Katalog

Çocuklardan Tanrıya Mektuplar Düşündüren, gülümseten sözler Kışının yaşamı, kendı varlığını ve şasırtıcı bır bılmece olan dunya ıle bağlantısı sorununu mer.ık etmesı, hayranlıkla karşılaması ve Tanrının ne olup ne olmadığını sorgulaması vocukluk yıllarından başlar Humanıst dınlerın "insan uzerinde dcnctim sahibi olan bir güç ve egemenlik simgesi değil de insanın yaşamında gerçekle>tirmeye çalıştığı kendi yeteneklerinin bir simgesi" olarak unımladığı Tanrı, gorunmeyen, koruycu bır baba'ya ınanmaktır, oncelıkle Tanrı sevgısı denen sevgı bıçımı, ruhbılırn ac,ısından otckı sevgılerden faıklı değıldır, Erich Fromm'a gore Yalnulıktan kurtulma ıhtıyaıından dogar (,ocukların da yalnızlık çcktıklcrı, mutsuz olduklan anlar vardiT Kendılerını, aılelerını guc.su/ hıssettıklerı anlaı Insan /ıhnının bır tasarımı olan 'Tann'ya sıgınırlaı ışte boyle anlarda, konuşurlar, tartışırlar, mektup yazıp yastıklarının altına koyarlar, ç,ok sıkıştıklarında ıse dua ederler Çocuklann tanrısı, her şeyden once 'has' adamıdır onların, arkadaşı, sırdaşı, suy ortagıdır hatta Bazcn ceza ya da armağan veıdığını de sanırlar Sevgısıne guvenleıı tamdır ama Çocuklardan Tanrıya Mektuplar, çocuklann Tanrısına yazılmış mektuplardan oluşan ve buyuk bır keyıfle okunan bır kıtap Buyukler duny.ısınca henu/ kafalarında bıçımlendırılmemış bır 'Tanrı'ya yazılmış bu mektuplar onların dunyasını, duşunce ve o7İemlerını dıle getırıyor Kımı bılgete bır dostlukla, kımıyse buyuk bır saflıkla yazılmış. Bılgıçlık taslayanı, sıradanı, saygılısı, bıraz kustahı var ıçlenndc Ama mcktupların ıçerığındckı ozlemler, ınançlar, sorular ve kuşkular dunyanın tum ç,ocuklarının yarattığı o ortak evrenı yansıtıyor Çoğu ınanılmaz bır cıddıyette. Ama bazısı var kı ıster ıstemez gulduruyor ınsanı Kıtaptakı mektuplann tumu buyuk bır guven duydukları, umutla bağlandıkları 'Tanrı'ya yazılmış Nasıl "biri" mı votukların tanrısı5 Bır kere gucju kuvvetlr HeMan, Süper Man, Batman, topu bır araya gelseler yıne de Tanrı bır vuruşta yere yıkar onları. Hoş, kımı zaman da kendı babaları 'o'nu dover ya, neyse... Stone Sokrat ın baldırana ıhtıyacı vardı tıpkı isa nın çarmıha olduğu gıbı Gazeteci Stone'un ABD'de yayımlanan kitabı: Sokrat Davası Sokrat demokrat mıydı? Gazeteci ve sivıl haklar savunucusu Stone'a göre Sokrat, demokrasiyi küçük görüyor ve demokratik siyaset ile alay ediyordu. HAIİL TURHANLI LONDRA uşunce avıklamanın ve rasyonel tartışmanın en yuksek değerler olarak kabul edıldığı Atına'da Batı felscfe gelenegının ontusu sayılan Sokrat'ın olum cezasına çarptırılmasımn ardında ger^ekte hangı nedenler vardı' Atına, kendısını adadığı bu değerlere karşı nasıl boylesıne sadakatsız olabılmıştı' Kıdemlı bır sıvıl haklar savunutusu olan gazeteu I.F.Stone, geven yıl ABD'de beitseller lıstelerıne yukselen kııabı "Sokrat Davası"nda bu sorulara ycrleşık kabulu sarsan yanıtlar verıyor Sıtenın ıııanj.ır ııı.