Katalog

mize kazandırmışttntz. Şunu sormakistiyorum: Walter Benjamin'i çevirmek, nasılbir duygu. • Her şeyden önce, bana hayranlık, sonsuz hayranlık ve büyük bir çalışma hırsı aşılayan bir duygu. Bir insanın sürekli kaçarken, sürekli Naziler tarafından yakalanma korkusu içindeyken bütün o eserleri yarattığınıdüşünmek... Benjamin'i çcvirmeye başlamazdan önce de tembel bir insan değildim; ama şimdi, çok daha farklı bir duyguyla çahşıyorum: büyük hedefler için yaşamın kısalığının bilincinde olarak...Bu yüzden kendime karşı gittikçc daha açımasız davranarak...Birbaşkayerdesöylemişyada yazmıştım: Bir süredir kendirni, yaptığım çevirilerle ve öğrencilerimle gerçekleştirdiğim çaTışmalarla, benden sonraya, büyük bir olasılıkla görmeyeceğim bir sonra'ya yatınm yapan biri sayıyorum. "Pasajlar", çok önemsediğim bir çalışmaydı ve mutlu bir rastlantıyla, çevirmenliğimin yirmi beşinci yılında yayımlandı, bu da ayrı bir duygu... Bu söyleşiyi, Benjamin'den bir alıntıyla noktalamak istiyorum. Onun yaşadtğı çag'ı ve kendiyaşamını en güzel açıklayan, "Tarih Kavramı Üzerine" adlt denemenin, Paul Klee'mn "Angelus Novus" adlt resmıyle ılgili, dokuzuncu bölümüdür: "Klee'nin Angelus Novus adlı bir resmı vardır. Bir melek betimlenmıştirbu resimde; mele&in görüntüsü, sanki bakışlarını dıkmış olduVu bir şeyden uzaklaşmak ıster gibidir. Gözleri, ağzı ve kanatları açumıştır. Tarıhin meleg'i de böyle gözükmelidır. Yüzünü geçmişe çevirmıştir. Bizim bir ulaylar zinciri gördüg'ümüz noktada, o tek bir felaket görür, yıkıntıları birbiri üstü'ne yığıp, onun ayakları dibtne fırlatan bir felaket Melek, büyük bir olasıhkla orada kalmak, ötüleridiriltmek, parçalanmış olanı yeniden bir araya geçirmek ister. Ama cennetten esen bir ftrtına kanatlanna dolanmıstır ve bufırtına öylesine güçlüdür ki, melek artık kanatlannı kapayamaz. Fırtına onu sürekli olarak sırtını dönmüi olduğu geleceğe doğru sürükler; önünaeki yıkıntı yığını ise gb'ge doğru yükselmektedir. Bizim ilerleme diye adlandırdığımız, işte bufırtınadır."(s. 37). • Pasajlar / Walter Benjamin / Çev: Ahmet Cemal/ Yapı Kredı Yayınları/263s. Son Bakışta Aşk / Walter Benjamin/ Yaytna Hazırlayan: Nurdan Gürbilek / Metis Yayınalık/ 192 s. S A Y F A 1 4 Çevirmeninden Benjamin... VValter Benjamin neden gerekli? Vv alter Benjamin'in "Pasajlar"ını Türkçe'ye Ahmet Cemal Çevirdi. Cemal, Benjamin'in önemini vurguluyor yazısında. AHMET CEMAL asajlar, sonunda cıktı. "Kâzım Taşkent Kİasik Yapıtlar Dizisi'nin özenlı baskısıyla masamda duruyor. "Sonunda" sözcüğüne bakmayın, kitap çıkalı neredeyse iki ay oluyor; yani aradan, bu kitabı okumaya yetecek kadar bir süregeçmişsayılır. Bu çeviri üzerinde kaç yıl çalıştı P !im, artık önemli değil. Dikkat ediirse, "kaç yılımı aldı' diye bir ifade kullanmıyorum; çünkü bu çalışmanın düşünce dünyama verdiği armağanlar,birokadaryıl dahaçaba harcamama değecek kadar önemliydi. Özellikle aydı zamanda çeviri açısından beni en çok korkutan bölüm olan "Charles Baudelaire Kapitalizmin Yükseliş Çağında Bir Lirik Şair" bölümü üzerinde çalıştığım günlerin ve gecelerin, böyle bir çabanın ön koşulunu oluşturan bir "vahşi ve hoyrat yalnızlıkla" doldurulmuş zamanların tadını bir daha unutabilmem olanaksız. Bu yazıyla Walter Benjamin'i tanıtmayı amaçlamıyorum. Daha doğrusu, bilinçli olarak amaçlamıyorum. Enis Batur, Pasajlar çıktığı gün f CUMHURİYET KİTAP SAYI 209