Katalog

ULAŞIM SİSTEMLERİ ‘Manevi Mirasım Bilim ve Akıldır!’ “Ben, manevi miras olarak hiçbir ayet, hiçbir dogma, hiçbir kalıplaşmış kural bırakmıyorum. Benim manevi mirasım bilim ve akıldır... Zaman süratle ilerliyor, milletlerin, toplumların, kişilerin mutluluk ve mutsuzluk anlayışları bile değişiyor. Böyle bir dünyada, asla değişmeyecek hükümler getirdiğini iddia etmek, aklın ve bilimin gelişimini inkâr etmek olur... Benim Türk milleti için yapmak istediklerim ve başarmaya çalıştıklarım ortadadır. Benden sonra beni benimsemek isteyenler, bu temel eksen üzerinde akıl ve bilimin rehberliğini kabul ederlerse, manevi mirasçılarım olurlar.” Mustafa Kemal Milli Eğitim Bakanı Dr. Reşit Galip’in sorusuna Mustafa Kemal’in yanıtı. Kaynak:?İsmet Giritli, Kemalist Devrim ve İdeoloji, İ.Ü. Yayınları Haydarpaşa ve Sirkeci Garlarının Marmaray Hattıyla Bütünleştirilmesi M İsmail Şahin, Yıldız Teknik Üniversitesi, Ulaştırma Anabilim Dalı armaray hattı 29 Ekim 2013 tarihinde kısmen açıldı. İstanbul’un tarihi merkez garları şimdilik bu demiryolu hattının dışında kalmıştır. Bu yazı, Haydarpaşa ve Sirkeci (İstanbul) garlarının planlanan Marmaray hattıyla bütünleştirilmesi için kamuoyunun ve karar vericilerin dikkatine sunulan bir öneridir. Haydarpaşa ve Sirkeci garları kentin iki yakasında konumlanmış merkez garlardır. Boğazın ayırdığı Asya ve Avrupa kıtalarında doğu ve batı demiryollarının terminal istasyonları olarak 100 yılı aşkın süredir hizmet veriyorlar. Yolcuların kent merkezlerine doğrudan erişmesi ve kıtalar arası yük trafiğinin aktarılması için önemli işlevler üstlendiler. Her iki gar da tarihsel miras olmanın olarak kısa hatlar da oluşturulabilir (Bkz. Şekil). Sirkeci ve Halkalı arasında kentiçi ve kentler arası (Trakya ve Avrupa bağlantılı) trenler, Sirkeci ve Gebze arasında (Anadolu bağlantılı) kentler arası trenler hizmet verebilir. Böylece, Sirkeci garı, kentiçinde ve kentler arasında (Avrupa ve Anadolu yönlerinde) seyahat edecek yolculara Avrupa yakasının kent merkezinde demiryolu hizmetine erişme olanağı sunmuş olur. Ayrıca, Marmaray hattının dışında kalan Sirkeci ve Kazlıçeşme arasındaki koridor içinde bulunan konutlar, işyerleri ve hastaneler de, Sirkeci uçlu tren hizmetinden yararlanabilirler. Aksi halde, bu yolcuların ulaşım ve erişim olanakları kesintiye uğrayacak ya da zorlaşacaktır. Benzer şekilde, Haydarpaşa ve Gebze arasında da kentiçi ve (Anadolu bağlantılı) kentler arası hat treni hizmet verebilir.) Benzer düzenleme kentler arası trenler için de yapılabilir. Burada kabaca anlatılan düzenlemeler dikkatli bir orer (çizelge) planlamasıyla gerçekleştirilebilir. Kentiçi ve kentler arası trenlerin aynı hat üzerinde işletilmesine ilişkin zorluklar da uygun işletim planlarıyla giderilebilir. Burada tüm Marmaray koridorunun çift hatlı bir demiryolu olduğu kabul edilmiştir. Marmaray planlarında iki yakadaki demiryolu hatları üç hat ve batırma tüp ise iki hat olarak tasarlanmıştır. Yakalardaki hatlardan ikisinin kentiçi trenlere ve kalan tek hattın da kentler arası trenlere hizmet vereceği düşünülmüştür. Bize göre bu bir planlama hatasıdır. Çünkü, iki yakada üç hat üzerinden gelen