Katalog

ilginç SORULAR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. Osmanlı devletinde basımevi kurup (1729), Türkçe kitap yayımlayan ilk kişi (resimdeki). 2. Körler alfabesinin bulucusu – Bir şeyin geçmişi – Yerfıstığı. 3. Sodyumun simgesi – Kalpte oluşan elektrik akımlarının kağıda yazdırılması işlemi – Bir soru sözü – Altın postu aramaya gidilen, Argonautlar seferinin kahramanlarından birisi – Berilyumun simgesi. 4. Üstü örtülü olarak anlatma – Kemik veremi – Karındanbacaklılardan, bir kara yumuşakçası – Ahilikte, esnaf, sanatkar ve tüccarlar arasında seçilen şeyh temsilcisi. 5. “… Boro” (Kısmet adlı teknesiyle Dünyayı dolaşan ilk Türk denizcisi) – Nijer’in başkenti – Çoban – Osmiyumun simgesi. 6. “Ateşi ve … gördük” (Nazım Hikmet) – Giysi kesimi – Kulağın duyabildiği titreşim – Kiloamperin simgesi. 7. Boru sesi – Reçine – Yeşil abanoz – Nişastayı parçalayarak şekere çeviren bir enzim. 8. Hile, entrika – Kalori (kısa) – Padişah buyruğu – Göçebe konak yeri – Tropikal Afrika’da yetişen bir ağaç. 9. Yemişlerin yenilen bölümü – Giriş – Balgamtaşı – İki tarla arasındaki sınır. 10. Bağıntı, görelik – Biriyle olumsuz olarak uğraşmak. 11. Değerli bir taş – Parlaklığı birdenbire artan, değişen yıldız – Gökkuşağı. 12. Gözün renkli bölümü – “Kan kardeş” anlamında uydurma bir sözcük – Bir elma türü. 13. İlaç ve parfüm olarak kullanılan değerli bir hoş kokulu bir yağ – Rusya’da bir ırmak – Bir bağlaç. 14. Alkol – Namuslu – Bir tür Japon tiyatrosu – Edebiyat (kısa). 15. Denize doğru uzanan taşlık burun – Bir parçanın canlı çalınacağını anlatan müzik terimi. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Avrupalıların Avicenna dedikleri, filozof, hekim ve çok yönlü Fars bilimadamı – Araz. 2. “Joseph …” (Modern tuvaleti, adıyla anılan ünlü kilidi, hidrolik cendereyi, kağıt paralara numara basma aletini bulan mucit) – Kertenkele derisi – Tellürün simgesi. 3. Radyumun simgesi – Faiz hesaplamasında anapara x gün sayısı / 100’ü ifade eden tanım – Baş bodoslamasından omurgaya kadar uzanan, cıvadra donanımına desteklik etmek amacıyla konulan ekleme. 4. Ailesinin geçimini sağlayan kimse – BM Çocuk Fonu – Yarım kanatlılardan, yumurtalarını ekin yapraklarına bırakan, esmer renkli, zararlı böcek. 5. Hale (ünsüz harfleri) – Kasık – Bir anda – Alkollü bir içki. 6. İncirsineği – Çiçektozu – Karnı doymuş olan – Uzunçalar (kısa). 7. Kuvvetlerin maddeler ve hareketler üzerine etkisini inceleyen fizik dalı – Saniyede bir jullük iş yapan bir motorun güç birimi. 8. Bir renk – Yakasız, uzun kollu erkek gömleği. 9. Bir kuvvete yükseltilmiş bir sayınınüzerine yazılan ve kaçıncı kuvvete yükseltildiğini gösteren sayı – Endonezya’nın başkenti – Yapraklarından kokain çıkartılan bitki. 10. Güney Amerika’da yaşayan ve pek iyi uçamayan kuş – Kuzey Kutupla ilgili. 11. Büyükanne – Salgın hastalık – Kars yakınındaki ören yeri. 12. Bir nota – Bir hitap ünlemi – Peru’nun plaka işareti – Bir papağan türü – Kemiklerin toparlak ucu. 13. Kültür – Selenyumun simgesi – Kongo’da yaşayan memeli bir hayvan. 14. İsviçre’de bir ırmak – Bir sayı – Bir tıraş bıçağı. 15. Habeş soylusu – Sinir hastalıkları ilgili hekimlik kolu – Tokyo’nun eski adı. 16. Bir şeyin tersini söyleyerek alay etme – Bir mastar eki. 17. Geminin çektiği suyu gösteren işaretler – Bir bağlaç. 18. Yemek – Keseliayı. 19. Mısır turnası – Ağabey. 20. Bozkır – Molekülünde üç atom bulunan oksijenden oluşan, ağır kokulu, gaz durumndaki basit element. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 N İ K O L A T E S L A ARŞ İ MED 2 İ N A K YERB İ L İ M ANOF E L 3 E D İ S O N K P İ RAM İ T E F İ 4 L İ M İ T ME T İ N DURAK AS 5 S S L İ DO İ T ENEK NEM T 6 B T İ TAN İ C SÜ İ K İ L EME 7 O N A T VASAT İ UMAY DER 8 H İ N VE T ER İ NER SEHER 9 R E ME T VER SAAT E T İ K 10 PRES Ş İ TARE NO 11 U C A İ MA L J ENNER 12 L E EKO İ NEÇ BK 13 E PRAT İ KA İ FADE 14 M A L E OK L A N E OM 15 A L İ Z A R İ N HEMA T İ Yaşlılardaki yağ birikiminin nedenleri Soru: İnsanlar yaşlandıkça vücutlarında niçin daha fazla yağ birikir? Ve bunlardan kurtulmak niçin genç insanlara göre daha zordur? Yanıt: Vücutta yağların artmasında birden fazla faktör etkindir. İnsanlar yaşlandıkça daha az hareket eder ve ayrıca 20 yaşından