ı aykırı davranmak ve gençlerı baştan (,ıkarmakla su^lanan Sokrat'ın mahkum edılışının ardında polıtık nedenler vardı Çunku I F.Stone'un savıııa gore Sokrat, demokrat degıldı Daha açık bır deyışle, Sokrat demokrası duşınanı oldugu ve denıokrası duşmanlarını eğıttıgı ıı,ın yargılanmış vc suçlu l>ulunarak olume mahkum edılmıştı Amerıkan ga/elecılıgınde cult yaratan 1 1 Stone ^SO'lerdcn başlayarak tam on doku/ yıl surcyle Stone's Weekly'yı yayımladı I I Stone, haftalık gazetesınde rcsmı belgelerdekı bılgılerle polıtıkanların soyledıklennı kaışılaştırarak aratlakı vclıskılcn scrgılıyordu Saglık durunıu Weekly'mn yayımını durduımaya /oıladıgında zanıanının buyuk bolumunu du^unce o/gurlugu tarıhını ıncelemeye ayırmış Ilk ı> olarak ıkı bın beş >u/ vıl oncesıne, Antık Yunan'i donmuş "Yunanlılara olan sevgim derinleştikçe" dıyor 11 Stone, "Sokrat'ın yargıçlar önün Doğruluğuna ınanmak ıstedıklerı "biri"dır bazen. "Sevgili Tanrı, tncil'de ne yazıyorsa o doğrudur di mi? Tıpkı ansiklopedi gibi." Ama duş kırıklıgına ugrayaıılar da vaıdır ıc.lerınde "Işığı Thomas hdison'un buldugunu okuduk. Halbuki ben ışığı senin yaptığını sanıyordum." Bazıları, doğuştan felsefeLidır "Tanrı olduğunu nasıl bildin?" Poster meraklıların sorunu da farklıdır: "Sevgili Tanrı, bende senin dışında bütün liderlerin rcsmi var." Ve çok merak ettıklcrı bır şey daha vardır "Sevgili Tanrı, niçin hiç TV'ye çıkmıyorsun?" ÇoLukluk bambaşka bır ulke Onların Tannsı da oyle Çocuklardan Tanrıya Mektuplar'ı okurken kendınızı 'o' ulkede bulacaeınıza ınanıyoruz b Fatma Oran Çocuklardan Tanrıya Mektuplar / f rıı Marshall Sluart tiamplc Çıvirtn I>ıtan Cıundu? / I vrım Kıtabıvı / S 2S0 IL / Kod No 416 004 D de can çekişen görüntiısu de benım için daha ıstırap verici olmaya ba^ladı. Bir liberter olarak beni ürkütüyordu. Sıradan insana karsı duyduğum Jeffersoncı inanç sarsılıyordu." Gazetecılerın de bır anlamda tarıhvı olduklarını duşünen Stone, gazetecılık yontemlerını tarıhe uygulamış 1O 411 ve 404 yıllarında Spartalılarla ışbırlıgı yapan olıgarşı yanlısı unsurlarca Atına'da demokrası ıkı kez ılga edıldı ve yuzlerce insanın katledıldığı teror donemlen yaşan dı. I Ö 399 dolaylarında olıgarşı yenılgıyc uğratıldığında antık dunyada eşıne guç rastlanılır bır tutumla demokrasıye karsı komplo duzenleyen elebaşları dısında herkes ı^ın geçerlı bır af ç.ıkarlıldı Bu donemın hoşgorusunden yararlanmayanlar arasında Sokrat da yer alıyordu Kuşkusu/, Sokrat hı^bır zaman açıktan açığa demokrasının yıkılııı.iMiıı savunmamıştı Fakat olıgarşık darbe lıderlerı Krıtıas ve Kharmides, bır zamanlar demos kahramanı olan, anıak sonradan Spartalılarla ışbırlıgı yapan "hain"Alkıbıades, Sokrat'ın oğrencilerıydıler I F Stone'un savına gore Sokrat demokrasiyi ku^uk go ruyor ve demokratik sıyasel ıle alay ediyordu Çunku de mokrası sayesınde oy kullanma ve konuşma hakkını ka zanan sıradan ınsanlar sonuçta nıtelıklı ve sevkm yıınetı cılerı değıl, kendılerıne en yakın buldukları nılelıksı/ kı şılerı se^ıyorlardı Oysa, sıradan ınsanlar iı,ın erdem ııaatkâr olmalarıydı Sokrat, demokrası ve duşunce o/gurlugundcn oylesıne nefret edıvordu kı demokrasıye lekc surmck vc onun er deııılerı konusunda deıın kuşku >aıatabılmek iı,ın nıahkumıyetını ve olumunu bızzat h.ı/ırladı Bu nedeııle, MII, lamalar karşısındakı o ıronık vc kust.ıh savunmasıyla yar gıyları ıyiıe ofkelendıımeyı amaçlıyordu Sokru.yaşamdan bıkmıştı I F Stone'un sozleııyle, "Misyonunu yerinc gctırcbilmek için baldırana ihtiyacı vardı. Tıpkı Is.ı'nın çarmıha olduğu gibi." G C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 12 S A Y F A 2