Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. “… …n” (Odaklı mercekleri ve paratoneri icat eden, Amerikalı bilim adamı ve politikacı 2. Denizkulağı – Antalya’da bir çay – Ardıç ağacı. 3. Zihin – Bir birimin bölündüğü eşit parçalardan birini ya da birkaçını anlatan sayı – Bir şeyin doğru olduğunu belirtmek için yapılan işaret – Ayak. 4. Bir ruh bozukluğu durumu – Karakteroloji. 5. Bir tür perde – Kaba, biçimsiz – Kalkan, zırh gibi korunma aracı. 6. Beyin dalgalarının ölçülmesi yöntemi – Buzultaş – Avrupa’da bir ırmak. 7. Domenico Modugno’nun bir şarkısı – Entelektüel – Mezar. 8. Tarla sınırı – Güney Amerika’daki sıradağlar – İncelik. 9. Yanardağ patlaması – Lahza. 10. Ruh – Bir kara yumuşakçası – Salgın hastalık. 11. Etanol – Optik kaydırma – Engel. 12. Shakespeare’in bir kralı – Bir orman ağacı. 13. Kısa ve çarpıcı propaganda sözü – Bir tür yağmur kuşu. 14. Eski Türk hekimi – Yobaz, gerici. 15. Hava basıncı birimi – Bir balık türü – Özenli, düzgün. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Mekanik toplama makinesini icat eden, Fer mat’la birlikte olabilirlik teorisini araştıran, Fransız filozof ve matematikçi Bir kan grubu. 2. İzafiyet teorisini geliştiren fizikçi – Harekete hazır, tetikte. 3. Neodimin simgesi – Afrika’da bir ülke – Eski bir Güney Amerika uygarlığı. 4. Batman’in bir düşmanı – Bir ilimiz – Tuzla ürünlerinin satıldığı yer. 5. Koca – Kalıtım teorisini geliştiren, genetik biliminin temellerini atan İskoçyalı botanikçi – Tasa. 6. Rengi kırmızı ile sarı arasında değişen, doğal kurşun oksit – Bir şeyin en yüksek ve sivri noktası – Hintirmiği. ilginç SORULAR Beyin ve Din Soru: Dinsel inançlar niçin yalnızca insan beynine özgüdür? Yanıt: Dini inançların yalnızca insanlarda görülmesinin temel nedeni dinin çok gelişmiş bir beyne gereksinim duymasıdır. Beyin taramaları bu görüşü destekliyor; çünkü beynin dini inançları işlemden geçiren kısımları, en son evrilen bölümleridir. Akıl Kuramı (Theory of Mind) ile ilgili olan bu bölgeler, diğer insanların da bizlerden bağımsız olarak duygu ve düşünceleri olduğunu algılamamızı sağlar. İnsanlarda görülen bu özellik bir de şempanzelerde vardır. Din ile ilgili diğer bölgeler ayrıca lisan ve metafor için de kullanılır. ABD, Bethesda’daki Ulusal Nörolojik Hastalıklar ve İnme Enstitüsü’nden Jordan Grafman ve meslektaşları, beynin din ile ilgili bölgelerinin tespiti için geliştirdikleri çalışmada tek Tanrı’ya inanan 40 kişiye şu üç ifadeyi sordular: • Sizce Tanrı dünyaya müdahale ediyor mu? • Tanrı’nın duygusal durumunu nasıl yorumlarsınız? • Soyut öğretiler ile imgeler arasında nasıl bağlantı kurarsınız? Denekler bu soruları yanıtlarken bilim insanları deneklerin beyinlerini taradılar. İlk soruya yanıt verirken deneklerin yalnızca lateralfrontal lobları ve frontal gyri gibi beyin bölgelerini kullandıkları saptandı. Bu bölgeler akıl kuramı için gereklidir. Öğretiler ile ilgili ifadelerde, deneklerin lisan, metafor çözümü ve görüntüleri anımsama ile ilgili bölgeleri kullandıkları görüldü (Proceedings of the National