sonra dinlenme metabolik hızları her 10 yılda bir %3 oranında azalır. Aynı miktarda yemek yeseniz bile kilo almaya başlarsınız. Bütün bunların üzerine yaşlandıkça yediğimiz yiyecekleri sindirmek ve dönüştürmek için daha az enerji harcarız. Yağ birikimini tetikleyen bir diğer faktör de hormonal değişikliklerdir. Büyüme hormonu ve testosteron düzeyindeki azalma, yağ kütlesinin artışında önemli bir rol oynar. Buna ilave olarak tiroid bezinin ürettiği hormonlara tepki de giderek azalır. Oysa tiroid hormonları korbonhidrat ve lipitlerin metabolizmasını uyarır; ayrıca bu hormonlar iştahı kontrol eden leptinin de faaliyetlerini azaltır. Bir diğer faktör de insanların boylarının yavaş yavaş kısalması ve organ ağırlıklarının ve kas kütlesinin azalmasıdır. Örneğin nörolog Anatole Dekaban ve Doris Sadowsky, insanlarda 45 yaşından sonra beyin ağırlığının giderek azaldığını keşfetmiş. Pek çoğumuz ne yazık ki bütün bunları telafi edebilmek için aldığımız enerjiyi azaltma yoluna gitmeyiz. Bütün bu faktörler bir araya gelince yaşlandıkça kilo kaybetmekte zorlanırız. Çünkü vücudumuz artık bize karşı çalışmaya başlamıştır. Ne var ki insanlar yaşlandıkça aldıkları toplam enerjiyi azaltıp, faaliyetlerini artırırlarsa –özellikle kas kütlesini artıran egzersizler kilo verme veya en azından kilolarını muhafaza etme şansına sahip olabilirler. Evrimsel açıdan yağ birikimi Menopozun evrimsel açıdan kadınlara yarar sağladığı varsayımından yola çıkarsak, torunlarına bakmak zorunda olan büyük annelerin, yiyecek sıkıntısı çekilen dönemlerde rezerve yağlara sahip olması çok anlamlıdır. Eski topluluklarda yaşlı insanlar, ailenin daha genç bireyleri yemeklerini bitirdikten sonra arta kalanları yerdi, çünkü yiyecek stoğu daha genç olan ebeveynlerin kontrolündeydi. Eğer bu evrimsel iddia doğruysa, insanların yaşlandıkça yağ depolama işinde niçin bu kadar becerikli olduğunu anlamak zor değil. Aynı neden, yağlardan kurtulma çabalarında da geçerlidir. Aynı evrimsel tez yaşlılardaki uyku ve uyanıklık alışkanlıklarına da açıklık getiriyor. Gündüzleri herkes uyanıkken kestiren yaşlılar, geceleri gençler uyurken ateşin sönmemesi ve yabani hayvanların saldırmaması için tilki uykusuna yatarlar. Ayrıca evrimsel açıdan soğuk iklimlerde ayılarda ve insanlarda yağ birikimi yararlıdır. Ancak sıcak iklimlerde yaşayan aborjinlerde, yiyecek ara ara var olduğu için, develerin sırtlarında yağ biriktirmeleri gibi karın ve baldır bölgesinde yağ depolanır. Biriken yağlar, insan bebeklerinde ve yetişkinlerinde farklı işler görür. Bebeklerdeki bir tür adipoz doku (Yağ dokusubağ dokusunun özel bir tipidir ve adipositlerden oluşur. Normal ağırlıktaki bir insanda, erkeklerde vücut ağırlığının % 1520’sini, kadınlarda ise vücut ağırlığının % 2025’ini yağ dokusu oluşturmaktadır) olan “kahverengi yağ”, bebekleri donmaktan korurken, gençlerdeki “ergenlik yağları” ise hareketliliği ve büyümeye destek olur. Ancak yetişkinlerdeki basenlerde yer alan yağlar, üremeyi kolaylaştırır, açlık dönemlerinde enerji sağlar. Demek ki önemli bir organ olan yağların her dönemde bir işlevi vardır ve bunlardan kurtulmaya çalışmak her zaman olumlu sonuç vermeyebilir. d ü ş ü n SORULAR BASİT BİR ÇARPMA İŞLEMİ Aşağıda görülen çarpma işleminde rakamların yerine, harfler ve asteriksler kullanılmıştır. Farklı harfler farklı rakamları temsil etmekle birlikte, aynı harf aynı rakamı ifade eder. Başa gelen rakamlar sıfır değildir. Soru: SIMPLE sözcüğü hangi sayıyı temsil etmektedir? Not: Yanıtlarınızı, bilmeceyi düzenleyenlerin eposta adreslerine değil, (reyhan@cumhuriyet.com.tr) eposta adresine veya derginin 3.sayfasındaki “İDARE MERKEZİ VE YAZIŞMA ADRESİ” başlığı altındaki adrese postayla gönderebilir veya telefon ya da faks ile bildirebilirsiniz 1113.sayıdaki “Neredeydik, Nereye Geldik” isimli bilmecenin yanıtı: YEDİR = 45768 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Nesrin Gönülİstanbul, Naim Uygunİstanbul, Necah BüyükduraAnkara, Sebahattin BektaşSamsun, Aydın BingölAnkara, Ahsen Canatİzmir, Ender Aktulgaİstanbul, Güngör Bingölİstanbul 1112.sayıdaki bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Olcayto Ocakİstanbul Düzenleyen: Necah Büyükdura (necah26?gmail.com) 1115/23 1 Ağustos 2008