Katalog

Sağlık Kadınlar hayatları boyunca kalsiyum desteği almalı Kadınlar her dönemlerinde kalsiyuma ihtiyaç duyuyorlar. Ancak menopoz döneminde diğer dönemlere göre kalsiyum atımı artıyor. Gerekli olan kalsiyum süt ve süt ürünlerinden büyük ölçüde alınabiliyor. Zuhal Güler Çelik Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi, Diyetisyen B eslenme anne karnından itibaren yaşamın her evresinde gerekli ve çok önemlidir. Doğru beslenme bilgisine sahip olmak obezite, kalp damar hastalıkları, kanser ve osteoporoz (kemik erimesi) gibi hastalıkların oluşma riskini azaltmaktadır. Yeterli ve dengeli beslenme cinsiyet başta olmak üzere yaş, fizyolojik ve genetik özellikler ve yaşam şekline göre kişiye özel farklılıklar içermektedir. Bilimsel araştırmalara göre insanın 50’ye yakın besin öğesine ihtiyacı vardır. Yaşamını kaliteli ve verimli sürdürebilmesi için bunların her gün belirli miktarlarda alınması gerekir. Bunlardan herhangi biri yetersiz veya fazla alındığında çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkar. Besin öğeleri altı grupta toplanır; proteinler, yağlar, karbonhidratlar, su, vitaminler ve mineraller. Yetişkin insan vücudunun ortalama %6’sı minerallerden oluşur. Kalsiyum ve fosfor bunların başında gelir. Bu mineraller iskelet ve diş yapısının büyük kısmını oluşturur. Bebeklik, çocukluk ve ergenlik çağı beden yapısının, özellikle de kemik yapısının hızla oluştuğu bir dönemdir. Kalsiyum iskelet yapısının gelişiminde çok önemlidir. Büyüme çağında kemik yapımı yıkımdan daha yüksektir. Kemik kütlesi 25 yaşında maksimuma ulaşır. Kortikol kemiğin yapım süreci 35 yaşa kadar sürmesine karşı, uzun kemiklerin büyümesi 20 yaşında durur. Otuz yaşından sonra kemik yıkımı yapımından daha fazladır. Kırk yaşından sonra yılda yaklaşık %1.2 kemik kaybı olur. Menopoz döneminde kayıp yılda %23’e çıkar. Menopozdan 1015 yıl sonra kemik kayıp hızı %1’e iner ve yaşam boyu kadının maksimuma ulaşan kemik kütlesinin %4550’sini yitirir. Özellikle kadınlar için kalsiyum ve fosfor önemli minerallerdir. Hayatlarının her döneminde özellikle de gebelik döneminde ve menopoz döneminde sorun yaşamamak için kemik yapımının yıkımından çok olduğu 30 yaşına kadar olan süre içinde 8001000mg kalsiyum ihtiyacının tamamı karşılanmalıdır. Gebelik döneminde bu ihtiyaç artar ve 1200mg olur. Kadın menopoz döneminde ise ve östrojen alıyorsa günde en az 10001200mg kalsiyum almalıdır. Eğer menopoz döneminde ise ve östrojen almıyorsa günde en az 1500mg kalsiyum almalıdır. Menopoz döneminde kadının vücudundaki hormonel değişime bağlı olarak iskelet sistemi de zarar görebilir. Kemiklerin zarar görmesine osteoporoz denilmektedir. Bu dönemde osteoporoz riskinin artmasının sebebi kalsiyum atımının hızlanmasıdır ve kemik yumuşamaya başlar, kırılganlığı artar. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) menopoz sonrası kadınlarda osteoporoz sıklığını %30 olarak açıklamıştır. ? Çocukluk ve adölesan dönemde kalsiyumdan zengin beslenerek kemik yoğunluğunu arttırmak gereklidir, çünkü kemik yoğunluğu düşük olan bir kişi menapozla birlikte daha fazla kemik dokusu kaybına uğrayacağından osteoporoz riski artar. ? Sodyumdan (tuz) zengin yiyecekler az tüketilmelidir. ? Kahve ve çay gibi kafeinli gıdalar az tüketilmelidir. ? Sigara ve alkol varsa azaltılmalıdır. ? Süt ve sütlü gıdalarda kalsiyum çok zengindir bu nedenle mutlaka tüketilmelidir. ? Menopoz döneminde kadınların günlük 1200 mg kalsiyum almaları önerilmektedir. ? Düzenli yürüyüş ve egzersiz yapılmalı ? Güneş ışığından yeterince faydalanılmalıdır. OSTEOPOROZDAN KORUNMA YOLLARI KALSİYUMUN EN İYİ VE İYİ KAYNAKLARI Süt, peynir, yoğurt, fındık, fıstık, kuru baklagiller, yeşil sebzeler KALSİYUMUN ORTA DERECELİ KAYNAKLARI Yumurta, portakal, limon, çilek Süt ve süt ürünlerinin kalsiyum içerikleri yandaki tabloda da görüldüğü gibi diğerlerine göre çok daha fazladır. Türkiye’ye özel oluşturulan beslenme rehberinde de süt ve süt ürünleri tüketimine yönelik tavsiyeler önemlidir ve göz ardı edilmemelidir. Sağlık Bakanlığı ve HÜ Beslenme ve Diyetetik Bölümü iş birliğiyle