Katalog

8 Nobel Ödülünün Ardından CBT 1500 /18 Aralık 2015 Aziz Sancar’ın Nobeli: Yüksek güven, inat, kararlılık, üstünlük duygusu... Mükemmel bir Nobel gösterisi izledik ve hemen herkes Aziz Sancar’ın Nobel mutluluğunun bir parçası oldu. İsveçliler her yıl Nobel Haftası düzenledikleri için her şey su gibi aktı gitti. Sancar’la bazen ayaküstü, sabah bazen kahvaltılarında epey beraber olduk. Tabii programı elverdiğince sohbet ettik. Sancar’ın programı yoğundu. Bir lisede öğrencilere aldığı ödülün nedenini anlatmak bile vardı. B Nobel yemeğinin verildiği salon sağ taraftaki uzun masaya biraz sonra İsveç Kralı ve ailesi, kollarında Nobel kazananlar ve eşleri olmak üzere törenle gelip oturacaklar. Altta ise Nobel Komitesi’nin bir müzede verdiği resepsiyonda arkada İsveç’in kurucu kralı Gustav aramızda Aziz Sancar , ben ve Ertuğrul Özkök Orhan Bursalı ir akşam da kaçamak yaptık ve 56 kişi dışarıda yemek bile yedik. Nobel Müzesi’ne de kısa bir ziyaret yaptık. Orada 2015 Nobellerini kazananların tanıtımları, katkıları bile hazırlanmıştı; müzeyi gezen bazı gençler Sancar’ı tanıyarak “aaa Sancar” diyerek geldiler ve birlikte fotoğraf bile çektirdiler. Aziz Bey ile Nobel haftasının doğru kısa bir söyleşi yaptık. Ben Nobel’e giden sürecin kritik aşamalarını merak ediyordum. Atlaya atlaya konuştuk, bazı notlar aldım, ama bu söyleşinin bütünlüğünü daha sonra tamamlayacağım, değişik bir biçimde. Nobel çalışmasını sunduğu konuşmasında bilmediğim bir şey öğrendim. Konuşmasının başında isimlerini saydığı üç mentörünün başında Muzaffer Aksoy’un adı bulunuyordu! Aksoy ülkemizin çok iyi bir bilimcisiydi ve Benzen’in kanser yapıcı etkisini otaya çıkarması nedeniyle, ABD’de tanınıyordu ve çalışması tıp literatürüne geçmişti. CBT’nin ilk yıllarında ben de bir söyleşi yapmıştım Aksoy’la. Meğer Sancar öğrenciyken hem öğrencisi olmuş hem de Aksoy’la ortak bir çalışma bile yapmış. Aksoy bilimsel yeteneğini gördüğü Sancar’ın, ABD’ye gitmesini, orada bilimsel çalışmalarını sürdürmesini istemiş. Bu yönlendirmenin sonucu Nobel Ödülü oldu! Sancar’ın ABD’de tutunması o kadar kolay, yağdan kıl çeker gibi olmadı. Bir ara ülkeye geri döndü.. daha sonra askere çağırdılar, 4 ay askerliğini yapıp tekrar ABD’ye döndü. Ama bu kez öyle bir tutundu ki bilime, laboratuvara, birbiri ardına, aşama aşama Nobel’e koştuğunun önce hiç farkında bile olmadı. Sonra bir araştırmasından sonra Nobel’i alabileceğini ciddi ciddi düşünmeye başladı. Sancar hep kendine müthiş güvendi. Yarıştığı insanla ra, ben hepinizden güçlüyüm, üstünüm gözüyle de baktı. Bu temeli olmayan bir bakış değildi, yaptığı çalışmaların sonuçları kendisine bu güveni veriyordu. Sancar bir meydan okuyucuydu. “Başka laboratuvarda benzer çalışmayı sürdüren örneğin laboratuvarın şefi kahvaltısını yapar, öğlene kadar New York Times’ını okur ve sonra çalışmasına yönelirken, ben sabahtan işe başlıyordum..” *** 30 yıl boyunca dur durak bilmeyen bir emek, ter, akıl, inat ve sebat. Başvurduğu laboratuvarlardan gelen ve gelmeyen yanıtlar. Başvurduğu bir laboratuvardan gelen yanıtta, gel bizimle çalış mesajı çıkmasa da, sanki gel denmiş gibi eşyalarını toplayıp yola koyulan ve laboratuvarın kapısında biten bir adam, Sancar. Engellemeye kalkışsalar, adamları itip girecek içeri, durumunda! Kendi geliştirdiği çığır açıcı yöntemini kullanan ünlü laboratuvarların yüzüne kapanan kapısı.. Sancar’ın yaptığı araştırmaların ABD’ye maliyeti ne, merak edip soruyoruz. Yılda ortalama 1,5 milyon dolardan 30 yıl boyunca yaptığı araştırmalarda kullandığı toplam bütçe 45 milyon dolar kadar. Hadi diyelim 4050 milyon doları arası bir rakam. Bu bütçe üniversiteden ve daha çok da projelerine aldığı fonlardan oluşuyor. Laboratuvarın patronu kimse, parayı bulacak olan da o. Sancar’ın hayatının bir kısmının bu yolda geçtiğini tahmin edebilirsiniz. Şüphesiz 100 milyon dolar harcayan çok ünlü ve büyük laboratuvarlar var. 45 MİLYON DOLARLIK MALİYETİ