Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. 1960’da ilk lazeri üreten Amerikalı fizikçi (resimdeki) – Bir yay yardımıyla gergin tutulan ve yatağın düzlemine dik olarak yaptığı gidip gelme hareketiyle bir akışkanın geçişini ayarlamaya yarayan kapak. 2. Bir rekoru aynı derece ile yineleme – “Elisha …” (1852’de New York’taki bir fabrika için buharla çalışan güvenli bir asarsör yapan mühendis) – Çözümlemeli. 3. Düşme – “Arthur …” (1922’de radyo dalgaları yardımıyla Avrupa’da Amerika’ya fotoğraf gönderen Alman fizikçi) – Avrupa Futbol Birliği – Antimonun simgesi. 4. Perslerde il yöneticisi, vali – En çok Türkiye’de bulunan stratejik maden – Nebat – Hava basıncı birimi. 5. Sanat eseri konusu – Bolero yapıtının bestecisi – Para olarak değil madde olarak verilen – Uzaya ilk gönderilen köpeğin cinsi. 6. Takımada – Şırnak’ın bir ilçesi – Enteresan. 7. Efendisiz samuray – “… Baez” (Amerikalı protest şarkıcı) – Düğün yemeği – Eski bir Türk güreşi. 8. Nezle – Geminin rüzgar alan yanı – Siirt’in bir ilçesi. 9. Yangın çıkarma hastalığı – Bir meyve – Sakarya’dan İstanbul’a bağlanan akarsu. 10. Bir elektrolitteki artıuç – Genellikle gömlek yapmakta kullanılan, çizgili, ince bir pamuklu kumaş – Büyük keman. 11. Dokunum, duyarga – Felç – Doku teli. 12. Parola – Bir kumaş türü – Karşıt anlamı veren önek. 13. Gümüş – Gaziantep’in bir ilçesi – Ezgi, nağme – Kalayın simgesi. 14. Akıllıca – Yazı – Sodyumun simgesi. 15. Bir çoğul eki – Gün, gündüz – “William …” (İlk eletrikli telgraf makinesini 1837’de bulan İngiliz mucit). YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Telefon konuşmalarının yanıda canlı televizyon görüntülerini de ileten, 1962’de fırlatılan uydu – Özümleme işini yapan yaprakların üst yüzündeki doku. 2. Cıvanın simgesi – Fizik biliminin gazların hareketini inceleyen dalı. 3. “George …” (1888’de Kodak no.1 fotoğraf makinesini üreten ve müşterilerin filmlerini banyo eden Amerikalı mucit) – Alkollü bir içki – Bir uzaklık ölçüsü. 4. Erzurum’un bir ilçesi – Basımevinde harfleri dizen ve satırları blok durumunda döken dizgi makinesi – Bir nota. 5. On ar değerinde yüzey ölçü birimi – Rutubet – Batmış olan nesnenin yerini ve durumun akustik dalgalarla belirleyen sistem. 6. Cava yerlilerinin ok ucuna sürdükleri zehir – Ham petrolden çıkarılan ve 31 derecede eriyen bir tür mineral yağ. 7. Motorlu taşıtlarda direksiyon ile tekerlek arasındaki bağlantıyı sağlayan demir çubuk Yıkık, harap yapı – “… Yaran” (şair). 8. Spielberg’in bir bilimkurgu filmi – Ses şiddetiyle ilgili birim – Çok kara. 9. Mantarbilim – Mağara – Fotoğrafta duruş. 10. Atlas Okyanusu’nda, Portekiz’e bağlı takımadalar – Kimyasal tepkimeler dolayısıyla bir pildeki gerilimin düşmesi. 11. Eski Yunan mitolojisinde, büyücü Kirke’nin yaşadığı ada – 1946’da John Mauchy ve John Eckert’in geliştirdikleri ilk elektronik bilgisayarın adı. 12. “George …” (1816’da bir yangın söndürücü tasarlayan İngiliz mucit) – Parlaklığı birdenbire artan, değişen yıldız – Türkiye’nin plaka işareti. 13. Zihin – Kayınbirader – Bir tür otomobil yarışı – Bir Japon tiyatrosu. 14. Jules Verne’in, Denizler Altında Yirmi Bin Fersah adlı romanındaki denizaltının adı – Titanın simgesi – Açıkgöz. 15. Arnavutluk parası – Edison’un bulduğu bir aygıt. 16. Frengi hastalığı. 17. Japon halk türküsü – Tala sınırı – Yabancı. 18. Matematikte 3,14sayısı – Çaresiz. 19. Hafif topallayan – Sıkıntı. 20. “Joseph …” (1851’de karmaşık bir kilit icat eden İngiliz mucit). 