Academy of Sciences, DOI: 10.1073/pnas.0811717106). Grafman hedeflerini şöyle açıklıyor: “Bizler özellikle beynin en gelişmiş bölgelerinde inancın hangi bilişsel kısmının depolandığı konusu ile ilgileniyoruz.” Oxford Üniversitesi’nden Robin Dunbar bu deneyden elde edilen sonuçların kendi kuramını desteklediğini söylüyor. Dunbar’ın kuramına göre üst düzey amaçları işlemden geçiren beyin bölgeleri, dinin ortaya çıkmasından önce evrilmiş olmalıdır. Bu nedenle dindar insanlar Tanrı’nın insanlara özgü zihinsel özellikler taşıdığına inanırlar. Beyin taramalarının Tanrı’nın gerçekten var olup olmadığı konusuna ışık tutmadığını belirten Grafman, “Bu taramalar, günlük yaşantımızda bize yol gösteren inanç sistemine sahip olmak için beyin ve aklın birlikte nasıl çalıştığını gösteriyor” diyor. 7. Çin ve Kazakistan’da akan bir ırmak – Sınır nişanı – Evre – Işık. 8. Akkor – Akıl – Sodyumun simgesi. 9. Fransiyumun simgesi – Gemilerin mizana direğinin gerisindeki yelken – Emile Zola’nın bir romanı. 10. Gözlem – Bir balık ağı türü – Veri. 11. Su – Protein sentezi asidi – İskambilde bir kâğıt. 12. Bucak – “… Fellini” (İtalyan sinema yönetmeni). 13. Kriptonun simgesi – İleri atılmış, ortaya çıkarılmış – Mısır’ın plaka işareti – Ekmek. 14. Her tür organik yağa verilen ad – Yemek yedirme – Tırpanabalığı. 15. Olduğundan büyük gösterme, abartma – Bir sayı – Afrika’da bir ırmak – Korunan alan. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu M İ C H A E L F A R A D A Y A X P L A L E T İ M OK A A L L E Y ME N D M M A A C A N İ İ A R N CON A U S A N K R KG A İ M U T E R İ N O S R T H S P N C K A R İ S R V O C İ L E L A R K R K A L E E T F İ R Ç S İ E T R A A A A T T A S I E S İ F A T L A S T İ M S A L M İ K A J U O A L T A İ K A S L İ İ A T ON İ N B K A A A A K A S I B R A Ş U M I L E B A L G K E R d ü ş ü n SORULAR Kahvaltılık Zahter Hazırlayan: Naim Uygun [email protected] "Kahvaltılık ZAHTER, toz halinde olup, geniş bir düz bir tabak içine yayılmış olarak kahvaltı sofrasına gelir; yanında başka bir tabakta güzelim süzme zeytin yağı ve bol ekmek vardır. Ekmekten bir lokma büyüklüğünde parça koparırsınız, önce zeytin yağına banarsınız; yağın ıslattığı lokmayı ZAHTER tabağına bastırırsınız; afiyetle ağzınıza alırsınız. Yemesine doyum olmayan bir tattır." Bu bilgi üzerine şu bilmeceyi hazırladım: KAHVALTILIK kelimesinin dört hecesinin her biri bir asal sayıyı temsil etmektedir. ZAHTER kelimesinin temsil ettiği sayı, KAHVALTILIK kelimesinin hecelerinin temsil ettiği sayıların toplamına tam bölünmektedir. SORU: ZAHTER kelimesinin temsil ettiği sayıların en büyüğü kaçtır? Not: Yanıtlarınızı, bilmeceyi düzenleyenlerin eposta adreslerine değil, ([email protected]) eposta adresine veya derginin 3. sayfasındaki "İDARE MERKEZİ ne yazabilirsiniz. 1286.sayıdaki “Altı Çubuk Bir Altıgen” isimli bilmecenin yanıtı: 225 cm2 Bilmeceyi doğru çözenler: Ahsen Canatİzmir, Faruk Kozİzmit, Okan Alpayİstanbul, Gülbin Akgünİstanbul, Sebahattin BektaşSamsun, Fethi Kutmanİstanbul, Güngör Bingölİstanbul CBT 1288/16 25 Kasım 2011