hazırlanmıştır. niri tercih edin. ? Çiğ süt ve pastörize edilmemiş sütlerden yapılan peynir ve benzeri besinler insanlarda Brusella hastalığına neden olur. Bu nedenle sokakta satılan kaynağı bilinmeyen sütleri tüketmemeli. Pastörize edilmiş veya UHT (uzun ömürlü süt) sütler tercih edilmelidir. ? Yoğurdun suyunun süzülmesi veya bekletme esnasında oluşan suyunun atılması vitamin B2 (riboflavin) kaybına neden olur. Suyu atılmamalıdır. ? Sütlü tatlı pişirildikten sonra ocaktan alınırken şekeri eklenmelidir. Pişirilme sırasında eklenen şeker ile sütün proteini birleşince protein kaybı oluşur. KALSİYUM VE FOSFOR ÖNEMLİ ÖNERİLER ? Her gün yetişkin bireylerin 2 porsiyon, çocukların, adölesan dönemi gençlerin, gebe ve emzikli kadınlarla menopoz sonrası kadınların 34 porsiyon süt ve yerine geçen besinleri tüketmeleri gerekir. Bir orta boy su bardağı (200 cc) süt veya yoğurt ile iki kibrit kutusu büyüklüğünde peynir bir porsiyondur. ? Yağsız veya yağı azaltılmış süt, yoğurt ve tuzu az pey Avro Bölgesi mali krizden sonra nasıl bir yol izleyecek? Baştarafı 13. sayfada rupa’ya yayılabilir ve bu durumda ortak bir piyasanın hayatta kalma şansı sıfırlanır. Fakat Yunanistan birlikten ayrılsa dahi, Avro Bölgesi’nin parçalanacağı söylenemez. Çökme hiçbir üyenin işine gelmez. Avro Bölgesi’ne dahil olmak bir hata ise, ayrılmak daha büyük bir hata olur. Dahası kurtarma fonları ve batık bankaları kurtarma operasyonları üzerindeki tartışmalar, eninde sonunda parayı kimin ödeyeceği sorusuna takılıp kalıyor; sistemin kurtarılmaya değip değmeyeceği konusu nedense hep esgeçiliyor. Yaratıcılık, hayal gücü, üretim ve tasarım becerileri ve bilimde ve mühendislikte uzmanlık Avrupa’nın elini güçlendiren kozları. Sıkı ilişkiler içindeki dünyaya sağlam katkılar sağlayacak durumda. Kaldı ki ortak tarih ve kültüre sahip Av AVRUPA’NIN KOZLARI CBT 1288/17 25 Kasım 2011 rupa birleşmeyecek de neresi birleşecek? Krizlerin tarihi hızlandırma gibi bir misyonları vardır. Örneğin Almanya, Sovyetler Birliği’nin istilacı ordularının bulunmadığı koşullarda Avrupa liderliğini ele geçirecek güce kavuşmuş olsa dahi, Avro Bölgesi’nde hakimiyet kurma başarısını gösteremiyor. II. Dünya Savaşı sonrasında kurulan refah devletleri günümüzde sürdürülemeyecek kadar pahalı hale geldi. Sıklıkla dile getirildiği üzere AB, kriz karşısında ya dağılacak ya da daha sıkı birleşecek. İkisi de mümkün. Muhtemelen, ikisi arasında bir yol tutturacak; birliği devam ettirmeye yetecek kadar bağlanacak ve İngiltere örneğinde görüldüğü üzere birliğe bağlı gibi görünüp, bağımsız hareket edecek. Ayrıca reformları yaparken idarei maslahatçı bir yaklaşım benimseyecek. Toz duman yatıştığı zaman Avrupa rahat bir nefes alacak ama, yoksullaşmış soylular gibi yokuş aşağı inmeye devam edecek. Türkçesi: Reyhan Oksay Kaynak: The Economist, 12 Kasım 2011, Special Report, Europe and Its Currency Önder Ergönül tarafından tekzip: Geçen haftaki sayımızda “Türkiye’de insanlar kobay olarak kullanılıyor olamaz” başlıklı haberde yer alan haber altında "Bizler Kırım Kongo kanamalı Hastalığı ile ilgili ilaç çalışmalarımızda mevzuat ile ilgili engellerle karşılaştık. Örneğin randomize kontrollü çalışmaya izin vermediler." sözleri bir yanlışlık sonucu Önder Ergönül tarafından söylenmiş gibi yazılmıştır. Bu cümleler haberin konusu ile ilgisizdir ve Önder Ergönül tarafından söylenmemiştir. Haberin doğrusu şöyle olacaktı: Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi ve VKV Amerikan Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof.Dr.Önder Ergönül de bu konuda Prof. Akan gibi düşünüyor: “Ülkemizdeki Sağlık Bakanlığı Etik Kurulu çok sağlıklı çalışmıyor olsa bile, bizdeki durum Hindistan’dan farklıdır. Kaldı ki ilaç şirketlerinin araştırmalarında yoksul ülkelerdeki hastaları kullanmaları Helsinki Deklarasyonuna aykırı. Bilimin gelişmesi için bu tür çalışmalar yapılmalı ancak çok iyi denetlenmelidir. Bunun için Türkiye’nin özgün koşullarını da dikkate alarak bilimsel çalışmaları değerlendirme yetisine sahip ve evrensel değerlere saygılı çağdaş bilim insanlarına ihtiyaç vardır”.