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 J O H N N A S H BABBAGE AAR 2 OMA İ Y İ MSER AV İ CENNA 3 H U Y G E N S E LMA AGORA H 4 N R APA KALAHAR İ İ LAN 5 N İ K C RAN TARA AK İ DE 6 A L A T E N İ P T İ LA ALATA 7 P İ R E LADEN İ GAPO İ L E 8 İ K AM E NEN G ON SOKE T 9 E KERT E NAR İ N KAY TA 10 R A U L E S E MO T T İ 11 UT EY T İ Ş İ M SAP 12 S E U L PER İ TON İ T 13 A R AZ Z EM FANUS 14 A ANEM İ A NOMA L İ 15 T U N D R A KLAN NAR ilginç SORULAR RÖNTGEN TETKİKLERİNDEKİ DOZ Soru: Röntgen tetkiklerinde aldığımız Xışını dozu ne kadardır? Yanıt: Işınlanmaların % 85'si doğal kaynaklardan, % 15'si yapay kaynaklardan; yapay kaynaklarla ışınlanmaların % 99'si Medikal ışınlanmalardan; medikal ışınlanmalarda en büyük pay tanısal amaçlı radyoloji uygulamalarından ileri gelmektedir. Aşağıdaki tabloda bazı Xışını tetkikleri ile alınan dozlar verilmektedir Tetkik Göğüs Kol, Bacak Kalça Kafa Karın Tarama Klinik Kafa Vücut Doz ( mSV ) 0,14 0,06 0,83 0,07 0,53 0,07 0,21 2,3 13,3 Klasik XIşını Mamografi Bilgisayarlı Tomografi Tanısal Amaçlı Bazı XIşını Tetkikleri Nedeni ile Alınan Etkin Doz Değerleri ( mSv ) (Kaynak: UNSCEAR 2000 Report) BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ Gelişmiş ülkelerde tüm tanısal amaçlı radyoloji uygulamalarının yaklaşık %5'ini bilgisayarlı tomografi tetkikleri oluşturmaktadır. Bilgisayarlı tomografi tetkiklerinden alınan dozun normal Xışını uygulamalarına göre yüksek olması nedeni ile ancak normal Xışını tetkiklerinin yeterli olmadığı hallerde uygulanmalıdır. Diğer bir radyolojik uygulama yöntemi girişimsel radyolojidir. Seri halde Xışını kullanımını gerektirmesi nedeni ile bu tetkiklerde hasta dozu diğerlerine göre yüksektir. Hasta dozu 10100 mSv arasındadır. Bazı durumlarda hastalarda deterministik etkilere neden olacak doz düzeylerine ulaşılır. BİNA GİRİŞLERİNDEKİ KONTROL Soru4: Bina girişlerindeki kontrol sistemleri insan sağlığı için zararlı mıdır? Yanıt: Güvenlik amacı ile kullanılan ve kapı (metal) dedektörü olarak adlandırılan sistem; manyetik alan oluşturularak içerisinden geçen kişilerin üzerindeki metal malzemelerin tespitinde kullanılmakta olup iyonlaştırıcı radyasyon yaymamaktadır. Bu sebeple hamile bayanlar ve çocuklar da dahil olmak üzere radyolojik açıdan sağlığa olumsuz bir etkisi söz konusu değildir. d ü ş ü n SORULAR Ecel Geldi Cihane Bu haftanın bulmacası bir atasözü ile ilgilidir. Bulmacada 15 değişik harf bulunmaktadır ve düzenlemesi aşağıdaki gibidir: ECEL + GELDİ + CİHANE = BAŞ + AĞRISI + BAHANE Bulmaca 10 tabanlı sayı sistemine göredir. GELDİ sözcüğünün harfleri dışındaki 10 harfte, 0’dan 9’a kadar 10 değişik rakam vardır. GELDİ sözcüğünde ise yine 0’dan 9’a kadar olan herhangi 5 rakam kullanılmıştır. GELDİ sözcüğünün karşılığı olan sayı hariç, diğer sözcüklerin karşılıkları birer asal sayı olduğuna göre: Soru: GELDİ sözcüğünün karşılığı olan sayı kaçtır? 1121.sayıdaki “Bir Harfi Yanlış Toplama” isimli bilmecenin yanıtı: QUITE = 49270 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Süleyman ÇevikerYalıkavak, Ali ErkılıçAdana, Yücel GünBurhaniye, Özen Günİstanbul, Güngör Bingölİstanbul, Sebahattin BektaşSamsun, Ender Aktulgaİstanbul Not: Yanıtlarınızı, bilmeceyi düzenleyenlerin eposta adreslerine değil, (reyhan@cumhuriyet.com.tr) eposta adresine veya derginin 3.sayfasındaki "İDARE MERKEZİ VE YAZIŞMA ADRESİ" başlığı altındaki adrese postayla gönderebilir veya telefon ya da faks ile bildirebilirsiniz. Düzenleyen: Süleyman Çeviker 1123/23 26 Eylül 2008