tren trafiği, sadece iki hatta sahip tüpte bir darboğaza girmeye çalışacaktır (karayolunda üç şeridin iki şeride Cumhuriyet BİLİM?VE?TEKNOLOJİ Türkiye’nin Haftalık Bilim Haberleri ve Kültürü Dergisi Sayı: 1390 8 Kasım 2013 İMTİYAZ SAHİBİ Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç GENEL?YAYIN?YÖNETMENİ İbrahim Yıldız YAYIN?YÖNETMENİ Orhan Bursalı SORUMLU?MÜDÜR Aykut Küçükkaya GÖRSEL?YÖNETMEN Tüles Hasdemir “Sağlık” sayfası VKV Amerikan Hastanesi’nin, “Bilim Kültür ve Eğitim” sayfası İstanbul Kültür Üniversitesi’nin ve arka sayfa konuları ‘Atılım Üniversitesi’nin katkıları ile hazırlanmıştır. YAYIMLAYAN Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İDARE?MERKEZİ?VE?YAZIŞMA?ADRESİ Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sokak No: 2 34382 Şişli İstanbul Tel: 0212 343 72 74 Faks: 0212 343 72 64 CUMHURİYET?REKLAM CBT 1390 2 / 8 Kasım 2013 Genel Müdür: Özlem Aydan, Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Körükçü, Reklam Koordinatörü: Hakan Çankaya, Reklam Müdürü: Ozan Altaş, Rezervasyon Yönetmeni: Onur Tunalı Tel: 0212.2519874/3437274 Yerel Süreli Yayın BASKI DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul www.cumhuriyet.com.tr yanında toplumsal bellekteki izleri itibarıyla kolayca vazgeçilebilecek mekanlar değiller. Haydarpaşa ve Sirkeci merkez garları Marmaray hattının güzergâhı üzerinde bulunmuyor, ancak konumları hattın yakınındadır. Gar binalarını bu nedenle işlevsizleştirmek ya da işlevlerini değiştirmek anlamsızdır. İstanbul sahip olduğu Boğaz nedeniyle iki merkez gar barındıran nadir kentlerdendir. Bu garların işlevlerini sürdürmesi, kentiçi ve kentler arası demiryolu hizmetlerine kent merkezinde erişme olanağı sunmaları bakımından önemlidir. Batıda Halkalı ve doğuda Gebze terminalleri arasındaki Marmaray hattı ana koridor olup, kentiçi ve kentler arası trenlere hizmet verecektir. Bu hizmetleri uzun hat olarak adlandıralım. Bunlara ek trenler hizmet verebilir. Bu durumda, Haydarpaşa garı Asya yakasındaki yolcular için demiryolu hizmetine erişme olanağı sunmaya devam eder. Ayrıca, Karaköy uçlu deniz yolculuklarında Haydarpaşa garı hizmet vermeyi sürdürmüş olur. Kısa hat olarak adlandırılan Sirkeci ve Haydarpaşa kalkış ve varışlı tren hatlarının sıklığı, Halkalı ve Gebze ana koridorundaki tren hizmetlerinden daha seyrek olmalıdır. Örneğin ana koridorda kentiçi trenler 5 dakika sıklıkla (takip aralığıyla) hizmet veriyorsa, bu trenlerden üçüncüsü yerine bir kentiçi kısa hat treni hizmete konulabilir. (Yani, saat başı, çeyrekler ve buçukta kısa hatlar olmak üzere, 5 dakika aralıkla da uzun hat trenleri hizmet verebilir. Bu plana göre, bir saatte 8 uzun ve 4 kısa düşmesi gibi). Yakalardaki üçüncü hat, koridor boyunca kamulaştırmalarla birlikte çok sayıda tarihi, istasyon, tünel vd. yapıların yıkılmasını gerektirmektedir. Tarihi mirasın korunması bakımından bu durum kabul edilemez. Üstelik, tek hattın kapasitesi koridorda öngörülen anahat trafiğine hizmet verebilecek büyüklükte değildir. Bu planın getireceği yıkım, sağlayacağı faydadan çok daha fazla görünmekte olup, vazgeçilmesinde ve diğer seçeneklerin araştırılmasında yararlar vardır.