkadaşı Mary Bruns'ün ölümünden den kendisini yoksun bırakmasını yersiz bulıır sonra yıkılan Engels'in, Mary için "Zavallıcığım, Stendhal. Devrim gelecektir. Ancak varoluşun sebeni bütün yüreğiyle sevmişti" diye yazmasında vinçleri daha önden gclmelidir. Sezar'ın hakkını ayraç içinde çıkıntılık: "(Ayraç içinde, erkeklere hiç deMarx'aveıir görünmeyen Giroud, özgül kaözgü güzel bir formül. "Onu sevdim" demiyor; "o dın yazar saptama ve saplamalarını, yargılarını ckbeni sevdi" diyor.) Karl'ın Engels'e, Kontes Hatz lemekten kaçınnıadan ohışturduğu biçemi; özyafeld için döktürdüklerine karşılık: "llahi Marx, şamöyküsel roman türünün ağırlığını ve tarihsel bir kontes olunca hiç dayanamaz." Yine Nanette sıkıcılığı hafif bir ironide gezdirerek, Kapital'in için: Karl da ona "benim minik ve tatlı dayı kızım", düzensiz, dağınık ve konuksever mutfağını tanıt"küçük büyücüm benim", "benim korkunç baş mış. Kuşkusuz bütün insanlığı konuk eden ve centan çıkarıcım..." demektir. Görmezlikten gelelim. neti ancak devrimden sonra yeryüzünde vaat eden "Sata sata bitip tükenmeyen gümüş takımlardan birmutfak. sonra Giroud, Karl ve Jenny'nin tükenmez mirasFrançoise Giroud, şeytan olarak nitelediği larına takmıştır kafayı: "Inanılmaz insanlar §u Marx'ın, varoluşun sevinçlerindcn yoksun bırakaMarx'lar. Onlara gökten düşen, şuradan küçük cak bir devrim yanlısı olmasını benimsemez, amabir kalıt, buradan küçük bir kalıt, hep vardır. eğer Kapital mutfağının romanı, devrimi hala bek"Marx'ın, New York Daily Tribune'e verdiği 321 leyenler için bir başka şeytanın ayetleri idiyse vay makaleden ilk 109'unu Engels yazmış ve bunların Giroud'nun haline! dörtte biri, gazete başyazısı olarak imzası, kalanı O zaman bu kitaptan sonra en bağnaz marksistMarx imzalı yayınlanmışken, bu gerçeğin ikisinin lerin Giroud için bir ölüm fetvası (!) vermelerinde ölmeleriyle ancak 1918'de ortaya çıkanlmasını dengerçektenkorkmalı(mı?) • yazar, tuhaf karşılar haklı olarak. "Ancak bir yıl sonra Marx, kendi makalelerini kendisi zahmetine girer;" Kadınca ve yerinde saptamaları da var Giroud'nun; özellikle Lenchen'in, babasının Engels SAYI 209 SlMAVİYAYINLARI yeni kitaplarını övünçlesunar roman dlzimlzde \OIIII sevğili yazara Nobel ödülü'nü kazandıran yapıtı "Toni Morrison'm en güzel romanı... Yazdığı hiçbir şey onun sarsıcı yeteneğini böylesine ortaya çıkarmamıştı..." (Chicago SunTimes) "Birbaşyapıt..birmucize... Amerikanedebiyatmı onsuz tasavvur edebilmek artık olanaksızdır!'' (Los Angeles Times) "Çok güçlü, büyüleyicl bir öykü..." (People) "Bu birzafer!.. " (Margaret Atwood, TheNew York Times Book Revlevv) "Taptaze, akıcı bir anlatım... Canlı imajlarla dopdolu... "(Tlme) Ve yazarın son yapıtı CAZ yakında yayınlanmız arasında... denemeinceleme dizimlzde Fransa'da çoksatar listelerinden inmeyen kitap... Bergson'dan Elnstein'a, Prigogin'den Heisenberg'e, felsefe ve bllimin en önemli sorunları ve arayışları... Tanrı ve Bilim uzlaşmaz iki kavram mıdır?.. Düşünen her insanın kitaplığında bulunması gereken bir yapıt... SİMAVİ YAYINLARI... EN YENİ... EN ÖNDE... SİMAVİ YAYINLARI HÜRRİYET TESİSLERİ GÜNEŞLİİSTANBUL TELEFON: 550 00 50'DEN 2178 VE 2334 DAĞITIM: 2221 SAYFA 1 9 'Şeytan'ın Karısı Jenny Marx / Françoise Giroud / Çev: Erluğrul E/coğlu • Hülya Yılmaz/ Can Yayınları/176s C U M HURIY E T K İ T A P