Katalog

Alfabe CBT 1493 /30 Ekim 2015 9 3) Alfabenin Evrimi bu sözcük Sami dillerde kırmızı anlamına geliyordu. Batılılar ise onlara “Kızıl İnsanlar” anlamına gelen “Phonikes” yani Fenikeliler dedi. (Gör.4) Fenikeliler, daha MÖ. 10. yüzyılda Kıbrıs’tan İspanya’ya kadar Akdeniz havzasının en uç köşelerinde koloniler kurmuşlardı. Hatta İtalya’ya dahi Yunanlardan önce gittiler ve bölgenin öncü mimarlarından oldular. Fenike’nin bu yüksek ticaret hacmi, alfabenin de bölgede yaygınlık kazanmasını sağladı. Böylelikle MÖ. 8. yüzyılda Fenike alfabesinden Yunan alfabesi gelişti. Ardından İtalya’daki bir Yunan kolonisi olan Cumae kentinin alfabesi, 27 harfli Etrüsk alfabesini; Etrüsk alfabesi de MÖ. 7/6. yüzyılda eski Latin alfabesini doğurdu. Fenike’nin Doğu ile İlişkisi: Doğu Akdeniz sahillerinde yaşayan Fenikeliler, yakın komşuları ve akrabaları olan İbrani ve Arami kabileleri ile ortak bir dilsel ve kültürel kökene sahiptir. Fenike alfabesi, MÖ. 10. yüzyılda, Arami ve İbrani alfabelerine kaynak oldu. Ortadoğu artık bu tarihlerde, tek bir tanrıdan güç aldığını söyleyen “peygamber krallar” tarafından yönetiliyordu. Söz edilen bu alfabeler, “peygamber kralların” kutsal mesajlarını saklamak ve halka iletmek için sıklıkla kullanılmaya başlandı. Böylelikle alfabenin Ortadoğu’daki gelişimi, bir anlamda dinlerin ve inançların gelişimi ile birlikte yürüdü... Bu nedenle kutsal mesajın saklı olduğu bu simgeler, yani alfabe, tıpkı kutsal mesajın kendisi gibi bir kutsiyet kazandı... Aramiİbrani alfabesi, MÖ. 2. yüzyılda Süryani ve Nebati alfabelerini doğurdu. Nebati alfabesi ise MS. 4. yüzyılda Klasik Arap alfabesine dönüştü. Kısacası Arap alfabesi, İslam’ın ilanından 3 yüzyıl önce oluşumunu büyük ölçüde tamamlamış ve Arap kabileleri arasında yaygınlık kazanmıştı. 7) Cumhuriyet Gazetesi İlk Sayısı, 7 Mayıs 1924 4) Fenike Koloni Yolları Süryanca’da Bet ve Arapça’da Ba biçiminde geçmektedir. Aynı işaret Batı dünyasında Grekçe’de Beta, Latince’de ise “B” harfi olmuştur. Ortadoğu’nun ifadesiyle “Elifba” ya da Batı dünyasının ifadesiyle “Alfabe”. Her ikisi de yukarıda söz edilen ve kökeni Fenike’ye dayanan bu yazı sisteminin ilk iki harfinden adını alır. Günümüzün “GrekoLatin Batı” dünyasında ve “Ortadoğu İslam” dünyasında kullanılan alfabeler, hem “işaretler” hem de işaretlerin karşılığı olan “sesler” yönünden ortak bir kökten gelmektedir. (Gör.3) Fenike Alfabesine Ait En Eski Örnek: Fenike alfabesi ile yazılmış bilinen en eski yazıt, Fenike kralı Ahiram’ın taş lahdi üzerinde yer almaktadır. Mısır sanatına ait figürlerle süslü olan lahdi, 1923 yılında bir Fransız arkeolog bulmuştur. Lahdin kapağında yer alan 38 kelimelik yazıt MÖ. 11. yüzyıla tarihlendirilmiştir. Ahiram lahdindeki yazıt, Latin ve Arap alfabelerinin ortak köklerini gösteren en eski örnektir. Fenike’nin Batı ile İlişkisi: Günümüzden 3 bin yıl önce geniş bir ticaret ağı kurmuş olan Fenike, doğu ve batı arasında bir geçiş bölgesiydi ve her iki dünya ile de sıkı kültürel ilişkileri vardı. Doğulu Sami halklar onlara “Kenani” dediler, ki 8) Arap Harfli Son Cumhuriyet, 30 Kasım 1928 9) Latin Harfli İlk Cumhuriyet, 1 Aralık 1928 6) Cumhuriyet Logo Anketi, 1 Eylül 1928 ayrı ayrı yazılması gerektiğini belirten ilk kişi olmuştur. Meşrutiyet döneminde ise Milaslı İsmail Hakkı Bey öncülüğünde “Harf Islahı Cemiyeti” adlı bir dernek kurulmuş ve bu dernek “Yeni Yazı” adlı bir de dergi çıkartmıştır. Fakat asıl devrimin gerçekleşmesi için Cumhuriyet’i beklemek gerekecektir. M. Kemal Atatürk, TBMM’nin 1 Kasım 1928 tarihli toplantısında şu konuşmayı yapmıştır: “Aziz arkadaşlarım, her gelişmenin ilk yapıtaşı olan bir soruna değinmek isterim. Her araçtan önce büyük Türk ulusuna... kolay bir okuma yazma anahtarı bulmak gerekir. Bu okuma yazma anahtarı ancak, Latin esasına dayanan Türk alfabesidir. Basit bir deneme, Türk harflerinin Türk diline ne kadar uygun olduğunu, Türk evlatlarının ne kolay okuyup yazdıklarını güneş gibi ortaya çıkarmıştır. 5) Gül, Gel, Kel; Arap Harfleri ile Aynı Yazılır Tanzimat aydınlarından Münif Paşa, 1863’te, Arap harflerinin Türkçe’yi karşılamadığını ve bu harflerin bitiştirilmeden TÜRK ALFABE DEVRİMİ VE ATATÜRK (Atatürk, oylama sırasında vekillere şöyle seslenir) Yüksek ve ölümsüz armağanınızla büyük Türk ulusu, yeni bir ışık dünyasına girecektir.” (Gör.5) Cumhuriyet’in Devrimi: 1 Eylül günü, harf devriminin hemen arifesinde, Cumhuriyet gazetesi bir anket düzenledi. Cumhuriyet, okurlarından Latin harfleriyle çıkacak ilk gazete için dört farklı “başlık” örneğinden bir seçim yapmasını istedi. Bu seçim sonucu kabul edilen başlık, Gazete’nin 87 yıldır değişmez bir parçası oldu. (Gör. 6) Sonuç: “Latin ve Arap” harfleri insan buluşu birer yazı sistemi olup, aslında ortak bir tarihsel kökten gelmektedir. Fakat yeni Türk harflerini bugün bile benimsemek istemeyenler, hemen her konuda yaptıkları gibi alfabe konusunu da kutsallaştırarak, bu işi toplumsal bir tabuya dönüştürmeye çabalıyorlar... (Gör. 79)