Katalog

Tarih içindeki görünüm Eski İstanbul'un Eski Haritaları / Cahit Kayra / İstanbul Büyükşehir Belediycsi Kültür İşleri Dairesi Başkanlığı Yayınları, No 1 / Büyük boy, renkli, 70 s. / İst, 1990 ATİLLA BİRKİYE tski tstanhul'un Lski Haritaları adlı kitap çok lüks basılmıs ve lst.ınbul Büyükşehir Belediycsi Kültür I^lerı Daıresi Baskanlıgı Yayınları'nın ılk kıtabı Kıtabı, Cahıt Kayra ha/ırlamıj, hazırlanı^ oykusü İse >oyle: Nurcttın Sozen'ın önerisıyle, beledıyenın alt katlannda "kendi kaderierine terk edilmiş" arşivı duzenleme isine gircn Cahıt Kayra, Hılmı Yavuz'un arşıvdekı "ılgınç belgelerden" bır kitap hazırlama önerîsıyle, ehmızdeki yapıtı olusturmuj. Yapıtta, eski Istanbul'a aıt harıtalar yer alıyor. Aynı zamanda Cahıt Kayra, IstanbuL'un tarihini, ta ba^langıç donemlerinden alıp Bizans, Osmarılı ve cumhurıyet sonrasmdakı gelısmelerı, çok 07lu bjr biçimde kalcme almı$. Boylece kitap, "İstanbul Beldesının Kısa Tarıhi", "Imaı Utkınlıklen", "istanbul Su Yolları Harıraları", "İstanbul Yangınları ve Harik Haritaları", "İstanbul'un Ulasım Haritaları" ve "Kadastro ve Sıgorta Haritaları" başlıklannı taşıyan altı bölümden oluşmuş. Kıtapta genellıkle 19. yuzyıl sonrası ve 20. yüzyıl bajına ait, dalıa çok yabancı uzmanlar tarafından padışahlara bır öncrı bıv'irninde sunulan projc ve harıtalar yer alıyor. Hiı, kuşkusu/, bugün de güncellıcı olan, belkı de istanbul'un son otuz yıllık scruveninde hep gundemde olan "Ulasım Haritaları" çok önemlı. "GalataBeyoğlu Tünelı" (18721874), "SarayburnuÜskudar 1 üpgeçıt Pro)esı" (1860), "BeyazıtTaksim Metro Projesi" (101909), "lstanbulBeyazıtŞışli Metro Projesı" (1911) kıtapta yer alan ve ilginç çizimler. İstanbul için yüzyıl önce du^unulen ve projelendirilen metro, bır türlü gerçeklestırılemedı. Dılerız kı bu kitap bir vesile olur ve şu bıtme? tükenmez metro projeleri bir an önce hayata gcçcr. Büyükşehir Belediyesiy Eski İstanbul'un Eski Haritalarını yayımladı Tunstık Görüntuler Albümünden (19 yy) Yıne aynı şekılde Su Yolu Haritaları da benzer bir konumda. Bunlardan 18. yüzyıl sonunda yapılan "Süleymaniye Camiı Suyolu Haritası" ile "Üsküdar Suyolu Haritaj>ı" kitaptaki en eski çizimler. Doğrusunu söylemek cerekirse Eski tstanbul'un Eski Haritaları adlı kitabın nazırlanması, bır vıldır külıur etkınlıği bakımından görülmemış bır çaba ıçınde olan beledıyenın en önemli vc üzerınde ciddi biçimde durulması gereken bir etkınliği. Bu yüzden başta Cahıt Kayra olmak üzere, kitabı gerçekleştircnleri kutlamak gerekir. Böylcsine ha/ırlanmıs daha başka yapıtların yayımlanmasını beklemekle birlikte, bu tür kiupların ucuz ve piyasada da bulunmasını sağlamak gerekir. Istanbullular, dünyanın en görkemlı şehırınde yaşadıklarının bir şekılde bılincine varmalılar. Cahit Kayra'dan (tabii ki beledıye olanaklarını seferber etmeli) "kendi kaderlerıne terk edılmiş" ycni yeni belgeleri kitap halinde, sergi halinde, bilgi halinde derleyip sunmasını bekhyoruz. L I i 1 * i iu Süleymaniye Camil Suyolu haritası (17601770) S A Y F A 14 İstanbul beldesinin kısa tarihi • • • * İstanbul'un tarihi, zamanımızdan yaklaşık iki bin yedı yüz yıl önce başladı. Bu dönemde Asurlular, bütün Ortadoğu'ya egemendiler. Romus ve Romulus, Ronıa kentını kuruyorlardı. Homerus daha önce ölmüstü. Yunanistan'da bitip tükenmek bılmeyen bir iç savaş varCUMHURİYETKİTAPS/»V/48