Katalog

Mars’a insanlı uçuş ne zaman? 14 Ocak 2004’de Başkan Bush, 15 yıl içinde Ay’da kalıcı bir üs kurulduktan sonra, Mars’a insan gönderme hedefini açıklamıştı. Phoenix projesinin yürütücüleri de, Mars’a insanlı uçuşun kendi aralarında da çok tartışıldığını basın açıklamalarında dile getirdiler. diyor Pike. “Bunlar muhtemelen, havaya savrulan volkanik kum parçacıklarının çok yoğun ve küçük demir parçaları halinde yüzeye düşmeleri sonucunda oluşmuşlardır”. Atmosfer Bilimcisi Nilton Renno (Michigan Derleyen: Prof. Dr. Orhan Gölbaşı (İstanbul Kültür Üniversitesi) rağına daha önce hiç olmadığı kadar yüksek çözüÜniversiesi), Anka Kuşunun bulunduğu bölgede nürlükle bakacağımızdan eminiz” demektedir. atmosferdeki toz oranının günden güne fazla bir Toprak örnekleri, oldukça büyük, siyah buzlu parASA, Mars’ın Keşfine yönelik projelerde değişim göstermediğini belirtmektedir. Renno, ana temayı “suyu takip etmek” şeklinde or çalar yanında, daha küçük kızıl parçalardan oluş“İnişten sonra bölgede önemli bir kum bulutu göztaya koymuştur. Çünkü Mars’ta suyun geç makta. “Biz belki de toprağın geçmişine bakıyoruz” lemlemedik” demektedir. “Bu bizim mişinin, gezegenin jeolojik evriiçin sürpriz olmadı, çünkü kum fırmi, mikrobiyolojik düzeyde de oltınalarının en düşük olduğu zamansa bir zamanlar yaşamın bulunup da iniş gerçekleşti. Fakat görevin bulunmadığı ve gelecekte gezegesonuna doğru büyük kum fırtınaları ni ziyaret edecekler için yaşam bekliyoruz”. Bilim adamları şimdi koşullarının varlığı konusundaki bu türden kum fırtınalarının araca pek çok soruyu açıklığa kavuştuulaşmasını heyecanla bekliyorlar. rabileceği düşünülmektedir. Mars’da kum taneciklerinin inceAnka Kuşunun robot kolu, lenmesi bilim adamlarının Yer atMars yüzeyine ilk darbeleri 1 mosferindeki tozları anlamasına da Haziranda vurmaya başladı. Bu yardım edecek. Bu konu çok önemsırada robot kolunun hemen üsli, çünkü toz küresel iklim değişiktündeki kamera da kayda başladı. liklerinde en önemli bir faktörlerAnka Kuşu’nun konduğu yerdeki den biridir. toprağın katılığı örnek alınmasını Renno, “Mars atmosferinde tozzorlaştırsa da, araç bunu başardı. ların Yer atmosferine göre çok daİlk görüntülere göre, Anka Kuşu ha iyi karıştığını görüyoruz. Bu, bikazılan yerde ayak izine benzer zim için sürpriz oldu” demektedir. bir iz meydana getirdi. Bu durum, tozların kuvvetli türbüBundan sonraki aşama olan, lans ile, yüzeyden birkaç kilometre toprak ve buz halindeki suyun yükseklikte atmosfere türdeş bir biaraçta bulunan laboratuara taşınçimde karıştığını düşündürmekteması ve incelenmesi süreci de badir. şarılı bir şekilde yürüyor. 24 Fotoğrafta, Anka Kuşu’nun güneş panelleri ve içinde örneklerin bulunduğu robot kolu Anka Kuşu’nun kızıl gezegenin Haziran 2008 tarihinde, Anka kepçesi görülmektedir. Yüzey Stereo Görüntüleme kamerasıyla 10 Haziran 2008 tariyüzeyinden aldığı örneklerde buz Kuşu’nun robot kolu toprak örhinde, örnekler Optik Mikroskopa taşınmadan hemen önce çekilmiştir. Gezegen yüzeyibulunduğu ve bunların laboratuneklerini Kimya Laboratuarına tanin net görüntüsü, görevin çok büyük bir başarıyla yerine getirildiğini kanıtlamaktadır. varda eridiği belgelendi. Peter şıma konumuna getirildi. 25 Smith, düzenlediği basın toplantıHazirandan itibaren de toprak sında “takip ettikleri suyu bulduklarını” açıkladı. analizlerine başlanacak. Anka Kuşu, ilk kez bir başBöylece, son yıllarda Mars’a gönderilen uzay araçka gezegende kimya analizi yapan araç olacak ve larınca varlığı belirlenen buz kütlesi, Anka’nın yeböylelikle çok yakında Mars toprağındaki tuz, asit rinde yaptığı incelemelerle doğrulanmış oldu. oranı ve diğer önemli özelliklerini öğrenebileceğiz. Örneklerin ayrıntılı analizinin tamamlanmasıyla, Proje yürütücüsü Peter H. Smith, Mars yüzegezegenin jeolojik geçmişi ve organik maddelerin yinde bulunan bir araçla toprak analizi yapılmasıvarlığı konusunda çok yeni bilgilere ulaşılması nın, 1976 yılında Mars’a gönderilen Viking projebeklenmektedir. lerinden sonra ilk kez gerçekleştiğini söyledi. Smith, “Toprağın bilimsel analizi bu projenin ana İNSANLI UÇUŞ NE ZAMAN? amaçlarından biridir ve toprak beklediğimizden 14 Ocak 2004’de Başkan Bush, 15 yıl içinde çok az farklı görünmektedir” demektedir. Ay’da kalıcı bir üs kurulduktan sonra, Mars’a insan gönderme hedefini açıklamıştı. Phoenix projesinin TOPRAK ANALİZİ yürütücüleri de, Mars’a insanlı uçuşun kendi aralaAnka Kuşunun Optik Mikroskobu, çapı insan rında da çok tartışıldığını basın açıklamalarında saç telinin onda bir kalınlığına kadar inen, 1000 dile getirdiler. Ancak öyle görülüyor ki, Yer’den kadar farklı büyüklükte toprak örneğinin fotoğrafıyaklaşık 680 milyon km uzakta olan kızıl gezegene nı gönderdi bile. Buradan, toprakta en az 4 farklı insanlı uçuşun koşullarının sağlanması için bir süre madenin olduğu belirlendi. daha beklememiz gerekecek. Anka Kuşu’nun Mikroskop, Elektrokimya ve 24 Haziran 2008 tarihinde çekilen fotoğrafta, İletkenlik Analiz Laboratuarında görevli ortak Anka Kuşu’nun robot kolunun toprak örnekaraştırmacılardan biri olan Tome Pike (Londra Kaynaklar: lerini Islak Kimya Laboratuarına taşıma koImperial Koleji), “11 yıldan beri Mars’a bir mikroshttp://phoenix.lpl.arizona.edu/ numuna getirildiği görülüyor. kop göndermeyi düşünmüştük ve şimdi Mars tophttp://en.wikipedia.org/wiki/Phoenix(spacecraft) N CBT 1115/ 17 1 Ağustos 2008