Katalog

Vakıf Yükseköğretim Kurumlarının Tomoğrafisi2 Listedeki bölümlerden vakıf üniversitelerinin iş dünyasının nabzını tutmaya çalışıtığı ve öğrencilerinin mezuniyet sonrasında rahat istihdam edilebilmesine yönelik programları açtıkları Tablo 8 anlaşılıyor. Tablo 8 Vakıf üniversitelerinin yüzde olarak önemli paya sahip oldukları lisans programları incelendiğinde gençlerin rağbet gösterdiği moda programlar karşımıza çıkıyor. Bu programların çoğunda boş kontenjan kalma riskinin az ve kurulum maliyetlerinin düşük olması (sağlık bölümleri dışında) dikkat çekici noktalar. Ülkemizdeki psikoloji kontenjanlarının %78’i, mimarlık kontenjanlarının %57’si, inşaat mühenisliği kontenjanlarının %22’si, tıp kontenjanlarının %12’si vakıf üniversitelerinde bulunuyor (Tablo 9). Önlisans programlarında vakıf üniversitelerinin önemli paya sahip olduğu programlar da son dönemlerde TABLO 9 Burak Kılanç, İKÜ Genel Sekreteri TABLO 10 CBT 1387 13 /18 EKim 2013 gençler arasında popülarite kazanan programlar. Çocuk gelişimi kontenjanlarının %34’ü, Adalet kontenjanlarının %41’i, Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik kontenjanlarının %22’si vakıflarda bulunuyor (Tablo 10) Vakıf üniversitelerinin devlet üniversitelerinden en büyük farkı nedir denince akla ilk gelen yüksek eğitimöğretim ücretleri oluyor. 2013 ÖSYS’de lisans programları için yıllık ücretler 47.500 TL ile 8.640 TL arasında değişiyordu. Konu eğitimöğretim ücretleri olunca burslardan da bahsetmek gerekiyor. Vakıf üniversitelerinde hem lisans hem de önlisans seviyesinde %100, %75, %50 ve %25 burslu programlar bulunuyor. Tam ve kısmi burslu kontenjanlar dikkate alındığında lisans seviyesinde vakıf üniversitelerinin ortalama bursluluk oranı %35,1, önlisans seviyesinde ise %32,9. Bursluluk oranı konusunda YÖK’ün minimum şartının %10 olduğu düşünüldüğünde, %10’un üzerindeki burs oranlarının, vakıfların kaynaklarını eğitime vakfetme tercihinden mi yoksa kontenjanların boş kalma endişesinden mi kaynaklandığı tartışılacak bir ikilem olarak karşımıza çıkıyor. Vakıf Üniversitelerinin yarattığı ekonomik büyüklük konusunda yürüttüğümüz çok özel çalışmanın detayları Tablo TABLO 11 11’de yer alıyor. Vakıf üniversitelerinde bulunan yaklaşık 113 bin kontenjana kesin kayıt yaptıran 78 bin kişinin liste fiyatları (2013 tercih kılavuzundan belirtilen fiyatlar) üzerinden yaratacağı para akışı yaklaşık 887 milyon TL. Ek yerleştirme sonunda ve özel yetenek sınavı ile yerleşenler de hesaba katılacak olursa bu tutarın yaklaşık 1 milyar TL’yi bulması beklenebilir. Vakıf üniversitelerinin geneli için değerlendirecek olursak vakıf üniversitelerinin bir öğrenciden ortalama para girdisi 11.370 TL seviyesinde. Bu noktada önemli bir konuya değinmek gerekiyor. Verilen tüm değerler hiç bir indirim yapılmadan oluşan değerler. Vakıf üniversiteleri adayları cezbedebilmek için, ilk tercih, camia aidiyeti, anababa mesleği, kampüs ziyareti, anket doldurma vb. indirim vesileleri ile indirim yaptığı biliniyor. Burada yaşanan kayıpların (yapılan indirimlerin) boyutu üniversiteden üniversiteye değişiklik gösteriyor, ancak sistem genelinde yaklaşık %25 oranında olduğu varsayılabilir. Bu durumda yeni öğrencilerden yartılacak para akışının 1 milyar TL değil yaklaşık 750800 milyon TL civarında olması beklenebilir. Tablo 11 Tüm göstergeler vakıf üniversitelerinin artık yükseköğretim sistemimizin önemli bir bileşeni olduğuna işaret ediyor. Ancak artan üniversite sayısı ve daralan yurtiçi pazar nedeni ile varlıklarını sürdürmek isteyen vakıf üniversitelerinin yakın gelecekte yoğun şekilde yurtdışı piyasalara yönelmesini bekleyebiliriz. Hep birlikte yaşayacağız...